Mniej więcej w tym samym czasie, co Dobczyce (przed 1397 rokiem)192, Moskorzewski uzyskał nadania w ziemi sanockiej. W ich skład wszedł zamek Kamieniec (Odrzykoń), który stał się podstawą potęgi rodu, a od czasów Henryka, wnuka Klemensa, rodzina przyjęła nazwisko Kamienieccy193. Jako że nie dysponujemy dokumentem nadania Moskorzewskiemu klucza kamie-nieckiego, nie wiemy, które wsie weszły wówczas w jego posiadanie. Jedyne
186 SPPP 2, nr 899; SHGKr, Cz. 3, z. 2, s. 292; S. Gawęda: Rozwój latyfundium…, s. 56.
187 ZDM, Cz. 6, nr 1648.
188 SPPP 2, nr 912; SHGKr, Cz. 1, s. 264.
189 ZK 3, s. 433, nr 18; SHGKr, Cz. 1, s. 265 – oddalał wówczas roszczenia Piotra ze Szczodrkowic w kwestii granic między Brzozową a Burletką k. Dobczyc i Raby.
190 SPPP 7, nr 110, 111, 122, 138.
191 ZK 3a, s. 153; SPPP 8, Cz. 2, nr 10577 – miał wówczas miejsce spór z Szymonem, Jakuszem, Piotrem, Paszkiem, Wincentym, Michałem i Janem, synami Przybysława, Machną, wdową po Piotrze, Marcinem, bratem Michała, Andrzejem i Adamem, pa-nami z Popowic.
192 Użyłam zwrotu „mniej więcej”, nie dysponujemy bowiem dokumentem nadania Ka-mieńca Moskorzewskiemu. Wiemy jednakże, iż w 1397 r. ufundował on już kaplicę na tamtejszym zamku, toteż w jego posiadanie musiał wejść na krótko przed tą datą;
J. Frazik, T. Holcerowa: Wstępne badania nad zamkiem w Odrzykoniu…, s. 95.
193 S. Gawęda: Rozwój latyfundium…, s. 54.
informacje uzyskujemy na podstawie późniejszych działań gospodarczych w obrębie klucza odrzykońskiego. Także późniejsze przesłanki wskazują, że dobra te Jagiełło nadał Moskorzewskiemu prawem wieczystym194.
Zamek Kamieniec powstał u schyłku XIII wieku w ważnym strategicznie miejscu – na styku ziem: sanockiej, sandomierskiej, wiślickiej i bieckiej, w pobliżu ważnych traktów handlowych. W toku wojen o Ruś spełniał funkcję zamku obronnego przed atakami ze strony Tatarów i Litwinów195. Z tego też okresu (1348 rok) pochodzi pierwszy dokument królewski po-twierdzający istnienie budowli196.
Po przejęciu zamku kamienieckiego ok. 1397 roku197 Klemens z Mosko-rzewa przystąpił do jego rozbudowy. Przeprowadzone badania archeologiczne wykazały, że właśnie na przełomie XIV i XV wieku powstał zamek górny i średni198. Z tego okresu pochodzić miały dolne kondygnacje zamku
wyso-194 Zob. dalej na ten temat.
195 S. Gawęda: Rozwój latyfundium…, s. 54.
196 Dokument datowany jest na 30 września 1348 r., na liście świadków zaś jako burgrabia zamku występuje Mikołaj z Bibic, zob. KDM, T. 3, nr 686; S. Gawęda: Rozwój laty-fundium…, s. 55; zob. też T. Małkowska-Holcer: Ze studiów nad historią zamku Kamieniec koło wsi Odrzykoń w powiecie krośnieńskim. W: Architektura rezydencjonalna i obronna województwa rzeszowskiego w świetle badań naukowych prowadzonych w 25-leciu PRL. Materiały z sesji naukowej, Łańcut 9–10 maja 1970 r. Łańcut 1972, s. 139; na temat zamku w Odrzykoniu zob. też: M. Brykowska: Badania architektoniczno--archeologiczne zamków w Sochaczewie, Ciechanowie i Odrzykoniu. W: IV Konferencja naukowa w Warszawie 10 i 11 stycznia 1969 r. Sprawozdania 1967–1968 Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem UW i PW. Warszawa 1970, s. 31; Eadem: Zamek w Odrzykoniu. Problemy badawcze i konserwatorskie. „Biuletyn Informacyjny PKZ” 1975, T. 31 [materiały z sesji archeologicznej, Kazimierz 22–23 października 1974 r.], s. 35–48; A. Janowski: Sprawozdanie z badań archeologicznych w 1967 r. prowadzonych na zamku w Odrzykoniu. W: IV Konferencja naukowa…, s. 148; A. Wentkowska:
Sprawozdanie z badań archeologicznych w 1968 r. prowadzonych na zamku w Odrzykoniu.
W: IV Konferencja naukowa…, s. 150; M. Proksa: Budownictwo obronno-rezydencjo-nalne ziemi przemyskiej i sanockiej (połowa XIV w.–połowa XVII w.). Przemyśl 1994, s. 252; o zamku w Odrzykoniu zob. też J. Marszałek: Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach. Warszawa 1993, s. 169–170.
197 KDKKr, T. 2, nr 418 – w lutym 1397 r. erygował na zamku wyższym kaplicę, a zatem przejąć go musiał niedługo przed tą datą; A. Fastnacht: Osadnictwo ziemi sanockiej w latach 1340–1650. Wrocław 1962, s. 79, 136.
