AKTA STOLICY APOSTOLSKIEJ.
S W . K O N G R E G A C J A R O Z K R Z E W IE N IA W I A R Y .
5 0 .
Instrukcja o obowiązkach katolików wobec Ojczyzny.
D o
]. E k sc . k s . Paw ła M arella, A r c y b is k u p a ty t.
D o k le ń s k ie g o , D elegata A p o s to ls k ie g o w Japonii.
Już niejednokrotnie dom agano się od Sw. Kongregacji Roz*
krzew ienia W ia ry pew nych norm co do postępow ania katolików w Japonii w w ypadkach, g dy praw a lub zwyczaje ojczyste nakai*
żują, lub skłaniają do pew nych aktów , które praw dopodobnie w yw odzą się z obrzędów religijnych niechrześcijańskich.
W rozstrzygnięciu tej kw estii pom ocne będzie przytoczyć za*
sady, które Sw. K ongregacja już w roku 1659 ustaliła dając in*
strukcje m isjonarzom :
„N ie starajcie się o to, ani nie doradzajcie ow ym ludom , aby zm ieniły zwyczaje swoje, obrzędy i p rak ty k i, jeśli tylko te rzeczy
Nr 6.
nie są w yfaźnió sprzeczne z religią lub dobrym i obyczajami.
W ia ra nie odrzuca, ani nie krzyw dzi zwyczajów i obrzędów żadnego narodu, byleby nie by ły złe, owszem, chce, aby były zachowane, nietknięte. I poniew aż łeży to już praw ie w ludzkiej naturze, żę ceni się wyżej i kocha się lepiej to, co swego, a przede w szystkim w łasną swóją narodow ość, nie m asz większej przy*
czyny nienaw iści i odsuw ania się, jak chcieć zmienić ojczyste tradycje, te zwłaszcza, do których ludzie przyw ykli o d czasów niepam iętnych...
Złe, natom iast, należy w yrugow ać raczej odpow iednim zacho*
wąniem się i milczeniem, niż słowami korzystając z nadarzają*
cych się okazyj, kied y dusze są dobrze usposobione do przyjęcia praw dy, a w ted y niepozornie, nieznacznie należy w ykorzeniać to, co było złego“ .
M isjonarze pow inni ted y mieć uznanie i cześć dla posluszeń*
stw a i m iłości Japończyków ku ojczyźnie i pouczać wiernych, aby nie stali niżej od innych pod tym względem . T o zawsze w inno być przez m isjonarzy zachowane.
Co zaś dotyczy aktów , którym i Japończycy objaw iają swą mi*
łość k u ojczyźnie, to następujące rzeczy w inny być wzięte pod uwagę. C hodzi o ak ty, które, jakkolw iek pochodzą początkow o od religij pogańskich, nie są złe w ew nętrznie (intrinsece m ali), lecz same przez się są obojętne i nie są nakazyw ane jako oznaki religijne, lecz tylko jako a k ty cywilne dla zam anifestow ania lub podtrzym ania uczuć dla ojczyzny bez intencji zm uszenia katoli*
ków lub niekatolików do jakiegokolw iek przynależenia do reli*
gij, z których owe obrzędy w zięły początek.
To samo władze japońskie niejednokrotnie w yraźnie określały, pow ołując się na zasadę wolności religijnej i na rozróżnienie już przez sam rząd japoński w prow adzone i oficjalnie ogłoszone m iędzy obow iązkiem szyntoistycznym narodow ym (w państwo*
wych Jinia) i kultem szyntoistycznym religijnym . A lbow iem św iątynie czy pom niki, poświęcone służbie państw ow ej, zależą o d [zarządu innych w ładz niż te, które służą kultow i religijnem u.
A rcy biskup o w i tokijskiem u, pytającem u d n ia 22 w rześnia 1932 ro k u m inistra oświecenia publicznego czy „można uważać jako pew nik, że pow odem , dla. którego jest w ym agana obecność wy*
chow anków szkól w tego rodzaju aktach, jest miłość ojczyzny a nie religii", u
zastępca m inistra odpow iedział:
„Uczęszczanie do narodow ych św iątyń czyli Jinia jest wyma*
gane od słuchaczy szkól wyższych i w ychow anków szkół śred**
nich i początkow ych z racji, tyczących się program u wychowa*
ma. Yy szczególności pozdrow ienie, ktorego żąda się od szere*
gów słuchaczy szkół w yższych i w ychow anków szkół średnich i początkow ych nie ma żadnego innego celu jak tylko zamanife*
stow am e uczucia miłości ojczyzny i wierności".
