Ochrona przed hałasem

Również rzeczą doniosłej wagi przy budynkach nowoczesnych jest sprairs izolacji akustycznej. Rozmaitego rodzaju dźwięki, hałasy, muzyka, g r a » fony, radjo, świsty przy wyszukiwaniu stacyj, śpiewy i mniej lnb więcej dokuczliwe dźwięki wydawane przez poruszające się windy i wyciągi, źli izolowane wentylatory, hałasy wytwarzane przez przepływającą wodociągami i ruram i odpływowemi wodę, ja k i z dniem każdym rosnący ruch samocho­

dowy i tramwajowy, oraz hałas uliczny — są plagą mieszkańców ba- dowli* stojącycli przy ruchliwych ulicach. Budynki dawniej murowane I:

były masywno, tak że o jakąś ochronę przeciwdźwiękowa nie było p o trzeb'1 troszczyc sie. Dzisiejsze budynki natomiast, budowane coraz bardziej ekono- | micznie, mniej są masywne, bardziej więc podlegają drganiom i bardziej | przepuszczają głos, dźwięki i wszelkiego rodzaju hałasy. Ściany nowocze- : snych ^budynków są cieńsze, stropy i słupy, o przekrojach będących wyni- ( kiem scisłego rachunku, są naprężone do najwyższych dopuszczalnych, a na­

wet nieraz i do niedopuszczalnych granie. Budynek cały od dołu do górt powiązany jest nietylko konstrukcją stalową wzgl, żelbetową, lecz także : przewodami wodociągowymi, gazowemi, ogrzewczemi i kanalizacyjne»!, { świetlikami, szybami dla wind i wyciągów, kominami oraz wentylacjami, : które dźwięki przenoszą z piętra na piętro, z pokoju do pokoju. Równiei f dźwięki, które przedostają się z ziemi do budynku, wskutek wstrząśnie^

spowodowanych przejazdem ant i tramwaji, ruchem maszyn itp. sa

tera ii

silniejsze, im ściślej są ze sobą złączone części składowe budynku, oraz im wyższe naprężenia mamy w konstrukcjach. D rgania bowiem, które powoduje ! dźwięk każdy, głos i hałas, przenoszą się nietylko przez powietrze, lees f i przez ciała stałe, które wprawione w drganie, stają się źródłem dźwięku, I oraz gorszemi^ lub lepszemi przewodnikami głosu. Odnosi się to także tai | do ścian ja k i do stropów, które pozatem wprawiają w drganie i przyczyn? e bezpośrednie, ja k chodzenie, stukanie krzesłami, gra*na fortepianie itp. Dużj l wpływ na ^ przedostawanie się hałasów z ulicy do budynku ma pozatem , meszczelnosc stolarki. Wszędzie tam bowiem, gdzie może przedostać sic po* f wietrze, przedostaje się głos i dźwięki.

W ostatnich czasach zaczęto pracować intensywnie nad sprawą ochrony

f

budynków i mieszkań w nich zawartych przed hałasami, rosnącemi z dniem | każdym w miarę rozwoju techniki. Studja nad przenoszeniem sie głosu w bn- Ł dynkach me są jednak jeszcze ukończone, lecz wciąż jeszcze problem to jest w trakcie ^badania. W yniki prac tych są w tej chwili bardzo jeszcze | nikłe, sprawa jednak przenoszenia się dźwięków w w arunkach tak skonipz- I kowanych pod względem fizycznym, jak ie mamy w naszych b u d y n k a c h , jejt : trudną do teoretycznego zbadania i wyjaśnienia takiego, ja k sprawy przeni- , kania ciepła, Trzeba zaś podkreślić, że budowa raz pod względem akustyk chybiona, nie da się już więcej poprawić.

Wykonując projekt budynku, można dużo już zdziałać przez rozmieszczenie i racjonalne ubikacyj. Jeśli mianowicie pokoje przeznaczone do pracy i od- J poczynku, a więc przedewszystkiem sypialnie umieści dalej od ulicy oraz od i ubikacyj ja k kuchnie, klozety, pokoje służbowe itp., w których powstają naj- | roznorodmejsze hałasy, to już się dużo dla spokoju mieszkańców robi. Łazienki, i 136

choć są źródłem nieraz wielkich hałasów, musza dla wygody mieszkańców leżeć tuż oboje pokoi sypialnych. Aby jednak nie były one przyczyną ciągłego niepokojenia, należy rary i wentyle umieszczać nie w ’ścianach ogranicza­

jących sypialnie. Również ważną rzeczą jest umieszczanie pod i nad sobą nbikacyj o jednakiem przeznaczeniu tak, by np. kuchnie, łazienki i klozety lab też rury dopływowe i odpływowe nie leżały nad lub pod sypialniami.

