Le Centre Thucydide - nurt prawniczy i interdyscyplinarność w stosunkach międzynarodowych

Centrum Tukidydesa posiada, jak już wspomniano, bardzo silne powiązania ze środowiskiem akademickim. Celem działalności Centrum jest analiza i badanie stosunków międzynarodowych, co przejawia się w sporej liczbie publikacji wydawanej przez instytut i w organizacji konferencji i seminariów. Ośrodek prowadzi projekty

« « oo

badawcze, zarówno w formie badań akademickich jak i stosowanych . Centrum Tukidydesa organizuje także cykle kształcenia na poziomie licencjatu, magisterium i doktoratu w zakresie prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych.

86 http://sciencespo.fr/ceri/fr/content/partenariats-institutionnels, dostęp: 24 października 2012.

87 http://sciencespo.fr/ceri/fr/content/partenariats-medias, dostęp: 24 października 2012.

88 http://www.afri-ct.org/-Presentation-, dostęp: 23 stycznia 2013.

OQ

Centre Thucydide jest powiązane z L’Association des Intemationalistes (Stowarzyszenie Badaczy Problematyki Międzynarodowej) o nastawieniu interdyscyplinarnym. Celem stowarzyszenia jest zgromadzenie frankofońskich ekspertów spraw międzynarodowych wywodzących się z różnych dziedzin, aby promować interdyscyplinarne podejście do spraw międzynarodowych (oparte na stosunkach międzynarodowych, ekonomii, geografii, historii, naukach prawnych, politologii i innych dyscyplinach). Do stowarzyszenia tego należą znane osobistości ze świata francuskich nauk społecznych: Georges-Henri Soutou (Membre de 1’Institut), president, Gilles Andreani (Pantheon-Assas), Bertrand Badie (Sciences Po, Paris), Christian de Boissieu (Pantheon-Sorbonne), Frederic Bozo (Sorbonne Nouvelle), Guillaume Devin (Sciences Po, Paris), Pierre-Michel Eisemann (Pantheon Sorbonne), Michel Foucher (ENS rue d’Ulm), Robert Frank (Pantheon-Sorbonne), Christian Leąuesne (CERI, Sciences Po), Pierre Levy (Direction de la Prospective, MAE), Serge Sur (Pantheon-Assas)90.

Inne instytucje partnerskie to: Cahiers d’etudes sur la Mediterranee orientale et le monde turco-iranien - CEMOTI91, Center for transatlantic relations - SAIS - Johns Hopkins University , Centre d’etudes de securite intemationale et de maitrise des 09

armements - CESIM93, Centre d’etudes europeennes de Sciences-Po94, Centre d’histoire de Sciences-Po95, Centre de recherche sur les droits de 1’homme et le droit humanitaire96, Centre lyonnais d’etudes de securite intemationale et de defense

-07 q o

CLESID , Dassault Aviation, Diploweb.com, Espace Europę Grenoble , Fondation pour la recherche strategiąue - FRS, Identites, Relations internationales et Civilisations de PEurope - IRICE99, Institut Choiseul, Institut franęais des relations internationales - IFRI, La Documentation Franęaise, Ministere des affaires etrangeres (France), Organisation intemationale de la francophonie100, Universite de Sharjah (Emirats arabes

89 http://www.association-des-internationalistes.org/

90 http://www.afri-ct.org/Constitution-de-l-Association-des, dostęp: 23 stycznia 2013.

91 http://www.ceri-sciencespo.com/publica/cemoti/presente.htm 92 http://transatlantic.sais-jhu.edu/

93 http://www.cesim.fr

94 http://www.portedeurope.org/

95 http://www.chevs.sciences-po.fr/

96 http://www.crdh.fr 97 http://clesid.univ-lyon3.fr

98 http://web.upmf-grenoble.fr/espace-europe 99 http://irice.univ-parisl.fr

100 http://www.francophonie.org

unis)101, Uniwersytet Warszawski, Universite Pantheon-Assas (Paris II)102, Universite Paris XIII103, Association du Master Relations Intemationales Universites Assas

& Sorbonne104, Centre de droit intemational de l’Universite Librę de Bruxelles105, DiploNews106.

W odróżnieniu od innych think tanków organizacja ta nie przedstawiła na stronie internetowej rozbudowanej struktury działalności badawczej i analitycznej. Wśród projektów badawczych Centrum wymienia:

• Transatlantic Divergences on Middle Eastem Energy Affairs;

• Conflits et securite dans Pespace mer Noire : L’Union europeenne, les riverains et les autres;

• Regulating privatisation of “war” : the role o f the EU in assuring compliance with intemational humanitarian law and human rights (PRIV-WAR);

• Doctrine du maintien de la paix des Nations Unieś : Conditions de reussite des operations de maintien de la paix107.

Z wymienionych projektów badawczych interesujący z punktu widzenia niniejszej pracy jest ten poświęcony konfliktom i bezpieczeństwu w regionie Morza Czarnego.

Chociaż prowadzony w think tanku związanym ze środowiskiem znawców prawa międzynarodowego (nurt prawniczy), to zaowocował interdyscyplinarną publikacją o konotacjach geopolitycznych. Autorzy piszą między innymi o historycznych przesłankach rosyjskiej dominacji w regionie108, pozostających poza zaintersowaniem nauk politycznych (i nauki o stosunkach międzynarodowych) czynnikach geograficznych, takich jak geografia fizyczna, hydrologia i klimat109, a następnie przechodzą do ekonomii krajów Europy Wschodniej oraz analizy politycznej

101 http://www.sharjah.ac.ae 102 http://www.u-paris2.fr 103 http://www.univ-parisl3.fr.

