* Fragment pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem dr Krzysztofa Waliszewskiego na Wydziale Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, wyróżnionej (grudzień 2017) przez jury XVII edycji Konkursu na najlepszą pracę magisterską oraz rozprawę doktorską i habilitacyjną poświęconą problematyce spółdzielczej, organizowanym przez Spółdzielczy Instytut Naukowy w Sopocie.
Działalności Banku zawsze towarzyszyła idea polskości i krzewienia kultury polskiej, nawet w trudnych czasach socjalizmu, kiedy znacznie ograniczono samorządność polskiej spółdziel-czości bankowej, a wszystkie spółdzielnie ukształtowano według jednego systemu organi-zacyjnego i ustalono jednolity schemat organiza-cyjny, nie biorąc pod uwagę miejscowych warun-ków i potrzeb.
W okresie nowej wolnej Polski, po 1989 roku, polska bankowość spółdzielcza zaczęła się umacniać i dążyć do stworzenia nowego systemu przy jednoczesnym zachowaniu tradycji. Przed Bankiem stanęły nowe wyzwania wynikające z nowych przepisów prawnych. Bank zwiększył teren działania poprzez przyłączenie innych ban-ków spółdzielczych i tworzenie nowych placó-wek. W dniu 11 lutego 1999 r. Bank przyjął obec-nie funkcjonującą nazwę: Pałucki Bank Spół-dzielczy w Wągrowcu. Terenem działania objęto miasto i gminę Wągrowiec, miasto i gminę Gołańcz, gminę Damasławek, gminę Janowiec Wlkp. Połą-czone Banki Spółdzielcze w nowej sytuacji przy-jęły jednolity tekst statutu i rozsze-rzyły wachlarz oferowanych usług.
Bank prowadzi samodzielnie i samorząd-nie swoją działalność w oparciu o statut oraz na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Działa również w oparciu o podpisaną dnia 01.09.2001 r. umowę zrzeszenia z SGB-Bankiem S.A. (Niegdyś Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A. w Poznaniu) i razem z Bankiem Zrzeszają-cym oraz innymi bankami spółdzielczymi tworzy bezpieczną, mocną kapitałowo oraz identyfiko-waną na rynku bankowym Spółdzielczą Grupę Bankową.
W dniu 23.11.2015 r. Bank wraz z 191 innymi bankami spółdzielczymi zrzeszonymi w SGB-Banku S.A. podpisał umowę systemu ochrony instytucjonalnej, stając się tym samym założycielem spółdzielni pod firmą Spółdzielczy System Ochrony SGB. Powołanie systemu ochrony instytucjonalnej, zgodnie z regulacjami unijnymi oraz założeniami ustawy sektorowej, ma zwiększyć bezpieczeństwo funkcjonowania ban-ków uczestniczących, zapewnić wzajemną kon-trolę uniemożliwiającą niekontrolowany wzrost ryzyka w działalności banków – uczestników systemu.
Po utworzeniu Systemu Ochrony SGB: 1. Zrzeszenie – funkcjonuje na
dotychczaso-wych zasadach zmodyfikowanych ze względu na podział części zadań pomiędzy Bank Zrze-szający i jednostkę zarządzającą systemem
Ochrony – Spółdzielnię:
a. Bank Zrzeszający – zachowuje obszar biz-nesowy,
b. Spółdzielnia – przyjmuje obszar bezpie-czeństwa.
2. Bezpieczeństwo jest realizowane przez: a. utworzenie minimum depozytowego –
gwarancja płynności uczestników Syste-mu,
b. fundusz pomocowy – gwarancja wypłacal-ności i płynwypłacal-ności,
c. audyt – wszyscy uczestnicy audytowania według standardów określonych przez Spółdzielnię,
d. zapobieganie nadmiernemu ryzyku (moni-torowanie i kontrola na poziomie łącznym dla wszystkich uczestników, system limi-tów, działania prewencyjne).
