OCHRONA ZWIERZĄT
Rezerwat żubrów w Białowieży, jego smutki i radości
P o m im o ra p o rtó w K ie ro w n ic tw a B ia ło w ie s k ie g o P a rk u N a ro d o w ego i w y p o w ie d z i u rzę d o w ych k o m is ji in s p e k c y jn y c h oraz. in te rw e n c ji P a ń stw o w e j R ady O ch ro n y P rz y ro d y paląca s p ra w a w zniesienia no
wego i n a p ra w ie n ia starego ogrodzenia w re ze rw a cie ż u b ró w n ie zo
stała dotychczas załatw iona.
S k u tk i tego stanu rzeczy nie k a za ły na siebie długo czekać, gdyż d n ia 17 czerw ca rb . ru n ą ł n a d w ą tlo n y p ło t i najcenniejsze stado żu
b ró w — w szystkie k ro w y z m ło d y m i — uciekło- do Puszczy. D o p ie ro po k ilk u n a s to g o d z in n y c h w y s iłk a c h udało się stado w p ę d zić z p o w ro tem do re z e rw a tu . /
D ru g ą , b a rd zo doniosłą, z p u n k tu w id z e n ia hodow lanego spraw ą jest zabranie z Puszczy B ia ło w ie s k ie j n a d m ia ru b y k ó w i ja k najszybsze rozm ieszczenie ic h po in n y c h re ze rw a ta ch. O statnio np. trz y m a n y dla bezpieczeństwa oddzielnie b y k «Puzon» p rze sa d ził p a rk a n 2 m w
ysoko-54 /
ści, dostał się do z a g ro d y z in n y m i b y k a m i i rozp o czą ł w a lk ę z «Pu- fem». Z w ie rz ę ta w a łc z y ły d w ie g o d ziny i d o p ie ro po zastosow aniu ognia i in n y c h ś ro d k ó w ¡udało.się je ro z d z ie lić i o d iz o lo w a ć od*siebie. W w y n ik u te j w a lk i «Puzon» jest s iln ie p o tłu czo n y i porusza się z trudnością.
M am y je d n a k do z a n o to w a n ia i p rz y je m n ą w iadom ość, a m ia n o w ic ie w m a ju i czerw cu rb . p rz y s z ły na ś w ia t w B ia ło w ie s k im P a rk u N a ro d o w y m tr z y żu b rzą tka : dw a p łc i m ęskiej, k tó re nazw ano1 «Pustel
nik» i «Puszczanin» ii je d n o p łc i żeńskiej, k tó re m u dano im ię «Pustu- łeczka».
Ze szczególną radością najeży p o w ita ć fa k t u ro d ze n ia się p ie rw szej w ty m ro k u c ie liczki, gdyż każde zw iększenie się lic z b y k r ó w r o k u je zw iększenie się w. przyszłości naszego stada żubrów .
W Puszczy, w e d łu g danych z d n ia 18. V I. rb .,'p rz e b y w a ogółem 21 żu b ró w , w ty m p łc i m ęskiej 12 sztuk, p łp i żeńskiej 9 sztuk.
Tarpany w Puszczy Białowieskiej
L iczb a ta rp a n ó w w B ia ło w ie ż y zw ię kszyła się: w 'm a ju rb. u ro d z iło się źrebię .— o gierek «Matecznik», w ,czerw cu zaś p rzyszła na ś w ia t «Lilia», źrebięi o m aści ciem nb-m yszątej z, c h a ra k te ry s ty c z n ą dla kom ików leśnych czarną pręgą grzbietow ą.
Stan ta rp a n ó w w d n iu 20. V I. rb , w y n o s ił ogółem 20 sztuk, w tv m 6 o g ie ró w i 14 klaczy.