198 J. Frazik, T. Holcerowa: Wstępne badania nad zamkiem w Odrzykoniu…, s. 95;
M. Brykowska, J. Ross: Stan badań i problem konserwacji ruin zamku w Odrzykoniu.
W: Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu. T. 1. Red. J. Garbacik. Kraków 1972, s. 228; T. Małkowska-Holcer: Ze studiów nad historią zamku Kamieniec koło
kiego. W tym też czasie Moskorzewski miał rozpocząć rozbudowę założe-nia zamkowego: od strony zachodniej – podzamcza odrzykońskiego, zaś od wschodniej – elementów późniejszego zamku dolnego199. Możliwe również, że to z inicjatywy Klemensa Moskorzewskiego wzniesiona została baszta z her-bem Pilawa200. Dopiero wnuk Klemensa Henryk nadał zamkowi charakter bardziej rezydencjonalny. Znamy także burgrabiego ustanowionego na zamku dobczyckim przez Moskorzewskiego. W 1403 roku był nim Krzystek201.
Jako dziedzic Kamieńca Moskorzewski został wyznaczony przez króla Władysława Jagiełłę do rozstrzygnięcia sporu między kupcami krośnieńskimi a mytnikami ropczyckimi. Ci drudzy mieli bowiem zmuszać krośnian do podróży na Ruś przez Ropczyce, by tam płacić myto. Spór ten rozstrzygnął Klemens na rzecz kupców krośnieńskich, którym umożliwił podróż inną drogą, gdyby zaś chcieli udać się z towarami do ziemi sandomierskiej lub na Mazowsze, wówczas zmuszeni byliby do podróży przez Ropczyce202.
Pod koniec lat 90. XIV wieku Klemens przystąpił do rozbudowy swych dóbr w kluczu odrzykońskim. Od 1397 roku przeprowadził znaczną liczbę transakcji mających prowadzić do poszerzenia majątku. 11 lutego 1397 roku kupił od Henryka Szebieńskiego trzy wsie graniczące z dobrami kamie-nieckimi: Wojkówkę, Bratkówkę i Wysoką, za 400 grzywien203. Tego sa-mego dnia Moskorzewski zrzekł się swego domu za kościołem św. Piotra na ulicy Grodzkiej w Krakowie, w zamian za co Piotr Wysz nadał kościołowi
wsi Odrzykoń…, s. 142–145; „Katalog Zabytków Sztuki w Polsce”. T. 1, z. 1: Krosno, Dukla i okolice. Red. E. Śnieżyńska-Stolotowa, F. Stolot. Warszawa 1977, s. 128; S. Gawęda: Rozwój latyfundium…, s. 55; zob. też M. Proksa: Budownictwo obronno-rezydencjonalne…, s. 252.
199 P. Łopatkiewicz: Ruiny zamku „Kamieniec” w świetle badań historycznych i architekto-nicznych…, s. 8; T. Małkowska-Holcer: Ze studiów nad historią zamku Kamieniec koło wsi Odrzykoń…, s. 145.
200 H. Łopaciński: Luźne notatki dotyczące Krosna i Odrzykonia. „Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce” 1906, T. 7, s. 322–323 – autor wspomina jeszcze o w części zachowanej baszcie. Niestety w 2000 r. zawaliła się ostatnia z jej części, toteż obecnie nie ma już śladu po baszcie z herbem Pilawa; T. Małkowska-Holcer: Ze studiów nad historią zamku Kamieniec koło wsi Odrzykoń…, s. 146 – autorka powstanie baszty z herbem Pilawa przesuwa na drugą połowę XV w.
201 ZK 3b, s. 147; SHGKr, Cz. 1, s. 565.
202 AGZ, T. 3, s. 134; W. Sarna: Opis powiatu krośnieńskiego pod względem geograficzno--historycznym. Przemyśl 1898, s. 210.
203 KDKr, Cz. 2, nr 418; Zapiski sądowe województwa sandomierskiego z lat 1395–1444.
Wyd. F. Piekosiński. W: AKP, T. 8, Cz. 1, nr 169; S. Gawęda: Rozwój latyfun-dium…, s. 56.
w Łękach, których dziedzicem był Moskorzewski, dziesięcinę ze wsi Przy-bówka (powiat biecki)204. Łęki (dzisiaj: Łęki Strzyżowskie) otrzymał zatem najpewniej wraz z zamkiem kamienieckim od monarchy, nie mamy bowiem żadnych informacji o ich późniejszym nabyciu. Przed rokiem 1403 kupił także wieś Malinówkę, której osadzenie na prawie niemieckim polecił Joachimowi Jerzemu z Siedlisk205.
Moskorzewski posiadał również jakąś część wójtostwa w Krośnie, którą w 1403 roku odkupił od niego wójt Piotr206. Ów akt sprzedaży jest jednak jedynym dokumentem poświadczającym posiadanie przez Moskorzewskiego wspomnianej części wójtostwa, toteż nie wiemy, czy Klemens nabył ją drogą kupna, czy raczej została mu nadana przez monarchę. Wydaje się, że ta druga opcja jest bardziej prawdopodobna, albowiem Długosz pod rokiem 1426 wspomina o konfiskacie wójtostwa krośnieńskiego szlachcicowi z powodu odmowy udziału w wyprawie. Z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy stwierdzić, że owym szlachcicem był Marcin (1), syn Klemensa z Mosko-rzewa, podkanclerzego207. Szeroko tę kwestię omówię w kolejnym rozdziale, tutaj ograniczę się zatem tylko do owej wzmianki.
2.2.4.