O głaszając statystykę reform y rolnej za r. 1926 i 1927 G łó w n y U rząd Statystyczny zaznacza, że s taty sty k a ta j e s t o p a rta całko
wicie na sp raw o z d an iach u rz ę d ó w ziemskich, o p ra c o w y w a n y c h przez M inisterstw o Reform Rolnych dla w łasnych potrzeb.
G łó w n y U rząd S taty sty czn y zdaje sobie sprawę, że ogłaszana staty sty k a reform y r o l nej nie je s t zupełnie d okładna, że tablice, dotyczące prac regulacyjnych, nie dają obrazu rozwoju historycznego, gdyż nie p o d a ją p r z e biegu tych prac w edług p o w ia tó w dla p o szczególnych lat. W y m ie n io n e braki zostały sp o w o d o w an e specyficznym c h a ra k te re m w y żej w zm iankow anyc h podstaw ow ych materja- łów spraw ozdaw czych. W o b e c tego, niedo
kładności s ta ty sty k i reformy rolnej zostaną Usunięte z chwilą zrealizow ania systemu zbierania tych m aterjałów, do czego obecnie już p rzy s tąp io n o w Ministerstwie Reform
Rolnych.
O g łaszan a obecnie statystyka obejmuje parcelację g ru n tó w oraz prace regulacyjne ja k likw idacja serw itutów , po d ział w sp ó ln o t gruntow ych, ko m a sac ja i zam iana gruntów.
W p o ró w n a n iu z p o d o b n ą publikacją danych r. 19251 w niniejszej zaszła zmiana, m ia
now icie wycofano tablicę p o w ia to w ą pod tytułem: „Parcelacja w edług pow iatów " w s k u tek b r a k u odnośnych danych w p o d s ta w o w ych źródłach s tatystyki reform y rolnej.
W z m ia n k o w a n y brak, obejm ując p o w ierzch n ię gruntów przeznaczonych na parcelację i
roz-E n p u b lia n t la statistique de la róforme agraire en P ologne p o u r les annćes 1926 et 1927, nous som m es obliges de faire remar- q u e r que cette statistique est e n tie re m e n t basee s u r les c o m ptes-rendus des offices fonciers, auxquels le Ministere des R efo rm e s A g r a i r e s a donnę la rć d actio n definitive en vue de ses p r o p r e s besoins.
L ’Office C entral de S ta tistiq u e se rend compte que la statistique de la reform e agrai
re, telle q u ’elle est publiee actuellem ent, n ’est pas suffisamment exacte, que les ta- bleaux relatifs aux tra v a u x de re g u la tio n de la p r o p rie te fonciere ne d onnent pas une idee suffisamment exacte du d e v e lo p p e m e n t historique. Les dćfauts m entionnós sont dus au caractere p a rtic u lie r des m a teriau x s e r vant de base a 1’elaboration et ils sero n t elimines du m o m e n t de la realis atio n d ’un n o u v e a u sy stem e de re cu eille m en t des do n - n ees en question, re c e m m e n t in tro d u it au Ministóre des R efo rm e s A g raires.
L a p re s e n te statistique e m b ra s s e le m or- cellem ent des te rre s et les differents trava ux de regulation, comme: liquidation des servi- tudes, liquidation de la p ro p r ie t e collective, re m e m b r e m e n t et echange des te rres. E n c om paraison ayec les statistiques publićes p r e c e d e m m e n t p o u r l’annće 1925 *, la redac- tion actuelle p r e s e n te quelques modifications, n o ta m m e n t on n ’en a elim inć le tableau re- latif au m o rc e lle m e n t suivant les arro n d isse- ments, k dófaut de d o n n ćes respectives dans les m atóriaux d o n t nous avons disposćs. Cette
1 K w a r ta ln ik S ta ty s ty c z n y r. 1928, tom V, z r s z y t I, s tr . 207.
1 Jtevue T ritn*stri«lU de S ta iis tiq tie 1928, tom e V, fasc, I, page 207,
p a rc e lo w a n y c h w edług pow iatów, zostaje Częściowo w y pełniony przez dane tablicy 2 niniejszej publikacji po d tytułem: „N ow o
utw orzone i p o w ię k sz o n e je d n o stk i g o s p o darcze", podające pow ierzchnię gru n tó w roz
parcelow anych, zatem dla d o k ła d n eg o p o rów nania b ra k u je tylko powierzchni g ru n tó w przeznaczonych na parcelację. B ra k ten nie ma je d n a k zasadniczego znaczenia.
