ka z brzmienia art. 5 — do osób, które, jak
kolwiek nie były czynne w szkołach średnich ogólnokształcących i seminarjach nauczyciel
skich przed wejściem w życie tej ustawy, przed tym terminem jednak uzyskały kwa
lifikacje określone jednym z punktów art.
5, — o ile w artykule tym nie wymagana jest wyraźnie praktyka szkolna (punkty b,
i).
Przewidziana w artykule 12 utrata prawa nauczania wchodzi w życie z końcem roku szkolnego 1928/29.
Warszawa, dnia 23 stycznia 1923 r. (L.
763/D. II).
Kierownik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (—) J. Mikulowski-Pomorski.
Załącznik. WZÓR A.
Do P a n ...
w ...
Przychylając się do podania Pan . . . . z d n ia ... r. . . . Pan Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego na mo
cy art. 3 ustawy z 26 września 1922, doty
czącej kwalifikacyj zawodowych do naucza
nia w szkołach średnich ogólnokształcących i seminarjach nauczycielskich państwowych i prywatnych, udzielił Pan . . . reskryptem z d n ia ... r. . . . Nr. . . na okres czasu o d ...d o ...zezwolenia na nau
czanie (wymienić przedmiot) w języku wy
kładowym ...w ... (wymienić al
bo nazwę pojedyńczej szkoły, albo kategorji szkół — szkoły średnie ogólnokształcące, se- minarja nauczycielskie, lub jedne i drugie)
na obszarze *) (wymienić nazwę okręgu szkol
nego lub jego części).
Kurator.
WZÓR B. TABELA OSOBISTA.
Nazwisko i imię Miejscowośći dataurodzenia Narodowość W yznanie 1 1 Odbytestudja zdaneegzaminy z wymienieniem załączonych do podaniadowodów Praktyka szkolna (dokładne ozna czeniekażdej szkołyorazokre sówczasupracy wniej, z poda niem ilości godzin tygodniowych, przypadających nakażdyokres. Wymienienie załączon. dowodów) ------- Praceogłoszone drukiem Cel podania(przyznanie kwalifi kacyj względniedyplomu). Podstawa podania (artykuł i punkt ustawy).
Zgodność powyższych danych z dokumentami stwierdza:
(p o d p is )...
(charakter s łu ż b o w y )...
(data) ...
5.
ROZPORZĄDZENIE
Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 25 stycznia 1923 roku w przedmiocie zmiany Rozporządzenia te
goż Ministra o egzaminach państwowych dla nauczycieli szkół średnich.
Zmieniając częściowo przepis § 57 Rozpo
rządzenia z 1 listopada 1920 r. Nr. 8378-IV/20 (Dz. U. Min. W. R. i O. P. Nr. 2/20, poz. 16) postanawiam, że termin ustanowiony w po
wyższym przepisie dla wnoszenia podań o do
puszczenie do składania egzaminów na nau
czycieli szkół średnich według dawnych przepisów, przedłuża się do końca roku ka
lendarzowego 1923.
Warszawa, dnia 25 stycznia 1923 r. (L.
13157-IV/22).
Kierownik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (—) J. Mikulowski-Pomorski.
*) Wymienić obszar, jeśli pozwolenie nie odno
si się do jednej tylko szkoły.
R O ZP O R ZĄ D ZEN IE
M inistra W yznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 29 stycznia 1923 roku
w sprawie egzaminów państwowych na na
uczycieli szkól średnich.
Na zasadzie art. 1 ustawy z dnia 26 wrze
śnia 1922 r., dotyczącej kwalifikacyj zawo
dowych do nauczania w szkołach średnich, ogólnokształcących i seminariach nauczyciel
skich państwowych i prywatnych (Dz. U. R.
P. Nr. 90, poz. 828), zarządza się, co nastę
puje:
§ 1. Celem uzyskania kwalifikacyj zawo
dowych do nauczania w szkołach średnich ogólnokształcących i seminarjach nauczyciel
skich jakichkolwiek przedmiotów z wyjąt
kiem religji, śpiewu z muzyką, rysunków, ro
bót ręcznych i ćwiczeń cielesnych (wychowa
nie fizyczne), wymagany jest egzamin przed Państwową Komisją egzaminacyjną dla kan
dydatów na nauczycieli szkół średnich.
§ 2. Państwowe Komisje egzaminacyjne dla kandydatów na nauczycieli szkół średnich ustanawiane będą w osobnych zarządzeniach, zawierających zarazem nominacje członków Komisji egzaminacyjnych z pośród profeso
rów i docentów szkół akademickich, jak nie
mniej prezesa i dwóch wiceprezesów Ko
misji.
