N/X/I URZĄD STATYSTYCZNY r/\a55\

ii*

^{W KRAKOWIE m}

Kraków, lipiec 2001 r. Nr 15

POPYT NA PRACĘ W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2000 R.

Badaniem popytu na pracę w 2000 roku objęto wszystkie podmioty gospodarcze zaliczone do ibiorstv

hoteli i restauracji, transportu, gospodarki magazynowej i łączności, obsługi nieruchomości i firm oraz pozostałej działalności usługowej komunalnej, społecznej i indywidualnej. Celem badania było sektora przedsiębiorstw, w których liczba pracujących przekracza 9 osób, prowadzące działalność w zakresie gospodarki leśnej, rybołówstwa w wodach morskich, górnictwa i kopalnictwa, przetwórsh przemysłowego, zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę, budownictwa, handlu i napra hoteli i restauracji, transportu, gospodarki magazynowej i łączności, obsługi nieruchomości i firm or

uzyskanie informacji na temat zmian w liczbie pracujących w badanych jednostkach oraz przyczyn tych zmian.

W województwie małopolskim w badaniu popytu na pracę uczestniczyło 4776 jednostek, z tego 92,9% stanowiły przedsiębiorstwa sektora prywatnego. Liczba pracujących w badanych jednostkach według stanu na 30 listopada 2000 r. wyniosła 348932 osoby, w tym 76,1% to pracujący w sektorze prywatnym. Saldo zmian w liczbie pracujących w okresie objętym badaniem (I-XI 2000 r.) było ujemne i wyniosło - 4756 osób. Oznacza to, że jednostki sprawozdawcze znacznie więcej pracowników zwolniły (88711 osób) niż przyjęły (83955 osób). Biorąc pod uwagę sektorową formę własności przedsiębiorstw można zauważyć, że ujemne saldo zmian w liczbie pracujących dotyczy sektora publicznego. W sektorze prywatnym natomiast wystąpił wzrost liczby pracujących o 2774

Szczegółowe dane dotyczące zmian w liczbie pracujących w poszczególnych sekcjach PKD przedstawia tabela.

TABL.1 PRZYJĘCIA I ZWOLNIENIA PRACOWNIKÓW W OKRESIE I-XI 2000 R.

W badaniu popytu na pracę jednostki sprawozdawcze określały główne przyczyny zmiany liczby pracujących, które ich zdaniem były decydujące dla sytuacji zatrudnieniowej przedsiębiorstwa w ciągu 11 miesięcy 2000 roku. Przyjęcia i zwolnienia pracowników następowały z powodu różnorodnych przyczyn. Część z nich działała dwukierunkowo np. racjonalizacja zatrudnienia czy też zmiany organizacyjne. W wyniku racjonalizacji zatrudnienia zwolniono 19126 osób oraz przyjęto 7140 osób, czyli nastąpiło zmniejszenie liczby pracujących o 11986 osób. Dotyczy to głównie podmiotów zajmujących się przetwórstwem przemysłowym, które przyjęły 3515 pracowników, a zwolniły 9830 oraz jednostek handlowych (odpowiednio 1601 i 4669 pracowników). W wyniku zmian organizacyj­

nych liczba pracujących ogółem zmniejszyła się o 5035. W samych tylko jednostkach przetwórstwa przemysłowego z powodu zmian organizacyjnych spadek liczby pracujących wyniósł 4669 osób.

Niewielki wzrost liczby pracujących odnotowano w transporcie, gdzie przyjęcia przewyższyły zwolnienia o 460 osób oraz w budownictwie (wzrost o 41 osób). Rozbudowa przedsiębiorstw, wzrost popytu zarówno krajowego jak i zagranicznego na wyroby i usługi oraz napływ kapitału były czynnikami działającymi jednokierunkowo, wywołującymi wyłącznie przyjęcia pracowników w bada­

nych przedsiębiorstwach. Najwyższy wzrost pracujących nastąpi dzięki rozbudowie przedsiębiorstw, bo o ponad 30 tys. osób, głównie w jednostkach handlowych (o 18003 osoby) oraz w jednostkach przetwórstwa przemysłowego (o 5645 osób). Czynnikami działającymi jednokierunkowo, które wywołują wyłącznie zwolnienia pracowników były: spadek popytu tak krajowego i zagranicznego na wyroby i usługi oraz zła sytuacja finansowa przedsiębiorstw. Oddziaływanie tych czynników szczególnie zauważalne jest w podmiotach zajmujących się przetwórstwem przemysłowym, gdzie w sumie spowodowały one spadek liczby pracujących o 5538 osób, co stanowi 14% wszystkich zwolnień w tej sekcji PKD.