l o samo, że chodzi m ianowicie o cel czysto świecki, państwo*
wy, potw ierdzają same praw a o oświeceniu publicznym , jak wy*
nika z praw a z dnia 3 sierpnia 1932 ro k u M eiji (1889), zabrania*
jącego uczenia religii lub odpraw iania nabożeństw religijnych w szkołach publicznych jak również w szkołach, które podlegają praw om i rozporządzeniom o nauczaniu i program ie studiów . Z tego w szystkiego w yw nioskow ać m ożna, że obrzędy w Jinia, nakazane uczniom przez w ładze państw ow e, nie m ają charakteru religijnego. T o samo należy powiedzieć o publicznych uroczy*
stościach, które w; określonych dniach z uczestnictwem i przy poparciu w ładz odbyw ają się w Jinia, gdyż w ładze niejedno*
krotnie w p ro st lub ubocznie potw ierdziły, że tak a jest ich inten*
cja i takie zresztą jest zdanie szeroko rozpow szechnione w śród w ykształceńszych ludzi cesarstw a japońskiego i tych, którzy głębiej znają charakter i obyczaje Japończyków .
W p o d o b n y sposób czynności, które w edług ojczystych zwy*
Czajów zw ykły mieć miejsce przy pew nych zdarzeniach, np.
z okazji pogrzebu, zaw ierania m ałżeństw a itp., chociaż i one m ają praw dopodobnie pochodzenie religijne, teraz jednakże sto*
sowane są przez większość w całej Japonii bez żadnego znaczenia religijnego, lecz tylk o jako grzecznościowa form a manifestowa*
nia życzliwości wobec krew nych i przyjaciół w ten sposób, że w ydaje się, iż utraciły łączność z religiam i pogańskim i i zamie*
niły się na czysto świeckie zwyczaje.
Z tym pierw szym rodzajem rozw ażań ściśle złączony jest drugi, następujący. Skoro bowiem rozpow szechnione jest sze*
roko m niem anie, że chodzi o zwyczaje czysto świeckie a nie o obrzędy religijne, katolicy, k tó rzy odm aw iają swego uczest*
nictw a w tego rod zaju uroczystościach, z łatw ością ściągają na siebie oskarżenia i łatwo, naw et nie przez wrogów katolicyzm u, uw ażani są za oziębłych w sto su nk u do ojczyzny lub niewdzięcz*
nych i nietow arzyskich w stosun k u do krew nych i przyjaciół.
D latego też bardzo pożądane w ydaje się usunięcie przyczyn tego rodzaju fałszywej i niesłusznej opinii publicznej, k tó ra nie tylko bardzo przygniata w iernych Japonii, ale odciąga również innych od wejścia na drogę zbawienia.
Św. K ongregacja, rozw ażyw szy to w szystko odpow iednio do ważności spraw y, po zasięgnięciu opinii biegłych w tych rzeczach m ężów i biorąc pod uwagę w arunki czasów i zwyczajów obec*
nych, nawiązując do intencji S ynodu w N agasaki, odbytego w roku 1890 i mając przed oczyma zdanie D elegatów Apostol*- skich E. M o n n ey ‘a i P. M arella oraz ordynariuszów Japonii, po dojrzałym rozw ażeniu spraw y na uroczystym posiedzeniu w dniu 18 maja 1936 ro ku odbytym , uważała za stosow ne dać następu*
jące norm y:
1. O rdyn ariu sze na terytoriach cesarstw a japońskiego pouczą w iernych, że do ceremonij, które odbyw ać się zw ykły w Jinia, utrzym yw anych cywilnie przez rząd, jest przyw iązane zarówno przez czynniki oficjalne (ja k to w ynika z w ielokrotnych wyraź*
nych ośw iadczeń) ja k i przez powszechne m niem anie wykształ*
ceńszych obyw ateli, znaczenie czystej m anifestacji miłości ojczy*
zny czyli synow skiej czci dla rodziny cesarskiej i dobroczyńców ojczyzny. D latego też, poniew aż tego rodzaju uroczystości przy*
brały charakter czysto cywilny, katolikom wolno jest brać w nich udział i postępow ać ta k jak inni obyw atele objaśniając o swej intencji, jeśli kied y zajdzie tego potrzeba, dla usunięcia fałszy*
w ych tłum aczeń.
