Z a tw ie rd z o n a p rzez M inistra R o l
nictwa i D ó b r P a ń s t w a 29 m a ja 1895 r.,
ze zmianami, zatw ierd zo n em i przez Mi
n istra R o ln ictw a i D ó b r P a ń s tw a 5 s ty cznia 1896 r.*).
§ 1. Osoby, pragnące robić poszukiwania (również 1 przedwstępne) na gruncie skarbowym lub też na gruncie pryw atnym albo publicznym, bez zgody w łaści
cieli, powinny wyjednać zezwolenie miejscowego inży
niera okręgowego na prowadzenie takich poszukiwań.
Jeżeli poszukiwania są wyjednywane na gruncie, znaj
dującym się w obrębie dwóch okręgów górniczych, to należy podać prośbę do obydwóch inżynierów okręgo
wych. Proszący powinien dołączyć do podania: a) za
świadczenie policyi o jego poddaństwie _i_wyznaniu i wogóle o jego prawie zajm ow ania się przemysłem
*) Z biór p ra w i ro z p o rz ą d ze ń Rządu, 1895 r., N§ 170, art.
1429 i 1896 r., N§ 23, art. 291 i 292.
górniczym; b) wiadomości o tem, w jakiej gubernii, powiecie, gminie i m ajątku leży miejscowość, w której chce robić poszukiwania, ja k również do kogo m ajątek należy; c) jakie mianowicie ciało kopalne pragnie po
szukiwać, i d) oświadczenie, że zw racał się do w łaści
ciela gruntu (a jeżeli rzecz tyczy się gruntów skarbo
wych, to do miejscowego ich zarządu) z prośbą o po
zwolenie poszukiwań, ale spotkała go odmowa, albo też nie otrzym ał żadnej odpowiedzi w ciągu jednego miesiąca po dostarczeniu prośby właścicielowi gruntu.
Po przekonaniu się o praw ie proszącego do zajm ow a
nia się przemysłem górniczym (art. 341 — 344 ust.
Górn.), inżynier okręgowy rozpoznaje przyczyny od
mowy, jeżeli właściciel gruntu lub zarząd gruntów skarbowych wskazał je przemysłowcowi górniczemu w odezwie pisemnej, jeżeli zaś odezwy właściciela gruntu wcale nie otrzymano, to zapytuje go z w yzna
czeniem na odpowiedź term inu dwutygodniowego. Je
żeli inżynier okręgowy uzna powody odmowy, wymie
nione we wzmiankowanej odezwie właściciela gruntu albo zarządu gruntów skarbowych, za sprzeczne z prze
pisami praw a, to wydaje proszącemu najpóźniej w cią
gu jednego miesiąca od dnia podania prośby świadec
two do poszukiwań na gruntach pryw atnych, a od
mowę zarządu ziem skarbowych przedstawia niezwłocz
nie Acraz ze swoim wnioskiem zarządowi górniczemu do rozporządzenia; jeżeli zaś świadectwo nie może być wydane, to ogłasza proszącemu w tym samym ter
minie miesięcznym z wyjaśnieniem przyczyny odmowy.
U w a g a 1. Na otrzym ywane od przem y
słowców górniczych zawiadomienia o chęci do
konywania poszukiwań na gruntach skarbo
wych, zarządy tych gruntów powinny oznajmić przemysłowcowi górniczemu o swojem zgodze
niu się lub niezgodzeniu się na wyjednywane
151 — wymieniona osoba, która je otrzymuje, miejscowość, w której poszukiwania zostały dozwolone, te gru n ta i to ciało kopalne, których świadectwo dotyczy, a je żeli ze względu na podane przez właściciela gruntu (lub zarządu gruntów skarbowych) przyczyny jego nie- zgodzenia się na poszukiwania, lub też na wnioski przemysłowców górniczych, robiących poszukiwania w tej samej miejscowości, okaże się tego potrzeba, to i w ym iar i położenie gruntu, ulegającego zajęciu na tę lub inną robotę poszukiwawczą (odkrywkę, szybik poszukiwawczy, otwór świdrowy i t. p.). Oprócz tego w tem świadectwie powinno być wprost powiedziane:
1) że roboty poszukiwawcze nie mogą być rozpoczęte wcześniej, ja k po zapłaceniu przez przemysłowca gór
niczego właścicielowi gruntu z góry wynagrodzenia za użytkowanie mających być zajętymi gruntów, jakie zostanie określone według art. 373 ust. Górn., i 2) że świadectwo traci moc, jeżeli przemysłowiec górniczy nie przystąpi do robót poszukiwawczych w ciągu roku
§ 4. Przemysłowiec górniczy, który otrzym ał świadectwo do poszukiwań, powinien przed przystą
pieniem do nich okazać wydane mu świadectwo tak właścicielowi gruntu lub jego pełnomocnikowi, jak i miejscowemu urzędowi gminnemu. W razie żądania właściciela gruntu, przemysłowiec górniczy po winien wydać mu odpis tego świadectwa, przepisanym trybem uwierzytelniony.
