Kosowa. Warto przypomnieć, jakie są jego zadania

kpt. Paweł dolaTowski 8 Pułk Przeciwlotniczy

od stycznia 2011 roku głównym rejonem dzia-łania polskiej kompanii manewrowej są cztery północne gminy Kosowa, tj.: mitrovica, Leposavic, Zubin Potoc i Zvecan.

– wspieranie pomocy humanitarnej;

– organizowanie systemu rozpoznania i monito-rowania (fot.);

– sprawowanie kontroli na przejściach granicz-nych oraz zapewnianie bezpieczeństwa człon-kom organizacji międzynarodowych pracują-cym w rejonie tych przejść;

– przeciwdziałanie próbom przemytu towarów między Serbią a Kosowem;

– demonstrowanie obecności militarnej wojsk KFOR.

Kompania manewrowa realizuje je w ramach działań operacyjnych i prewencyjnych.

Do zasadniczych działań operacyjnych pro-wadzonych przez nią można zaliczyć:

– codzienne patrolowanie rejonu;

– organizowanie doraźnych patroli zgodnie z potrzebami wynikającymi z danych rozpo-znawczych oraz oceny sytuacji bieżącej;

– uczestniczenie w operacjach „cordon and se-arch” wspólnie z kosowską policją i funkcjo-nariuszami EULEX (European Union Rule of Law Mission in Kosovo);

– ochranianie przedstawicieli dowództwa KFOR w czasie spotkań z mniejszością serbską;

– utrzymywanie sił szybkiego reagowania (Quick Reaction Force – QRF) w gotowości do działania;

– organizowanie doraźnych punktów obserwa-cyjnych przy głównych drogach prowadzących do granicy z Serbią;

– utrzymywanie stałych sił reagowania (Perma-nent Reaction Force – PRF) w gotowości do działania;

– zapewnianie ochrony kolumnom zaopatrzenia pododdziałów KFOR, wysyłanym przez Kel-logg Brown & Root Company w rejonie pół-nocnego Kosowa;

– wsparcie działań oficerów EULEX podczas prowadzenia codziennych kontroli na przej-ściach granicznych;

– zapewnienie bezpieczeństwa funkcjonariu-szom EULEX przez monitorowanie zamiesz-kanych przez nich osiedli w miejscowościach przygranicznych północnego Kosowa;

– prowadzenie wspólnych patroli granicznych z żołnierzami armii serbskiej;

żołnierze podczas marszu do punktu obserwacyjnego

aLeKsander raWsKi

NR 3/2013

d O Ś W I a d C Z e n I a

1Polscy policjanci ofiarami starć w Kosowie. „gazeta Wy-borcza” z 18 marca 2008 r.

n

autor jest absolwentem WaT i studiów podyplomowych na uniwersytecie szczecińskim. służył m.in. jako dowódca klog w 8 pplot. obecnie jest oficerem łącznikowym- -tłumaczem w sekcji s-3 8 Pułku Przeciwlotniczego.

– organizowanie doraźnych i stałych punktów kon-trolnych na drogach w rejonach przygranicznych;

– uczestniczenie we wspólnych patrolach z ko-sowską policją;

– ciągłe monitorowanie stanu dróg oraz natęże-nia ruchu w pasie przygranicznym.

cy doszło do zamieszek, podczas których grupa około trzystu Serbów zajęła budynek sądu ONZ i wywiesiła na nim sztandar Serbii. Trzy dni póź-niej siły ONZ (UNMIK) zajęły sąd, zatrzymując 53 serbskich chuliganów. Gdy wyprowadzano ich z budynku, ochraniający go od zewnątrz polscy policjanci zostali obrzuceni kamieniami, granata-mi i ładunkagranata-mi wybuchowygranata-mi domowej roboty.

W tym samym czasie pobliski posterunek ukraiń-skiej milicji został obrzucony granatami i ostrze-lany z broni maszynowej. Polskim policjantom przyszli z pomocą żołnierze z francuskiego kon-tyngentu KFOR, których Serbowie także obrzu-cili granatami i koktajlami Mołotowa. W wyniku tych zamieszek zginął ukraiński milicjant, ran-nych zostało 63 policjantów i żołnierzy sił poko-jowych (w tym 28 Polaków, spośród 50 biorących udział w akcji, 20 Francuzów i 14 Ukraińców) oraz prawie 70 Serbów¹.

Do podobnych zdarzeń doszło 17 lipca 2011 roku, kiedy to Kosowska Jednostka Wsparcia Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (Regional Operational Support Unit – ROSU) została skie-rowana do obsadzenia znajdującego się w rejo-nie północnego Kosowa przejścia granicznego w Jarnije. Podczas przejmowania służby na przejściu została zaatakowana przez około dwu-stuosobowy tłum. Atak był dobrze zorganizowa-ny. Mimo prawie natychmiastowego wsparcia Polskiego Kontyngentu Policyjnego przez funk-cjonariuszy SPU (Special Police Units) oraz żoł-nierzy kompanii manewrowej KFOR przejście zostało spalone. W czasie odbijania przejścia żołnierzy kompanii manewrowej obrzucono koktajlami Mołotowa i ostrzelano z broni ma-szynowej. Na szczęście w czasie tych zajść nikt nie zginął ani nie odniósł poważnych obrażeń.

