Metodologia przeprowadzenia inwentaryzacji

W celu oszacowania poziomu emisji gazów cieplarnianych przyjęte zostały następujące założenia metodologiczne:

Rok bazowy – za rok, w stosunku do którego Gmina Bobrowo będzie ograniczać emisję CO2 przyjęto rok 2013.

Zasięg terytorialny – inwentaryzacja obejmuje obszar w granicach administracyjnych gminy Bobrowo. Do wyznaczenia poziomu emisji CO2 przyjęto zużycie energii finalnej w obrębie granic gminy.

Zakres inwentaryzacji – inwentaryzacja obejmuje emisje gazów cieplarnianych powstające ze zużycia energii finalnej na terenie gminy. Poprzez zużycie energii finalnej rozumie się zużycie: energii elektrycznej, energii cieplnej (na potrzeby ogrzewania i c.w.u.), energii paliw (związanych z transportem) oraz energii gazu (na potrzeby ogrzewania oraz cele socjalno-bytowe).

Sposób inwentaryzacji - do przeliczenia ilości energii generowanej przez poszczególne jednostki paliwa zastosowano wartości opałowe zgodne

63

z wyznaczonymi przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami dla wskazanego roku bazowego. Dane zebrano m.in. na podstawie ankietyzacji przeprowadzonej na terenie Gminy Bobrowo.

Określenie wielkości emisji - dla określenia wielkości emisji CO2 przyjęto tzw. standardowe wskaźniki emisji zgodnie z zasadami IPCC (za European Union

„How to develop a SEAP”, 2010). Wskaźniki obejmują całość emisji CO2 wynikłej z końcowego zużycia energii na terenie gminy Bobrowo.

Metoda prognozy- dla określenia wielkości emisji CO2 w 2020 roku wzięto pod uwagę założenia przyjęte przez Ministerstwo Gospodarki zaprezentowane w dokumencie „Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku”

stanowiącym załącznik nr 2 do „Polityki energetycznej Polski do 2030 roku”

(Warszawa, 10 listopada 2009 r.), a także „Prognozy eksperckie zmian aktywności sektora transportu drogowego (w kontekście ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji)” opracowanie wykonane na zlecenie Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (Warszawa, 12 października 2012 r.) oraz aktualne trendy gospodarcze obserwowane w gminie oraz prognozy dotyczące zmiany liczby ludności w gminie Bobrowo, zmiany liczby pojazdów oraz plany przekazane przez poszczególnych interesariuszy Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Bobrowo.

Niniejszy plan opracowano w oparciu o informacje otrzymane od Urzędu Gminy w Bobrowie w zakresie:

 sytuacji energetycznej budynków użyteczności publicznej,

 działań prowadzonych przez gminę Bobrowo w ostatnich latach oraz planowanych przedsięwzięciach,

 danych dotyczących wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w budynkach oraz instalacjach na terenie miasta,

 informacji zawierających ścisłą specyfikację programu dofinansowania,

 informacji dotyczących systemu transportowego,

 informacji ankietowych dotyczących budynków użyteczności publicznej,

 informacji ankietowych dotyczących budynków i mieszkań prywatnych

 danych na temat stanu oświetlenia ulicznego,

 informacji dotyczących planów działań na najbliższe lata.

W ramach inwentaryzacji emisji w transporcie wykorzystano następujące informacje:

 dane statystyczne

 pomiar ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 roku, (Średni Dobowy Ruch w punktach pomiarowych w 2010 roku)

 Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych do 2013 roku z perspektywą 2015,

 dane o rynku gazu płynnego LPG w Polsce w 2013 roku,

 dane z Urzędu Gminy Bobrowo,

 zasady prognozowania wskaźników wzrostu ruchu wewnętrznego na okres 2008-2040 na sieci drogowej do celów planistyczno-projektowych.

 dane ze Starostwa Powiatowego w Brodnicy

Przeprowadzono ankietyzację mieszkańców gminy Bobrowo. Ankiety zostały dostarczone osobiście do wszystkich gospodarstw domowych. Tym sposobem uzyskano wskaźnik zwrotu ankiet na poziomie około 30 % (średnia zwrotu wg Consus Carbon Engineering dla tego typu ankietyzacji wynosi około 10 %), celem

64

uzyskania jak najbardziej wiarygodnych danych od mieszkańców. Wynikiem ankietyzacji jest stworzona baza danych, która będzie uzupełniana podczas procesu monitoringu. Baza danych stworzy racjonalne podstawy do wiedzy nad gospodarką niskoemisyjną i zużyciu energii w budynkach na terenie gminy Bobrowo.

Wzory ankiety stanowią załącznik do przedmiotowego Planu.

Pozostałe źródła danych to:

 Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-pomorskiego

 Dane z Głównego Urząd Statystyczny.

 Dane od operatorów energii

 Dane z dokumentów strategicznych krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych.

 Dane z Inspekcji Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, delegatura w Toruniu.

Celem bazowej inwentaryzacji emisji (BEI) jest wyliczenie ilości CO2

wyemitowanego wskutek zużycia energii na terenie Gminy Bobrowo w roku bazowym. BEI pozwala zidentyfikować główne antropogeniczne źródła emisji CO2

oraz odpowiednio zaplanować i uszeregować pod względem ważności środki jej redukcji. BEI stanowi instrument umożliwiający władzom lokalnym pomiar efektów zrealizowanych przez nie działań związanych z ochroną klimatu.

Informacje zawarte w poniższych podrozdziałach są istotne także ze względu na pozyskiwanie danych w celu monitoringu efektów wdrażania planu. Część z tych informacji należy pozyskiwać cyklicznie aktualizując inwentaryzację emisji CO2.