W sprawie bobrów
Od p ro f. K . S o s n o w s k i e g o z K ra k o w a o trz y m a liś m y nastę
p u ją cą n o ta tkę : s
W sam ym ś ro d ku Puszczy N ie p o ło m ic k ie j na Poszynie, w p o b liż u z w ie rz y ń c a żu b ró w , re z e rw a tu i re s z tk i m ate czn ika z « K ró le w s k im Dębem» p rz y g o to w a n o w r. 1939 m iejsce d la h o d o w li bob ró w , k tó re ówczesna D y re k c ja L a só w P a ń s tw o w y c h O kręgu K ra ko w sko -Ś lą - skiego m ia ła sp ro w a d z ić z G rodna. M iejsce to z w ie się S taw iska, ma 12 ha obszaru, otacza je grząska k n ie ja , gęste zarośla sośniny,. w y rą b / ze śladam i staw ów , a p rz e p ły w a je s tru m ie ń T ra czó w ka . K o ło s ta w isk i nad rzeczką zasadzono sporo w ie rz b i leszczyny, lecz -sprowa
dzeniu z w ie rzę cych b u d o w n iczych p rze szko d ziła w o jn a . — W y w ie zione przez N ie m c ó w ż u b ry zostały ju ż do- Puszczy p o n o w n ie s p ro w a dzony, z b o b ra m i je st tru d n ie js z a p ono sp ra w a . W k a ż d y m je d n a k r a zie nie należałoby puszczać w niepam ięć tej szczęśliwej in ic ja ty w y i rezyg n o w a ć z żerem i b o b ro w ych . A tra k c y jn o ś ć Puszczy N .iepołom ic- k ie j, będącej niem-al przedm ieściem jCrakow a, w z ro s ła b y przez to w ielce.
W e d łu g re la c ji delegata na po-wiat o lsztyń ski i Z iem ię W a rm iń ską, J a n a P a n f i l a , na .terenie D y re k c ji L a só w P a ń s tw o w y c h w O l
sztynie w n a d le śn ictw ie K u d yb y, w z d łu ż rz e k i Pasłęk (Pasarge) s tw ie
r-55
dzono ślady żerem isk i ścinania d rze w przez b o b ry, k tó ry c h ilo ść oce
n ia się na z górą 16 sztuk. Co do pochodzenia ty c h b o b ró w zdania są podzielone. Delegat, J. P a n f i l , o p ie ra ją c się na n ie m ie c k ie j p ra c y .
«Deutschlands Bieber», ogłoszonej w «Jahrbuch d e r deutschen Jäger
schaft» 1938/39, je st zdania, że chodzi tu o b o b ry k a n a d yjskie , k tó re w y d o sta ły się na w olność z u tw o rzo n e g o p rz e d wojną re ze rw a tu . Obec
nie D y re k c ja L a só w P a ń stw o w ych w O lsztynie w y s tą p iła do M in is te r
s tw a L e śn ictw a z w n io s k ie m o -rozszerzenie tegb re z e rw a tu i nadanie m u c h a ra k te ru re z e rw a tu ścisłego. Opiekę nad n im p o w ie rz o n o N a d le ś n ic tw u P aństw ow em u w K udybach.
OCHRONA KRAJOBRAZU j
O ochronę krajobrazu i przyrodniczego otoczenia «Mostu Diabelskiego»
w Czernej
' w Czernej, w lasach p rz e ję ty c h o sta tn ia na w łasność państw a, p o p rz e d n io należących do K la s z to ru oo. K a rm e litó w Bosych, w bez
p o ś re d n im sąsiedztw ie zabytkow ego «Mostu Diabelskiego» D y re k c ja L a sów P a ń s tw o w y c h O kręgu K rako w sko -Ś lą skie g o u ru c h o m iła k a m ie n io - łóm . M iejsce to, odznaczające się w y ją tk o w o p ię kn ą i rz a d k o spotykaną ro ślin n o ścią i m ające p o d w zględem tu ry s ty c z n y m p ie rw szo rzę d n e zna
czenie, zostało na skutek e ksp lo a ta cji ka m ie n ia p o w a żnie zagiożone.