Jednak był to pierwszy od lat przypadek wymia-ny ognia między żołnierzami KFOR a uczestni-kami zamieszek.

Polscy żołnierze niejednokrotnie udowodnili, że są bar-dzo dobrze przygotowani do działań poza granicami kra-ju. dowodem tego było powierzenie kompanii manew-rowej PKW zorganizowania i ochrony spotkań dowódcy Kfor z przedstawicielami mniejszości serbskiej w re-jonie północnego Kosowa w 2011 roku w sytuacji nasi-lających się napięć etnicznych.

Za realizację zadań mandatowych na wysokim pozio-mie żołnierze kompanii byli wielokrotnie nagradzani przez przełożonych szczebla dowództwa Wielonarodo-wej grupy bojoWielonarodo-wej Wschód, Kosowo forces oraz north atlantic Treaty organization, czym zyskali uznanie w oczach kolegów z innych armii pełniących z nimi wspólnie służbę w republice Kosowa.

Uznanie

Ponadto PKW KFOR w sytuacji kryzysowej może służyć jako wzmocnienie Polskiego Kon-tyngentu Wojskowego w Bośni i Hercegowinie.

nie są sami

Poza wspomnianymi działaniami operacyjny-mi podejmowane są również działania prewen-cyjne. Ich celem jest zapobieganie zamieszkom.

Wiąże się z tym umiejętność postępo wania z tłu-mem. Działania te są prowadzone wspólnie z funkcjonariuszami kosowskiej policji oraz jed-nostek specjalnych policji EULEX (Special Poli-ce Units – SPU) w ramach operacji CRC (Crowd and Riot Control). W rejonie Republiki Kosow-skiej operacje tego typu należą do najbardziej skomplikowanych i niebezpiecznych. Świadczą o tym zdarzenia, jakie miały miejsce po ogłosze-niu przez Kosowo niepodległości w 2008 roku.

Otóż 14 marca 2008 roku w Kosowskiej

Mitrovi-1 L. Zajda: Pożądane kierunki szkolenia wojsk w przeciw-działaniu zagrożeniu minowemu improwizowanym ładun-kom wybuchowym (IED) z uwzględnieniem doświadczeń z mi-sji poza granicami kraju. Warszawa 2008.

2 P. saska, f. Klimentowski, P. Kowalczyk: Charakterystyka improwizowanych urządzeń wybuchowych stosowanych w konflikcie irackim. „Zeszyty naukowe WsoWL” 2008 nr 1, s. 41.

3 P. saska: Improwizowane urządzenia wybuchowe IED – skuteczne narzędzie w rękach terrorystów. W: Katastrofy naturalne i cywilizacyjne. Zagrożenia podczas imprez ma-sowych. red. m. Żuber. Wyższa szkoła oficerska Wojsk Lą-dowych, Wrocław 2008, s. 289.

4 m. dejek: Walka elektroniczna a improwizowane urządze-nia wybuchowe. „Przegląd Wojsk Lądowych” 2010 nr 4, s. 38.

mprowizowane urządzenia wybu-chowe są wytwarzane w warunkach domowych. Zawierają środki piro-techniczne lub zapalające środki chemiczne przeznaczone do niszczenia, uniesz-kodliwiania, nękania lub odwracania uwagi.

Mogą zawierać materiały wykorzystywane przez siły zbrojne, lecz najczęściej są konstru-owane z elementów pochodzących z innych źródeł¹. Składają się zazwyczaj z urządzenia pobudzającego (przełącznik), materiału wybu-chowego, środka inicjującego wybuch, źródła prądu i kadłuba (opakowanie) oraz elementów zwiększających skuteczność rażenia² (paliwa płynne w postaci benzyny i propanu, gwoździe, stalowe kulki, kawałki metalu).

Z roku na rok pojawia się ich coraz więcej.

Niestety, proporcjonalnie do zwiększania się liczby IED wzrasta liczba ofiar wśród cywi-lów. Ładunki te są bardzo skutecznym środ-kiem walki, dlatego nierzadko zdarza się, że partyzanci używają ich w dużych skupiskach ludzi po to, aby zadać jak najwięcej strat³.

Ze względu na sposób detonacji improwizo-wane urządzenia wybuchowe dzieli się na

ta-I

ra-diową, przewodowo lub indywidualnie przez samobójców oraz sposobem zegarowym.

Przeciwdziałanie wyBuchom W celu niszczenia IED lub niedopuszczenia do ich detonacji wykorzystuje się środki i spo-soby walki elektronicznej⁴. Należy do nich użycie sygnałów radiowych o dużej energii, które mogą powodować zainicjowanie