Egzaminatorzy z przedmiotów dodatko
wych: nauki obywatelskiej, wychowania fi
zycznego, rysunków z historją sztuk plastycz
nych, muzyki z historją muzyki i robót ręcz
nych, oraz przedmiotów egzaminu pedago
gicznego, mogą być mianowani z pośród osób, nie będących profesorami, względnie docen
tami szkół akademickich.
Okres urzędowania Komis j trwa trzy lata.
§ 3. Prezes prowadzi i podpisuje kore
spondencję, przesyła z końcem każdego okre
su egzaminacyjnego wykazy aprobowanych
i reprobowanych kandydatów Ministrowi Wy
znań Religijnych i Oświecenia Publicznego
i innym Komisjom egzaminacyjnym dla kan
dydatów na nauczycieli szkół średnich, re
prezentuje Komisję na zewnątrz, ogłasza okresy i terminy egzaminów, wyznacza egza
minatorów z pośród członków Komisji, prze
wodniczy przy egzaminach i naradach i jest zwierzchnikiem biura Komisji; wiceprezesi zastępują prezesa w razie jego nieobecności, a nadto w wypadkach, w których prezes im zastępstwo poruczy.
§ 4. Komisje egzaminacyjne podlegają bezpośrednio Ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
§ 5. Prezes, wiceprezesi i członkowie Ko
misji pobierają za swe czynności wynagro
6. dzenie w wysokości, oznaczonej w osobnem zarządzeniu.
§ 6. Państwowy egzamin na nauczyciela szkół średnich składa się z egzaminu nauko
wego i egzaminu pedagogicznego.
Egzamin naukowy dzieli się na: wypraco
wanie domowe, wypracowanie klauzurowe i egzamin ustny.
Egzamin pedagogiczny dzieli się na egza
min ustny i lekcję próbną.
§ 7. Warunki dopuszczenia do egzaminu naukowego są następujące:
a) obywatelstwo polskie i nieskazitelność pod względem moralnym i obywatel
skim. W wyjątkowych wypadkach może Minister na wniosek Komisji egzaminacyjnej, do której kandydat się zgłasza, zezwolić na dopuszczenie do egzaminu obywatela obcego pań
stwa;
b) ukończenie 3-letn:ch studjów na wy
dziale filozoficznym uniwersytetu w sposób, przepisany w akademickim programie studjów poszczególnych nauk. Komisja egzaminacyjna może dopuszczać do egzaminu osoby, które ukończyły w zupełności inny wydział którejś ze szkół akademickich.
Wyjątkowo, aż do odwołania, dopuszczo
ne będą mogły być osoby, które prócz wy
magań pod a), wykażą się ukończeniem eo
na jmniej 6-klasowej szkoły średniej przed r.
1915, 3-letnią praktyką nauczycielską w szkolnictwie i ukończeniem 3-letniego nauko
wego kursu dokształcającego w państwowych instytucjach pedagogicznych, lub w po
dobnych zakładach prywatnych, uznanych przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświe
cenia Publicznego za stojące na odpowiednim poziomie. W innych wypadkach dopuszczenie do egzaminu będzie możliwe za zezwoleniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, udzielonem na wniosek Komi
sji egzaminacyjnej.
§ 8. Do wypracowań klauzurowych i egzaminu naukowego ustnego dopuszczeni być mogą kandydaci, którzy, odpowiadając wszystkim poprzednim warunkom, wykażą się nadto pomyślnym wynikiem wypracowa
nia domowego.
§ 9. Do egzaminu pedagogicznego do
puszczeni mogą być kandydaci, którzy, odpo
wiadając warunkom, poprzednio wymienio
nym, wykażą się zdaniem z wynikiem po
myślnym egzaminu naukowego, a nadto ukończeniem studjum pedagogicznego w pań
stwowym instytucie pedagogicznym, lub ta
kiegoż studjum w uniwersytecie, albo też przynajmniej dwuletnią praktyką
nauczyciel-ską w szkołach, wskazanych przez Ministra, odbytą po zdaniu egzaminu naukowego.
§ 10. Podanie o dopuszczenie do egza
minu wnosi się na piśmie do Państwowej Komisji egzaminacyjnej na kandydatów na nauczycieli szkół średnich, wymieniając przedmioty egzaminacyjne oraz dołączając życiorys, dokumenty osobiste i opłatę w wy
sokości, oznaczonej w osobnem zarządzeniu.
Wśród dokumentów osobistych należy przed
łożyć metrykę urodzenia, urzędowy dowód tożsamości osoby z fotografją, świadectwo dojrzałości i świadectwo odbytych w myśl
§ 7 studjów wyższych. Nadto może Komisja zażądać stwierdzenia dokumentami warun
ków, wymienionych w § 7 a).
