Nazwa zajęć
IDENTYFIKACJA ORGANIZMÓW WSKAŹNIKOWYCH
Forma zaliczenia Wykład - Zo
Ćw. laboratoryjne - Zo
Liczba punktów ECTS 3
Kierunek studiów BIOLOGIA
profil studiów poziom studiów zajęcia obowiązkowe
dla kierunku zajęcia do wyboru semestr/y
ogólnoakademicki SDS nie
W zakresie specjalności:
Ekspertyzy przyrodnicze i biomonitoring
I Dyscyplina
Nauki biologiczne Prowadzący zajęcia
Formy zajęć
Liczba godzin Liczba
punktów
Analiza piśmiennictwa 5 7
Przygotowanie do egzaminu 10 14
Ćwiczenia laboratoryjne 15 9 45 51 2
Analiza piśmiennictwa 5 6
Przygotowanie do ćwiczeń 10 15
Przygotowanie do zaliczenia 30 30
Razem 30 18 60 72 3
Metody dydaktyczne
Wykład, ćwiczenia laboratoryjne Wymagania wstępne
Wiedza i umiejętności z przedmiotu ekologia ogólna, zoologia i botanika systematyczna.
Cele przedmiotu
Wykształcenie praktycznego sposobu rozpoznawania organizmów z różnych grup systematycznych wykorzystywanych w programach monitoringu środowiska wodnego. Zapoznanie studentów z metodykę poboru prób w terenie, zasadami postępowania z materiałem w laboratorium. Opracowanie zebranego materiału w formie wskaźników.
Treści programowe Problematyka wykładów:
Założenia i cele Ramowej Dyrektywy Wodnej. Zasady monitoringu wód powierzchniowych zgodne z wytycznymi RDW w porównaniu do wcześniejszego systemu monitoringu. Obecna struktura i zakres Państwowego Monitoringu Wód Powierzchniowych. Typologia abiotyczna wód płynących i jezior w Polsce.
Organizmy wskaźnikowe (bioindykatory) w środowisku wodnym. Zakres monitoringu wód morskich Bałtyku.
Problematyka ćwiczeń:
Okrzemki i ich rola w bioindykacji. Ocena stanu ekologicznego rzek na podstawie Indeksu Okrzemkowego (IO) i jezior na podstawie Indeksu IOJ. Ocena stanu ekologicznego jezior z wykorzystaniem fitoplanktonu.
Polski indeks fitoplanktonowy (PMPL): analiza ilościowa gatunków, ocena biomasy, pomiary dodatkowe.
Makrozoobentos. Systematyka i oznaczanie gatunków wskaźnikowych bezkręgowców wodnych; zasady poboru prób w terenie i prowadzenia analiz, identyfikacja gatunków, sposoby obliczania wskaźników oceniających stan rzek: Polski Indeks Biotyczny BMWP-PL. Makrofitowa metoda oceny rzek i jezior:
prowadzenie badań terenowych, identyfikacja gatunków, obliczanie wskaźnika MIR i wskaźnika oceny stanu jezior ESMI.
177
Efekty uczenia się:
Wiedza
W_01 Charakteryzuje aktualny stan prawny w zakresie monitoringu wód powierzchniowych
Umiejętności
U_01 Przeprowadza pod kierunkiem nauczyciela proste pomiary i badania w środowisku wodnym; pobiera próby i przygotowuje do analizy w laboratorium - pracuje samodzielnie i w zespole.
