Muzeum Ziemi Wschowskiej

Przygotował: Damian Małecki – Dyrektor Muzeum Ziemi Wschowskiej

Muzeum Ziemi Wschowskiej to jednostka kultury działająca na podstawie art. 17 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz §12 pkt 2 Statutu Muzeum Ziemi Wschowskiej, nadanego uchwałą nr XVIII/175/20 Rady Miejskiej we Wschowie z dnia 27 maja 2020 r. w sprawie zmiany Statutu Muzeum Ziemi Wschowskiej.

Muzeum Ziemi Wschowskiej utworzono 1 kwietnia 1968 roku.

Na siedzibę muzeum przeznaczono zabytkową kamieniczkę przy Placu Zamkowym. Muzeum gromadziło i gromadzi pamiątki związane

z regionem w zakresie: archeologii, etnografii, historii i historii sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Królewskiego Miasta Wschowy, posiada także własne zbiory biblioteczne.

Wystawy czasowe.

W 2021 roku zorganizowane zostały dwie wystawy czasowe:

a) „Wypad na Wschowę"

Wystawa była prezentowana w siedzibie Muzeum Ziemi Wschowskiej przy Placu Farnym 3, od dnia 2 września 2021 roku i trwała do połowy marca 2022 roku. Została ona przygotowana we współpracy z Archiwum

Państwowym w Lesznie. Wystawa upamiętnia wydarzenia z dnia

2 września 1939 roku, kiedy to polskie oddziały wojskowe drugiego dnia wojny przekroczyły granicę polsko-niemiecką i wkroczyły na terytorium III Rzeszy.

b) „Wschowskie pieniądze zastępcze"

Wystawa była prezentowana w siedzibie Muzeum Ziemi Wschowskiej przy Placu Zamkowym 2, od dnia 6 listopada 2021 roku i trwała do końca marca 2022 roku. Została ona przygotowana wraz z Panem Ryszardem Kozłowskim – lokalnym kolekcjonerem, numizmatykiem, autorem

72 | S t r o n a Raport o stanie Miasta i Gminy Wschowa za rok 2021

publikacji dotyczącej historii wschowskiego mennictwa. Otwarcie wystawy odbyło się w ramach XVIII Królewskiego Festiwalu Muzyki.

c) do marca 2021 roku trwała wystawa „Z papierem przez dwa

tysiąclecia" ze zbiorów Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju.

Wernisaż wystawy odbył się 9 października 2020 roku. Pierwotnie wystawa miała trwać do 24 kwietnia 2021 roku, jednak nie było to możliwe ze względu na wprowadzone obostrzenia pandemiczne.

Lekcje muzealne.

Jednym z podstawowych działań Muzeum Ziemi Wschowskiej jest działalność edukacyjna. Głównym działaniem edukacyjnym są lekcje

muzealne. Lekcje organizowane są w oparciu o katalog lekcji muzealnych, który dostępny jest w wersji papierowej, w siedzibach muzeum, a także w wersji elektronicznej, dostępnej na stronie internetowej muzeum.

Katalog ten, oprócz tematu lekcji, zawiera także krótki opis, czego konkretna lekcja dotyczy. W przygotowanej ofercie edukacyjnej główny nacisk położono na historię regionalną szeroko pojętej ziemi wschowskiej.

Lekcje mają przybliżać uczniom dzieje regionu, w którym żyją

i funkcjonują na co dzień. Ponadto w katalogu, oprócz tematów lekcji, znaleźć można ogólne zasady uczestnictwa i organizacji spotkań

edukacyjnych w muzeum. Przeprowadzane przez pracowników muzeum lekcje muzealne składają się z dwóch części – części teoretycznej

(wykładowej) i warsztatowej.

