W naszej ocenie, badanie planów zawodowych młodzieży powinno pozwolić nam uzyskać informacje o planowanych kierunkach rozwoju zawodowego absolwentów szkół, a w konsekwencji umożliwić zaplanowanie przez samorząd lokalny działań motywujących młodzież do pozostania w mieście na stałe.
W pytaniu nr 6 próbowaliśmy dowiedzieć się kto osobowo ma największy wpływ na planowanie przez młodzież kariery zawodowej i dalszego rozwoju. Respondenci mogli wskazać maksymalnie po 3 odpowiedzi, dlatego liczba głosów nie sumuje się do 100%. Pytanie nr 6 brzmiało „Z czyjej/czyich rad(y) najczęściej korzystasz planując dalszą edukację i rozwój zawodowy?”
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników ankiety.
Na podstawie uzyskanych wyników należy zauważyć, że w swoich wyborach zawodowych młodzież kieruje się przede wszystkim radami najbliższej rodziny oraz grona kolegów i przyjaciół. Nie jest to wynik ilościowo zaskakujący. Szczególną uwagę należy jednak zwrócić na to, że trzecią zmienną kształtującą postawy młodzieży w tym aspekcie są media, których oddziaływanie niemal dwukrotnie przewyższa siłę oddziaływania pracodawców i nauczycieli. Niską pozycję notują również doradcy zawodowi, którzy przegrywają w zestawieniu z ulotkami (sic!) i bliżej niesprecyzowanymi osobami (ktoś inny).
W dalszej części ankiety przeszliśmy do ustalenia, co konkretnie młodzież zamierza robić po ukończeniu kształcenia w szkole średniej/zawodowej. Jest to o tyle ważne, że pozwoli zbadać jak liczny strumień młodzieży będzie nakierowany na szkoły kolejnych szczebli edukacji, a jak licznie młodzież skieruje się bezpośrednio na rynek pracy. Pytanie nr 7 brzmiało „Co zamierzasz po ukończeniu nauki w szkole średniej (zawodowej) ?”
Respondenci mogli wskazać tylko jedną odpowiedź.
69,57%
52,72%
13,32%
8,42%
25,82%
9,24%
14,67%
11,14%
0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00%
Rodzina Koledzy, przyjaciele, sympatia Nauczyciele Doradcy zawodowi Media (Internet, TV, prasa) Ulotki, informatory, publikacje Pracodawcy/potencjalni pracodawcy Kogoś innego
Z czyjej/czyich rad(y) najczęściej korzystasz planując dalszą edukację i rozwój zawodowy ?
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników ankiety.
W przeważającej mierze młodzież zamierza kontynuować naukę i pracować albo tylko wyłącznie kontynuować naukę. Dużą grupę stanowi też młodzież, która zamierza wyłącznie podjąć pracę bez kontynuowania nauki. W świetle tych wyników pojawia się pytanie, gdzie (w jakiej szkole, uczelni) młodzież zamierza kontynuować naukę. Pozyskanie takiej informacji pozwoli nam ocenić czy bieżąca oferta edukacyjna dla młodzieży na terenie miasta jest wystarczającą i adekwatna do potrzeb.
W związku z tym, respondentom (64,41% całości), którzy stwierdzili, że będą kontynuowali naukę lub będą kontynuowali naukę i pracowali, zadano dodatkowe pytanie nr 7.1 w brzmieniu „Gdzie chcesz kontynuować naukę ?” Respondenci mogli wskazać tylko jedną odpowiedź natomiast wyniki są prezentowane w odniesieniu do całej badanej ogólnie populacji czyli 368 respondentów.
Kafeteria odpowiedzi w pytaniu 7.1 została skonstruowana w taki sposób aby zapewnić możliwie szeroki wachlarz odpowiedzi, który odzwierciedlałby możliwe ścieżki kariery w szerszym ujęciu. Przy ocenie odpowiedzi na to pytanie należy wziąć również pod uwagę, że niektóre możliwości były z góry wykluczone dla określonych respondentów, jak na przykład możliwość kształcenia w szkole branżowej II stopnia dla absolwentów szkół średnich ogólnokształcących. Ponadto trzeba również zważyć fakt, że większość respondentów była uczniami szkół średnich technicznych, co z pewnością rzutowało na ogólną wielkość wskazań niektórych odpowiedzi.