2. Ciż ordynariusze mogą pozwolić, aby wierni, g d y uczest*
niczą w pogrzebach, ślubach i innych pryw atnych obrzędach społecznego życia japońskiego, m ogli brać udział jako i inni (po objaśnieniu, w razie potrzeby o swej intencji — jak w yżej) we w szystkich ceremoniach, które, jakkolw iek być może w yw odzą się z zabobonów , ze w zględu jed n ak na w arunki miejscowe i ze w zględu na osoby oraz z uwagi na powszechne m niem anie, obec*
nie nie zawierają w sobie nic poza oznakam i grzeczności i wza*
jemnej życzliwości.
3. Co się tyczy przysięgi na obrzędy, gdziekolw iek jest ona w użyciu w Japonii, kapłani niech um iejętnie stosują niniejszą instrukcję w spraw ie tej w ydaną przez Św. K ongregację Roz*
krzew ienia W ia ry , z w ykluczeniem w szelkich dysput.
G d y powyższe postanow ienia zostały przedłożone Papieżow i na audiencji w d niu 25 m aja 1936 ro k u przez niżej podpisanego sekretarza Sw. K ongregacji, Jego Ś w iątobliw ość raczył je potw ierdzić orzekając, ze O rdyn ariu sze Japonii pow yższe norm y bezpiecznie mogą i pow inni stosow ać.
D an w Rzym ie, z gm achu Sw. K ongregacji R ozkrzew ienia W ia ry , dnia 26 maja 1936 roku.
P. K ard. F u m a so n i B io n d i, Prefekt, f C e lsu s C o n sta n tin i, A rcy b p. ty t. T e o d o siń sk i, Sekretarz.
S W . P E N I T E N C J A R I A
5 .
D e c l a r a t i o
Super decreto quod incipit „Lex sacri coelibatus44 diei 18 aprilis 1936
Evulgato per C om m entarium Officiale A postolicae Sedis (vol.
X X V III, pag. 242) D ecreto, quo d incipit „Lex sacri coelibatus"
diei 18 aprilis 1936, quo absolutio ab excom m unicatione de qua in can. 2388, § 1, quando agatur le sacerdote qui, m atrim onio civiliter attentato, ad cor dem reversus, ad participationem sacram entorum more laicorum p etat adm itti, data quidem fide de absoluta perfectaque in posterum continentia perpetuo ser*
vanda, quam vis tam en ob gravissim as rationes cessare non valeat a cohabitatione sub eodem tecto cum suae disertionis complice, Sacrae Paenitentiariae A postolicae, excepto casu periculi m ortis, reservatur, non defuerunt nec desu n t C anonistae et M oralistae qui docuerint ac doceant casum hunc nihil differre a casu aliarum censurarum , quae in casibus urgentioribus rem itti p o ssunt sub q uib usd am conditionibus et clausulis a quocum que confessario vi can. 2254.
Haec in terp retatio / a praefati D ecreti ned u m sensu Sed et littera p rorsus absona, nullo m odo defendi potest, eo praesertim quia expresse edicitur absolutionem de qua agitur ,,ab ipsa taris tu m Sacra P aenitentiaria A p o sto lic a , servata speciali procedendi form a et sub peculiaribus quib u sd am cautelis et conditionibus ab eadem Sanctitate Sua patefactis ac praescriptis", concedi posse.
N ihilom inus, ad ominem, si quae adhuc forte superesset, du*
bitationem penitus auferendam , Ssmus D om inus N oster, in audientia infrascripto C ard . Paenitentiario M aiori die 10 aprilis anni currentis im pertita ad rem opportune interrogatus, suprem a Sua auctoritate declarandum et, quo solet m odo, publici iuris faciendum m andavit, hanc esse m entem Legislatoris, scilicet:
A bsolutionem a censura, de qua supra, ita esse Sacrae Paeniten*
tiariae reservatam u t nem o unquam , excepto casu periculi m ortis, ab ea absolvere possit, n on obstanie qualibet facultate, sive per can. 2254, § 1, sive per privilegium , sive denique per aliud quod*
cum que ius ceteroquin concessa.
D atum Romae, e Sacra Paenitentiaria, die 4 maii 1937.
L . S.
L. C ard. Lauri, P a en iten tia riu s M a ior.
S. Luzio, R e g e n s.