CEL I ZAKRES PRACY
2.4. Wyniki i ich omówienie
2.4.2. Ocena parametrów chemicznych i ekotoksykologicznych próbek wód morskich
W rozdziale 2.3.3.2. „Schemat pobieranie próbek wód morskich i osadów dennych”
przedstawiono informacje na temat lokalizacji, ilości oraz głębokości z jakiej pobrano próbki wody morskiej.
2.4.2.1. Analiza ilościowa i jakościowa związków z grupy WWA i PCB w próbkach wód morskich
W oparciu o procedurę przedstawioną w rozdziale 2.2.3.3. „Analiza jakościowa i ilościowa związków z grupy WWA i PCB próbek ścieków, wody morskiej i osadów dennych” otrzymano ekstrakty próbek wód morskich pobranych wokół kolektorów zrzutowych, które następnie poddano analizie chromatograficznej na zawartość związków z grupy WWA i PCB.
Wyniki oznaczeń zawartości sumy związków z grupy WWA w wodzie morskiej wokół kolektorów zrzutowych przedstawiono na Rysunku 71 i Tabeli 34.
Rys. 71. Sumaryczna zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (∑WWA) w próbkach wody morskiej pobranej wokół czterech kolektorów wyprowadzających ścieki oczyszczone
do Zatoki Gdańskiej 0
50 100 150 200 250 300 350 400 450
G0 GA1 GA2 GA3 GA4 GB1 GB2 GB3 GB4 0 A1 A2 A3 A4 B1 B2 B3 B4 X0 XA1 XA2 XA3 XA4 XB1 XB2 XB3 XB4 H0 HA1 HA2 HA3 HB1 HB2 kolektor o. Gdańsk-Wschód kolektor o. Dębogórze kolektor o. w Jastarni kolektor o. w
Helu
ΣWWA w wodzie morskiej [ng/l] woda z dna
woda z toni
woda z powierzchni
Tabela 34. Ocena zawartości ∑WWA w wodzie morskiej W próbkach wody morskiej pobranych wokół kolektora wyprowadzającego ścieki oczyszczone:
z oczyszczalni "Gdańsk-Wschód" "Dębogórze"
nazwa punktu ∑WWA nazwa
punktu ∑WWA najwyższa zawartość sumy związków z grupy WWA
GA4 w toni;
mediana zawartości sumy związków z grupy WWA w warstwie toń > powierzchnia > dno powierzchnia > dno >
toń
z oczyszczalni w Jastarni w Helu
nazwa punktu ∑WWA nazwa
punktu ∑WWA
najwyższa zawartość sumy związków z grupy WWA
XB3 przy mediana zawartości sumy związków z grupy WWA w warstwie powierzchnia ≈ toń > dno dno > toń >
powierzchnia
Profil związków z grupy WWA w badanych próbkach
Wyniki oznaczeń zawartości poszczególnych WWA w wodzie morskiej przedstawiono w Tabelach 35-38 na Rysunkach 72-83.