W 2021 roku pracownicy muzeum przeprowadzili lekcje muzealne o następującej tematyce:

a) „Tajemnice mumii – o pierwszych badaczach kultury egipskiej we Wschowie",

b) „Symbole narodowe – herb, hymn, flaga", c) „Powstanie Wielkopolskie 1918/19",

d) „Reformacja i kontrreformacja",

e) „Wschowa w okresie Wielkiej Wojny Północnej", f) „Legendy Wschowy i okolic",

73 | S t r o n a Raport o stanie Miasta i Gminy Wschowa za rok 2021

g) „Co jadali polscy królowie?",

h) „Potomkowie starosty wschowskiego na tronach Polski i Francji", i) „Ziemia wschowska... czyli?",

j) „Reformacja i kontrreformacja w XVI-wiecznej Wschowie",

k) „Małe miasto wielkich przeżyć – o zabytkach i historii Wschowy".

W lekcjach tych udział wzięli uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 1 we Wschowie, Szkoły Podstawowej nr 2 we Wschowie, Szkoły

Podstawowej nr 3 we Wschowie, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Janusza Korczaka we Wschowie, Szkoły

Przysposabiającej do Pracy we Wschowie oraz Szkoły Podstawowej w Osowej Sieni.

Rysunek 20. Lekcje muzealne w 2021 roku.

Ponadto w 2021 roku Muzeum Ziemi Wschowskiej zorganizowało:

a) „Lato w muzeum"

To wakacyjny cykl warsztatów, przeznaczony dla dzieci i młodzieży w wieku 7-12 lat. W 2021 roku cykl ten poświęcony był historii Stanów

74 | S t r o n a Raport o stanie Miasta i Gminy Wschowa za rok 2021

Zjednoczonych Ameryki Północnej. Podobnie jak lekcje muzealne, także akcja "Lato w muzeum" składała się z części wykładowej i warsztatowej.

Akcja odbyła się w dniach 10-12 sierpnia 2021 roku.

b) „Mikołajkowe zabawy w muzeum"

To warsztaty, zorganizowane przez pracowników muzeum dla dzieci

w wieku 7-13 lat i ich rodziców. Warsztaty odbyły się dnia 8 grudnia 2021 roku. W ramach zajęć zaprezentowany został krótki wykład dotyczący historii św. Mikołaja i bożonarodzeniowych tradycji świątecznych.

c) „Wielkanocne czerpanie papieru"

To warsztaty czerpania papieru prowadzone w ramach trwającej na początku roku wystawy „Z papierem przez dwa tysiąclecia" ze zbiorów Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju. Warsztaty zostały

zorganizowane w marcu 2021 roku, jednak zostały przerwane przez obostrzenia związane z pandemią koronawirusa.

d) wykłady otwarte - przeznaczone dla mieszkańców Miasta i Gminy Wschowa. W 2021 roku zorganizowane zostały wykłady na

następujące tematy:

• „Leszczyńscy na ziemi wschowskiej" – wykład udostępniony online dnia 15 maja 2021 roku w związku z odbywającą się wówczas Nocą Muzeów,

• „Husyci i ich historia" – wykład wygłoszony dnia 31 lipca 2021 roku na pikniku rycerskim „Średniowieczne miasto – husyci pod

Wschową” w siedzibie muzeum przy Placu Farnym 3,

• „Wypad wojsk polskich na Wschowę" – wykład wygłoszony dnia 2 września 2021 roku na wernisażu wystawy w siedzibie muzeum przy Placu Farnym 3,

• „Potomkowie starosty wschowskiego na tronach Polski i Francji" – wykład wygłoszony dnia 20 października 2021 roku w siedzibie muzeum przy Placu Zamkowym 2. Prelekcji towarzyszyła niewielka wystawa poświęcona Stanisławowi i Marii Leszczyńskim.

e) wykłady dla Uniwersytetu Trzeciego Wieku we Wschowie – cotygodniowe spotkania ze wschowskimi seniorami, na których

75 | S t r o n a Raport o stanie Miasta i Gminy Wschowa za rok 2021

pracownicy muzeum wygłaszają prelekcje dotyczące historii lokalnej, ale również dziejów Polski i świata. Na rok akademicki 2021/2022 (zajęcia odbywały się od dnia 19 października 2021 roku) ustalono wykłady pod nazwą „Historia i sztuka".