Bank, dzięki swoim staraniom przełożo-nym na wyniki i osiągnięcia, od lat utrzymuje wy-sokie miejsce w rankingu banków spółdzielczych, w szczególności banków zrzeszających w grupie SGB – pod względem wielkości mierzonej sumą bilansową oraz wyników plasuje się na miejscach w okolicach pierwszej pięćdziesiątki na ponad 200 zrzeszonych banków.
Zgodnie ze statusem Pałuckiego Banku Spółdzielczego w Wągrowcu prowadzi działal-ność na terenie dwóch województw (wielkopol-skiego i kujawsko-pomor(wielkopol-skiego), obejmując swoimi usługami 11 powiatów (wągrowiecki, żniński, poznański, obornicki, chodzieski, nakiel-ski, gnieźnieńnakiel-ski, bydgonakiel-ski, inowrocławnakiel-ski, pilski i mogileński).
Bank posiada Centralę w Wągrowcu, cztery oddziały w miejscowościach; Wągrowiec, Gołańcz, Damasławek, Janowiec Wlkp., Filię w miejscowości Wapno, a także dwa punkty Kasowe (w Wągrowcu i w Gołańczy) oraz dwie agencje (w Wągrowcu i w Łeknie).
Dominującą część swojej działalności Bank prowadzi na terenie miasta Wągrowiec. W ciągu ostatnich lat na terenie jego działania po-wstało wiele nowych placówek banków konku-rencyjnych, zarówno banków komercyjnych, jak i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredyto-wych SKOK oraz agencji kredytooszczędnościowo-kredyto-wych i instytucji parabankowych. W otoczeniu Banku działają m.in.:
· PKO BP S.A. Oddział w Wągrowcu, · PEKAO S.A. Oddział w Wągrowcu,
· Bank Pocztowy S.A. Oddział I Piła, Filia w Wągrowcu,
· BZ WBK S.A. Grupa Santander, I Oddział w Wągrowcu,
· BGŻ BNP Paribas S.A. Oddział w Wągrowcu, · Getin Noble Bank S.A.,
· Credit Agricole Bank Polska S.A., · Euro Bank S.A.,
· Bank BPH S.A., · Alior Bank S.A.,
· spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredyto-we (SKOK),
· instytucje parabankowe.
Na terenie pozostałych oddziałów Ban-ku konBan-kurencja nie jest już taka duża jak w samym mieście Wągrowcu.
Prowadzenie działalności w warunkach rosnącej konkurencji sprawia, że Bank nieustan-nie musi dbać o dobry wizerunek, zaufanieustan-nie oraz wykonywać działania mające na celu zarówno pozyskiwanie nowych klientów, jak i utrzymanie dotychczasowych. Działania marketingowe opar-te na powyższych przesłankach maja na celu przy-bliżenie do zamierzonych celów.
Największą grupą klientów Banku sta-nowią rolnicy indywidualni i osoby fizyczne (klienci indywidualni), co wynika głównie z tere-nu działania Banku – to przede wszystkim tereny rolnicze. Oddziały Banku usytuowane są w miej-scowościach, które są siedzibami gmin, stąd też Bank prowadzi również obsługę jednostek samo-rządów terytorialnych.
Pałucki Bank Spółdzielczy w Wągrowcu prowadzi działalność zgodnie z możliwościami wewnętrznymi i wymogami rynku w zakresie ofe-rowanych produktów bankowych, które może świadczyć samodzielnie, a także w ramach współ-pracy z Bankiem Zrzeszającym. Bank oferuje swoim klientom uniwersalną gamę produktów i usług:
1. produkty dla klientów indywidualnych: ra-chunki, karty płatnicze, bankowość elektro-niczna, lokaty, kredyty, ubezpieczenia;
2. produkty dla podmiotów prowadzących dzia-łalność rolniczą i pozarolniczą: rachunki, kar-ty płatnicze, bankowość elektroniczna, lokakar-ty, kredyty, leasing, ubezpieczenia, gwarancje i poręczenia;
3. produkty dla jednostek samorządów teryto-rialnych: rachunki, bankowość elektroniczna, lokaty, kredyty.