Tabela 35. Ocena zawartości poszczególnych WWA wodzie morskiej wokół kolektora oczyszczalni „Gdańsk-Wschód”
W próbkach wody morskiej pobranej z powierzchni wokół kolektora oczyszczalni „Gdańsk-Wschód”:
profile związków z grupy WWA zbliżone
najwyższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) fenantren, fluoranten, indeno[1,2,3cd]piren najniższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) acenaftylen, acenaften
odstające wyniki próbek GB4 z powierzchni
W próbkach wody morskiej pobranej z toni wokół kolektora oczyszczalni „Gdańsk-Wschód”:
profile związków z grupy WWA zbliżone
najwyższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) fluoranten, benzo[a]antracen, chryzen, indeno[1,2,3cd]piren najniższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) acenaftylen, acenaften
odstające wyniki próbek GA4 z toni
W próbkach wody morskiej pobranej z dna wokół kolektora oczyszczalni „Gdańsk-Wschód”:
profile związków z grupy WWA bardzo zbliżone
najwyższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) naftalen, fenantren, fluoranten, indeno[1,2,3cd]piren najniższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) acenaftylen, acenaften
odstające wyniki próbek brak
Rys. 72. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Gdańsk-Wschód" - próbki pobrane z powierzchni
Rys. 73. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Gdańsk-Wschód" - próbki pobrane z toni
Rys. 74. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Gdańsk-Wschód" - próbki pobrane z dna
0
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z powierzchni
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z toni
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z dna
Tabela 36. Ocena zawartości poszczególnych WWA wodzie morskiej wokół kolektora oczyszczalni
„Dębogórze”
W próbkach wody morskiej pobranej z powierzchni wokół kolektora oczyszczalni „Dębogórze”:
profile związków z grupy WWA różnorodne
najwyższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) naftalen, fenantren, benzo[a]antracen, benzo[g,h,i]perylen najniższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) acenaftylen, acenaften, fluoren, fluoranten, piren, dibenzo[a,h]antracen odstające wyniki próbek 0 z powierzchni, B3 z powierzchni
W próbkach wody morskiej pobranej z toni wokół kolektora oczyszczalni „Dębogórze”:
profile związków z grupy WWA różnorodne
najwyższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) naftalen, fluoranten, benzo[a]antracen, chryzen najniższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany)
acenaftylen, acenaften, indeno[1,2,3cd]piren, dibenzo[a,h]antracen, benzo[g,h,i]perylen
odstające wyniki próbek A2 z toni
W próbkach wody morskiej pobranej z dna wokół kolektora oczyszczalni „Dębogórze”:
profile związków z grupy WWA różnorodne
najwyższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) naftalen, fluoren, fluoranten, benzo[a]antracen najniższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany)
acenaftylen, acenaften, indeno[1,2,3cd]piren, dibenzo[a,h]antracen, benzo[g,h,i]perylen
odstające wyniki próbek A3 z dna, B1 z dna
Rys. 75. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Dębogórze" - próbki pobrane z powierzchni
0 5 10 15 20 25
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z powierzchni
0P A1P A2P A3P A4P B1P B2P B3P B4P
Rys. 76. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Dębogórze" - próbki pobrane z toni
Rys. 77. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Dębogórze" - próbki pobrane z dna
Tabela 37. Ocena zawartości poszczególnych WWA wodzie morskiej wokół kolektora oczyszczalni w Jastarni W próbkach wody morskiej pobranej z powierzchni wokół kolektora oczyszczalni w Jastarni:
profile związków z grupy WWA bardzo zbliżone
najwyższe poziomy stężeń WWA (na podst. mediany) fenantren, fluoranten, piren najniższe poziomy stężeń WWA (na podst. mediany) dibenzo[a,h]antracen
odstające wyniki próbek brak
W próbkach wody morskiej pobranej z toni wokół kolektora oczyszczalni w Jastarni:
profile związków z grupy WWA bardzo zbliżone
najwyższe poziomy stężeń WWA (na podst. mediany) fenantren, fluoranten, piren najniższe poziomy stężeń WWA (na podst. mediany) acenaftylen, dibenzo[a,h]antracen
odstające wyniki próbek brak
W próbkach wody morskiej pobranej z dna wokół kolektora oczyszczalni w Jastarni:
profile związków z grupy WWA bardzo zbliżone
najwyższe poziomy stężeń WWA (na podst. mediany) fenantren, fluoranten, piren najniższe poziomy stężeń WWA (na podst. mediany) acenaftylen, dibenzo[a,h]antracen
odstające wyniki próbek brak
0
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z toni 0S
stężenie WWA w wodzie morskiej[ng/l]
woda z dna OD
Rys. 78. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Jastarni - próbki pobrane z powierzchni
Rys. 79. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Jastarni - próbki pobrane z toni
Rys. 80. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Jastarni - próbki pobrane z dna
0
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z powierzchni X0P
brak
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z toni X0S
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z dna X0D
Tabela 38. Ocena zawartości poszczególnych WWA wodzie morskiej wokół kolektora oczyszczalni w Helu W próbkach wody morskiej pobranej z powierzchni wokół kolektora oczyszczalni w Helu:
profile związków z grupy WWA zbliżone
najwyższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) fluoren, fenantren, fluoranten najniższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) acenaftylen, benzo[a]antracen
odstające wyniki próbek brak
W próbkach wody morskiej pobranej z toni wokół kolektora oczyszczalni w Helu:
profile związków z grupy WWA różnorodne
najwyższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) acenaften, fluoren, fenantren, fluoranten, benzo[b]fluoranten, benzo[a]piren najniższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) acenaftylen
odstające wyniki próbek HB2 z toni
W próbkach wody morskiej pobranej z dna wokół kolektora oczyszczalni w Helu:
profile związków z grupy WWA różnorodne
najwyższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) naftalen, fenantren, fluoranten, piren najniższe poziomy stężeń WWA
(na podst. mediany) acenaftylen
odstające wyniki próbek HB2 z dna
Rys. 81. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Helu - próbki pobrane z powierzchni
0 10 20 30 40 50 60 70
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z powierzchni
brak brak HA2P brak HB1P HB2P
Rys. 82. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Helu - próbki pobrane z toni
Rys. 83. Profile związków z grupy WWA w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Helu - próbki pobrane z dna
0 10 20 30 40 50 60 70
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z toni brak
brak HA2S brak brak HB2S
0 10 20 30 40 50 60 70
stężenie WWA w wodzie morskiej [ng/l]
woda z dna H0D
HA1D HA2D HA3D HB1D HB2D
Wyniki oznaczeń zawartości sumy związków z grupy PCB w wodzie morskiej wokół kolektorów zrzutowych przedstawiono na Rysunku 84 i w Tabeli 39.
Rys. 84. Sumaryczna zawartość polichlorowanych bifenyli (∑PCB) w próbkach wody morskiej pobranej wokół czterech kolektorów wyprowadzających ścieki oczyszczone do Zatoki Gdańskiej
Tabela 39. Ocena zawartości ∑PCB wodzie morskiej W próbkach wody morskiej pobranych wokół kolektora wyprowadzającego ścieki oczyszczone:
z oczyszczalni "Gdańsk-Wschód" "Dębogórze"
nazwa punktu ∑PCB nazwa punktu ∑PCB
najwyższa zawartość sumy związków z grupy PCB GA2 w toni;
GB4 przy dnie
28 ng/l;
20 ng/l <LOQ
najniższa zawartość sumy związków z grupy PCB z powierzchni GA3 3 ng/l <LOQ mediana zawartości sumy związków z grupy PCB 9 ng/l <LOQ mediana zawartości sumy związków z grupy PCB
w warstwie dno > toń > powierzchnia
z oczyszczalni w Jastarni w Helu
nazwa punktu ∑PCB nazwa punktu ∑PCB
najwyższa zawartość sumy związków z grupy PCB >LOQ HB1 przy dnie 19 ng/l
najniższa zawartość sumy związków z grupy PCB >LOQ
HA2 w toni;
HB1 z powierzchni
3 ng/l;
3 ng/l mediana zawartości sumy związków z grupy PCB >LOQ 5 ng/l mediana zawartości sumy związków z grupy PCB
w warstwie dno > toń > powierzchnia
0 5 10 15 20 25 30
G0 GA1 GA2 GA3 GA4 GB1 GB2 GB3 GB4 0 A1 A2 A3 A4 B1 B2 B3 B4 X0 XA1 XA2 XA3 XA4 XB1 XB2 XB3 XB4 H0 HA1 HA2 HA3 HB1 HB2 kolektor o. Gdańsk-Wschód kolektor o. Dębogórze kolektor o. w Jastarni kolektor o. w
Helu
ΣPCB w wodzie morskiej [ng/l] woda z dna
woda z toni
woda z powierzchni
Profil związków z grupy PCB w badanych próbkach
Wyniki oznaczeń zawartości poszczególnych PCB w wodzie morskiej przedstawiono w Tabeli 40 na Rysunkach 85-96.
