Kultura

Dane statystyczne GUS za rok 2019 wskazywały, że w Powiecie Łukowskim znajdowały się 34 obiektów w grupie „domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice”, w tym 4 obiekty posiadające udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami, poruszających się na wózkach inwalidzkich. 33 instytucje posiadały sale widowiskowe, w których znajdowało się 3 080 standardowych miejsc dla widzów. Dane dotyczące imprez organizowanych przez te jednostki za rok 2019 wskazują, że odbyło się 658 imprez ogółem, w których uczestniczyło 82 396 osób.

Tabela 11. Imprezy kulturalne w Powiecie Łukowski w 2019 roku

Rodzaj imprezy kulturalnej Liczba imprez Liczba uczestników

Seanse filmowe 21 3 655

Wystawy 20 3 370

Festiwale i przeglądy artystyczne 24 2 831

Koncerty 32 13 045

Prelekcje, spotkania, wykłady 433 27 096

Imprezy turystyczne i sportowo –

rekreacyjne 23 9 257

Konkursy 12 593

Pokazy teatralne 39 5 529

Konferencje 5 340

Imprezy interdyscyplinarne 22 15 405

Warsztaty 13 320

Inne 14 955

Razem 658 82 396

Źródło: opracowanie własne na podstawie: www.polskawliczbach.pl/powiat_lukowski

Elementem życia kulturalnego jest funkcjonowanie różnych kół, klubów i sekcji, w których członkowie mogą rozwijać swoje zainteresowania. Dane statystyczne GUS wskazują, że w roku 2019 w Powiecie Łukowskim działało 31 tego rodzaju podmiotów, skupiających 935 uczestników.

Tabela 12. Koła, kluby, sekcje i członkowie w Powiecie Łukowskim w 2019 roku

Koła / kluby / sekcje Liczba Liczba

członków

Plastyczne / techniczne 4 62

Taneczne 1 100

Informatyczne 1 5

Teatralne 2 20

Literackie 1 18

Turystyczne i sportowo rekreacyjne 1 27

Seniora / Uniwersytet Trzeciego Wieku 2 135

Dyskusyjne kluby filmowe 1 18

Koło gospodyń wiejskich 17 510

Inne 1 40

Razem 31 935

Źródło: opracowanie własne na podstawie: www.polskawliczbach.pl/powiat_lukowski

Mieszkańcy powiatu angażują się także w działalność różnych grup artystycznych.

Poniża tabela zawiera dane dotyczące ich liczby oraz ich członków.

Tabela 13. Grupy artystyczne i członkowie w Powiecie Łukowskim w 2019 roku

Grupy artystyczne Liczba Liczba

członków

Muzyczne – instrumentalne 4 101

Wokalne i chóry 1 33

Folklorystyczne: ludowe, pieśni i tańca,

kapele 6 260

Inne 1 4

Razem 12 398

Źródło: opracowanie własne na podstawie: www.polskawliczbach.pl/powiat_lukowski

Według danych GUS z 2019 w Powiecie Łukowskim działało 1 kino posiadające 1 salę z 68 miejscami na widowni. Odbyło się 1 537 seansów, na które przyszło 33 889 widzów, w tym 421 seansów filmów produkcji polskiej, na które przyszło 11 584 widzów.

Na podstawie danych GUS z 2019 można stwierdzić, że w Powiecie Łukowskim działało 27 bibliotek i filii publicznych posiadających księgozbiór liczący 309 515 wolumenów.

We wszystkich placówkach zatrudnionych było 64 pracowników. Dla porównania w roku 2008 było 26 bibliotek i filii posiadających księgozbiór liczący 295 648 wolumenów.

Tabela 14. Liczba wypożyczeń księgozbioru bibliotek publicznych w Powiecie Łukowskim

Wyszczególnienie ₂₀₁₅ ^Rok ₂₀₁₆ ^Rok ₂₀₁₇ ^Rok ₂₀₁₈ ^Rok Rok 2019 Wypożyczenia

księgozbioru na zewnątrz 270 849 276 621 250 317 243 000 242 782 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, https://bdl.stat.gov.pl;

Powiat Łukowski jest organem tworzącym i organizatorem dla dwóch znanych w regionie i całej Polsce muzeów: Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej (opisane również w punkcie 2.1.4 tego Programu) oraz Muzeum Regionalnego w Łukowie (które mieści się w Konwikcie Szaniawskich – 2.1.4 tego Programu).

Ponadto na terenie Powiatu Łukowskiego, w Woli Gułowskiej znajduje się Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków.

Muzeum Henryka Sienkiewicza

W odległości 33 km od Łukowa przy trasie Krzywda-Okrzeja w Woli Okrzejskiej znajduje się Muzeum Henryka Sienkiewicza. Tu w dworku (obecnym muzeum) urodził się w 1846 roku i spędził pierwszych 9 lat życia Henryk Sienkiewicz. Dworek szczęśliwie przetrwał burze dziejowe i po przeprowadzonym remoncie w latach 1965-1966 w 120. rocznicę urodzin Henryka Sienkiewicza otwarto Muzeum biograficzne poświęcone pisarzowi. Do 1975 roku było oddziałem Muzeum Regionalnego w Łukowie, później funkcjonowało jako placówka samodzielna. Muzeum posiada bogaty zbiór fotografii rodzinnych pisarza i dzieła malarskie obrazujące postać Henryka Sienkiewicza, jak i bohaterów jego utworów literackich, malowane przez znanych malarzy. Zgromadzono też bogaty i unikalny księgozbiór zawierający wiele pierwszych wydań powieści pisarza oraz tłumaczenia na kilkadziesiąt języków świata, w tym na język japoński, chiński, arabski, armeński oraz wiele języków europejskich.

