Kanada ratyfikując Konwencję o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami zgłosiła zastrzeżenie do art. 12, zgodnie z którym interpretuje ten przepis jako stanowiący domniemanie posiadania przez osobę
z niepełnosprawnością zdolności do czynności prawnych, ale pozwala na regulacje prawne dające możliwość zastosowania zarówno rozwiązań wspomaganego podejmowania decyzji, jak i reprezentacji
w podejmowaniu decyzji, w zależności od okoliczności. Ponadto, zgodnie z zastrzeżeniem do art. 12 ust. 4 Konwencji Kanada uznaje za zgodne z Konwencją instytucje wspieranego podejmowania decyzji i reprezentacji w podejmowaniu decyzji, które nie podlegają regularnej weryfikacji przez niezależny organ, o ile są one zaskarżalne.
Mimo tych zastrzeżeń, w ostatnich latach, w ustawodawstwie stanowym (gdyż kwestie te w Kanadzie jako państwie federalnym regulowane są na tym poziomie) doszło do licznych zmian, w kierunku rozszerzenia zakresu regulacji dotyczących wspieranego podejmowania decyzji oraz
samodzielnego wybierania osoby reprezentującej. Stanem, który ma bardziej rozbudowane przepisy w tym zakresie, jest Kolumbia Brytyjska.
Regulują je 1) Power of Attorney Act z 1996 r. z późn. zm.95 (dalej PAA) wraz z Power of Attorney Regulation z 2011 r. z późn. zm.96 (dalej PAR) wprowadzające trwałego pełnomocnika do zarządzenia majątkiem, także w zakresie przekraczającym zwykły zarząd (enduring power of attorney) oraz 2) Representation Agreement Act z 1996 r. z późn. zm.97 (dalej RAA)
94 Stan prawny na 9 lutego 2021 r.
95 https://www.bclaws.gov.bc.ca/civix/document/id/complete/statreg/00_96370_01 (dostęp 15 lutego 2021 r.).
96 https://www.bclaws.gov.bc.ca/civix/document/id/complete/statreg/20_2011 (dostęp 15 lutego 2021 r.).
97 https://www.bclaws.gov.bc.ca/civix/document/id/complete/statreg/96405_01 (dostęp 15 lutego 2021 r.).
„Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”
wraz z Representation Agreement Regulation z 2001 r. z późn. zm.98 (dalej RAR) wprowadzające umowę o reprezentację odnośnie do spraw osobistych, w tym zdrowotnych, a także majątkowych w zakresie
zwykłego zarządu (representation agreement). Stan ten zachował jednak też elementy substitute-decision-making w 3) Adult Guardianship Act z 1996 r. z późn. zm.99 (dalej AGA) regulujący ustawowego opiekuna ds.
majątkowych (statutory property guardian) oraz środki wsparcia dla krzywdzonych lub zaniedbanych dorosłych dotyczące zarówno ich spraw osobistych, w tym miejsca pobytu i leczenia, jak i majątkowych (support and assistance for abused and neglected adults) oraz 4) Patients Property Act z 1996 r. z późn. zm.100 (dalej PPA), zgodnie z którym sąd może
stwierdzić niezdolność danej osoby do czynności prawnych dotyczących jej spraw osobistych lub majątkowych.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 PAA, art. 3 ust. 1 RAA oraz art. 3 ust. 1 AGA
istnieje domniemanie posiadania przez każdą osobę powyżej 19 roku życia faktycznej zdolności do czynności prawnych, czyli przyjmuje się, że
posiada ona zdolność do podejmowania decyzji w swoich sprawach finansowych oraz że rozumie ona naturę i konsekwencje prawne
udzielenia, zmiany oraz odwołania trwałego pełnomocnictwa lub umowy o reprezentację. Domniemanie to jest obalalne, jednakże przyczyną jego obalenia nie może być wyłącznie sposób, w jaki osoba komunikuje się z otoczeniem (art. 11 ust. 2 PAA, art. 3 ust. 2 RAA, art. 3 ust. 2 AGA).