Podstawą oszacowania wielkości emisji – zakresu, jest zużycie energii finalnej oraz paliw w kluczowych obszarach, takich jak:

 Budynki mieszkalne jednorodzinne,

 Budynki mieszkalne wielorodzinne,

 Budynki użyteczności publicznej,

 Budynki pozostałe,

 Oświetlenie publiczne,

 Przemysł, usługi,

 Ruch tranzytowy,

 Transport lokalny.

Zużycie energii finalnej związane jest z wykorzystaniem:

 Ciepła – indywidualne źródła ciepła, oraz kotłownie lokalne w budynkach

 Energii elektrycznej,

 Paliw kopalnych (w tym: paliw opałowych oraz transportowych),

 Energii odnawialnej.

Zgodnie z metodologią przyjętą w wytycznych Porozumienia Burmistrzów, ujęte w dokumencie „How to develop a Sustainable Energy Action Plan (SEAP) – Guidebook” sektor rolnictwa został pominięty w inwentaryzacji.

Zebrane dane dla obszaru Gminy Bobrowo są odzwierciedleniem stanu na koniec 2014 roku, oraz z roku 2013 stąd też rok 2013 jest rokiem bazowym, czyli rokiem odniesienia, do którego porównywana jest wielkość emisji. Rokiem docelowym, dla którego prognozowana jest wielkość emisji jest rok 2020.

W zakresie identyfikacji okoliczności i cech mających wpływ na wielkość emisji, wyróżnić można następujące czynniki:

65

 Determinujące aktualny poziom emisji,

 Determinujące wzrost emisyjności,

 Determinujące spadek emisyjności.

 Do czynników determinujących aktualny poziom emisji należą:

 Gęstość zaludnienia,

 Ilość gospodarstw domowych,

 Ilość podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy,

 Stopień urbanizacji,

 Obecność zakładów przemysłowych oraz centrów usługowych

 Szlaki tranzytowe przebiegające przez teren gminy,

 Ilość pojazdów zarejestrowana na terenie gminy,

 Obecność sieci infrastrukturalnych i ilości obiektów z niej korzystających.

Wskazane powyżej czynniki wpływają na aktualne zużycie energii finalnej, a tym samym całkowitą wielkość emisji CO2 z obszaru Gminy Bobrowo w 2013 roku (roku bazowym), który jest jednocześnie rokiem obliczeniowym.

Do czynników determinujących wzrost emisyjności należą:

 Wzrost liczby mieszkańców,

 Wzrost liczby gospodarstw domowych,

 Wzrost ilości podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy,

 Budowa nowych szlaków drogowych,

 Wzrost ilości pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy.

Do czynników determinujących spadek emisyjności należą:

 Spadek ilości mieszkańców,

 Spadek ilości gospodarstw domowych,

 Spadek ilości podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy,

 Spadek ilości pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy,

 Termomodernizacja i poprawa stanu technicznego obiektów publicznych,

 Poprawa efektywności energetycznej obiektów prywatnych,

 Rozbudowa scentralizowanych systemów ciepłowniczych,

 Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.

Czynniki determinujące wzrost lub spadek emisyjności wpływać będą na wielkość emisji w roku docelowym.

Celem przeprowadzenia inwentaryzacji i prognozy w zakresie oszacowania wielkości emisji jest zatem dokonanie charakterystyki gminy w oparciu o wymienione wyżej kryteria, co pozwoli oszacować w roku bazowym aktualny poziom emisji gazów cieplarnianych oraz ustalić prognozowany trend zmian emisji do 2020 roku, zwanego rokiem docelowym.

Dokonując wyboru wskaźników emisji w przedmiotowym opracowaniu wykorzystano „standardowe” wskaźniki emisji zgodne z zasadami IPCC (Zintegrowane Zapobieganie i Ograniczanie Zanieczyszczeń), które obejmują całość emisji CO2 wynikłej z końcowego zużycia energii na terenie Gminy Bobrowo. Dotyczy to zarówno emisji bezpośrednich ze spalania paliw w budynkach, instalacjach i transporcie, jak i emisji pośrednich towarzyszących produkcji energii elektrycznej, ciepła i chłodu wykorzystywanych przez mieszkańców.

66

Standardowe wskaźniki emisji bazują na zawartości węgla w poszczególnych paliwach i są wykorzystywane w krajowych inwentaryzacjach gazów cieplarnianych wykonywanych w kontekście Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu oraz Protokołu z Kioto do tej konwencji. W tym przypadku najważniejszym gazem cieplarnianym jest CO2, a emisje CH4 i N2O można pominąć (nie trzeba ich wyliczać). Co więcej, emisje CO2 powstające w wyniku spalania biomasy/biopaliw wytwarzanych w zrównoważony sposób oraz emisje związane z wykorzystaniem certyfikowanej zielonej energii elektrycznej są traktowane, jako zerowe. Standardowe wskaźniki emisji występujące w przedmiotowym opracowaniu bazują na Wytycznych IPCC z 2006 roku.

Przy szacowaniu zużycia energii posłużono się dwiema metodami analitycznymi: „bottom-up” oraz „top-down”. Metoda „bottom-up” (z dołu do góry) polega na zbieraniu danych u źródła i rozciąganiu ich na całą populację. Każda jednostka podlegająca inwentaryzacji udostępnia dane, które później agreguje się w taki sposób, aby były one reprezentatywne dla całego danego obszaru. Metoda „top-down” (z góry na dół) polega na pozyskaniu zagregowanych danych dla większej jednostki lub obszaru i rozdzielaniu ich na mniejsze sektory.