Ponadto Bank prowadzi zagraniczne operacje gotówkowe w systemie Western Union oraz oferuje swoim klientom obsługę dewizową, w ramach której zapewnia prowadzenie
rachun-ków bieżących i terminowych, a także kupno i sprzedaż walut obcych.
Obecna struktura organizacyjna Pałuc-kiego Banku Spółdzielczego w Wągrowcu zosta-ła wprowadzona w dniu 28 sierpnia 2015 roku i dostosowana jest do aktualnego składu Zarządu, planowanego rozwoju działalności handlowej, profilu i złożoności działalności oraz zapewnie-nia rozdzielezapewnie-nia funkcji operacyjnej od pomiaru, monitorowania, oceny i kontroli ryzyka, które ta działalność generuje.
Obowiązująca struktura organizacyjna zapewnia, iż proces zarządzania w Banku zorga-nizowany jest w sposób umożliwiający rozdziele-nie funkcji pomiędzy pionami organizacyjnymi oraz na szczeblu Zarządu. Struktura ta spełnia również zadania pod kątem kontroli i bezpie-czeństwa funkcjonowania.
Działalność Banku zorganizowana jest w trzech pionach, których działalność nadzorują poszczególni członkowie Zarządu:
· Pion Organizacji i Zarządzania – nadzorowa-ny przez Prezesa Zarządu,
· Pion Ryzyka i Finansów – nadzorowany przez Wiceprezesa Zarządu ds. ryzyka i finansów, · Pion Handlowy – nadzorowany przez
Wice-prezesa Zarządu ds. handlowych.
Pracą 3-osobowego Zarządu, jako orga-nu statutowego, oraz bieżącą działalnością Banku kieruje Prezes Zarządu, jako organu podejmują-cego decyzje kolegionialnie. W celu zapewnienia sprawnej działalności Banku Zarząd ustanowił pełnomocnika do podejmowania decyzji kredy-towych, zawierania umów oraz lokowania środ-ków. Nadzór nad działalnością Banku sprawuje Rada Nadzorcza – 14-osobowy organ nadzoru-jący, wybrany w 2015 roku na 4-letnią kadencję. Najwyższym organem jest Zebranie Przedsta-wicieli (organ stanowiący), wybierany przez członków Banku na Zebraniach Grup Człon-kowskich, w których uczestniczy najszersza reprezentacja członków Banku. Wszystkie orga-ny Banku działają na podstawie stosowaorga-nych regulaminów, w których szczegółowo określony jest zakres działania, zadań i obowiązków oraz uprawnień.
Sytuacja w polskim sektorze bankowym, w tym sektora banków spółdzielczych, jest stabil-na, jak wynika z analizy na temat sytuacji w pols-kim sektorze bankowym sporządzanej okresowo i prezentowanej przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
Na koniec III kwartału 2015 r. w Polsce działałby 562 banki spółdzielcze, z czego 202 by-ło zrzeszonych w SGB-Banku S.A. w Poznaniu, a 359 w BPS S.A. w Warszawie, Jeden bank, tj. Krakowski Bank Spółdzielczy, nie jest zrzeszony. Liczba banków, w stosunku do grudnia 2014 r., zmniejszyła się o 2 wskutek dobrowolnych łączeń banków na podstawie prawa spółdzielczego, dokonanych za zgodą KNF. Dodatkowo Bank Spółdzielczy w Lesznowoli został przyłączony w dniu 30 czerwca 2015 r. przez SGB-Bank S.A. W listopadzie zawieszona została działalność SBRzR w Wołominie, a następnie ogłoszono jego upadłość.