1) Power of Attorney Act
Trwałe pełnomocnictwo ustawa ta definiuje jako upoważnienie dla osoby trzeciej do reprezentowania mocodawcy w wieku powyżej 19 lat w jego sprawach finansowych lub do wykonywania wskazanych
w pełnomocnictwie czynności w tych sprawach, które to upoważnienie nie
98 https://www.bclaws.gov.bc.ca/civix/document/id/complete/statreg/10_199_2001 (dostęp 15 lutego 2021 r.).
99 https://www.bclaws.gov.bc.ca/civix/document/id/complete/statreg/96006_01 (dostęp 15 lutego 2021 r.).
100 https://www.bclaws.gov.bc.ca/civix/document/id/complete/statreg/96349_01 (dostęp 15 lutego 2021 r.)
„Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”
wygasa z chwilą, gdy mocodawca utraci faktyczną zdolność do czynności prawnych (art. 10 PAA).
Każda osoba powyżej 19 roku życia, która rozumie znaczenie tej czynności może ustanowić wybraną przez siebie osobę swoim trwałym
pełnomocnikiem. Za osobę niezdolną do złożenia oświadczenia woli w tym przedmiocie uważa się osobę, która nie rozumie, że: 1) jaki majątek
i jakiej wartości posiada, 2) posiada zobowiązania lub roszczenia wobec innych osób, 3) pełnomocnik będzie mógł w jej imieniu wykonać wszystkie czynności dotyczące jej majątku w zakresie ujętym w pełnomocnictwie, poza sporządzeniem testamentu, i zgodnie z ograniczeniami wynikającymi z pełnomocnictwa, 4) nawet jeśli pełnomocnik będzie zarządzał jej
majątkiem ostrożnie, może się zdarzyć, że straci on na wartości, 5) może się zdarzyć, iż pełnomocnik nadużyje swoich uprawnień, 6) będzie mogła odwołać pełnomocnictwo, jeśli będzie posiadała faktyczną zdolność do tej czynności (art. 12 ust. 1 i 2 PAA). Pełnomocnictwo trwałe może być
pełnomocnictwem ogólnym (do wszystkich czynności majątkowych) albo pełnomocnictwem szczególnym (do wskazanych w nim czynności
majątkowych). Mocodawca może przekazać w nim pełnomocnikowi uprawnienie do podejmowania decyzji w jego imieniu i na jego rzecz w zakresie jego spraw finansowych lub zlecić mu wykonanie każdej czynności, którą można dokonać przez osobę upoważnioną, w zakresie swoich spraw finansowych (art. 13 ust. 1 i 2 PAA). Żeby można było mówić o pełnomocnictwie trwałym musi ono wprost zawierać
sformułowanie, że nie wygasa ono w momencie utraty przez mocodawcę faktycznej zdolności do czynności prawnych oraz czy pełnomocnik
uzyskuje swoje uprawnienia dopiero, gdy mocodawca straci faktyczną zdolność do czynności prawnych, czy też może działać zarówno, gdy mocodawca tę zdolność posiada, jak i gdy ją utraci (art. 14 PAA).
W pełnomocnictwie nie można upoważnić pełnomocnika do wykonywania czynności sprzecznych z prawem ani do zaniechania wykonywania
obowiązków wynikających z przepisów (art. 15 PAA).