§ 5. Jeżeli pozwolenie na poszukiwania dotyczy gruntów właścicieli pryw atnych, zaliczonych według listy, wydanej przez Ministra Rolnictwa i Dóbr P ań stwa, stosownie do art. 338, do kategoryi gruntów, w których ze względu na ochronę powierzchni i ro
snącego na niej lasu poszukiwania ulegają przepisom szczególnym, w ydawanym przez Ministra Rolnictwa i Dóbr Państw a, w myśl art. 339, to wydanie takiego świadectwa zależy od złożenia przez przemysłowca górniczego do kasy miejscowej w depozyt Zachodnie
go Zarządu Górniczego kaucyi, we wzm iankowanych przepisach określonej.
§ 6. Poszukiwania mogą być prowadzone sposo
bami, jak ie przemysłowiec górniczy uzna w każdym poszczególnym wypadku za najhardziej odpowiednie, ale w każdym razie prowadzenie tych robót ulega wszystkim przepisom obowiązującym o ochronie za
równo bezpieczeństwa publicznego na powierzchni, jak i robotników w robotach podziemnych.
§ 7. Przemysłowiec górniczy, życzący sobie robić poszukiwania za pomocą otworów świdrowych, winien wydać osobie, kierującej poszukiwaniami, specyalny dziennik świdrowy, według załączonego wzoru, sznu
rowany, z poświadczeniem i pieczęcią inżyniera okrę
gowego. W dzienniku tym powinny być wykazywane codziennie dokonywane roboty, przewiercone skały i zrobione odkrycia; wykazy te podpisuje osoba, kieru
153 —
jąca poszukiwaniami i, jeżeli można, dwaj robotnicy.
W dzienniku świdrowym powinny być, o ile można, ściśle oznaczone punkty zakładania otworów świdro
wych: w dzienniku' nie powinno być podskrobywań, przekreśleń, poprawki zaś omyłek m ają być szczegó
łowo omawiane w chwili samego popraw iania i te omówienia podpisane przez tego, kto robił same po
prawki. Do inżyniera okręgowego należy czuwa
nie nad prawidłowem prowadzeniem dzienników świ
drowych.
§ 8. Zgłoszenia o odkryciu złóż ciał kopalnych, wyszczególnionych w art. 336 ust. Górn., mają być po
dawane miejscowemu inżynierowi okręgowemu. Zgło
szenia, porobione przez przemysłowców górniczych na cudzym gruncie, bez otrzym ania prawem przepisanego pozwolenia na poszukiwania, nie mogą) służyć prze
mysłowcom górniczym za zasadę do praw a żąda
nia nadania na eksploatacyę znalezionego ciała ko
palnego. wciągnięte do dziennika papierów wchodzących i nu
m er wpisu do księgi zgłoszeń; jeden egzemplarz otrzy
muje zgłaszający po poświadczeniu adnotacyi przez pod
pis inżyniera okręgowego, przyezem, jeżeli zgłoszenie zrobił przemysłowiec górniczy, nie mający praw a do prowadzenia poszukiwań, to na zwracanym egzempla
rzu ma być adnotacya o nieważności zgłoszenia, a dru
gi egzemplarz pozostaje w aktach inżyniera okręgo
wego. W szystkie bez w yjątku zgłoszenia będą w po
rządku ich wpływu zapisywane do specyalnej księgi sznurowej, wydawanej inżynierowi okręgowemu z za
rządu górniczego z numeracyą i przyłożoną do sznura pieczęcią zarządu. (W zór księgi zgłoszeń jest załą
czony przy niniejszem).