Baza kapitałowa banków w Polsce uległa wzmocnieniu – fundusze własne wzrosły o 145,2 mld zł na koniec 2014 r., do 158,3 mld zł na koniec III kwartału 2015 r., łączny współczynnik kapitałowy (TCR) wzrósł z 15,2% do 16,1%, a współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET 1) z 14,0% do 14,8%. Wynikało to m.in. z pozostawienia w bankach znacznej części zys-ków wypracowanych w 2014 r.
Sytuacja w zakresie płynności pozostaje reaktywnie korzystna, a podstawowe miary płyn-ności pozostają względnie stabilne i utrzymują się na zadowalających poziomach.
Zarządzanie Bankiem obejmuje, oprócz dążenia do wypracowania odpowiednich zysków pozwalających na budowę kapitałów oraz rozwój prowadzonej statutowej działalności, budowę i utrzymanie skutecznego systemu zarządzania ryzykiem, systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego i dokonywa-nie jego przeglądów oraz nadzór nad efektywnoś-cią tych procesów. Działania te realizowane są w Banku przez Zarząd na podstawie pisemnych strategii, polityk, planów, procedur wewnętrz-nych i analiz. Kluczowym dokumentem w za-kresie zarządzania Bankiem jest Strategia działa-nia zatwierdzana przez Radę Nadzorczą.
Analiza ryzyka kredytowego oraz ryzyka stopy procentowej
W Pałuckim Banku Spółdzielczym w Wągrowcu procesy zarządzania ryzykiem kredytowym, koncentracji, ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych oraz ekspozycjami hipotecznymi zabezpieczonymi hipotecznie zostały sformalizowane i opisane w odpowied-nich regulacjach wewnętrznych – zasadach zarządzania określonym rodzajem ryzyka:
· zasady zarządzania ryzykiem koncentracji,
· zasady zarządzania ekspozycjami kredytowy-mi zabezpieczonykredytowy-mi hipotecznie,
· zasady zarządzania ryzykiem detalicznym eks-pozycji kredytowych.
Dokumentem nadrzędnym nad ww. za-sadami jest „Strategia zarządzania ryzykiem (…)”, w której zostały sformułowane cele strate-giczne w zarządzaniu powyższymi ryzykami oraz założenia prowadzonej przez Bank polityki w każdym z tych obszarów – strategia powiązana.
Za cały obszar ryzyka kredytowego w Banku odpowiadają:
1. Prezes Zarządu w zakresie nadzoru zarządza-nia nad ryzykiem kredytowym,
2. Wiceprezes Zarządu ds. ryzyka i finansów w zakresie nadzoru nad pomiarem i monito-rowaniem ryzyka kredytowego,
3. Wiceprezes Zarządu ds. handlowych w za-kresie nadzoru nad działalnością kredytową.
W całym procesie zarządzania ryzykiem kredytowym uczestniczą:
1. Zarząd
2. Rada Nadzorcza 3. Komitet kredytowy
4. Zespół Analiz i Ryzyk Bankowych 5. Zespół Analityków Kredytowych 6. Stanowiska kredytów w oddziale Banku 7. Stanowisko Wierzytelności Trudnych.
Analiza ryzyka kredytowego Pałuckiego Banku Spółdzielczego w Wągrowcu została prze-prowadzona na podstawie danych uzyskanych z Banku i obejmuje okres 3 lat, tj. 2013–2015.
Głównymi pozycjami aktywów Pałuc-kiego Banku Spółdzielczego w Wągrowcu, nara-żonymi na utratę wartości, są kredyty, które w 2015 r. wyniosły 157 103 tys. zł (ujęcie bilanso-we) i w porównaniu do roku poprzedniego spadły o 27 267 tys. zł, tj. o 21% (w 2013 r. wynosiły 118 171 tys. zł).