Trwałe pełnomocnictwo musi być sporządzone na piśmie, datowane i podpisane przez mocodawcę i dwóch świadków. Jeśli mocodawca jest niepełnosprawny w sposób uniemożliwiający mu podpisanie
pełnomocnictwa, może je w jego obecności i na jego polecenie podpisać osoba trzecia, co musi być potwierdzone przez dwóch świadków. Za mocodawcę nie może się podpisać świadek, ani osoba niezdolna do
„Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”
składania zeznań w charakterze świadka. Jeśli świadkiem jest adwokat albo notariusz, nie jest konieczna obecność drugiego świadka. Świadkiem nie może być: małoletni; osoba, która nie rozumie systemu komunikacji mocodawcy, chyba że korzysta w tym zakresie z pomocy odpowiedniego tłumacza; osoba wyznaczana pełnomocnikiem; ani nikt z jego najbliższej rodziny lub pracowników, chyba że pełnomocnik jest adwokatem,
notariuszem, trustem lub Public Guardian and Trustee (art. 16 ust. 1-6 PAA). Zanim pełnomocnictwo wejdzie w życie, musi je też podpisać pełnomocnik w obecności dwóch świadków (jednego, jeśli jest nimi
adwokat albo notariusz), którymi nie mogą być te same osoby, które nie mogą być świadkami złożenia podpisu przez mocodawcę (art. 17 ust. 1-4 PAA). Jeśli w pełnomocnictwie wskazano kilku pełnomocników, brak
podpisu jednego z nich nie ma wpływu na pełnomocnictwo udzielone pozostałym osobom, chyba że pełnomocnictwo stanowi inaczej (art. 17 ust. 5 PAA). Pełnomocnik nie może przekazywać osobie trzeciej swoich kompetencji, chyba że wynika to z treści pełnomocnictwa, z wyjątkiem umów z pomiotami specjalizującymi się w inwestycjach finansowych działających zgodnie z prawem trustowym (art. 23 ust. 1-2 PAA).
Pełnomocnikiem może być wyznaczona: 1) osoba fizyczna, z wyjątkiem osoby wykonującej na rzecz mocodawcy świadczenia opiekuńcze lub zdrowotne oraz pracownika podmiotu, świadczącego na rzecz mocodawcy usługi mieszkaniowe lub opiekuńcze, 2) Public Guardian and Trustee, 3) trust finansowy. Pełnomocnikiem mocodawcy może być zawsze członek jego rodziny, nawet jeśli świadczy na jego rzecz usługi opiekuńcze lub zdrowotne albo pracuje w podmiocie świadczącym dla niego takie usługi.
Można też wyznaczyć pełnomocnikiem osobę małoletnią. Uzyskuje ona jednak swoje kompetencje dopiero z ukończeniem 19 roku życia (art. 18 ust. 1-3 PAA).
Pełnomocników można wyznaczyć kilku. W takim przypadku mocodawca w pełnomocnictwie wskazuje zakres kompetencji i obowiązków każdego z nich, a w przypadku gdy te zakresy mają być takie same – w jakich okolicznościach mogą oni działać rozłącznie i jak należy rozwiązywać konflikty między nimi, gdyż zasadą – bez innego uregulowania wprost w pełnomocnictwie – jest ich wspólne i jednomyślne działanie. Mocodawca może też wskazać pełnomocnika alternatywnego, który nabywa swoje uprawnienia w momencie, gdy pełnomocnik pierwotny umrze, albo z innych przyczyn nie chce lub nie może działać (art. 18 ust. 4-5 PAA).
„Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”
Obowiązkiem pełnomocnika jest: 1) działanie uczciwe, w dobrej wierze, zgodne z zasadami ostrożności, 2) działanie zgodne z warunkami
pełnomocnictwa, 3) prowadzenie i przechowywanie rachunków z swoich działań, celem okazania ich mocodawcy na jego żądanie, 4) w rozsądnym zakresie wzmacnianie niezależność mocodawcy, poprzez zachęcanie go do udziału w decyzjach go dotyczących, 5) w rozsądnym zakresie
udostępnianie rzeczy osobistych mocodawcy do jego osobistej dyspozycji.