§ 10. W zgłoszeniu powinno być wymienione:
stan, imię, imię ojca, nazwisko i miejsce zamieszkania zgłaszającego; na czyim gruncie poszukiwania były robione, za czyjem pozwoleniem i kiedy to pozwolenie zostało udzielone; którego dnia, miesiąca i roku, w j a kiem mianowicie miejscu, za pomocą jakich robót po
szukiwawczych i jakie ciało kopalne zostało odkryte przez zgłaszającego. Położenie tych szybów, szybików poszukiwawczych, przekrojów, odkrywek, otworów świ
drowych i t. p., za pomocą których odkryto złoże ciała kopalnego, powinno być o ile można dokładnie określone w zgłoszeniu. Jeżeli ciało kopalne zostało odkryte za pomocą otworów świdrowych, to do zgło
szenia powinny być dołączone odpowiednie dzienniki świdrowe.
§ 11. Po otrzymaniu Zgłoszenia inżynier okręgo
wy daje niezwłocznie potrzebne rozporządzenia w przed
miocie nadchodzącej rewizyi zgłoszonego odkrycia, która to rewizya powinna być dokonana nie później, niż w miesiąc, licząc od dnia otrzym ania zgłoszenia.
W tym celu wżywa on na miejsce dokonanego odkrycia samego zgłaszającego i osobę, kierującą robotami po
szukiwawczemu (jeżeli sam zgłaszający nie jest tą osobą), właściciela gruntu, na którym zrobiono odkrycie i dwóch świadków. Nieprzybycie samego zgłaszającego lub jego pełnomocnika i osoby, kierującej poszukiwaniami, wstrzym uje badanie, wynikające ze zgłoszenia. Dopusz
czalną jest obecność przy rewizyi wszystkich osób, w sprawie zainteresowanych (właścicieli sąsiednich na
dań, poszukujących i t. p.).
§ 12. Na termin, wyznaczony na rewizyę zrobio
nego odkrycia, zgłaszający winien przygotoAvać wszy
155
-stkie przyrządy, potrzebne do opuszczenia inżyniera okręgowego do robót, w których w ykryto ciało kopal
ne, jeżeli zaś odkrycie zostało dokonane za pomocą otworu śwddrowego, to przygotować wszystko, co ko
nieczne na wypadek, gdyby należało wznowić świdro
wanie, i dostarczyć potrzebnych do tego robotników.
§ 13. O rzeczywistem odkryciu lub istnieniu zgło
szonego ciała kopalnego inżynier okręgowy przeko
nyw a się albo naocznie, jeżeli położenie ciała kopal
nego jest widoczne, albo przez wznowienie robót po
szukiwawczych, jeżeli ten sposób spraw dzania okaże się możliwym do w ykonania, albo nakoniec, w razie niemożności zastosowania jednego z tych dwóch sposo
bów, z dzienników świdrowych i świadectwa robo
tników i innych osób, które były przy odkryciu, obo
wiązujących się do stwierdzenia przysięgą swoich ze
znań. Następnie, przekonawszy się o rzeczywistości dokonanego odkrycia i sprawdziwszy dane zgłoszenia 0 czasie dokonania odkrycia, inżynier okręgowy spo
rządza protokół rewizyi, który powinien zawierać w ia
domości następujące: a) czas i miejsce sporządzenia protokółu; b) imię, nazwisko, stan i miejsce zamiesz
kania tych osób, które staw iły się na żądanie inży
niera okręgowego; c) zeznania wszystkich pytanych przytem osób, które zeznania te podpisują; d) zezna
nie inżyniera okręgowego, z wyjaśnieniem między in- nemi, dlaczego użył tego lub innego sposobu przeko
nania się o rzeczywistości odkrycia i o wartości złoża użytecznego ciała kopalnego. Następnie protokół ma być w obecności wszystkich uczestników odczytany 1 przez zgłaszającego, świadków i inżyniera okręgowe
go podpisany. Jeżeli którakolw iek z obecnych przy rewizyi osób (§ 11) zrobiła uwagę, zaprzeczenie lub protest, pozostawiony bez skutków przez inżyniera okręgOAvego, to osobom tym służy prawo wpisania
tych uwag, zaprzeczeń lub protestów za własnym pod
pisem w końcu protokółu. Jeżeli ktokolwiek z obec
nych odmówi podpisania swojego zeznania lub pro
tokółu, to inżynier okręgowy robi o tem i o przyczy
nach odmowy właściwy dopisek w protokóle. Za nie
piśmiennych jeden z obecnych podpisuje, na ich zlece
nie, ich zeznania i protokół.