Następnie środki ulokowane w Banku Zrzeszającym, które na koniec roku 2015 wyno-siły 41 859 tys. zł, w porównaniu do roku po-przedniego spadek o 17,99 tys. zł, tj. 30,1%, a w porównaniu z końcem roku 2013 spadek o 22 300 tys. zł, oraz środki pieniężne w kasach, które na dzień 31.12.2015 r. wynosiły 5621 tys. zł, spadek o 798 tys. zł, tj. 12,4%, w porównaniu z 2013 r. spadek o 15,9%.
Na dzień 31.12.2015 r. Bank posiadał inwestycje w instrumenty finansowe jedynie w postaci jednostek uczestnictwa SGB
Gotówkowy SFIO prowadzony przez TFI Union Investment S.A., które są wyceniane według war-tości godziwej. Zgodnie z warwar-tością oszacowaną według stanu na dzień 31.12.2015 r. wartość jed-nostek SGB Gotówkowy wyniosła: 2014 tys. zł, wzrost o 7 tys. zł, tj. 0,3%.
Udział procentowy poszczególnych po-zycji aktywów w sumie bilansowej przedstawia wykres 1.
Z analizy wykresu 1 wynika, iż dominu-jącą pozycją w omawianych latach (2013–2015) w aktywach narażonych na ryzyko utraty wartości są kredyty, które w 2013 r. stanowią 59,43%, w 2014 r. 62,93%, w 2015 r. 69,24% sumy bilan-sowej ogółem.
Porównując rok 2015 z rokiem 2013 – wartość kredytów wzrosła o 9,91%, następnie środki w Banku Zrzeszającym – spadek o 13,76% sumy bilansowej ogółem oraz środki w kasach –
spadek o 0,88% sumy bilansowej ogółem. Najniż-szą pozycję zajmują dłużne papiery wartościowe stanowiące wzrost o 0,08% sumy bilansowej ogó-łem, następnie akcje w Banku Zrzeszającym – spadek o 0,10% oraz majątek trwały rzeczowy su-my bilansowej.
Jednostki uczestnictwa TFI Union In-vestment S.A (SGB Gotówkowy SFIO) na koniec roku 2015 wynosiły 0,89% (Bank posiada uczest-nictwo w funduszach od 27.03.2015 r.).
Bank dokonał zakupu ww. jednostki TFI zgodnie z decyzją Zarządu na kwotę 2 000 000 zł, tym samym otrzymując w dniu zaku-pu 1906,1416 jednostek TFI. Wartość pojedyn-czej jednostki uczestnictwa wynosiła 1049,24 zł.
Wartość jednostek udziałowych SGB Gotówkowy SFIO jest na bieżąco monitorowany przez Zespół Analiz i Ryzyk Bankowych oraz nadzorującego członka Zarządu. Okresowo
Wykres 1. Udział poszczególnych pozycji aktywów narażonych na ryzyko utraty wartości w sumie bilansowej banku w latach 2013–2015
sporządzane są również wyceny instrumentu finansowego według wartości godziwej. Zgodnie z wartością oszacowaną według stanu na dzień 31.12.2015 r. wartość jednostek SGB Gotów-kowy wynosiła: 2 014 334,20 zł, czyli wzrosła o 14 334,20 zł w stosunku do dnia zakupu.
Poza kredytami, wartość środków, które są narażone na ryzyko, z roku na rok ulega zmniejszeniu.
Głównym źródłem ryzyka kredytowego w Banku jest portfel kredytowy, który na koniec roku 2015 wynosił 157 103 tys. zł, w porównaniu z rokiem 2014 wzrósł o 27 267 tys. zł, a z rokiem 2013 o 9203 tys. zł (szczegółowe dane zostały zawarte w tabeli 1.
Dane zawarte w wykresie 2 pokazują po-szczególne zaangażowania w portfelu kredyto-wym zgodnie ze stanem na IV kw. 2015 r.