Imponująca jest galeria postaci z powieści Henryka Sienkiewicza w rzeźbie ludowej jak również 6 rzeźb plenerowych ustawionych przed budynkiem Muzeum.

Na wystawach prezentowane są między innymi:

 tradycje rodzinne i związki pisarza z Mazowszem i Lubelszczyzną;

 twórczość Henryka Sienkiewicza;

 Sienkiewicz i bohaterowie jego powieści w rzeźbie ludowej;

 rysunek, malarstwo, grafika i ekslibris inspirowany twórczością pisarza.

Urządzony jest również „Salonik” nawiązujący do okresu lat dziecięcych pisarza.

Muzeum jest organizatorem i współorganizatorem wielu imprez, sesji poświęconych twórczości Henryka Sienkiewicza, konkursów o zasięgu ogólnopolskim i zlotów harcerskich. Utrzymuje kontakty ze szkołami noszącymi imię Henryka Sienkiewicza.

W pobliskiej Okrzei godnym zainteresowania jest Kościół (miejsce chrztu Henryka Sienkiewicza) z piękną polichromią o tematyce Sienkiewiczowskiej i kopiec usypany w hołdzie pisarzowi.

Muzeum Regionalne w Łukowie

Muzeum Regionalne w Łukowie mieści się w dawnym Konwikcie Szaniawskich ufundowanym w 1732 r. przez bp. krakowskiego Konstantego Szaniawskiego. Budynek jest jednym z nielicznych obiektów zabytkowych w mieście. Powstało z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łukowskiej. Działalność merytoryczną podjęto w lipcu 1960 roku w oparciu o pomoc Muzeum Lubelskiego, koncentrując się na wyszukiwaniu w terenie, gromadzeniu i opracowywaniu eksponatów z zakresu kultury ludowej i historii oraz dokumentacji fotograficznej. W zbiorach Muzeum znajdują się eksponaty z dziedziny tradycyjnego tkactwa ludowego oraz narzędzia do obróbki lnu, rzeźba, wycinanki, narzędzia rolnicze z przełomu XIX i XX wieku, malarstwo ludowe oraz malarstwo Józefa Pankiewicza i Leona Wyczółkowskiego, eksponaty z zakresu historii i dokumentacja fotograficzna zabytków nieruchomych.

Fotografia 16. Łukowski Ośrodek Rzeźby Ludowej. Ekspozycja w Muzeum Regionalnym w Łukowie

Źródło: http://muzeum.lukow.pl/lukowski-osrodek-rzezby-ludowej/

Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej

Wola Gułowska kojarzy się z ostatnią regularną bitwą Wojny Obronnej stoczoną w pierwszych dniach października 1939 roku, przez Samodzielną Grupę Operacyjną

„Polesie” dowodzoną przez generała Franciszka Kleeberga. Aby uhonorować te wydarzenia i uczcić pamięć i wysiłek zbrojny żołnierzy SGO „Polesie”, wzniesiono Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków – obiekt użyteczności publicznej mający status Domu Kultury. Otwarcie tego obiektu nastąpiło w 1989 roku, dokładnie w 50. rocznicę bitwy pod Wolą Gułowską.

Budowla ta ma charakter wielofunkcyjny Jest siedzibą Ochotniczej Straży Pożarnej, biblioteki, mieści również salę widowiskową, kawiarnię, pokoje gościnne, pomieszczenia dla sekcji zainteresowań działających przy Domu Kultury.

Część pomieszczeń wydzielono na Izbę Regionalną i Galerię Rzeźby Ludowej, w której znajdują się prace miejscowych i okolicznych rzeźbiarzy. Centralne miejsce zajmuje Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków, a w nim zbiór pamiątek i dokumentów dotyczących tego wydarzenia historycznego. Znajdują się tutaj również: uzbrojenie pochodzące z pola bitwy, sprzęt łącznościowy używany w czasie walki, mundury żołnierskie i oficerskie, fotografie i pamiątki osobiste żołnierzy. Jednym z najciekawszych eksponatów jest bandera Flotylli Pińskiej.

W Izbie Regionalnej zaaranżowane zostało wnętrze tradycyjnej izby wiejskiej oraz przedstawiona kolekcja narzędzi rolniczych i sprzęty domowe. W Galerii Rzeźby Ludowej prezentowane są rzeźby znanych rzeźbiarzy z Łukowskiego Ośrodka Rzeźby Ludowej zamieszkujących zarówno w Woli Gułowskiej jak i w okolicznych miejscowościach oraz prace młodych rzeźbiarzy ze „szkółki” rzeźbiarskiej funkcjonującej przy Domu Kultury.

Na terenie powiatu funkcjonuje również prywatne Muzeum Oręża i Techniki Użytkowej im. ks. Gen. Stanisława Brzózki w Łukowie.

Muzea w Powiecie Łukowskim cieszą się dużą popularnością, o czym świadczy liczba zarejestrowanych odwiedzin.

Tabela 15. Liczba odwiedzin w muzeach w Powiecie Łukowskim

Wyszczególnienie ₂₀₁₅ ^Rok ₂₀₁₆ ^Rok ₂₀₁₇ ^Rok ₂₀₁₈ ^Rok Rok 2019 Liczba osób

odwiedzających muzeum 20 614 41 066 22 384 22 052 20 585 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, https://bdl.stat.gov.pl;