§ 14. 0 odkryciu ciała kopalnego inżynier okrę
gowy ogłasza w terminie dwutygodniowym od daty badania w miejscowym dzienniku gubernialnym, we
dług załączonego wzoru, jeżeli odbyte badanie stw ier
dziło fakt odkrycia tego ciała kopalnego, ja k i to, że data odkrycia została dokładnie wymieniona w zgło
szeniu i zgłoszenie poprzedza; jeżeli zaś odkrycie do
tyczy jednego z rodzajów węgli kopalnych, to ogło
szenie robi się tylko w tym wypadku, jeżeli istnieją w arunki wyżej wzmiankowane i oprócz tego inżynier okręgowy przekona się, że grubość nie jest mniejszą od dwóch stóp, lub też, jeżeli w razie mniejszej g ru bości, uzna w arunki eksploatacyi za szczególnie do
godne.
§ 15. W yznaczony przez prawo (art. 359) term in miesięczny do podaw ania przez osoby zainteresowane w sprawie ogłoszonego odkrycia ciała kopalnego pro
testów i zaprzeczeń liczy się od dnia ogłoszenia do dnia otrzym ania protestu albo zaprzeczenia przez inży
niera okręgowego, jego pomocnika lub, w razie ich nieobecności, jego sekretarza. Niezależnie od wcią
gnięcia tych protestów na ogólnej zasadzie do rejestru papierów wchodzących, otrzym anie ich należy także notować w odpowiedniej rubryce księgi zgłoszeń. P ro testujący powinien przedstawić przy proteście kw it kasy o złożeniu do depozytu Zachodniego Zarządu Górniczego trzech rubli na koszta ogłoszenia o dniu,
157 —
wyznaczonym na rozpoznanie sprawy, wywołanej przez ten protest. powinna wypaść na każdego z protestujących.
§ 16. W proteście powinny być wyraźnie i szcze
gółowo wyłuszczone nie tylko istota samego protestu, ale i wszystkie dane, jego prawidłowość potwierdzają
ce, oraz wymienione osoby, mogące stwierdzić pro
test, w charakterze świadków, jeżeli, stosownie do swo
jego rodzaju, protest podlega sprawdzeniu przez zezna
nia świadków.
§ 17. Następnego dnia po upływie określonego prawem term inu na podawanie protestów,, inżynier okręgowy wyznacza term in i miejsce rozpoznawania sprawy z tych protestów i trybem przepisanym odsy
ła przez policyę zawiadomienia pisemne zarówno te
mu, kto odkrył złoże, ja k i wszystkim osobom, które podały protest; zawiadomienia te powinny zawierać uwagę, że rzeczone osoby m ają postarać się o przy
bycie na spraw ę wszystkich stawianych przez siebie świadków, z należytemi poświadczeniami ich osobisto
ści; niezależnie zaś od tego inżynier okręgowy daje rozporządzenie ogłoszenia w miejscowym dzienniku gubernialnym o miejscu i czasie wyznaczonego rozpo
znaw ania sprawy. Czas ten określa się nie mniej niż 2-ma i nie więcej niż 4-ma tygodniami od końca term i
nu do podawania protestów.
§ 18. Przy prowadzeniu badania zgłoszonych protestów mogą, oprócz wezwanych, być obecne także i wszystkie osoby, zainteresowane sprawą, jak o
to: właściciele gruntów, w których dokonano zaprze- czanego odkrycia, przemysłowcy górniczy, którzy otrzy
mali nadania w tej miejscowości, lub nadania takie wyjednywujący, lub nakoniec, którzy podali swoje zgłoszenia co do jakiegokolwiek ciała kopalnego w tej samej miejscowości, ale wszystkie wymienione osoby nie mogą przy prowadzeniu badania zgłaszać żadnych nowych protestów przeciwko faktowi odkrycia i wszystkie czynności inżyniera okręgowego ogranicza
ją się jedynie na rozpoznaniu protestów, które zosta
ły założone w terminie i dokonywane badania wy
wołały.