Podejmując decyzje finansowe w imieniu i na rzecz mocodawcy,
pełnomocnik ma obowiązek działać w jego najlepiej pojętym interesie, respektując jego aktualne życzenia, głoszone wartości i przekonania,
a także wszystkie wskazania wynikające wprost z pełnomocnictwa (art. 19 ust. 1-3 PAA). Pełnomocnik obejmując swoją funkcję powinien zrobić spis aktywów i pasywów majątkowych mocodawcy oraz przechowywać
rachunki ze swoich działań (art. 2 ust. 1-2 PAR). Pełnomocnik może udzielać darowizn i pożyczek z majątku mocodawcy, tylko jeśli to wynika wprost z treści pełnomocnictwa, a majątek mocodawcy jest na tyle duży, że pozwala na zaspokojenie mimo darowizn lub pożyczek bieżących
potrzeb mocodawcy i osób, do alimentacji których jest zobowiązany, i tylko w zakresie, w jakim sam takich darowizn lub pożyczek udzielał mając faktyczną zdolność do czynności prawnych (art. 20 ust. 1-3 PAA).
Nie mogą one przekraczać 10% majątku mocodawcy ani 5.000 $ (art. 3 PAR). Pełnomocnik nie może w imieniu mocodawcy sporządzić
testamentu, ani zmienić testamentu przez niego sporządzonego (art. 21 PAA).
Trwałe pełnomocnictwo wchodzi w życie z dniem podpisania przez mocodawcę i pełnomocnika, chyba że z jego treści wynika, że wchodzi w życie w innej dacie, albo że wchodzi w życie po wystąpieniu jakiegoś zdarzenia (np. utraty przez mocodawcę faktycznej zdolności do czynności prawnych). W tym ostatnim przypadku w pełnomocnictwie należy wskazać sposób, w jaki wystąpienie tego zdarzenia ma zostać potwierdzone. Może to potwierdzić osoba wskazana przez mocodawcę w pełnomocnictwie, a jeśli nie może albo nie chce tego uczynić – lekarz (art. 26 ust. 1-3 PAA).
Jeśli mocodawca ma faktyczną zdolności do czynności prawnych, to ustanowienie trwałego pełnomocnika nie ogranicza go w tej zdolności, może on samodzielnie dokonywać wszystkich czynności, także
wchodzących w zakres kompetencji pełnomocnika (art. 27 ust. 1 PAA).
Gdy natomiast mocodawca utraci faktyczną zdolność do czynności
„Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”
prawnych i sprzeciwia się w okresie swojej niekompetencji czynnościom podejmowanym przez pełnomocnika, ten ostatni może je wykonywać mimo tego sprzeciwu, jeśli są one zgodne z wolą mocodawcy wyrażoną w pełnomocnictwie i z głoszonymi przez niego w okresie kompetencji poglądami i przekonaniami, a uleganie jego życzeniom zgłaszanym
obecnie nie byłoby racjonalne i nie służyłoby interesom mocodawcy (art.
27 ust. 2 PAA).
Jeśli pełnomocnik działa zgodnie z pełnomocnictwem i prawem, nie ponosi odpowiedzialności za zmniejszenie majątku mocodawcy (art. 22 PAA).
Pełnomocnik może w każdym momencie zrezygnować ze swojej funkcji, o czym musi poinformować na piśmie mocodawcę i pozostałych
pełnomocników, a jeśli w momencie rezygnacji przez pełnomocnika z jego funkcji mocodawca nie ma faktycznej zdolności do czynności prawnych – jego współmałżonka, bliskich członków rodziny lub przyjaciół (art. 25 ust.
1-4 PAA).