W y c o fa n o rów nież tablicę pod tytułem:
„Nabyw cy g runtów w e d łu g kategorji" za lata od 1919 do 1923 z pow odu, iż tablica ta była już poprzednio ogłoszona, dane zaś nie uległy żadnej zmianie.
Prócz tego rozdzielono tablicę, dotyczącą podziału w sp ó ln o t gruntow ych i utw orzono dwie tablice samodzielne, p ie rw s z a odnosi się do podziału w spólnot grom adzkich, druga zaś do podziału w spólnot ogólnych. Pojecie tych w spólnot zostało określone w uwagach do odnośnych tablic.
W e wszystkich zestaw ieniach pom inięto w ojew ództw a i pow iaty, w k tó ry c h o d n o ś nych prac w latach spraw ozdaw czych nie d okonyw ano.
lacune, se ra p p o rta n t a la superficie des te rre s destinees au m o rce llem en t et a celle des te rre s morcelees, est en partie comblee p a r les chiffres du second ta b le a u dc la p re - sente publicationi „Les exploitations nouvel- le m e n t fondees et celles dont 1’etendue fut au g m en tee", ou 1’on tro u v e la superficie des te rre s morcelees; donc, p o u r une com paraison to u t a fait exacte on 11 e m anque plus que des chiffres con cern a n t la superficie des t e r res destinees au m orce llem ent. Ce dćfaut 11’e st pas, d ’ailleurs, d ’une im p o rtan ce essen- tielle.
O n a elimine aussi le tableau s. 1. t. „Les acquereurs des te rre s p a r categories" p o u r les annees 1919— 1928, parce que les donnees en question n ’ont subi aucune modification.
E n outre, le ta bleau relatif a la p ro p rie te collective a ete divise en deux tableaux di- stincts, le p r e m i e r con cern a n t la p r o p r ić t ć collective genćrale, c. a d. celle a p p a rte n a n t aux plusieurs unites te rrito riales distinctes, p. ex. aux plusieurs villages, aux villages et a la grande p ro p rie te fonciere, etc., et le second concernant la p r o p rie te collective communale, c. a d. celle a p p a r t e n a n t aux h abitants d ’un seul village.
D ans tous les releves on 11’a pas ten u compte des d ć p a rte m e n ts et a rrondissem ents, ou les trav a u x en questio n n ’etaicnt pas effectues ou cours des annees envisagees.
/ . Ł A G O D A
PRACE PARCELACYJNE w r. 1926 — TRAVAUX DE MORCELLEMENT en 1926 Tabi. I. Parcelacja według województw — Morcellement suivant les departements
O b s z a r w ha — S u p erficie en ha___________ 1926
Tabi. 2. Nowoutworzone i powiększone jednostki gospodarcze
Les exploitations agricoles nouvellement fondees et celles dont 1’etendue fu t augmentee
A. W ed łu g w o je w ó d z tw — P ar d ś p a r te m e n t
Tabi. 2. Nowoutworzone i powiększone jednostki gospodarcze (c. d.)
Les exploitations agricoles nouvellement fondees et celles dont Tetendue fu t augmentee (suitę)
A. W ed łu g w o je w ó d z tw — P a r d ć p a r te m e n t
O bszar w ha — S u p e r fic ii en ha_________________________________________________________________________1926 N o w o u t w o r z o n e — N ouvellem ent fo n d ee s P o w i ę k s z o n e
W o je w ó d z tw a
D e p a r ł e m e n t s
O gół em G o s p o d a r s t w a r o l n e
P a r c e l e r obot ni cz e, r z e m i e ś l n i c z e i
u r z ę d n i c z e
S p e c j a l n e j e d n os t ki g o s p o d a r c z e
g o s p o d a r s t w a E xp lo ita tio n s a g ric o
les dont r ite n d u e f u t a u g m en tee Total
E x p lo ita tio n s agricoles