§ 19. O rezultatach badań sporządzony będzie protokół trybem, wskazanym w § 13 niniejszej instru- kcyi, przyczem przed odebraniem zeznań, świadkowie będą uprzedzani o obowiązku stwierdzenia zeznań swo
ich przysięgą. Po ogłoszeniu odkrywcy i osobom, któ
re założyły protesty, rezultatów rozpoznania protestów, protokół dołącza się do akt i będzie z nimi przedsta
wiony Zachodniemu Zarządowi Górniczemu razem z prośbą o nadanie, jeżeli odkrywca poda tę prośbę we właściwym czasie.
§ 20. Prośby o nadania na eksploatacyę ciał ko
palnych, wymienionych w art. 336, należy pisać na imię Ministra Rolnictwa i Dóbr Państw a, ale podawać je inżynierowi okręgowemu tego okręgu górniczego, w obrębie którego leży przestrzeń, nadanie której jest wyjednywane; jeżeli zaś przestrzeń ta leży na granicy dwóch okręgów i wchodzi częściowo w obręb okręgów sąsiednich, to prośbę należy podać temu inżynierowi okręgowemu, którem u zostało podane zgłoszenie o od
kryciu i który spraw dzał rzeczywistość odkrycia.
Jeżeli o nadanie prosi nie sam odkrywca, ale je
go następca praw ny, to należy dołączyć do prośby, oprócz papierów i dowodów, wskazanych w art. 361,
- 159
także i odpis notaryalny aktu o ustąpieniu proszącemu praw odkrywcy do oznajmionego przez niego złoża i należyte poświadczenie poddaństwa i wyznania pro
szącego.
§ 21. Na planach wyjednywanych nadań, dołą
czanych do prośby o nadanie, powinno być oznaczone położenie punktu początkowego (t. j. punktu, od jak ie go rozpoczęto prowadzenie granic), określone przez odległość od jakichkolwiek trzech stałych granic na
turalnych. przyczem będą uważane za takie stałe g ra nice naturalne: kościoły, wsie, miejsca połączenia się rzek, przecięcia miedz i t. p., i następnie m iara wszyst
kich linii, tworzących granicę, i kątów astrolabicznych i rumbicznych w punktach przecięcia tych linii; we
w nątrz planu powinny być dokładnie oznaczone g ra
nice gruntów różnych właścicieli. Do planu powinny być dołączone: szczegółowy i ścisły opis granic z wy
mienieniem sąsiedztw i rejestr pomiarowy, zaw ierają
cy szczegółowe i ścisłe wiadomości o właścicielach
dach w oryginałach lub odpisach, notaryalnie poświad
czonych; do podania poAvinny być także dołączone odezwy tych z pomiędzy właścicieli gruntów, którzy nie zgodzili się na włączenie należących do nich grun
tów do nadania, albo świadectwo inżyniera okręgowe
go o tem, że na pytanie, zadane właścicielowi gruntu, odpowiedzi nie otrzymano.
U w a g a . W yciągi z wykazów hipotecz
nych m ajątków, w obrębie których nadanie jest wyjednywane, nie przedstaw iają się.
§ 23. Inżynierowie okręgowi pozostawiają bez skutku podania o nadania, oprócz wypadków, wymie
nionych w art. 362 ust. Góra., również i wówczas, kiedy: a) odkrycie złoża, którego nadanie jest wyjed
nywane, zostało zrobione za pomocą poszukiwań, na które przemysłowiec górniczy uprzednio nie otrzym ał zezwolenia inżyniera okręgowego; b) kiedy okazało się, że odkrycia dokonano po zgłoszeniu o niem; c) kie
dy po przeprowadzeniu badania przez inżyniera okrę
gowego na zasadzie art. 358, samo istnienie ciała ko
palnego, którego odkrycie zgłoszono, nie zostało stwierdzone; d) kiedy nadanie, w yjednywane bez zgo tego inżynierowie okręgowi oznajmiają proszącym w ciągu siedmiu dni od dnia otrzym ania każdego po przed podaniem odnośnej prośby przemysłowiec gór
niczy upewnił się o zgodzie właściciela nadania już istniejącego na udzielenie mu takiego nadania, to do swojego podania o nadanie wyjednywanego złoża powinien, oprócz dowodów, wskazanych w §§ 20, 21, 22, przedstawić także zaświadczenie pisemne o nastą
pionej zgodzie, trybem przepisanym poświadczone.