Największą grupą podmiotów w oma-wianym okresie w portfelu kredytowym jest grupa rolników. Wartość ich ekspozycji na koniec roku 2015 wynosiła 124 807 tys. zł (wzrost o 19,8% w stosunku do roku poprzedniego i o 31,3% w stosunku do 2013), tj. 79,4% portfela kredytowego ogółem na koniec IV kwar-tału 2015 r. Jest to jednocześnie najbezpieczniej-sza grupa klientów Banku, z uwagi na niski udział w tej grupie kredytów zagrożonych. Ich wartość w 2015 r. wynosiła 723 tys. zł, tj. 0,58% całego
portfela rolników. Kredyty zagrożone (w sytuacji poniżej standardu, wątpliwej, straconej) z roku na rok dla tej grupy maleją. W roku 2013 wynosiło 995 tys. zł , a już w roku 2015 – 723 tys. zł, dało to spadek aż o 272 tys. zł.
Kolejną grupą podmiotów jest grupa osób fizycznych, których wartość ekspozycji na koniec roku 2015 kształtowała się na poziomie 20 449 tys. zł, tj. 13,0 % portfela kredytowego ogółem; odnotowano wzrost w porównaniu do końca IV kw. 2013 r. o 29,6%. Wartość kredytów zagrożonych wśród osób prywatnych wynosiła na koniec IV kw. 2015 r. 850 tys. zł, co stanowi 4,16 % portfela kredytowego osób prywatnych i w porównaniu do końca roku 2013 zaobserwo-wano spadek o 32 tys. zł, a z rokiem 2014 wzrost o 108 tys. zł.
Najbardziej ryzykownym podmiotem w Banku na dzień 31.12.2015 r. jest grupa przed-siębiorstw (prywatnych i indywidualnych). War-tość tego portfela na dzień analizy wynosiła 8 095 tys. zł, tj. 5,2% portfela kredytowego w ujęciu bilansowym, a wartość kredytów zagrożonych tego portfela wynosiła 1329 tys. zł, tj. aż 16,4% portfela przedsiębiorstw. W porównaniu do 31.12.2013 r. nastąpił spadek kredytów zagrożo-nych portfela przedsiębiorstw o 364 tys. zł. Wartość kredytów zagrożonych tych podmiotów powoli, ale systematycznie spada.
Tabela 1. Wybrane pozycje aktywów banku w latach 2013–2015 (w tys. zł)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z banku.
Wartości bilansowe 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015
Kasa 6 685 6 419 5 621
Środki w Banku Zrzeszającym 64 159 59 858 41 859 Dłużne papiery wartościowe 500 500 700
Kredyty 118 171 129 836 157 103
Majątek trwały rzeczowy 2 849 2 927 2 906 Akcje w Banku Zrzeszającym 1 587 1 587 1 587 TFI Union Investment S.A. (SGB Gotówkowy) - 2 014 Aktywa ogółem (suma bilansowa) 198 853 206 302 226 888
Wartość kredytów w sytuacji normalnej wyniosła na 31.12.2015 r. 153 526 tys. zł, tj. 97,7% portfela kredytowego. Kredyty zakwalifikowane do grupy ryzyka „pod obserwacją” stanowiły 0,4% portfela kredytowego.
Wartość kredytów zagrożonych ogółem na dzień 31.12.2015 r. wynosiła 2902 tys. zł (1,85% portfela kredytowego ogółem) i była niższa o 669 tys. zł, tj. 23,1% w porównaniu do 2013 r. w tym:
· w sytuacji poniżej standardu 762 tys. zł, tj. 26,3% kredytów zagrożonych,
· w sytuacji wątpliwej – brak,
· w sytuacji straconej 2139 tys. zł, tj. 73,7% kredytów zagrożonych.
Łączna wartość rezerw celowych na dzień 31.12.2015 r. wynosiła 1860 tys. zł, wzrost w stosunku do 31.12.2014 r. o 0,4%, w stosunku do 31.12.2013 r. spadek o 11,5%.