Kównież dużo mogą tu uczynić zarządy miast przez podział miasta na strefy o rozmaitem natężeniu zgiełku i hałasu i przeznaczenio jednych dzielnic na mieszkania ludzkie, szkoły i szpitale, innych zaś dla handlu i budowli przemysłowych. Te ostatnie w szczególności, muszą być tak stawiane, by panujące wiatry nie roznosiły dźwięków, uderzeń i odgłosu syren po całem mieście. Eównież dojazdy do dzielnic tych dla ciężkich pojazdów ciężaro­

wych nie powinny prowadzić przez dzielnice Will, szkół i szpitali’ lecz okręgi fabryczne powinny leżeć koło dworców towarowych tak, by ruch ten odbywał się na możliwie krótkiej drodze. W Ameryce, gdzie miasta całe po­

wstawały stosunkowo niedawno, dużo już w kierunku tym zrobiono.

Hałasy mogą być w stosunku do budynków zewnętrzne lub wewnętrzne.

Mogą one być zasadniczo dwojakiego rodzaju. Jedne wytwarzane przez nie­

uwagę lub z rozmysłem, mogą być przy dobrej woli lub na skutek policyj­

nych nakazów usunięte, dragie powstałe wskutek niedoskonałości urządzeń technicznych, mogą być usunięte tylko po wniknięciu przez inżyniera w istotę przyczyn i zbadaniu ich dokładnem.

Głownem źródłem hałasów zewnętrznych w mieście, w szczególności wielkiem, są głosy wydawane przez rozmaitego rodzaju pojazdy.

Hałasy wewnętrzne powodują przedewszystkiem w indy osobowe, wyciągi kuchenne^ oraz rozmaite maszyny: pralnicze, centryfugi, elektromotory itp.

Dalszem źródłem hałasów są instalacje wodne. Może jednak przykrzejszym hałasem są hałasy lndzi, radjo, muzyka w nieodpowiedniej porze itd.

Izolacje cieplne i głosowe nie pokrywają się wzajemnie i przedstawiają odrębne dla siebie sprawy, które muszą być oddzielnie każda dla siebie trak­

towane. Przykładem tego je st np. to, źe mury świeże są gorszym przewod­

nikiem głosu, a lepszym przewodnikiem ciepła niż suche. Ciepło przenika dzięki konwekcji, przewodzeniu i promieniowaniu, natomiast głos podobnie jak światło, zapomocą drgań i ruchu falowego. Dla izolacji głosu mogą sfużye i materjały, które stosuje się dla izolacji termicznej, lecz ja k zobaczymy*

musi być to zrobione w odpowiedniem pod względem akustycznym następstwie.

Aby wszystkie nasze zarządzenia w tym względzie były należyte, musimy znać teoretyczne podstawy nauki o głosie i umieć ocenić pod względem izolacji głosowej wartość każdego stosowanego w budownictwie m ateriału, ściany mb stropu.

M e c h a n i k a d ź w i ę k u . Każde drganie materji jakiejkolwiek powoduje uzwięk. Ciało drgające udziela bowiem ruch ten cząsteczkom otaczającego powietrza, który jest ośrodkiem przenoszącym fale głosowe do naszego ucha.

Każde drganie jakiegokolwiek ciała kolejno zgęszcza i rozrzedza otaczające powietrze, w ywołując fale, która doszedłszy do ucha, będącego jakby niesły­

chanie czułym manometrem, wywołuje wstrząśnienia narzędti słuchu. Przewód uszny odczuwa wtedy wrażenie g l o s u. Fale głosowe rozchodzą .się z różną naogół prędkością w różnych ośrodkach. D rgania mogą być regularne i nie­

regularne. Drgania regularne, dostatecznie częste, dają wrażenie głosowe ciągłe,

|||M . d ź w i ę k i e m . D rgania nieregularne wytwarzają głosy, którym dajemy rozmaite nazwy ja k np. szelest, szum, szmer, zgrzyt, hałas, zgietk, świst, 8 “k, brzęk, łoskot, turkot, dudnienie itp. Ju ż z samej ilości nazw można wnioskować, ja k hałasy te mogą być różnorodne.