104 http://www.amri-assas-sorbonne.eu/

105 http://www.ulb.ac.be/droit/cdi lc6 http://www.diplonews.com

107 http://www.afri-ct.org/-Recherche-, dostęp 23 stycznia 2013.

108 Conflits et securite dans 1'espace mer Noire : L'Union europśenne, les riverains et les autres, red.

Baptiste Chatre, Stephane Delory, Editions Pantheon Assas 2010, ss. 38-49.

109 Tamże, ss. 49-55.

i geopolitycznej regionu110. Publikacja stanowi kompletną, interdyscyplinarną monografię111.

Nieco więcej informacji o prowadzonej działalności w zakresie problematyki EŚW odnajdujemy w dziale konferencji. Odbyły się wydarzenia dotyczące między innymi systemowi międzynarodowemu po zimnej wojnie, relacjom Ukraina-Europa i roli Unii Europejskiej w regionie Morza Czarnego.

Wśród publikacji książkowych, poza wymienionym dziełem kończącym projekt badawczy dotyczący regionu Morza Czarnego, nie znajdujemy pozycji poświęconych Europie Środkowej i Wschodniej.

Centrum Tukidydesa wydaje następujące serie periodyków:

• Questions intemationales („Sprawy Międzynarodowe”) - w ramach których spośród dotyczących badanej problematyki odnajdujemy między innymi publikację o Kaukazie i Rosji112 i o sytuacji w Federacji Rosyjskiej113;

• Global Understanding Series („Globalne Zrozumienie”) - gdzie jedyną związaną z EŚW wzmianka porównująca interwencję w Kosowie w 1999 roku z interwencją w Iraku w 2003114;

• Cahiers Thucydide („Zeszyty Tukidydesa”) - publikowane wyłącznie w formie elektronicznej, stanowiące efekt prac badaczy Centrum. Poza jedną publikacją dotyczącą konfliktu w Gruzji115, nie znajdujemy tu żadnych pozycji poświęconych Europie Środkowej i Wschodniej.

Zawartość strony internetowej Centrum jest dość uboga w materiały dotyczące problematyki choćby pośrednio związanej z EŚW. Ten niedostatek wynika poniekąd z tego, że think tank ten - w porównaniu do innych analizowanych w niniejszej pracy

„laboratoriów myśli” - prezentuje niewiele swoich „produktów”. Sama strona www ośrodka jest niezbyt rozbudowana. Struktura, która na stronach internetowych innych instytutów wiele mówi o aktywnej działalności analitycznej i badawczej, w przypadku

110 Tamże, ss. 118-126.

111 Akapit dotyczący monografii został wykorzystany przez M. Hudzikowskiego w referacie na

konferencję naukową „V Zjazd Geopolityków Polskich" na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu 12-13.04.2013.

112 Sur S., Le Caucase : un espace de convoitises, Questions Intemationales numero 37, 1 maja 2009.

113 Sur S., La Russie, Questions intemationales n° 27,1 września 2007.

114 Parceau X., De l'intervention au Kosovo en 1999 £ l'intervention en Irak de 2003, Global Understanding Series, 12 czerwca 2006.

115 Analyse, interprśtation et consequences des śvenements militaires en Georgie (aout 2008), dir. Sur S.,Cahier Thucydide n°9, 31 janvier 2012.

Centrum Tukidydesa nie przekonuje, że ośrodek prowadzi intensywne badania w określonej przez siebie dziedzinie.

Najbardziej uznanym periodykiem wydawanym przez Centrum Tukidydesa jest Annuaire Franęais des Relations Intemationales (AFRI). Rocznik ten posiada własny serwis internetowy, połączony ze stroną www Centre Thucidyde116. AFRI poświęcono stosunkom międzynarodowym pojmowanym w sposób interdyscyplinarny. Periodyk wydawany jest od 2000 roku (do tej pory ukazało się dziesięć numerów) przez brukselskie wydawnictwo editions Bruylant, a od 2004 roku przez francuską la Documentation franęaise. Rocznik składa się z dwóch części. Pierwszą z nich są Rubryki (Rubriąues), dedykowane następującym obszarom:

• La France et le monde (Francja i świat);

• La France et la construction europeenne (Francja i konstrukcja europejska);

• Le couple franco-allemand (Tandem francusko-niemiecki);

• L’Union europeenne acteur des relations intemationales (UE jako aktor stosunków międzynarodowych);

• Politiąue etrangere des Etats-Unis (Polityka zagraniczna USA);

• Crises et conflits intemationaux (Kryzysy i konflikty międzynarodowe);

• Theories et doctrines de la securite (Teorie i doktryny bezpieczeństwa);

• Desarmement, maitrise des armements, non proliferation (Rozbrojenie, kontrola zbrojeń, nieproliferacja);

• Economie politiąue intemationale (Międzynarodowa ekonomia polityczna);

• Mondialisation, multilateralisme et gouvemance globale (Globalizacja, mulitlateralizm i polityka globalna);

• Medias et societe intemationale (Media i międzynarodowa opinia publiczna);

• Nouvelles technologies et relations intemationales.(Nowe technologie i stosunki międzynarodowe).

Drugą część stanowią Etudes, czyli Studia, które w odróżnieniu od permanentnych Rubryk tworzone są ad hoc w zależności od tematyki dominującej na świecie w danym roku. Na stronie internetowej wymieniono następujące działy: Afryka, Ameryka i stosunki transatlantyckie, Azja, Europa, Bliski i Środkowy Wschód, Rosja i WNP, problematyka globalna, kwestie teoretyczne i prawne117.

116 http://www.afri-ct.org/-AFRI, 16-.

117 http://www.afri-ct.org/-AFRI, 16-, dostęp: 24 stycznia 2013.