Tabela 40. Ocena zawartości poszczególnych PCB wodzie morskiej W próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora oczyszczalni „Gdańsk-Wschód”:
z powierzchni we wszystkich próbkach oznaczono PCB 101 i PCB 118; pozostałe PCB <LOQ z toni we wszystkich próbkach oznaczono PCB 101 i PCB 118; w próbce GA4 z toni oznaczono
PCB 28 i 153; w próbce GB1 z toni oznaczono PCB 52; pozostałe PCB <LOQ z dna we wszystkich próbkach oznaczono PCB 101 i PCB 118; w próbce GB1 z dna oznaczono
PCB 153 i PCB 138; pozostałe PCB <LOQ W próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora oczyszczalni „Dębogórze”:
z powierzchni <LOQ
z toni <LOQ
z dna <LOQ
W próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora oczyszczalni w Jastarni:
z powierzchni <LOQ
z toni <LOQ
z dna <LOQ
W próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora oczyszczalni w Helu:
z powierzchni we wszystkich próbkach oznaczono PCB 101 i PCB 118; pozostałe PCB <LOQ z toni we wszystkich próbkach oznaczono PCB 101 i PCB 118; pozostałe PCB <LOQ z dna we wszystkich próbkach oznaczono PCB 101 i PCB 118; w próbce HA2 z dna PCB 52;
pozostałe PCB <LOQ
Rys. 85. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Gdańsk-Wschód" - próbki pobrane z powierzchni
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 118 PCB 153 PCB 138 PCB 180
stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda powierzchni
G0P GA1P GA2P GA3P GA4P GB1P GB2P GB3P GB4P
Rys. 86. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Gdańsk-Wschód" - próbki pobrane z toni
Rys. 87. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Gdańsk-Wschód" - próbki pobrane z dna
Rys. 88. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Dębogórze" - próbki pobrane z powierzchni
0 stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z toni stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z dna stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z powierzchni
Rys. 89. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Dębogórze" - próbki pobrane z toni
Rys. 90. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni "Dębogórze" - próbki pobrane z dna
Rys. 91. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Jastarni - próbki pobrane z powierzchni
0
stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z toni
stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z dna stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z powierzchni
Rys. 92. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Jastarni - próbki pobrane z toni
Rys. 93. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Jastarni - próbki pobrane z dna
Rys. 94. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Helu - próbki pobrane z powierzchni
0 stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z toni stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z dna stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z powierzchni
Rys. 95. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Helu - próbki pobrane z toni
Rys. 96. Profile związków z grupy PCB w próbkach wody morskiej pobranej wokół kolektora zrzutowego oczyszczalni w Helu - próbki pobrane z dna
2.4.2.2. Ekotoksyczność próbek wód morskich w obrazie biotestu Microtox®
Ocenę toksyczności ostrej wód morskich pobranych wokół kolektorów zrzutowych przeprowadzono wobec bakterii Vibrio fischeri. Wyniki tych badań zostały przedstawione graficznie na Rysunku 97.
W trakcie prowadzenia badań wszystkie próbki wód morskich wokół kolektorów zrzutowych nie były toksyczne – obserwowano znaczący wzrost luminescencji bakterii Vibrio fischeri. stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z toni stężenie PCB w wodzie morskiej [ng/l]
woda z dna
Rys. 97. Toksyczność ostra próbek wód morskich pobranych wokół kolektorów zrzutowych z powierzchni, toni i dna morskiego wobec bakterii Vibrio fischeri
Zahamowanie bioluminescencji bakterii Vibrio fischeri [%]
kolektor zrzutowy oczyszczalni "Gdańsk-Wschód"
Zahamowanie bioluminescencji bakterii Vibrio fischeri [%]
kolektor zrzutowy oczyszczalni "Dębogórze"
Zahamowanie bioluminescencji bakterii Vibrio fischeri [%]
kolektor zrzutowy oczyszczalni w Jastarni
dno
Zahamowanie bioluminescencji bakterii Vibrio fischeri[%]
kolektor zrzutowy oczyszczalni w Helu
dno toń
powierzchnia
2.4.3. Ocena wpływu odprowadzania ścieków oczyszczonych do wód powierzchniowych