Mocodawca, o ile ma faktyczną zdolności do zrozumienia swojego
działania i jego skutków, może w każdym momencie odwołać albo zmienić trwałe pełnomocnictwo, chyba że co innego wynika z jego treści. Zmiana treści pełnomocnictwa musi mieć taką samą formę jak ustanowienie pełnomocnictwa. W przypadku odwołania albo zmiany treści
pełnomocnictwa, mocodawca musi o tym na piśmie poinformować pełnomocnika. Odwołanie pełnomocnictwa ma moc prawną z chwilą powiadomienia pełnomocnika. Zmiana pełnomocnictwa zaczyna wiązać pełnomocnika z chwilą notyfikacji, chyba że po zapoznaniu z jego nową treścią zrezygnuje on ze swojej funkcji (art. 28 ust. 1-5 PAA).
Pełnomocnictwo może wymieniać okoliczności, w których uprawnienia pełnomocnika ulegają zawieszeniu na czas ich trwania. Pełnomocnictwo wygasa: 1) z upływem terminu wskazanego w pełnomocnictwie lub
wystąpieniem warunku w nim wskazanego, 2) uchylenia pełnomocnictwa przez mocodawcę, 3) rezygnacji pełnomocnika, 4) rozwodu, jeśli
pełnomocnik był współmałżonkiem mocodawcy, rozstania – jeśli był konkubentem, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa, 5) śmierci pełnomocnika, 6) utraty przez pełnomocnika faktycznej zdolności do czynności prawnych, 7) ogłoszenia przez pełnomocnika upadłości, 8) jeśli pełnomocnikiem była osoba prawna – rozwiązania lub zaniechania prowadzenia działalności, 9) skazania pełnomocnika za przestępstwo
„Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”
popełnione na szkodę mocodawcy, 10) śmierci mocodawcy, 11) uchylenia trwałego pełnomocnictwa przez sąd, 12) stwierdzenia przez sąd
niezdolności mocodawcy do samodzielnego zarządzenia w sprawach
osobistych lub majątkowych i przejęciu zarządu nad jego majątkiem przez Public Guardian and Trustee. Wygaśnięcie upoważnienia dla jednego
z pełnomocników nie ma wpływu na ważność i zakres pełnomocnictwa pozostałych, a w przypadku pełnomocnika alternatywnego – jego
uprawnienia zaczynają obowiązywać. Wygaśnięcie pełnomocnictwa nie ma też znaczenia dla żadnych czynności prawnych dokonanych przez
pełnomocnika w imieniu mocodawcy w okresie jego obowiązywania (art.
29 ust. 1-7 PAA, art. 30 ust. 1-4 PAA).
Każdy może zawiadomić Public Guardian and Trustee, jeśli ma
podejrzenie, że: 1) pełnomocnictwo zostało ustanowione, zmienione albo odwołane w momencie, gdy mocodawca nie posiadał faktycznej zdolności prawnej do wykonania tej czynności, 2) sporządzenie, zmiana albo
odwołanie pełnomocnictwa zostało dokonane przez mocodawcę w wyniku oszustwa, bezprawnego nacisku, albo innej formy jego wykorzystania lub zaniedbania, 3) pełnomocnik stosuje przemoc wobec mocodawcy lub
zaniedbuje go, albo w inny sposób nie wywiązuje się z pełnomocnictwa, 4) pełnomocnik utracił faktyczną zdolność do czynności prawnych.
Otrzymawszy takie zawiadomienie Public Guardian and Trustee może: 1) przeprowadzić postępowanie sprawdzające jego zasadność i powiadomić o jego wynikach zawiadamiającego, 2) wystąpić do sądu o wydanie
odpowiedniego orzeczenia, 3) podjąć działania w kierunku mianowania go ustawowym opiekunem mocodawcy ds. majątkowych (art. 34 ust. 2-3 PAA). Działania takie Public Guardian and Trustee może podjąć także
z urzędu, jeśli nabierze podejrzeń, że pełnomocnictwo zostało sporządzone niezgodnie z prawem lub pełnomocnik działa na szkodę mocodawcy (art.
35 ust. 1-2 PAA).