W razie zaś niew ykonania niniejszego w ym agania, inżynier okręgowy zwraca się sam do w łaściciela na
dania, wyznaczając mu nie dłuższy od miesiąca term in na dostarczenie odezwy.
W razie niezgodzenia się właściciela nadania lub niedostarczenia przez niego odezwy w terminie, inży
nier okręgowy winien przeprowadzić na miejscu bada
nie dla przekonania się, czy roboty w nowo wyjedny- wyjednywanych nadań pod odpowiednim numerem.- (Księgę tę, sporządzoną według załączonego wzoru, wydaje inżynierowi okręgowemu w miarę potrzeby zarząd górniczy z właściwem poświadczeniem i pieczę
cią). Następnie inżynier okręgowy wyznacza ter
min do spisania protokółu o wyjednywanem nadaniu, oznajmia o tem proszącemu, zawiadam ia właściwe urzędy gminne dla obwieszczenia tak o otrzymanem podaniu, ja k i o terminie, wyznaczonym na spisanie protokółu, wszystkim właścicielom ziemskim, których grunta m ają wejść w skład wyjednywanego nadania i robi według załączonego wzoru ogłoszenie w miej
scowym dzienniku gubernialnym. Termin spisania rze
czonego protokółu ma być wyznaczony nie później, ja k w ciągu jednego miesiąca od dnia umieszczenia ogło
szenia w dzienniku.
U w a g a. W razie, jeżeli do podania o na
danie dołączono tylko świadectwo mierniczego o tem, że przygotowuje on plan i rejestr pomia
nywanego nadania nie będą inżynierowi okrę spisany w kancelaryi inżyniera okręgowego trybem, wskazanym w § 13 niniejszej instrukcyi. Do rzeczo
nego protokółu powinny być wciągnięte wszystkie, j a kie w płynęły, protesty przeciwko udzieleniu w yjedny
wanego nadania, tudzież wszelkie wnioski i zaprze
czenia, zrobione w czasie spisywania protokółu.
§ 28. Inżynier okręgowy przedstawia do zarządu górniczego nie później, ja k w ciągu jednego miesiąca od dnia spisania protokółu, protokół ten i całe ak ta wyjednywanego nadania razem ze swoim wnioskiem.
§ 29. W e wniosku inżyniera okręgowego (§ 28) powinno być wypowiedziane określone jego zdanie o praw ie każdego proszącego do otrzym ania wyjedny
wanego nadania. Przytem, jeżeli nadanie jest w yjed
nyw ane na eksploatację pokładu węgla kamiennego grubości mniejszej od dwóch stóp (art. 365 ust. Górn.), to wniosek powinien zawierać wskazówkę co do tego, czy w arunki tej eksploatacji w ydają się dosyć ko
rzystnymi dla zezwolenia na nadanie i dlaczego. Jeżeli rzecz tyczy się nowego nadania, wchodzącego w obręb udzielonego wcześniej na eksploatacyę innego ciała ko
palnego nadania i jeżeli między odnośnymi przemy
słowcami górniczymi ugoda nie nastąpiła, to inżynier okręgowy wypowiada zdanie o możności dopuszczenia nowego nadania bez szkody dla dawnego (art. 364).
Jeżeli zaś podania dwóch lub kilku proszących
doty-— 163 -
•
czą tych samych przestrzeni, chociażby z granicam i co
kolwiek odmiennemi, lnb jeżeli wyjednywane nadania wchodzą mniej więcej jedno w obręb drugiego (art. 363
bienia siedmiodniowego term inu na zgłoszenie we
dług art. 356 i 357 ust. Górn., lub nakoniec e) że zło
że, zgłoszone w tem mianowicie miejscu, gdzie zosta
ło zgłoszone, było już znane skutkiem dawnych ro
bót poszukiwawczych, kopalnianych lub innych, — to
bót poszukiwawczych, kopalnianych lub innych, — to