P arcelles d 'o u v ic rs, d ’a rtisa n s et
d' employas
/In tr e s re servies p o u r des buts
sp ic ia u x
Li czba
O b s z a r u ży t y n a p o w i ę k
s z e n i e g o s p o d a r s t w
r o l n y c h S u p e r fic ie
des terres j o in t es Li cz ba
N om bre
O b s z a r S u p e r
f ic ie
Li cz ba N om hrc
O b s z a r S u p e r f ic ie
L i c z b a
■Nontbre
O b s z a r S u p e r f ic ie
Li cz ba Nontbre
O b s z a r S u p e r
f i c i e
Nontbre
B i a ł y s t o k ... 3 442 13 117 667 6 505 222 153 6 100 2 547 6 359 W iln o ... 2 922 18 565 928 12 245 128 86 8 515 1 863 5 719
N o w o g r ó d e k ... 4 325 14 165 631 6 887 53 39 2 67 3 639 7 172
P o l e s i e ... 1 461 8 188 194 2 705 94 17 — — 1 173 5 466
W o ł y ń ... 6 101 16 711 987 7 155 63 72 — — 5 051 9 484
P o zn a ń ... 2 297 11 231 568 6 261 425 474 18 738 1 286 3 758
P o m o r z e ... 1 066 8 297 509 6 809 372 116 23 643 162 729
Ś lą sk ... 36 50 1 6 16 6 — 19 38
K r a k ó w ... .... . . 2 874 3 334 56 347 366 323 8 96 2 444 2 568
L w ó w ... 4 388 7 627 400 1 858 273 238 32 166 3 683 5 365
S t a n i s ł a w ó w ... 1 682 2 442 177 521 10 23 4 233 1 491 1 665
T a r n o p o l ... 6 582 10 395 1 130 3 237 50 53 19 302 5 383 6 803 Parcelacja przez urzędy ziem skie — M orcellement par le s o f f ic e s fo n ciers
Polska—Pologne . . 15 863 53 763 3 535 28 912 2 022 2 082 38 1 338 10 268 21 431
W a r s z a w a ... 839 4 877 365 3 246 47 54 5 195 422 1 382
Ł ó d ź ... 293 1 457 124 927 20 25 5 70 144 435
K ie lce ... 5 986 13 312 1 164 6 057 1 388 1 555 4 24 3 430 5 676
L u b l i n ... 475 1 909 232 1 575 145 77 — — 98 257
B i a ł y s t o k ... 1 514 4 027 205 1 462 126 102 3 54 1 180 2 409
W i l n o ... 934 3 845 262 2 325 110 68 — — 562 1 452
N o w o g r ó d e k ... 2 103 5 301 207 2 110 51 37 2 67 1 843 3 087
P o l e s i e ... 814 4 137 32 336 — — --- —— 782 3 801
W o ł y ń ... 1 489 1 695 49 174 48 55 — --- 1 392 1 466
P ozn ań ... 768 6 649 456 5 059 27 44 11 592 274 954
P o m o r z e ... 604 6 524 439 5 641 45 60 8 336 112 487
Ś lą sk ... 16 5 — --- 14 4 — — 2 1
K r a k ó w ... 28 25 --- — 1 1 --- ——- 27 24
Parcelacja przez instytucje upoważnione — M orcellem ent par le s institutione a u to r isśe s
Polska— Pologne . . 7 043 27 755 1 567 14 903 292 330 28 502 5 156 12 020
W a r s z a w a ... 640 4 803 342 3 711 11 23 — “ 287 1 069
Ł ó d ź ... 143 316 9 86 7 6 1 3 126 221
K i e l c e ... 476 1 130 67 480 11 12 4 12 394 626
Tabi. 2. Nowoutworzone i powiększone jednostki gospodarcze (c. d.) Les exploitations agricoles nouvellement fondees et celles dont 1’ etendue
fu t augmentee (suitę)
A. W ed łu g w o je w ó d z tw — P ar d e p a r ta m e n t
O bszar w ha — S u p erficie en ha 1926
N o w o u t w o r z o n e — N ouvellem ent fo n d ie s P o w i ę k s z o n e g o s p o d a r s t w a E.rploit. agricoles donI
1'ctenduc f u l augm entee
W o je w ó d z tw a
D ć p a r t e n i c n t s
O g ó ł e m G o s p o d a r s t w a r o l n e
P a r c e l e r obot ni cz e, r z e m i e ś l n i c z e i
u r z ę d n i c z e Parcelles d 'o u v ric rs
(V artisatis et d ' em p l oyes
S p e c j a l n e j e d n o s t k i g o s p o d a r c z e T otal
E xp loilalions agricoles
A u tr e s reservees p o tir des buts
speciau.x Li c z b a
O b s z a r u ż y t y n a p o w i ę k s z e n i e g o s p o
d a r s t w r o l n.