, ® os rozchodzi się za pośrednictwem materyj lotnych, płynnych i stałych, re przechodzą w stan drgania. Tony wywołane przez ciała stałe i płynne słyszymy naogół zazwyczaj wskutek udzielania się drgań tych otaczającemu

Ochrona przed hałasem . 2 3 4 5

1 3 7

powietrzu. Moglibyśmy je jednak słyszeć również, przykładajac do ciał tyci nasze ucho. Przez próżnie głos sic nie przenosi.

Z a s a d n i c z ą c h a r a k t e r y s t y k ą r u c h u f a ł o w e g o , k t ó r y j e s t p o d s t a w a roz-s i e ° n a m ^ M * 1 n i " J e S t’ -Ż8, r u c h P 0 8 ^ 0 " ' ? f a l i , ) i e P ° l e i? a n a p rz e s u W n n k

• ' ? ” °.d m a t e r j i j s a m e j , l e c z n a p r z e s u w a n i u s i ę n a p r z ó d z a b u r z e n i a

rów-? m a t e r j i . Z a b u r z e n i a t e s ą w i ę c ź r ó d ł e m f a l i . N a o g ó ł za burzę-.P ° ' T 0 d W f a l « g ł o s o w e w o ś r o d k u p r z e w o d z ą c y m s a t a k n ie z n a c z n e .

S , ’ P°cho<lz'lcy z innego źródła, rozchodzić sie w nimi oże tak, jakby ośrodek ten pozostawał w zupełnym spoczynku. Jest ił przyczyną, ze w tem samem pomieszczeniu może toczyć się kilka rozmfa i ? “ “ “ 9? ro ^ o c z e ś n ie rozmaite dźwięki. Jeśli przytem bedziemy miel j f Z T t , 7 , yUl f ‘T ? m ° Środku dwie lub o jednakiej długości e układy fal będą w pewnych chwilach wzmacniały sic lub osła­

biały, zale/me od tego, czy będą one odchylały uważana cząstkę w tre samym kierunku czy w odwrotnym, tworząc zjawisko z w a n e " i n t ¿ r f e r e n c j i . , ,Gdy f °so/ a, rozchodząca się w pewnym ośrodku jednolitym i sprę­

żystym, dochodzi do granicy oddzielającej ten ośrodek od innego ośrodb o innej sprężystość! i gęstości, fala częściowo ulega odbiciu, częściowo zai przedostaje się do tego drugiego ośrodka.

_ W wypadku pierwszym mamy zjawisko e c h a czyli odg- ł os u. (fil ściana graniczna znajduje się blisko naszego ucha, głos odbity zlewa sit z głosem wydanym tak, że wymówione słowa w pokoju niezbyt wielkie wzmacniają się, co jest powodem, że słychać je lepiej niż na otwarta®

powietrzu. W pewnych jednak wypadkach, gdy wymiary pokoju sa wielkie, wtedy me marny wprawdzie echa, lecz fale odbite od ścian, sufitu, pod- fogi i lozmaitych przedmiotów przychodzą do ucha naszego z pewneo opóźnieniom, a głos jak b y przedłuża się i zamazuje. Zjawisko to zwane p o g i o s e m , wywołuje zamieszanie w naszych wrażeniach słuchowych, a salę taką nazywamy n i e a k u s t y c z n ą . Zjawisko to można też zauważyć w pustych lub słabo umeblowanych mieszkaniach. Zaradzić temu możerór przez stłumienie fal odbitych zapomocą miękkich mebli, dywanów' i kotar,

. vv « u g im , część fali głosowej, która przedostaje się do dro­

giego ośrodka, posiada ruch różny od ruchu fali w ośrodku pierwszym,

¿m iana ta powstaje na skutek zmiany fali spowodowanej różnica prędkości rozchodzema się jej w ośrodku jednym i drugim.

Ciała sprężyste mogą być wprowadzone w drganie, o ile trafiaja ie fale głosowe o częstości równej częstości drgań ciała, do których jest ono do­

strojone. Jest to zjawisko t. zw. r e z o n a n c j i . Ciało takie, w szczególności jeśli zawiera w sobie mniejszą lub większą ilość powietrza, staje sie samo- is nem źródłem głosu i działa jako r e z o n a t o r , mający zdolność wzmac- m am a i uwydatniania tego tonu, do którego jest dostrojony.