Imprezy plenerowe.

Muzeum Ziemi Wschowskiej w 2021 roku zorganizowało dwa duże wydarzenia plenerowe, których odbiorcami byli mieszkańcy Miasta i Gminy Wschowa, a także turyści z poza regionu. Imprezy te związane były

z wydarzeniami dotyczącymi historii miasta. Ich celem było budowanie tożsamości lokalnej mieszkańców oraz popularyzacja historii Miasta

i Gminy Wschowa. Wydarzenia cieszyły się ogromnym zainteresowaniem.

Były to:

a) „Średniowieczne miasto - husyci pod Wschową"

Piknik rycerski, zorganizowany na dziedzińcu muzealnych przy Placu Farnym 3 dnia 31 lipca 2021 roku. Wydarzenie to związane było,

z nieznanym szerszej publiczności epizodem, jakim był przejazd w XIV wieku oddziałów husyckich przez obszar ziemi wschowskiej. Piknik został zorganizowany przy wsparciu wschowskiego bractwa rycerskiego „Rota Zaciężna Świętego Judy Tadeusza". Uczestnicy wydarzenia mogli m.in.

zobaczyć jak wyglądało życie średniowiecznego wojownika, poznać życie obozowe husytów, a także obejrzeć sposób dawnego bicia monet.

b) „Wypad wojsk polskich pod Wschowę"

Piknik wojskowy, zorganizowany na skwerze znajdującym się przed wschowskim ratuszem. Zorganizowany został dnia 3 września 2021 roku i nawiązywał do wydarzeń z 1939 roku, kiedy to oddziały polskie

przekroczyły granicę polsko-niemiecką i wkroczyły drugiego dnia wojny na terytorium III Rzeszy. Muzeum piknik zorganizowało przy wsparciu

oddziałów Wojska Polskiego 1.Leszczyńskiego Dywizjonu Przeciwlotniczego i 125. Batalionu Lekkiej Piechoty, a także lokalnego hufca Związku

Harcerstwa Polskiego we Wschowie oraz Związku Strzeleckiego „Strzelec"

we Wschowie.

76 | S t r o n a Raport o stanie Miasta i Gminy Wschowa za rok 2021

Wirtualne muzeum.

Dnia 16 grudnia 2021 roku uruchomione zostało wirtualne Muzeum Ziemi Wschowskiej – platforma internetowa, za pośrednictwem której możliwe stało się zapoznanie z najciekawszymi muzealiami znajdującymi się we wschowskim muzeum. Ponadto na stronie internetowej dodana została funkcja wirtualnych spacerów, dzięki którym można obejrzeć wnętrza dwóch siedzib muzealnych, bez wychodzenia z domu. Projekt skierowany był w szczególności do osób ze szczególnymi potrzebami.

Jest to pomocne narzędzie, dzięki którym osoby z całego świata mają możliwość „wejścia" do wschowskiego muzeum. Projekt będzie rozwijany, na platformę regularnie dodawane są nowe eksponaty.

Wyposażenie Kościoła Kripplein Christi.

W 2021 roku Muzeum Ziemi Wschowskiej kontynuowało zabiegi, które mają na celu sprowadzenie do Wschowy elementów wyposażenia kościoła Kripplein Christi, wywiezionych z miasta po zakończeniu II wojny światowej. Równocześnie działania te mają na celu ostateczne

uregulowanie kwestii własności zabytków pochodzących z kościoła, które prezentowane są na wystawach stałych w MZW. W tym celu podjęta

została współpraca z Departamentem Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

(obecnie Departament Restytucji Dóbr Kultury MKiDN). Muzeum Ziemi Wschowskiej planuje kontynuacje tych starań. Ich ostatecznym celem jest prawna oraz faktyczna restytucja mienia utraconego po 1945 roku.