30,71%
22,28%
33,70%
8,15%
3,53%
0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00%
Kontynuować naukę Podjąć pracę Kontynuować naukę i pracować Jeszcze nie wiem Inne, jakie ?
Co zamierzasz po ukończeniu nauki w szkole średniej (zawodowej) ?
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników ankiety.
Uzyskane wyniki wskazują, że młodzież, która zamierza kontynuować naukę po ukończeniu kształcenia w szkole średniej bądź zawodowej, w przeważającej mierze wybiera studia magisterskie, poprzedzone wcześniej studiami licencjackimi lub inżynierskimi. Dość liczna grupa młodzieży również nie jest zdecydowana, co do dalszego kierunku rozwoju edukacyjnego. W sumie na studia, bez względu na obraną drogę do nich prowadzącą, docelowo wybiera się 41,3% wszystkich respondentów.
Skoro relatywnie duża grupa młodzieży zamierza kontynuować naukę i podnosić swoje kompetencje zawodowe, to warto uzyskać wiedzę w jakiej sferze kompetencji młodzi ludzie czują się najsłabsi albo widzą w nich szanse na powodzenie w życiu zawodowym, inaczej mówiąc potrzebują pogłębić swoje kompetencje aby uzyskać wymarzoną pracę. Należy zaznaczyć, że w tym przypadku może to być strcite subiektywne odczucie respondentów i nie należy go w sposób bezpośredni odnosić do jakości kształcenia szkół średnich i zawodowych.
Przykładowo, jeśli młody człowiek ma dużą styczność z praktyczną nauką zawodu, to uświadamia sobie jak szeroki jest zakres danego zawodu, a przez to inaczej postrzega swoje kompetencje na jego szerokim horyzoncie.
Możemy tu mówić o dochodzeniu do istoty sokratejskiego stwierdzenia „wiem, że nic nie wiem”, które oddaje najwyższy stopień postrzegania otaczającej nas rzeczywistości, choć wyraża pogląd iście sceptyczny. Niemniej jednak uświadomienie sobie swoich niedoskonałości, stanowi milowy krok ku własnemu samokształceniu i rozwojowi zawodowemu.
1,90%
1,09%
2,17%
4,89%
4,89%
9,51%
28,53%
13,32%
1,63%
0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00% 30,00%
w szkole branżowej II stopnia w szkole branżowej II stopnia, a później na studiach licencjackich w szkole branżowej II stopnia, a później na studiach licencjackich i magisterskich skończyć kurs(y) w szkole policealnej na studiach licencjackich/inżynierskich na studiach licencjackich/inżynierskich a później magisterskich
lub na studiach magisterskich
nie wiem inne, jakie ?
Gdzie chcesz kontynuować naukę ?
W związku z powyższym zadano respondentom pytanie nr 8 w brzmieniu „W czym potrzebujesz uzupełnić lub pogłębić wiedzę/kompetencje, aby znaleźć wymarzoną pracę ?” Respondenci mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników ankiety.
W przytłaczającej liczbie respondenci wskazali, że potrzebują wzmocnić swoje kompetencje w zakresie znajomości języków obcych oraz praktycznych umiejętności związanych z zawodem. Na dalszych miejscach znalazły się potrzeby w zakresie wiedzy specjalistycznej związanej z zawodem oraz wiedzy z zakresu planowania i prowadzenia własnej firmy.
Młodzież stawia więc przede wszystkim na znajomość języka obcego i wysokie umiejętności praktyczne związane z zawodem. Pojawia się więc pytanie czy szkoła, do której uczęszcza młodzież nie dostarcza tych właśnie kompetencji na satysfakcjonującym poziomie ?
W związku z tym zadane zostało pytanie nr 9 w brzmieniu „Co jest mocną stroną Twojej szkoły ?”
Respondenci mogli wskazać maksymalnie 3 odpowiedzi z załączonej kafeterii odpowiedzi. Należy zaznaczyć, że w badaniu brali udział respondenci z różnych szkół, w tym tych, w których nie występują niektóre z możliwości odpowiedzi np. w liceum ogólnokształcącym nie ma praktyk zawodowych, a więc trudno wymagać aby uczniowie z tych szkół wskazywali to jako mocną lub słabą stronę swojej szkoły.