. a, 6 £*osowe njogą się uginać. Obchodzą one rozmaite napotkane ca

s w e j d r o d z e p r z e s z k o d y . N a t e j p o d s t a w i e o s o b y z n a j d u j a c e s i e w d w u po- k ó j a c h , m i m o t o , ż e n i e w i d z ą s i ę , m o g ą b a r d z o d o b r a e p r z y o t w a r t r c h d r z w i a c h r o z m a w i a ć z s o b ą . T o ż s a m o , j e ś l i ś c i a n k ę d z i a ł o w a p o s ta w ie m r

Sie będa^naokół516 " 8tr0pie Jest komora powietrzna, głosy przedostawać W każdym dźwięku możemy rozróżnić w y s o k o ś ć , n a t ę ż e n i e i bar wę, y s o k o ś c d ź w i ę k u zależy od ilości drgnień. Im wiecej drgań wr- p a na pewną jednostkę czasu, tein dźwięk nazywamy wyższym. Jako miarę wysokości dźwięku przyjmujemy ilość drgnień w sekundzie. Miarę ta, ti. jedno drgnienie pełue w sekundzie nazywają za Niemcami jednem herzem (Hz). Naj­

niższy wogóle dźwięk słyszalny otrzymamy, gdy ciało drga około 16 -2 0 razy na sekundę. Najwyższe zaś wogóle dźwięki dostepne uchu ludzkiemu wykazują około_ 20—30 tysięcy drgnień w ciągu sekundy. O ile częstość drgań jest mniejsza lub większa od tych granicznych wartości, wówczas

2 3 4 6 Ochrona term iczna i akustyczna w nowoczesnych budynkach.

O chrona jprzed hałasem . 2347

głosu nie słyszymy. Naogół dla ludzi najprzykrzejsze są t o n y w y s o k i e , t. zw. o

stre.'-N a t ę ż e n i e d ź w i ę k u zależy od obszerności, czyli t. w . a m p l i ­ t udy d r g a n i a . Struna silnie uderzona, a tem samem wyprowadzona dzięki odkształceniu z położenia równowagi, wykonywa z początku drgania 0 znacznej amplitudzie, wydając dźwięk o największem natężeniu. D rgania te jednak stopniowo, skutkiem tarcia zewnętrznego i wewnętrznego, które zażywa rychło energję ruchu drgającego i zamienia ją na ciepło, oraz udzie­

lania energji ruchu drgającego otaczającemu* powietrzu, znikają, a w raz ze znikaniem ich zmniejsza się stopniowo natężenie. T ą zmianę głosu, a więc energji dynamicznej na ciepło nazywamy a b s o r b c j ą g ł o s u . Jako miarę natężenia głosu przyjmuje się energję ruchu drgającego cząstek powietrza przewodzącego głos. Pod natężeniem dźwięku rozumiemy więc energję prze­

chodzącą w sekundzie przez powierzchnię 1 cm2, ustawioną prostopadle do kierunku rozchodzenia się dźwięku i mierzymy je w ergach na centymetr kwadratowy i sekundę (dymenzja er g/cm* sek). Głosy o natężeniu małem nazywamy głosami słabemi, głosy o natężeniu wielkiem głosami silnemi.

Glos wydaje się nam silniejszy, wzgł. słabszy, gdy znajdujemy się bliżej wzgl, dalej od ciała wydającego głos. Również głos będzie dla nas słabszym, jeśli od źródła dźwięku oddzielać nas będzie jalciś ośrodek inny. Siłę dźwięku, tj. siłę odczuwania dźwięku mierzą w Niemczech w fonach, zaś w Ameryce w decibelach, przyczem 1 fon = 1 db. Jeden fon jest to ta zmiana siły dźwięku, którą ucho nasze przy stałej częstotliwości drgania może jeszcze odróżnić. Siłę dźwięku oznacza się przez porównanie z d ź w i ę k i e m n o r ­ mal nym, za który przyjmuje się zazwyczaj ton o 1000 drgnień na se­

kundę. Jako dolną granicę siły dźwięku przyjmujemy dla każdej ilości drgnień, dźwięk, który nie działa jeszcze na ucho człowieka. Jest to t. zw. d o l n y próg s ł y s z a l n o ś c i . Siła dźwięku równa się w wypadku tym 0 fonom. Jako górną granicę przyjmuje się dźwięk, który ju ż sprawia uchu ludzkiemu przykrość i ból. Jest to t. zw. g ó r n y p r ó g s ł y s z a l n o ś c i . Siła dźwięku równa się w wypadku tym przy dźwięku o 1000 drgnień na sekundę 130 fonom.