Osoby, podpadające pod § 7 b) ust. 2, winny, zamiast świadectwa dojrzałości i świa
dectw studjów wyższych, przedłożyć doku
menty, stwierdzające, że posiadają warunki, wymagane w tym ustępie.
Dokumenty osobiste kandydata pozostają w przechowaniu Komisji aż do chwili wyda
nia dyplomu, lub odstąpienia kandydata od egzaminu.
§ 11. O dopuszczeniu do egzaminu nau
kowego i pedagogicznego rozstrzyga Komisja egzaminacyjna. Od jej orzeczenia wolno od
wołać się do Ministra, który rozstrzyga osta
tecznie.
Kandydat, którego wypracowanie domowe zostało uznane za wystarczające, zgłasza się na piśmie do wypracowania klauzurowego i egzaminu ustnego, składając drugą opłatę w kwocie, której wysokość określona zostanie w osobnem zarządzeniu.
Zgłoszenie do egzaminu pedagogicznego następuje również na piśmie wraz ze złoże
niem opłaty w wysokości, oznaczonej w osobnem zarządzeniu.
§ 12. Wszystkie części egzaminu nauko
wego muszą być zdane przed jedną Komi
sją. Minister Wyznań Religijnych i Oświece
nia Publicznego może jednak zezwolić na odstąpienie od tej zasady w wypadkach wy
jątkowych na wspólny wniosek wchodzących w grę Komisyj.
§ 13. O przyjęciu wypracowania domo
wego zawiadamia Komisja kandydata pi
śmiennie. Wynik wypracowania klauzurowego i egzaminów ustnych traktuje się, jako ca
łość, i ogłasza się kandydatowi ustnie zaraz po egzaminie. Kandydat, który zdał pomyśl
nie egzamin naukowy, otrzymuje zaświad
czenie tymczasowe; po zdaniu egzaminu pe
dagogicznego, otrzymuje dyplom nauczyciela szkół średnich, w zakresie wymienionych w nim przedmiotów. Dyplom ten, w razie zda
wania egzaminu pedagogicznego przed inną Komisją, niż ta, przed którą kandydat skła
dał egzamin naukowy, ma być podpisany przez prezesów i egzaminatorów obu Komi
sji. W tym wypadku dokumenty osobiste kandydata pierwsza Komisja przesyła dru
giej.
§ 14. Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego może na wniosek Komisji egzaminacyjnej, opartej na opinji egzaminatorów odnośnych przedmiotów, uwolnić kandydata w całości lub w części od egzaminu naukowego — w razie wykazania się przezeń kwalifikacją naukową w sposób niewątpliwy, albo od egzaminu pedagogicz
nego — w razie wykazania wybitnego uzdol
nienia zawodowego w ciągu dłuższej prakty
ki nauczycielskiej.
§ 15. Jeżeli wypracowanie domowe kan
dydata nie zostanie przyjęte, może kandydat zgłosić się powtórnie do egzaminu przed tą samą, lub inną Komisją. Jeśli łączny wynik egzaminu klauzurowego i ustnego jest ujem
ny, może kandydat te dwie części egzaminu powtórzyć przed tą samą Komisją, nie wcze
śniej jednak, niż po upływie czasu, przez nią wyznaczonego, a nie później, niż po upływie dwóch lat: jeżeli kandydat chce być egzami
nowany w późniejszym terminie, lub przed inną Komisją, musi poddać się ponownie cał
kowitemu egzaminowi (wraz z wypracowa
niem domowem). Komisja egzaminacyjna, reprobując kandydata po egzaminie klauzu
rowym i ustnym, może go uwolnić od powta
rzania tych egzaminów z jednego przedmiotu (t. j. albo głównego, albo pobocznego), w ra
zie powtórnego zgłoszenia się do tych egza
minów.
§ 16. Obie części egzaminu pedagogicz
nego traktuje się i ocenia jako całość. Wra
zić ujemnego wyniku kandydat może powtó
rzyć cały egzamin pedagogiczny, przyczem Komisja może uwolnić go od powtórnego zda
wania filozofji, o ile egzamin z niej wypadł pomyślnie.
§ 17. Zgłaszając się do egzaminu po
wtórnego (naukowego lub pedagogicznego), winien kandydat wnieść ponownie przepisa
ną opłatę.
§ 18. Wymagania przy egzaminie, tryb egzaminowania i forma dyplomu określone zostaną w osobnem zarządzeniu.