Niemniej jednak, bez względu na rodzaj szkoły z której pochodzili respondenci, szeroki wybór odpowiedzi w kafeterii pozwalał, w naszej ocenie, na dokonanie swobodnego wyboru. Poniżej przedstawiamy uzyskane odpowiedzi.
58,70%
52,99%
25,27%
15,49%
22,28%
19,57%
29,62%
8,42%
1,90%
0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00%
znajomości języków obcych praktycznych umiejętności związanych z zawodem wiedzy z zakresu planowania i prowadzenia własnej firmy kompetencji społecznych - autoprezentacja,
komunikacja, współpraca wiedzy , jak i gdzie efektywnie szukać pracy, napisać CV wiedzy z zakresu sytuacji na rynku pracy i w branży związanej
z wyuczonym zawodem
wiedzy specjalistycznej związanej z zawodem, możliwą do zdobycia…
nie wiem w czym brakuje mi wiedzy i kompetencji inne, jakie ?
W czym potrzebujesz uzupełnić lub pogłębić wiedzę/kompetencje, aby znaleźć wymarzoną pracę ?
Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników ankiety.
W ocenie młodzieży, ich szkoły mają przede wszystkim dwie mocne strony. Największą zaletą są praktyki, staże i warsztaty oraz inne aktywności, które są związane z praktyką czy też prawdziwym życiem zawodowym.
Skorelowana z tą odpowiedzią jest druga mocna strona szkół w ocenie młodzieży, a mianowicie stypendia i wyjazdy zagraniczne dla uczniów czyli dalej możemy mówić o praktycznej nauce zawodu. Dopiero na trzecim miejscu znalazły się nauki humanistyczne, nauki ścisłe czy też aktywności sportowe, a więc działania które, mówiąc w dużym uproszczeniu, nie są związane z praktyką zawodową. Warte podkreślenia jest również to, że prawie 20% respondentów wskazuje, że młodzież po prostu nie zna albo nie potrafi wskazać mocnej strony swojej szkoły.
W świetle wyników odpowiedzi na pytanie nr 9 należy spojrzeć na wyniki odpowiedzi na pytanie nr 8.
Z jednej strony młodzież uważa, że potrzebuje podnosić swoje kompetencje w zakresie praktycznych umiejętności zawodowych i kompetencji językowych, a z drugiej strony ta sama młodzież stwierdza, że szkoła do której uczęszczają właśnie tego dostarcza im na wysokim poziomie.
Reasumując krótko obszar Edukacja, należy zauważyć, że skarżyska młodzież dokonuje wyborów zawodowych w oparciu o rady i opinie osób najbliższych ale bierze również pod uwagę informacje przekazywane w szeroko rozumianych mediach. Działania prowadzone przez doradców zawodowych nie cieszą się dużym uznaniem młodzieży. Młodzież po ukończeniu kształcenia na poziomie średnim czy zawodowym zamierza dalej kontynuować naukę, przede wszystkim na studiach wyższych. Młodzi ludzie dostrzegają wagę i potrzebę kształcenia praktycznego, w tym znajomości języków obcych, i choć twierdzą, że jest go zbyt mało w ich szkołach
38,04%
13,86%
36,68%
9,51%
20,11%
15,76%
6,25%
17,66%
19,84%
7,34%
0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00%
praktyki, staże, warsztaty, aktywności pokazujące jak wykorzystać wiedzę w praktyce, współpraca z przedsiębiorcami
współpraca z innymi szkołami, uczelniami stypednia, wyjazdy zagraniczne dla uczniów
inicjatywy i aktywności pozalekcyjne nauczanie przedmiotów humanistycznych nauczanie przedmiotów ścisłych doradztwo zawodowe sport, drużyny sportowe nie wiem inne, jakie ?
Co jest mocną stronąTwojej szkoły ?
języków obcych i praktycznej nauki zawodu koreluje z wnioskami uzyskanymi z obszaru Miasto. Skoro młodzież zamierza przede wszystkim z miasta wyjechać, to chce się do tego dobrze przygotować. Można domniemywać, że kierunki wyjazdu to głównie zagranica, a praktyczne umiejętności mają służyć zdobyciu pracy.