Dźwięki i głosy o sile 20 — 30 fonów są dla ucha ludzkiego zupełnie znośne, nawet przy pracy i podczas spoczynku. Do tej też miary staramy się wszystkie dźwięki w budowlach naszych zmniejszyć. Dalsze zmniejszanie jest drogie 1 bezcelowe.

Brown zestawił w rodzaj skali siły szmerów, głosów i hałasów, z jakiemi spotyka się ucho ludzkie. 1 tak oznacza on siłę ich w fonach średnio na:

1. Dolna granica słyszalności ... 0 fonów 2. Szum liści drzew w lesie ... 10 „ 3. Szept, szmery w spokojnym domu, spokojny ogród . . . . 20 „ i. Bardzo spokojna ulica z słabym ruchem, szmery w zwyczaj­

nym d o m u ... .... 30 „ 5. Radio zwyczajne w zamkniętych u b i k a c j a c h ... 40 „ 6. Zwyczajny najmniejszy hałas uliczny, hałasy w mniej spokoj­

nym domu łub w lokalach handlow ych... 50 „ Hałas podczas zabaw, głos motoru samochodu osobowego

z 4—5 m odległości, głosy wydawane przez przewody wodo­

ciągowe. Poszczególne maszyny do p i s a n i a ... 60 „ 8. Hałaśliwy lokal restauracyjny, tramwaj, pokój pisania na

maszynach ... ... 70 „ 9. Najsilniejszy hałas uliczny. Głośne radio w zamkniętych

ubikacjach ... 80 „ JO. Młoty poruszane zgęszczonem p o w ietrzem ... 90 „ 1!. Nitowanie, najsilniejsze trąbki samochodowe z 7 m odległości 100 „ 12. Kuźnia... .... 110 „?

• Motor samolotu bez tł u m ik a ... 120 „

• Głosy ostre, sprawiające b ó l...130 „

1 3 9

Wedle Reihora części budowlane powinne conajmniej przedstawiać ii Iację o następującej wielkości:

1. Ściany zewnętrzne i ściany od strony sąsiada

2 3 4 8 O chrona term iczna i akustyczna w nowoczesnych budynkach.

r : “7 •»owuguauj» i ściany oa strony s a s i a d a ... 60 fonói f ‘ ®?!ankl dziaIo,Te... 3 0 - 4 0

o. O k n a ... "

i- g H ...: : : : : : : : : : : : : : ; 30° ; o. Stropy ... 60 Pozatem Reiher oznacza maksymalne przenikanie głosu przez stropy wskutó

stąpania na najwyżej 40 fonów. J

Cyfra GO fonów przy ścianach jest dyktowana tem, że podczas zebra;

siła głosu dochodzi do 80 fonów. Natomiast siła dźwięku znośna dla czb wieka wynosi „0 fonów. Różnice więc 60 fonów powinna stłumić ściam . r, ’"’•vaokl!n stopniem tłumienia głosu w domach naszych nie spotykani się. Zazwyczaj w dobrze zaprojektowanych i solidnie wykonanych domacK stopień tłumienia dźwięków wynosi nie 60, lecz 30—40 fonów, a w gorazjci nawet tylko 20 fonów.

)R a r ł, v ? f i , 0 8 ' 11 “ y H b r z m i e n i e m n a z y w a m y t a c h a r a k te r y s ty c z n i c e c h ę g ł o s u , _ k t ó r a p o z w a l a u c h u l u d z k i e m u o d r ó ż n i ć d ź w i ę k i w y d a w a n i p r z e z r o z m a i t e ź r ó d ł a g ł o s u , m i m o n a w e t i c h j e d n a k i e j w y s o k o ś c i i natężenia.