Wartość kredytów zagrożonych ogółem na dzień 31.12.2014 r. wynosiła 2842, a w porów-naniu do 2015 r. odnotowano niewielki wzrost, co pokazuje wykres 3.
Wykres 2. Udział poszczególnych podmiotów w portfelu kredytowym na dzień 31.12.2015 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z banku. przedsiębiorstwa prywatne
przedsiębiorstwa indywidualne
rolnicy osoby prywatne
Jednostki Samorządu Terytorialnego
sektor finansowy
Wykres 3. Kredyty w sytuacji zagrożonej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie uzyskanych danych z PBS w Wągrowcu.
4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 2013 2014 2015 3 571 2 842 2 902 Kredyty zagrożone
Analiza wskaźnikowa w PBS w Wągrow-cu przedstawia się następująco:
1. Na dzień 31.12.2013 r.:
a. wskaźnik pokrycia portfela kredytowego (ujęcie bilansowe) kredytami zagrożonymi wynosił 3,0%,
b. wskaźnik pokrycia kredytów zagrożonych rezerwami celowymi wynosił 58,8%, c. wskaźnik pokrycia wyniku na działalności
bankowej rezerwami celowymi wynosił 25,7%,
d. wskaźnik pokrycia wyniku netto rezerwa-mi celowyrezerwa-mi wynosił 122,1%,
e. wskaźnik pokrycia portfela kredytowego ekspozycjami kredytowymi wobec osób wewnętrznych wynosił 0,3%,
f. wskaźnik pokrycia portfela kredytowego wartościami przyjętych zabezpieczeń wy-nosił 270,3%,
g. wskaźnik ekspozycji zagrożonych wg war-tości brutto wynosi 3,96% i jest on niższy od średniej w Zrzeszeniu aż o 2,01 p.p. (średnia w Zrzeszeniu wynosi 5,97%). 2. Na dzień 31.12.2014 r.:
a. wskaźnik pokrycia portfela kredytowego (ujęcie bilansowe) kredytami zagrożonymi wynosił 2,2%,
b. wskaźnik pokrycia kredytów zagrożonych rezerwami celowymi wynosił 65,2%, c. wskaźnik pokrycia wyniku na działalności
bankowej rezerwami celowymi wynosił 22,0%,
d. wskaźnik pokrycia wyniku netto rezerwa-mi celowyrezerwa-mi wynosił 117,9%,
e. wskaźnik pokrycia portfela kredytowego ekspozycjami kredytowymi wobec osób wewnętrznych wynosił 0,5%,
f. wskaźnik pokrycia portfela kredytowego wartościami przyjętych zabezpieczeń wy-nosił 270,1%,
g. wskaźnik ekspozycji zagrożonych wg war-tości brutto wynosi 3,07% i jest on niższy od średniej w Zrzeszeniu aż o 2,39 p.p. (średnia w Zrzeszeniu wynosi 5,46%). 3. Na dzień 31.12.2015 r.:
a. wskaźnik pokrycia portfela kredytowego (ujęcie bilansowe) kredytami zagrożonymi wynosił 1,8% (poprawa w stosunku do końca poprzedniego kwartału o 0,1%, a w stosunku do końca roku o 0,4%), b. wskaźnik pokrycia kredytów zagrożonych
rezerwami celowymi wynosił 64,1%, c. wskaźnik pokrycia wyniku na działalności
bankowej rezerwami celowymi wynosił 20,7%,
d. wskaźnik pokrycia wyniku netto rezerwa-mi celowyrezerwa-mi wynosił 140,01%,
e. wskaźnik pokrycia portfela kredytowego ekspozycjami kredytowymi wobec osób wewnętrznych wynosił 0,9%,
f. wskaźnik pokrycia portfela kredytowego wartościami przyjętych zabezpieczeń wy-nosił 188,9%,
g. wskaźnik ekspozycji zagrożonych wg war-tości brutto wynosi 2,6% i jest on niższy od średniej w Zrzeszeniu aż o 3,15 p.p. (średnia w Zrzeszeniu wynosi 5,75%).