Saldo zmian w liczbie pracujących w okresie I-XI 2000 roku według wybranych przyczyn i sektorów przedstawia się następująco:

WYSZCZEGÓLNIENIE

publiczny Ogółem

wzrost popytu na wyroby i usługi...

spadek popytu na wyroby i usługi...

zła sytuacja finansowa przedsiębiorstw...

rozbudowa przedsiębiorstwa...

racjonalizacja zatrudnienia...

inne zmiany strukturalne...

zmiany technologiczne...

prywatyzacja...

zmiany organizacyjne... . napływ kapitału...

zmiany profilu działalności przedsiębiorstwa odejścia na emerytury i renty...

sezonowość produkcji wyrobów i usług...

prywatny

Informacjami bardzo istotnymi z punktu widzenia analizy popytu na pracę są poziom i także osd rzedsiębiorstwa uczestniczące w badaniu popytu na

przyjętych do pracy i zwolnionych w okresie I-XI 2000 r. z uwzględnieniem przekroju według zawodów wykształcenia

poszukiwanych do pra<

możliwość podania maki

icowników przyjmowanych, zwalnianych, a t idsiębiorstwa uczestniczące w badaniu popytu na pracę miały

8 najczęściej występujących zawodów. Dlatego też populacja osób )kresie I-XI 2000 r. z uwzględnieniem

i wymaganego wykształcenia jest mniejsza od pełnej liczby osób przyjętych i zwolnionych z pracy.

iowym i podstawowym

Najwięcej przyjęto ich w jednostkach prowadzących działalność handlową, bo około 28% og<

ętych legitymujących się wyższym wykształceniem.

Wśród osób przyjętych do pracy w okresie styczeń-listopad 2000 r. przeważali pracownicy i zawodowym i podstawowym - około 70% og<

ształcenia stanowiły tylko ych działalność handlową, b przyjętych legitymujących się wyższym wykształć

;oby o najwyższyn racy w c :asadnic2 poziomie wykształcenia

STRUKTURA PRACOWNIKÓW PRZJĘTYCH DO PRACY WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA W OKRESIE I-XI 2000 R.

0 10 20 30 40 50 60%

Analizując przyjęcia do pracy w nadanych przedsiębiorstwach według zawodów można zauważyć, że najczęściej przyjmowani byli pracownicy należący do grupy zawodowej robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Stanowili oni około 30% ogólnej liczby przyjętych do pracy. Spośród tej grupy zawodowej 1/3 przyjętych to robotnicy budowlani robót stanu surowego i pokrewni, a wśród nich murarze i pokrewni (13,3% przyjętych w grupie zawodowej) oraz cieśle, stolarze budowlani i pokrewni (7,5% przyjętych) zatrudnieni przez przedsiębiorstwa budowlane.

Drugą grupą zawodową, co do liczby przyjęć, byli pracownicy usług osobistych i sprzedawcy, wśród których najliczniej byli zatrudniani sprzedawcy i demonstratorzy (blisko 78% przyjętych w tej grupie zawodowej).

Szczegółowe informacje o przyjęciach pracowników w okresie I-XI 2000 roku według wybranych zawodów zawiera poniższa tablica.

PRACOWNIKÓW WEDŁUG WYBRANYCH ZAWODÓW W OKRESIE I-XI 200C

pracownicy do spraw finansowych i handlowych...

\ PRACOWNIKÓW WEDŁUG WYBRANYCH ZAWODÓW W OKRESIE I-Xl 200C

Jednostki objęte badaniem popytu na pracę wypowiadały się także na temat odpływu kadr według grup zawodowych, w których zanotowano najwięcej zwolnień. Zwolnienia najczęściej obejmowały (analogicznie jak przyjęcia) pracowników w grupie zawodowej robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, którzy stanowili 35,3% ogółu zwolnionych. Duży udział w zwolnieniach ogółem stanowili również pracownicy zatrudnieni przy pracach prostych (16,7%) oraz operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (16,1%).

TABL.3 ZWOLNIENIA PRACOWNIKÓW W WYBRANYCH SEKCJACH WEDŁUG WYBRANYCH ZAWODÓW W OKRESIE I-XI 2000 R.

Liczba pracowników zwolnionych w tym w sekcji WYSZCZEGÓLNIENIE

razem