.B a r w a g l o s a , j e s t t e m j e g o z n a m i e n i e m , p o k t ó r e m p o z n a j e m y g ł o s ludzki s k r z y p i e c , f o r t e p i a n u i t p . J b

1 o m i a r s i ł y g ł o s u może być przeprowadzony w dwojaki sposób a to: albo przez porównanie badanego głosu z dźwiękiem normalnym pm pomocy słuchu albo też, co robi się w ostatnich czasach zazwyczaj, zs- pomocą specjalnych aparatów, złożonych zasadniczo z mikrofonu i w z U

d ź w i ę k u w r o n a c h W k a ” *• o d p o w ie ( J n ! e j P o d z i a ł e ś w s k a z r f j e w p r o s t sili

Z a s a d y i z o 1 a c y j g ło s o w y c h . Koniecznym warunkiem rozchodzeń

c ri nan ipiit n rira n rn rln iL 1 _._____ 1 . ■» ,

i • ; i i, > i • • i * i . j uios jeuiisK przewooc lepiej lub słabiej każde ciało. Z ciał stałych przewodzą zasadniczo najlepiej ciała twarde i sprężyste ja k stal, drzewo, żelbet itp., tłum ią natomiast dobre ciała miękkie, sypkie i plastyczne, tkaniny, guma, korek itp. Materiały jat stal, beton i m or pozatem zaś grunt i woda przenoszą dźwięk bardzo dobra na wie ą nawet odległość. Ponieważ przewodnictwo ich pozatem jest prawif ich łatwo Prz7ty k ają do siebie, dźwięk przenosi się za pośrednictwem

O fle natom iast jeden z reaterjałów przytykających jest o innem prze­

wodnictwie głosowem i to złym (np. korek, filc, celotex, powietrze, gum*, papa asfaltowa oraz rozmaite nowoczesne środki patentowe, ja k antivitó absorbit, antifomt itp.) — w wypadku tym przez płaszczyznę styku dźwięk przechodzi bardzo słabo, gdyż zostaje on jakby odrzucony wzgl. załamani i rozproszony K ażda zmiana w materji przewodzącej głos powoduje bowiem

ruukacl7e ° g ’ a wskutek teS° rozprószenie jego w rozmaitych kie-Jeśli chcemy zapobiec przechodzeniu dźwięku przez pewien materia!

musimy więc jako izolator zastosować drugi jakiś*materiał, u którego iloczjE z gęstości i przewodnictwa głosu, który oznaczamy jako o p ó r p r z e c i w pr ze c h o d z e n i u g ł o s u , jest możliwie ja k najbardziej różny od oporu dla materiału pierwszego. A zatem, jeśli chcemy stłumić dźwięk przewodzony p r z e z jakie!

ciało o wielkiej gęstości i prędkości przewodzenia głosu, to musimy jako izolatora uzyc m aterjałn o małym oporze dla głosu, czyli t. zw. m a t e r j a l i g i o s o w o m i ę k k i e g o , a wiec korka, preparatów azbestowych itp., którebj { ^ k. “ « S ® me. tw ardniały i nie traciły swej miękkości głosowej. Jeśli j l j f em7 izolować przed falami głosowemi, to przy ścianach

poje-j nczych dapoje-jemy materpoje-jały możliwie napoje-jcięższe, a wiec o wielkim oporze 140

O chrona przed hałasom. 2349

dla głosu, czyli m a t e r j a ł y g ł o s o w o t w a r d e , natomiast przy ścianach kombinowanych, składać je z kilku m aterjałów o możliwie najbardziej róż- . norodnem przewodnictwie dźwiękowem. Ściany takie wykonuje się często z dwu warstw, między któremi wstawia się jakąś warstwę izolującą, np.

warstwę korka itp. W arstw a ta środkowa ma poprostu za zadanie, by drganie : warstwy po jednej strome ściany nie dopuścić na stronę drugą. Zasadę tą

; stosujemy też i przy projektowaniu stropów. Kównież odizolowane jednak muszą być ścianki od stropów, a stropy od ścian, by drgania jednych nie przenosiły się na drugie.

Zaznaczyć tu należy, że ściauy i stropy musi się pod względem ich i wartości izolacyjnej głosowej rozpatrywać jako jedną całość. Pochodzi to B stąd, że wartość izolacyjna każdego m aterjału w kombinacji z innemi ma- : terjałami jest mniejsza niż wzięta sama dla siebie, t. zn. że wartości ich I izolacyjne nie sumują się, tak że dodanie dalszej warstwy tegoż samego . nawet dobrego izolatora głosowego, powiększa nieraz wartość ściany tylko : bardzo nieznacznie.

