w tej sytuacji kuratora prawa do zaskarżenia takiego postanowienia, bowiem zgodnie z art. 264 § 2 k.p.a zażalenie przysługuje jedynie osobie zobowiązanej do poniesienia kosztów postępowania. Doprecyzowując – organ, przyznając wynagrodzenie przedstawicielowi dla osoby nieobecnej, powinien wydać akt inny niż decyzja lub postanowienie, które będzie zaskarżalne do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 ustawy – Prawo o postę-powaniu przed sądami administracyjnymi (dalej p.p.s.a.). Wydaje się, że formą adekwatną dla tej instytucji byłby wykaz kosztów postępowania związanych z działaniem przedsta-wiciela dla osoby nieobecnej. Należy wskazać, że poprzez przyjęcie takiej praktyki organ zagwarantuje kuratorowi należytą ochronę prawną. Warto zaznaczyć, że działanie organu nie powinno następować z urzędu, a na wniesiony przez kuratora wniosek w sprawie wypłaty wynagrodzenia oraz zwrotu poniesionych kosztów. Niezadowolony z przyznanego wynagro-dzenia przedstawiciel dla nieobecnego przed wniesieniem skargi do sądu administracyjnego będzie musiał wystąpić do organu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa poprzez usta-lenie i przyznanie wynagrodzenia za wykonane czynności kuratora. Skarga powinna zostać wniesiona w terminie wskazanym w art. 53 § 2 p.p.s.a.
Odnosząc się do określenia wysokości wynagrodzenia przedstawiciela dla osoby nie-obecnej, należy wskazać, że choć brak jest obowiązujących przepisów regulujących to za-gadnienie, to istnieją orzeczenia sądów administracyjnych, które dopuszczają możliwość odpowiedniego stosowania przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w spra-wie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kurato-rów ustanowionych dla strony w postępowaniu cywilnym 32. Należy zaznaczyć, że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem orzecznictwa przez „odpowiednie stosowanie prawa” na-leży rozumieć, że przepisy odpowiednio stosowane mogą mieć zastosowanie bez żadnych ograniczeń (wprost), z odpowiednimi modyfikacjami usprawiedliwionymi podobieństwami i odmiennościami między postępowaniami, albo ze względu na występujące różnice między tymi postępowaniami – nie mogą być stosowane w ogóle 33. W konsekwencji, zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawach cywilnych, wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej nie może przekraczać stawek mi-nimalnych przewidzianych przepisami określającymi opłaty za czynności adwokackie, a w przypadku gdy kuratorem jest radca prawny, przepisami określającymi opłaty za czynności radców prawnych. Ponadto ust. 2 stanowi, że wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w przepisach, o których mowa w ust. 1, ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. Z powyższego wynika, że organ, usta-lając wysokość wynagrodzenia dla przedstawiciela dla nieobecnego, każdorazowo powinien opierać się na zasadach wskazanych w powyższych przepisach. Za stosunkowo racjonalne należy uznać przyjęcie jako maksymalnych stawek dla kuratora minimalnych stawek przy-sługujących w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W przypadku gdy przedmio-tem postępowania będzie należność pieniężna, na podstawie § 14 ust. 1 pkt 1 lit. a. moż-na zastosować stawki obliczone moż-na podstawie § 2 omawianego rozporządzenia, moż-natomiast
32 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wy-sokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w postępowaniu cywilnym (Dz. U. poz. 1476).
33 Por. uchwała SN z dnia 6 grudnia 2000 r., III CZP 41/00.
140
w innych sprawach – § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c. Należy podkreślić, że wynagrodzenie kuratora nie powinno przekraczać stawek minimalnych, co oznacza, że może być od nich niższe, jeżeli podmiot ten nie włożył odpowiedniego nakładu pracy i czasu przy realizacji swoich obowiązków.
Zakończenie
Instytucja przedstawiciela dla osoby nieobecnej w postępowaniu administracyjnym jest in-stytucją złożoną, bowiem będąc bezpośrednio stosowana w postępowaniu administracyjnym, znajduje źródło swojego pochodzenia w orzeczeniu sądu powszechnego. Ponadto oprócz regulacji nakładającej na organ obowiązek wystąpienia do sądu z wnioskiem o ustanowie-nie kuratora przepisy prawa ustanowie-nie regulują pozostałych kwestii związanych z działalnością i wynagrodzeniem takiego podmiotu, zmuszając organ oraz sądownictwo administracyjne do podjęcia prób wypełnienia istniejącej luki prawnej. Z uwagi na skomplikowany charak-ter prawny instytucja przedstawiciela dla osoby nieobecnej była przedmiotem wielu orze-czeń sądownictwa, co daje możliwość określenia realnych ram jej stosowania, a tym samym do działania organów na podstawie i w granicach prawa.
Bibliografia
Dawidowicz W., Postępowanie administracyjne: zarys wykładu, Warszawa 1983.
Jędrejek G., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Opieka i kuratela. Komentarz do art. 145–184, LEX/el.
Łaszczyca G, Postanowienie administracyjne w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2011.
Matan A., Kurator jako zastępca procesowy w postępowaniu administracyjnym, „Roczniki Administracji i Prawa. Teoria i Praktyka” 2000, R. 1.
Matan A., Nieobecność strony w postępowaniu administracyjnym ( problem zapewnienia
właściwej reprezentacji), „Casus” 2002, nr 24.
Matan A., Zastępstwo procesowe w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Katowice 2001. Marszałkowska-Krześ E., Postępowanie nieprocesowe w sprawach osobowych oraz
ro-dzinnych, Wrocław 2012.
Politowicz K., Kurator dla osoby nieobecnej w postępowaniu administracyjnym na tle
innych postępowań. Część I: Ogólne przesłanki stosowania kurateli. Kurator jako instytucja prawa procesowego. „Casus” 2012, nr 63.
Politowicz K., Kurator dla osoby nieobecnej w postępowaniu administracyjnym – w ujęciu
prawnoporównawczym. Część II: Charakter kurateli w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, „Casus” 2012, nr 64.
141
SUMMARY Iga Jaworska
A representative of an absentee in administrative procedures
The principle of active participation of parties in administrative proceedings imposes an obligation on authorities to guarantee them the possibility of participation at every single stage. Parties should be notified of all the process activities undertaken by authorities to be able to participate in them actively and granted access to the files, as well as being offered the possibility of commenting on the evidence collected in the explanatory proceeding before the final verdict is announced. Problems arise when a party is absent, and the bodies conducting the proceedings is not able to determine their whereabouts. They are obliged to take measures to ensure the protection of the absentee’s rights. This article discusses the nature of the institution referred to as the superintendent for the absent party, the procedure for its establishment and the relevant legal difficulties.
Key words: curator, representative for an absentee, party.
Data wpływu artykułu: 17.02.2017 r. Data akceptacji artykułu: 21.03.2017 r.
143
Łukasz Czeladka
Fundacja Edukacji dla Bezpieczeństwa i Cyberbezpieczeństwa e-mail: czelbox@interia.pl