Źródło: Opracowanie własne na podstawie uzyskanych danych z PBS w Wągrowcu. Tabela 2. Realizacja limitów w 2015 roku
Rodzaj portfela kredytowego Wartość w tys. zł Limit Udział % Stopień realizacji limitu Podmioty gospodarcze z wyłączeniem
działalności rolniczej 12 407 20% 7,19% 35,97% Rolnicy 134 432 95% 77,94% 82,04% Osoby fizyczne 21 898 20% 12,70% 63,48% Jednostki Samorządu Terytorialnego 185 5% 0,11% 2,15%
Kredyty inwestycyjne 98 078 70% 56,86% 81,23% Kredyty obrotowe 52 201 60% 30,26% 50,44% Pożyczki hipoteczne 3 668 10% 2,13% 21,27%
Bank przyjął limity wewnętrzne deter-minujące strukturę kredytów ogółem. Na użytek niniejszej pracy magisterskiej zostaną omówione przyjęte limity wewnętrzne tylko dla roku 2015, ponieważ bank ma obowiązek weryfikacji w/w limitów do struktury zaangażowania co najmniej raz w roku (tabela 2).
Najwyższy stopień realizacji limitów wy-stąpił:
· w zakresie limitów dla poszczególnych pod-miotów – w przypadku kredytów udzielonych rolnikom – realizacja limitu wyniosła 82,0%; · w zakresie limitów dla rodzajów kredytu –
w przypadku kredytów inwestycyjnych – reali-zacja limitu wyniosła 81,2%.
Na podstawie zapisów wynikających z regulacji wewnętrznych Banku, tj.:
· Zasad zarządzania ryzykiem kredytowym · Zasad zarządzania ryzykiem koncentracji · Zasad zarządzania ryzykiem detalicznych
ekspozycji kredytowych
· Zasad zarządzania ekspozycjami kredyto-wymi zabezpieczonymi hipotecznie
– komórka monitorująca przeprowadza w okre-sach co najmniej rocznych testy wrażliwości w za-kresie obszaru ryzyka kredytowego. Wyniki tes-tów warunków skrajnych stanowią element infor-macji zarządczej przekazywanej Zarządowi i Ra-dzie Nadzorczej (tabela 3).
Tabela 3. Testy warunków skrajnych w zakresie ryzyka kredytowego
Źródło: Opracowanie własne na podstawie uzyskanych danych z PBS w Wągrowcu.
TEST 1 - wzrost portfela kredytów zagrożonych (w tys. zł)
Portfel kredytowy* 157 103
Portfel kredytów zagrożonych* 2 902 Udział portfela kredytów zagrożonych w kredytach w warunkach skrajnych 4,00% Utworzone rezerwy celowe 1 860 Wskaźnik pokrycia portfela kredytów zagrożonych rezerwami celowymi 64,1% Kwota wzrostu portfela kredytów zagrożonych w warunkach skrajnych 3 382
Wzrost rezerw celowych 2 167 * z pominięciem części pozabilansowej
TEST 2 - brak skuteczności przyjętych zabezpieczeń (w tys. zł) Portfel kredytów zagrożonych 2 902
Utworzone rezerwy celowe 1 860 Wartość zabezpieczeń pomniejszających podstawę naliczania rezerw celowych 414
Skuteczna kontrola ryzyka stopy procen-towej oparta jest na ciągłym zarządzaniu proce-sem poprzez pomiar, monitoring oraz kontrolę stóp procentowych. W świetle tego Bank doko-nuje prognoz w oparciu o dane z Banku Zrze-szenia, jak będą kształtować się dane stopy w przeciągu 4-letnim. Wykres 4 pokazuje progno-zy sporządzone przez SGB-Bank S.A.
W sytuacji malejących stóp procento-wych klienci banków coraz częściej decydują się na lokowanie środków na bieżących środkach