Li cz ba Nom bre
O b s z a r S u p e rfic ie
Li cz ba j O b s z a r N om bre S u p e r fic ie
Li cz ba N om bre
O b s z a r
S u p e rfic ie N om breLi cz ba
O b s z a r S u p e rfic ie
Nom bre S u p e rfic ie des terres
jo in te s
L u b l i n ... 967 2 539 128 871 10 22 829 1 646
B i a ł y s t o k ... 859 4 925 207 2 556 — — — — 652 2 369
W i l n o ... 281 1 690 93 1 195 — — — — 188 495
N o w o g r ó d e k ... 857 3 483 167 1 891 --- . — — — 690 1 592
P o l e s i e ... 24 355 24 355 - — — — — — —
W o ł y ń ... 408 1 415 119 748 — — — — 289 667
P o zn a ń ... 554 1 745 42 426 191 209 7 146 314 964
P o m o r z e ... 135 1 723 70 1 168 7 14 15 307 43 234
L w ó w ... 544 1 287 90 496 55 44 — :— 399 747
S t a n i s ł a w ó w ... 114 114 12 28 — — — — 102 86
T a r n o p o l ... 1 041 2 230 197 892 — 1 34 843 1 304
P arcelacja przez osoby prywatne — M orcellem ent par le s personnes privees
Polska— Pologne . . 33 772 105 129 6 211 51 700 1 870 1 815 126 1 831 25 565 49 783
W a r s z a w a ... 1 823 12 996 800 8 910 67 438 7 200 949 3 448
Ł ó d ź ... 2 231 9 449 587 5 460 142 122 35 209 1 467 3 658 K ie lce ... 2 178 5 885 326 2 342 190 176 10 97 1 652 3 270 L u b l i n ... 3 451 13 852 926 7 314 74 117 1 1 2 450 6 420
B i a ł y s t o k ... 1 069 4 165 255 2 487 96 51 3 46 715 1 581
W i l n o ... 1 707 13 030 568 8 725 18 18 8 515 1 113 3 772
N o w o g r ó d e k ... 1 365 5 381 257 2 886 2 2 — 1 106 2 493
P o l e s i e ... 623 3 696 138 2 014 94 17 --- — 391 1 665
W o ł y ń ... 4 204 13 601 819 6 233 15 17 --- — 3 370 7 351
P o zn a ń . . . . 975 2 837 70 776 207 221 — 698 1 840
P o m o r z e ... 327 50 --- — 320 42 .— . 7 8
Ś lą sk ... 20 45 1 6 2 2 - ■ ■ 17 37
K r a k ó w ... 2 846 3 309 56 347 365 322 8 96 2 417 2 544
L w ó w ... 3 844 6 340 310 1 362 218 194 32 166 3 284 4 618
S t a n i s ł a w ó w ... 1 568 2 328 165 493 10 23 4 233 1 389 1 579
T a r n o p o l ... 5 541 8 165 933 2 345 50 53 18 268 4 540 5 499
U w a g a. L i c z b a u t w o r z o n y c h p a r ce l i ni e z a w s z e o d p o w i a d a l iczbi e n a b y w c ó w , p o n i e w a ż n i e w s z y s t k i e n o w o u t w o r z o n e p a r c e l e b y ł y w o k r e s i e s p r a w o z d a w c z y m s p r z e d a n e , j a k o t e ż j e d n ą p a r c e l ę n a b y w a ł o 2 i w i ę c e j osób.'
N o t e . Le n o m b r e d e s p a r c e l l e s n e c o r r e s p o n d p a s t ou j ou r s a u n o i n b r e d e s a c q u e r e u r s , c a r t o u t e s les parcell es n e s o n t p a s ve n -
• d u e s d a n s c e t t e mórne a n n e e et q u e l q u e f o i s la mSme p a r c e l l e e s t a c h e t ó e p a r p l u s i e u r s p e r s o n n e s .