U_02 Identyfikuje grupy organizmów wykorzystywane w ocenie jakości wód identyfikując niektóre gatunki i grupy systematyczne
U_03 Korzysta z kluczy i podręczników metodycznych przygotowanych do realizacji monitoringu wód powierzchniowych zgodnego z wymaganiami Dyrektywy Wodnej Kompetencje społeczne
K_01 Uzasadnia potrzebę doskonalenia kwalifikacji zawodowych wobec zmieniających się wymagań odnośnie realizacji monitoringu wód powierzchniowych zgodnego z wymaganiami Dyrektywy Wodnej K_02 Zachowuje ostrożność w interpretacji wyników badań naukowych
Sposób zaliczenia oraz formy i podstawowe kryteria oceny/wymagania egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia Zaliczenie z oceną
B. Sposoby weryfikacji i oceny efektów Wykład:
Zaliczenie testu (uzyskanie sumarycznie min. 60% punktów)
<60% - 2,0
Średnia arytmetyczna ocen z kolokwiów (student musi uzyskać zaliczenie z każdego cząstkowego kolokwium)
Ocena końcowa z przedmiotu:
Ocenę końcową z przedmiotu stanowi średnią ważoną ze składowych form zajęć, dla których wagami są przypisane im liczby punktów ECTS. Ocenę końcowa jest wyliczana na podstawie procentowego udziału oceny A i oceny B z egzaminu końcowego.
Ocenę A stanowi średnia ważona ocen ćwiczeń i wykładów, dla których wagami są przypisane im liczby punktów ECTS. Ocena A stanowi 60% oceny końcowej, a egzamin 40%.
A= ł ó ć ń następnie
Obecność na wszystkich ćwiczeniach jest obowiązkowa.
Kryteria oceniania
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 93%-100%;
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 85%-92%;
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 77%-84%;
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 69%-76%;
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 60%-68%;
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne - wykazuje znajomość treści kształcenia poniżej 60%.
Kompetencje społeczne (obserwacja studenta podczas pracy w grupach)
5.0 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, ustosunkowuje się do nich, podejmuje dyskusję, wyciąga poprawne wnioski.
4,5 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, ustosunkowuje się do nich, podejmuje próbę dyskusji, stara się wyciągnąć poprawne wnioski.
4,0 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, ustosunkowuje się do nich, podejmuje próbę dyskusji, stara się wyciągnąć wnioski, choć nie są one całkowicie poprawne.
178
3,5 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, podejmuje próbę ustosunkowania się do nich.
3.0 – akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, lecz nie ustosunkowuje się do nich.
2.0 – nie potrafi ustosunkować się do uwag krytycznych, nie przyjmuje i nie akceptuje opinii innych osób.
Matryca efektów uczenia się dla zajęć Numer (symbol) efektu uczenia się
Odniesienie do efektów uczenia się dla kierunku
W_01 K2A_W04, K2A_W07, K2A_W17
U_01 K2A_U07, K2A_U31, K2A_U37
U_02 K2A_U03, K2A_U07, K2A_U31
U_03 K2A_U07, K2A_U31, K2A_U35
K_01 K2A_K10
K_02 K2A_K02
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:
1. Pozycje metodyczne i klucze dostępne w formie elektronicznej: http://www.gios.gov.pl/pl/stan-srodowiska/monitoring-wod, w tym:
2.
Ciecierska H. i Dynowska M. (red.). 2013. Biologiczne metody oceny stanu środowiska. Tom II.Ekosystemy wodne. Podręcznik metodyczny. Wydawnictwo Mantis, Olsztyn.
B. Literatura uzupełniająca
1. Kawecka B., Eloranta P.V. 1994. Zarys ekologii glonów wód śródlądowych i środowisk lądowych, PWN Warszawa.
2. Kolada A., Soszka H., Cydzik D., Golub M. 2005. Abiotic typology of Polish lakes. Limnologica 35: 145–
150.
3. Starmach K., klucze: Flora słodkowodna Polski, PWN Warszawa.
4. Pliński M. 2007-2011. klucze: Flora Zatoki Gdańskiej i wód przyległych (Bałtyk Południowy). Wyd.
Uniw. Gdańskiego
5. Rybak J. I., 2000. Bezkregowce słodkowodne, PWN, Warszawa
6.
Hutorowicz A. 2006. Opracowanie standardowych objętości komórek do szacowania biomasy wybranych taksonów glonów planktonowych wraz z określeniem sposobu pomiarów i szacowania. GIOŚ, Olsztyn.Dostępne w formie elektronicznej: http://www.gios.gov.pl/pl/stan-srodowiska/monitoring-wod.