N a in te rw e n c ję P a ń stw o w e j R ady • O c h ro n y P rz y ro d y D y re k c ja Lasów’ P a ń stw o w ych 'O kręgu K ra ko w sko -Ś lą skie g o z a w ia d o m iła , ze e ksploatacja tego k a m ie n ia p rzez firm ę «Terrazzo» została w strzym a n a . Ś w iadczy to b a rd zo do d a tn io o z ro zu m ie n iu w ażności zagadnie
n ia i zgodnym w s p ó łd z ia ła n iu c z y n n ik ó w gospodarczych 1 o c h ro n ia r
s k ic h w w y s iłk u nad u trz y m a n ie m icalości i p ię kn a ojczystej p rz y ro d y .
PLANOW ANIE KRAJU I ZIELEŃ MIEJSKA Referat Zieleni Publicznej województwa krakowskiego
S tanow isko re fe re n ta do s p ra w zieleni p u b liczn e j w w o je w ó d z tw ie k ra k o w s k im o b ją ł z d n ie m 1 k w ie tn ia rb . ra d c a inż. K a r o l W n ę k , b y ły d łu g o le tn i in s p e k to r o g ro d ó w i lasówT m ia sta K ra k o w a .
Z działalności Referatu Zieleni Publicznej Urzędu W ojewódzkiego w Poznaniu U rz ą d W o je w ó d z k i w ( P oznaniu, R e fe ra t Z ie le n i P ub liczn e j w y d a ł o k ó ln ik i do sta ro s tó w p o w ia to w y c h i p e łn o m o c n ik ó w Rządu R. P Z iem O d zyskanych z d n ia 29. I. rb . o ra z do W o je w ó d z k ie g o Z w ią z k u
Samo-pom ocy ¡Chłopskiej z dnia 22. II . rb. - w k tó ry c h in fo rm u je o sw oich zadaniach i w z y w a do o c h ro n y w sze lkie j zie le n i (w szczególności za
d r zew ien) w m iastach i na w si zaznaczając, że z m ia n y w d rzew ostanie m ogą hyc ty lk o p rz e p ro w a d za n e w p o ro z u m ie n iu z w o je w ó d z k im Re- fe ra te m Z ie ie n i , P ublicznej. W zw ią zku z ty m Z w iązek Sam opom ocy L iło p s k ie j z w ró c ił się do w sz y s tk ic h sw o ic h p la có w e k na te re n ie w o je w ó d z tw a z w e zw a n ie m do o c h ro n y i k o n s e rw a c ji zie le n i publicznej
\w szczególności do u trz y m a n ia drzew ostanu w p a rka ch , ogrodach i re - szfow kach pozostałych z p a rce la cji.
, Komisja dla Zalesień i Zadrzewień w Wielkopolsce)
Z a in ic jo w a n a w lu ty m rb . p rze z R e g io n a ln y U rz ą d P la n o w a n ia Przestrzennego a D y re k c ję L a só w P a ń s tw o w y c h w P oznaniu «K om isja dla Zalesień i Z a d rze w ie ń w W ielkopolsce» z u działem p rz e d s ta w ic ie li U rzędu W o je w ó d z k ie g o Poznańskiego, W y d z ia łu P o m ia ró w , W o je w ó d z k ie j Iz b y R olniczej, Samopomocy C hłopskiej, P a ń stw o w e j R ady O c h ro n y P rz y ro d y , Zarządu m. stoi. P oznania, Z w ią z k u Zawodow ego P ra c o w n i
k ó w Leśnych i P rzem yślu D rzew nego odbyła dotychczas 3 zebrania Na o statnim zeb ra n iu w d n iu 30. IV . rb . O d d zia ł P oznański P a ń s tw o w e j R a d y O ch ro n y P rz y ro d y p rz e d s ta w ił id e a ln y p ro je k t rozm ieszczenia lasów i za d rze w ie ń w W ie lko p o lsce (w ra z z .Ziem ią L ubuska) — w p o staci m a p y l:30O.()0Q. M apa ta m a s ta n o w ić podstaw ę do re a liz a c ji p rz y szłych p ra c zalesieniow ych.
P rz e w o d n ic tw o K o m is ji o b ją ł W o je w o d a P oznański.