Pełnomocnik może składać do sądu wnioski o wydawanie orzeczeń
wspierających go w wykonywaniu jego obowiązków oraz przymuszających inne podmioty do ujawnienia mu informacji dotyczących mocodawcy
niezbędnych do wykonywania jego obowiązków (art. 36 ust. 1 PAA). Na wniosek każdej osoby sąd może podejmować działania weryfikujące, czy mocodawca w momencie sporządzenia, zmiany albo odwołania
pełnomocnictwa miał faktyczną zdolność do czynności prawnych (art. 36 ust. 2 PAA). Z kolei, na wniosek Public Guardian and Trustee sąd może: 1)
„Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”
stwierdzić ważność pełnomocnictwa mimo uchybień formalnych w jego sporządzeniu (np. z powodu braku podpisu), 2) wydać każde orzeczenie niezbędne do wykonywania obowiązków Public Guardian and Trustee, w tym przymusić każdy podmiot do ujawnienia informacji o mocodawcy dla celu przeprowadzenia postępowania sprawdzającego, 3) potwierdzić ważność zmiany albo odwołania pełnomocnictwa, 4) uchylić całość albo część pełnomocnictwa, 5) unieważnić wszystkie albo niektóre czynności dokonane przez pełnomocnika. Wniosek o wydanie orzeczenia w zakresie potwierdzenia zmiany albo odwołania pełnomocnictwa oraz stwierdzenia jego zakończenia, jak również unieważnienia czynności pełnomocnika, może złożyć do sądu także osoba, która zawiadomiła w tym przedmiocie Public Guardian and Trustee (art. 36 ust. 3-5 PAA). Wydając wszystkie orzeczenia sąd jest obowiązany wziąć pod uwagę życzenia, instrukcje, poglądy i preferencje mocodawcy. Może orzec wbrew tym ustaleniom jedynie, jeśli mocodawca nie ma faktycznej zdolności do czynności prawnych i orzeczenie zgodnie z ustaleniami w tym przedmiocie
sprzeciwiałoby się jego najlepiej pojętemu interesowi (art. 36 ust. 6 PAA).
Jeśli mocodawca sporządził i pełnomocnictwo trwałe i umowę
o reprezentację, a są one niespójne, przeważa oświadczenie złożone w pełnomocnictwie (art. 40 PAA).
2) Representation Agreement Act
Celem RAA jest wprowadzenie mechanizmu, który pozwoli osobom od 19 roku życia na wyznaczenie na przyszłość, od kiedy, jak i kto będzie
podejmował decyzje w ich sprawach osobistych, zdrowotnych oraz
w zwykłym zarządzie ich sprawami majątkowymi w sytuacji, jeśli staną się faktycznie pozbawieni zdolności do czynności prawnych, co pozwoli
uniknąć ingerencji sądu (art. 2 RAA).
Każda osoba, która ukończyła 19 rok życia i jest w danym momencie zdolna do świadomego i swobodnego wyrażenia woli w tym przedmiocie, może zawrzeć umowę o reprezentację (art. 4 RAA). Oceniając, czy
mocodawca jest zdolny do zawarcia umowy o reprezentację (a także jej do zmiany albo odwołania) ocenia się, czy: 1) komunikuje wolę
ustanowienia reprezentanta, 2) komunikuje swoje wybory i preferencje, albo odczucia niezadowolenia lub braku zgody, 3) jest świadomy
znaczenia i konsekwencji zawarcia takiej umowy, 4) łączy go z reprezentantem relacja zaufania (art. 8 ust. 2 RAA).
„Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”
W umowie o reprezentację wskazuje jedną lub klika osób, które będą reprezentować mocodawcę, gdy sam utraci faktyczną zdolności do czynności prawnych objętych zakresem umowy. Reprezentantem może być osoba powyżej 19 roku życia, która nie świadczy na rzecz mocodawcy usług opiekuńczych ani leczniczych, ani nie jest zatrudniona w podmiocie, który świadczy mocodawcy usługi mieszkaniowe, opiekuńcze lub lecznicze, przy czym zastrzeżenia te nie dotyczą rodziców, dzieci, współmałżonka albo konkubenta mocodawcy. Reprezentantem może być też Public Guardian and Trustee, a także instytucja kredytowa lub trust, które nie świadczą na jego rzecz usług medycznych lub leczniczych (art. 5 ust. 1 i 1.1 RAA). Jeśli wyznaczonych zostało kilku reprezentantów, w umowie należy wskazać, czy działają oni w innych zakresach, czy w tym samym, a jeśli w tym samym, to czy działają rozdzielnie, bo w braku takiego zapisu zakłada się ich jednomyślność w działaniu (art. 5 ust. 2-3 RAA).
W umowie można wskazać też reprezentanta alternatywnego. W takim wypadku dodatkowo należy w umowie zaznaczyć, w jakich okolicznościach i pod jakimi warunkami reprezentant alternatywny zastępuje
reprezentanta pierwotnego (art. 6 ust. 1-4 RAA).
Umowa o reprezentację może dawać reprezentantowi uprawnienia do wspierania mocodawcy w podejmowaniu decyzji lub do podejmowania decyzji w imieniu mocodawcy. Może ona dotyczyć czynności w zakresie: 1) osobistej opieki nad mocodawcą; 2) codziennego zarządzania jego
wydatkami, w tym: a) płacenia rachunków, b) odbierania świadczeń pieniężnych, c) zakładania albo zamykania kont bankowych, d)
wyjmowania pieniędzy z konta, dokonywania przelewów bankowych, e) przedłużania umów najmu, dzierżawy, pożyczki, f) spłacania pożyczki, g) podpisywania umów ubezpieczenia, h) remontu domu lub samochodu, i) sprzedaży samochodu, j) zakupu jedzenia i innych przedmiotów oraz usług dnia codziennego, jak również świadczeń opiekuńczych, k) inwestowania, w tym w papiery wartościowe, l) płacenia podatków, ł) dokonywania darowizn na cele charytatywne w wysokości nie wyższej niż 3% rocznego dochodu mocodawcy; 3) ochrony zdrowia; 4) prowadzeniu spraw
sądowych, z wyjątkiem rozwodu (art. 7 ust. 1-2.1 RAA art. 2 ust. 2 RAR).
W umowie o reprezentację mocodawca może przekazać reprezentację także w zakresie spraw, do samodzielnego decydowania w zakresie których nie posiada faktycznej zdolności do czynności prawnych (art. 8 ust. 1 RAA). Czyli nawet jeśli sam nie jest zdolny do podjęcia decyzji
„Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”
w sprawach swojego zdrowia, nie oznacza to od razu, że nie jest zdolny do wyznaczenia reprezentanta, który go w tych sprawach będzie
reprezentował lub wspierał. W ramach zwykłego zarządu majątkiem mocodawca nie może przekazać reprezentantowi prawa do: 1) podpisywania umów kredytowych, przedłużenia linii albo kart
kredytowych, 2) zaciągania pożyczek ani hipotek, 3) dysponowania
nieruchomościami mocodawcy, 4) udzielania pożyczek, 5) pożyczania ani darowania rzeczy osobistych, 6) działania jako organ spółki (art. 2 ust. 2 RAR).
Umowa o reprezentację, jeśli upoważnia reprezentanta do podejmowania decyzji w imieniu i na rzecz mocodawcy w sprawach osobistych lub
zdrowotnych, może wskazywać ogólnie, że mocodawca ma wszystkie uprawnienia do podejmowania decyzji w sprawach osobistych lub zdrowotnych mocodawcy, które uzna za konieczne. Umowa może też
zdrowotnych, może wskazywać ogólnie, że mocodawca ma wszystkie uprawnienia do podejmowania decyzji w sprawach osobistych lub zdrowotnych mocodawcy, które uzna za konieczne. Umowa może też