P r z e n o s z e n i e s i ę d ź w i ę k ó w p r z e z ś c i a n y . Od grubości ścian zależy przestrzeń użyteczna obudowana budynkiem. Ponieważ pozatem cienkie i ściany mniej kosztują i mniej obciążają szkielet budynku i jego_fundamenta, ę stało się ogólnem dążeniem stosować cienkie i lekkie ściany. Ściany takie

są zazwyczaj jednak złemi izolatorami głosu, tak że koniecznością jest sprawę seian poddać rozpatrzenia, aby ściauy te naprawdę izolowały od siebie dwa

| różne mieszkania.

. W szczególności, o ile do istniejącego budynku o normalnej grubości ściany bocznej dobudowuje się budynek drugi, to ściana budynku istniejącego powinna być obita papą asfaltową, a ściana nowego budynku powinna być grubą conajmniej na ćwierć cegły. O ile budynek jest fabrycznym, wskaza- nem jest pozostawienie ponadto, począwszy od fundamentów, szpary na 5 cm grubej. Wspólne m ary powinny być zakazane, ja k również powinno być zabronione wpuszczanie w nie belek i zawieszanie przewodów wodociągowych

| i kanalizacyjnych.

Ściany mogą być pojedyncze i złożone. Pojedyncze pod względem aku­

stycznym ściany są te, które składają się z jednego materjału, wzgl. z większej

| »ości materjałów o tej samej twardości głosowej. Ściany zatem z cegły pełnej obustronnie wyprawione należą do ścian pojedynczych, podczas gdy ściany z lekkich betonów, wyprawione zwyczajną zaprawą wapienną należą uo ścian złożonych. 4

o) Ś c i a n y p o j e d y n c z e . Głos przez ścianę przedostaje się przez nie­

szczelności i pory, przedewszystkiem jednak przez wprowadzenie ściany w drganie, które zmienia się znowu po jej drugiej stronie w fale głosowe.

: Im ściany są cieńsze, lżejsze i mniej sztywne, tem drgania te są silniejsze, i Natomiast przy grubszych, cięższych i sztywniejszych ścianach, gdzie masa

materjału i tarcie wewnętrzne są większe, drgania te są słabsze. Skonstato­

wano, że tłumienie dźwięków przez ściany z jednego materiału, iest proporcjo­

nalne do ciężaru 1 n r ściany.

, Wartość izolacyjna ścian zwyczajnych przedstawia się wedle badań Iieihera, dostosowanych do polskiego formatu cegły, następująco:

Ściana działowa

na ®7s cm, tj. o grub. 1/i cegły, z obustronną w yprawą tj — 10 cm, 40 fonów ' ’. " " " ” 'Z2 » » » » 5, = 1 6 n 51 „

ociana zewnętrzna

| cm, tj.o grub. 1 cegły, z obustronną wyprawą g ~ 30 cm. 59 fonów

i ” ; » » n i) IV* :n » * v «5 „

Z tablicy Browna i Reihera widoczne, że o ile mamy ścianę 41 cm grubą 2 obustronną wyprawą, która jako izolacja przedstawia 65 fonów, zaś uliczny ruch ma siłę 80 fonów, to do mieszkania przenosi się jnż tylko 15 fonów,

141

2 3 5 0 O chrona term iczna i ak u sty czn a w nowoczesnych budynkach. 0 rozmaitej twardości głosowej, ciężarze, sztywności i zdolności absorbowania głosu, ustawionych naprzemian przy sobie, tak by głosowo twarde i głosowo

uszczelnione, by -warstwa powietrza była zamkuięta. Ścianki powinny być od siebie zupełnie oddzielone, w wypadku zaś, gdyby z uw agi na wysokość, ze względów konstrukcyjnych, nie mogły być zupełnie od siebie oddzielone, to powinne być złączone zapomocą rzadko rozmieszczonych łączników o innej strukturze niż m aterjał ścianki. W arstwa powietrza jest głosowo miękka

uszczelnione, by -warstwa powietrza była zamkuięta. Ścianki powinny być od siebie zupełnie oddzielone, w wypadku zaś, gdyby z uw agi na wysokość, ze względów konstrukcyjnych, nie mogły być zupełnie od siebie oddzielone, to powinne być złączone zapomocą rzadko rozmieszczonych łączników o innej strukturze niż m aterjał ścianki. W arstwa powietrza jest głosowo miękka