Dewastacja parku Golęcińskiego w Poznaniu
P a rk Golęcińsfci u c ie rp ia ł bardzo w czasie dzia ła ń w o je n n y c h , a teraz w dalszym ciągu ulega d e w a sta cji =) p rzez pasace sie m a so w o b y d ło jednostek w o js k o w y c h tam sta cjo n u ją cych , ja k ró w n ie ż przez ż o łn ie rz y i ludność m iasta. O d d zia ł Z ie le n i i O g ro d ó w m ie js k ic h w ie ło -
•ro tm e in te rw e n io w a ł w kom endzie w o je n n e j ro s y js k ie j, je d n a k bez- skutecznie.
Ogrody działkowe* 3)
N a sku te k cię żkich w a ru n k ó w m a te ria ln y c h i z d ro w o tn y c h lu d ności, spo w o do w a n ych d łu g o le tn ią w o jn ą , zagadnienie o g ro d ó w d zia ł- k o w y c h n abiera coraz w iększej, p o p u la rn o ści i-zn a cze n ia .
O g ro d y d zia łk o w e sp e łn ia ją ro lę p a rk ó w , zieleńców i s k w e ró w 0 P or. «C h ro ń m y p rz y ro d ę ojczystą» 1946, r. II , n r 1/2, str. 49/50.
-°) P o r. «C h ro ń m y p rz y ro d ę ojczystą» 1946, r. I I , n r 3/4, str. 54.
3) K o m u n ik a t nadesłany przez M in is te rs tw o O dbudow y.
57
i s tw a rz a ją d la lu d z i p ra c y , k tó ry c h nie stać na kosztow ne w y ja z d y w yp o czyn kow e , w a ru n k i zbliżone do w a ru n k ó w w si.
Poza ty m , na szeroką skalę z a k ro jo n a a k c ja z a kła d a n ia o g ro d ó w d z ia łk o w y c h może w dużej m ie rze p rz y c z y n ić się do zmniejszenia, tr u d ności a p ro w iz a e y jn y c h , w ja k ic h z n a jd u je m y się obecnie i u m o ż liw ić lu d n ości k o rz y s ta n ie z ta k ic h p ło d ó w o g rodniczych, ja k ic h nie są w sta
nie k u p ić na w o ln y m ry n k u ze w zględu na w y so kie ceny.
W ła d ze p a ń stw o w e k ie ru ją c się tro s k ą o polepszenie b ytu n a j
szerszym w a rs tw o m lu d n o ści uw żględniiają w sw o im p ro g ra m ie d zia ła n ia zagadnienie o g ro d ó w d z ia łk o w y c h . '
M in is te rs tw o O dbudow y, w z w ią zku z w y k o n y w a n y m n a dzorem te ch n iczn o -b u d o w la n ym nad z a kła d am i użyteczności p u b liczn e j a ty m sam ym nad p la n ta c ja m i m ie js k im i, p rz y s tą p iło do prawnego, u re g u lo w a n ia pow yższej sp ra w y.
D n ia 14 lu te g o rb . w M in is te rs tw ie O dbudow y w B iu rz e Z a kła d ó w i U rządzeń U żyteczności P ub liczn e j odbyła się k o n fe re n c ja z u d zia łe m za interesow anych m in is te rs tw , na k tó re j p rz e w o d n ic z y ł d y re k to r B iu r a inż. m g r Z. R u d o l f .
Inż. A. T r a t k i e w i e ż o w a, k ie ro w n ik R eferatu Z ieleni, z re fe ro w a ła p ro je k t d e kre tu o o g ro d a c h d z ia łk o w y c h . W e d łu g p ro je ktu , w y k o n a n ie d e kre tu po ru czą się M in is tro w i O dbudow y w p o ro z u m ie n iu z za in te re so w a n ym i m in is te rs tw a m i.
U ję cie w ra m y p ra w n e powyższego zagadnienia,\ łączącego się śćiśle z p o lity k ą b u d o w la n ą i te re n o w ą w m iastach, n ie w ą tp liw ie p rz y czyn i się do planow ego rozszerzenia i'ra c jo n a ln e g o w y k o rz y s ta n ia te re n ó w przeznaczonych p o d o g ro d y dzia łko w e .
ZANIECZYSZCZANIE W ÓD