Tabl. 2. Nowoutworzone i powiększone jednostki gospodarcze (c. d.) Les exploitations agricoles nouvellement fondees et celles dont Tetendue
tu t augmcntee (suitę)
Tabi. 2. Nowoutworzone i powiększone jednostki gospodarcze (c. d.) Les exploitations agricoles nouvellement fondees et celles dont Tetendue
fu t augmentee (suitę)
Tabl. 2. Nowoutworzone i powiększone jednostki gospodarcze (c. d.) Les exploitations agricoles nouvellement fondees et celles dont 1’etendue
fu t augmentee (suitę)
B . W e d ł u g p o w i a t ó w — P a r a r r o n d i s s e m e n t
P arcelacja ogółem (c. d.) — Total des travaux de m orcellem ent (su itę)
O bszar w ha — S u p e rfic ii en ha 1926
P o w ia ty A rro n d issem en ts
Ogółem Total
N o w o u tw o rz o n e — N ouvellem ent fondćes P o w ię k s z o n e g o s p o d a rs tw a E x p lo ita tio n s a g r i
coles cionl 1'etendue f u t augm entee G o s p o d a rstw a
ro ln e E xp lo ita tio n s
agricoles
P a r c e le robotnicze, rzem ieślnicze
i u rzędnicze Parcclles d' o u w ie r s ,
d 'a rtisa n s et d ’em- ployćs
S p e c ja ln e jed n o s tk i g ospodarcze A u tr e s reservees
p o u r d e s buts speciatix
Liczba N om bre
Obszar użyty na p o w ię k sz e n ie g o s p o d a rstw
rolnych S u p e rficie des terres
jo in te s Liczba
N om bre
O bszar S u p e r -fic te
Liczba N om bre
O bszar S u p e r
fic ie
Liczba N om bre
O bszar S u p e r
fic ie
Liczba N om bre
O bszar S u p e r -
fic ie
Woj. wileńskie — D ep. de W ilno
B r a s ł a w ... 375 2 933 140 2 241
_
235 692D z i s n a ... 583 3 671 160 1 986 8 2 1 1 414 1 682
M o ł o d e c z n o ... 144 458 14 160 — — — ■ — 130 298
O s z m i a n a ... 338 1 957 117 1 300 — — 3 124 218 533
P o s t a w y ... . 324 1 945 103 1 436 — — ---- — 221 509
Ś w ię c ia n y . . . . 119 1 403 50 923 — — 2 220 67 260
W i l e j k a ... 272 1 646 79 1 088 — — 1 70 192 488
W i l n o ... 767 4 552 260 3 111 120 84 1 100 386 1 257
Woj. nowogródzkie — D tp . de N ow ogródek
B a r a n o w i c z a ... 537 1 362 55 483 17 18 465 861
L i d a ... 676 2 153 94 1 036 1 1 --- —— 581 1 116
N i e ś w i e ż ... 1 078 3 660 155 1 673 1 1 --- 922 1 986
N o w o g r ó d e k ... 812 1 799 79 639 17 10 --- --- 716 1 150
S ł o n i m ... 274 1 212 70 683 17 9 —— — - 187 520
S to łp c e ... 196 1 114 52 601 --- — 2 67 142 446
W o ł o ż y n ... 752 2 865 126 1 772 —— — — --- 626 1 093
Woj. poleskie — D tp . de Polesie
. »
B r z e ść n /B u g ie m . . . 133 785 48 517 24 5 61 263
D r o h i c z y n... 196 1 9 >4 45 854 — ...— --- — 151 1 070
K am ień K oszyrski . . 68 533 26 364 — — --- --- 42 169
K obryń . . ' ... 16 88 4 61 — — —— --- 12 27
K o s s ó w ... 17 55 — — — — ---- ---- 17 55
Ł u n i n i e c ... 84 583 19 292 — — --- ---- 65 291
P iń sk ... 467 2 706 21 369 — — ---- — 446 2 337
P ru żan a ... 125 500 12 92 — — — ——- 113 408
S a r n y ... 355 1 014 19 156 70 12 — — 266 846
Woj. wołyńskie — Dep. de W ołyń
D ubno ... 1 098 2 599 124 945 974 1 654
H o ro c h ó w . * . . . . 419 1 267 99 786 4 6 —— mmmmmm 316 475
K o s t o p o l ... 434 2 840 134 1 216 — — --- ---- 300 1 624
K o w e l... 189 554 39 309 — —— --- mmmmm 150 245
K r z e m i e n i e c... 713 1 742 78 604 44 51 ---- --- 591 1 087
L u b o m i... 220 253 12 41 1 1 ■ --- 207 211
L u c k... 920 2 024 110 696 — --- — --- 810 1 328
R ó w n e ... 887 2 430 181 1 161 10 7 —— —— 696 1 262
W ł o d z im i e r z ... 847 2 033 166 1 101 4 7 --- --- 677 925
Z d o łb u n ó w . . . . . . 374 969 44 296 — — •— --- 330 673
Tabi. 2, Nowoutworzone i powiększone jednostki gospodarcze Les exploitations agricoles nouvellement fondees et celles dont
fu t augmentee (suitę)