§ 19. Nauczyciele szkół średnich ogólno
kształcących lub seminarjów nauczycielskich, którzy ukończyli przy Państwowym Instytu
cie Pedagogicznym w Warszawie trzyletni Kurs Naukowy, względnie dwuletni Kurs Pe
dagogiczny, lub też dwuletnie studjum Pe
dagogiczne dla kandydatów na nauczycieli przedmiotów pedagogicznych, mogą aż do dalszego zarządzenia uzyskiwać kwalifikacje zawodowe do nauczania w szkołach średnich
ogólnokształcących i seminarjach nauczy
cielskich przez zdanie egzaminu przed Pań
stwową Komisją egzaminacyjną przy Pań
stwowym Instytucie Pedagogicznym w War
szawie.
Egzaminy te podlegają Regulaminowi, za
twierdzonemu przez Ministra Wyznań Reli
gijnych i Oświecenia Publicznego.
§ 20. Świadectwo z egzaminów, wymie
nionych w § 19, jest równoznaczne z dyplo
mem nauczyciela szkół średnich, wymienio
nych w § 13 niniejszego rozporządzenia.
§ 21. Do uzyskania kwalifikacji zawodo
wej do nauczania śpiewu i muzyki w szko
łach średnich ogólnokszałcących i seminar
jach nauczycielskich wymagany jest — aż do dalszego zarządzenia — egzamin przed wy
mienioną w art. 5 b. ustawy z 26 września 1922 r. (Dz. U. R. P. Nr. 90, poz. 828) Pań
stwową Komisją egzaminacyjną dla kandy
datów na nauczycieli muzyki we Lwowie.
§ 22. Państwowe Komisje egzaminacyjne dla kandydatów na nauczycieli szkół śred
nich, o których mowa w art. 5 lit. e) ustawy z dnia 26 września 1922 r. (Dz. U. R. P.
Nr. 90, poz. 828), wymieniona W art. 5, lit. b) Komisja egzaminacyjna dla nauczycieli mu
zyki we Lwowie i wymieniona w art. 5 lit. f) Komisja egzaminacyjna przy Państwowym Instytucie Pedagogicznym w Warszawie, dzia
łają nadal, aż do dalszego zarządzenia.
Termin trzyletni, wspomniany w § 2, us
tęp ostatni niniejszego rozporządzenia, liczy się dla Komisyj, wymienionych w art. 5 lit. e) ustawy od daty pisma Ministra Wyznań Re
ligijnych i Oświecenia Publicznego, którem każdą z komisji utworzono. Nominacje człon
ków Komisji dla nauczycieli muzyki i komi
sji przy Instytucie Pedagogicznym zachowu
ją ważność na okres czasu, na który zostały dokonane.
§ 23. Osoby, które w czasie od wejścia w życie ustawy z dnia 26 września 1922 r.
(Dz. U. R. P. Nr. 90, poz. 828) do wejścia w
życie niniejszego rozporządzenia, złożyły egzamin przed jedną z Komisyj, wymienio
nych w § 22, uważane są za posiadające kwa
lifikacje zawodowe do nauczania w szkołach średnich ogólnokształcących i seminarjach nauczycielskich, na zasadzie art. 1 ustawy.
§ 24. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Warszawa, dnia 29 stycznia 1923 r. (Dz.
U. R. P. Nr. 38 z r. 1923, poz. 256).
Kierownik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (—) J. Mikułowski-Pomorski.
7.
OKÓLNIK
Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświe
cenia Publicznego do Państwowych Komisy) egzaminacyjnych dla kandydatów na nauczy
cieli szkół średnich w sprawie regulaminu państwowych egzaminów na nauczycieli
szkół średnich.
W związku z § 18 rozporządzenia mego z dn. 29 stycznia 1923 r. w sprawie egzami
nów państwowych na nauczycieli szkół śre
dnich (Dz. U. R. P. Nr. 38/23, poz. 256), po
wyżej przedrukowanego, zarządzam, co na
stępuje:
Przy egzaminach przed Państwowemi Ko
misjami Egzaminacyjnemi, wymienionemi w art. 5 lit. e ustawy z dnia 26 września 1922 r.
(Dz. U. R. P. Nr. 90 z r. 1922, poz. 828), a utrzymanemi mocą § 22 wyżej przedruko
wanego rozporządzenia, obowiązują nadal — aż do dalszegp zarządzenia — §§ 18 do 57 rozporządzenia Ministra W. R. i O. P. z dnia 1 listopada 1920 r. Nr. 8378/IV (Dz. Urz.
Min. W. R. i O. P. Nr. 2/45).
Warszawa, dnia 8 maja 1923 roku (L.
1330/23 S.).
Kierownik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (—) J. Mikułowski-Pomorski.
ROZDZIAŁ IV.