Kolejny cel badań (nr 2) odnosił się do wyboru rynku zagranicz-nego i źródeł informacji, z jakich korzystały przedsiębiorstwa dla jego oceny rynku i decyzji o ekspansji. Sformułowane zostały następujące pytania badawcze:
1) czy dokonywano oceny rynków zagranicznych przed eks-pansją na nie?
2) jakie źródła informacji o rynkach zagranicznych były wy-korzystywane?
3) jakie metody stosowano w przedsiębiorstwie dla oceny i wyboru rynku?
Na podstawie wyników badań można stwierdzić, że badane fir-my nie prowadziły badań rynków zagranicznych poprzedzających
decyzje o ekspansji na nie. Tak twierdziło prawie 3/4 responden-tów (ponad 74%). Tylko 26% badanych stwierdziło, że takie bada-nia przed wejściem na nowy rynek były prowadzone (tabela 9).
Tabela 9.
Prowadzenie badań poprzedzających decyzję o wejściu firmy na rynek/‑i zagraniczne (N = 117)
ODPOWIEDŹ UDZIAŁ
PROCENTOWY LICZBA ODPOWIEDZI (N)
Tak 26 31
Nie 74 86
N = 117 100 117
N – próba badana.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań empirycznych.
Respondenci tych ostatnich firm wskazali, że badania takie są wykonywane zawsze przez pracowników firmy, a ponadto zlecane są podmiotom zewnętrznym (23% odpowiedzi badanych jedno-stek (tabela 10).
Tabela 10.
Podmiot prowadzący badania potencjalnych rynków zbytu (N = 31)
ODPOWIEDŹ
WIELOKROTNA UDZIAŁ
PROCENTOWY LICZBA ODPOWIEDZI (N)
Firma zewnętrzna 22,58 7
Pracownicy firmy 100,00 31
N = 31 x x
N – próba badana. Liczebność próby 31 – tyle firm przyznało, że prowadzi badania przed wejściem na rynek zagraniczny. Nie wszystkie podmioty ze 117 badanych mo‑
gło wypowiedzieć się w danym obszarze pytań. Było to pytanie wielokrotnej odpowie‑
dzi. 26,5% wszystkich badanych przedsiębiorstw uczestniczyło w tej części pytań ba‑
dawczych, 73,5% badanych podmiotów zostało przekierowanych do pytań, na które mogli udzielić odpowiedzi.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań empirycznych.
126 Proces ekspansji firm na rynki zagraniczne – wyniki badań pierwotnych
Dominującymi źródłami informacji, z których korzystali pracownicy badanych przedsiębiorstw, były Internet (87%), cza-sopisma branżowe (61%) i raporty instytucji badawczych (58%) – tabela 11. Prasa codzienna zdaniem badanych wykorzystywa-na jest rzadziej i jako źródło informacji o rynkach zagranicznych była wskazana tylko w 26%. Badani w 29% stwierdzili, że jeszcze inne źródła informacji były wykorzystywane do podjęcia decy-zji o wejściu na rynek zagraniczny. Wymienili tu uczestniczenie w targach branżowych, na których często można zdobyć wiedzę i nawiązać kontakty z potencjalnymi klientami. Wspomniano również o uczestniczeniu w specjalistycznych konferencjach lub też odwoływano się do własnych doświadczeń o znajomości bran-ży i wiedzy o danym rynku. Respondenci wskazywali także na ze-wnętrzne podmioty, które udzielały pomocy w dostarczaniu in-formacji o rynkach zagranicznych polskim firmom. Wymieniano tu Zagraniczne Biura Handlowe Polskiej Agencji Inwestycji i Han-dlu (ZBH), Wydziały Promocji Hani Han-dlu i Inwestycji, Ambasady i Konsulaty RP, Centra Obsługi Inwestorów i Eksporterów (COIE), Realizatorów Branżowych Programów Promocji (BPP) itp.
Na pytanie o metody badawcze, jakie są wykorzystywane przy wyborze rynków zagranicznych (tabela 12), respondenci najczęś-ciej zwracali uwagę na metodę analizy porównawczej (38,71%).
Metoda jednoetapowa stanowiła 29,03% udzielonych odpowie-dzi, a za nią uplasowała się metoda wieloetapowego przeglądu (25,81%). Nieco rzadziej wykorzystywana była metoda estyma-cji przez analogię (19,35%) oraz metoda wieloczynnikowa (GE) – 16,13%. Pozostałe metody były brane pod uwagę znacznie rza-dziej przez respondentów. I tak na metodę BCG (Boston Consul-ting Group) wskazało ponad 9,68% respondentów, analizę sku-pień (6,45%), analizę szeregów czasowych (3,23%). Tylko jeden z badanych podmiotów stwierdził, że podczas wyboru wejścia na rynki zagraniczne stosowane są inne metody, jednakże nie potrafił ich wymienić. Zauważyć należy również, że aż 25,81%
z badanych podmiotów stwierdziło, iż nie stosuje żadnej z wymie-nionych metod analizy przy podjęciu decyzji o ekspansji na rynki zagraniczne.
Tabela 11.
Dodatkowe źródła informacji w celu podjęcia decyzji o wejściu na rynek/‑ki zagraniczny/‑e (N = 31)
ODPOWIEDŹ
WIELOKROTNA UDZIAŁ
PROCENTOWY LICZBA ODPOWIEDZI (N) Raporty instytucji
badawczych 58,06 18
Czasopisma branżowe 61,29 19
Prasa codzienna 25,81 8
Internet 87,10 27
Inne, jakie? 29,03 9
Żadne z powyższych 0,00 0
N = 31 x x
N – próba badana. Liczebność próby 31 – tyle firm przyznało, że prowadzi badania przed wejściem na rynek zagraniczny. Nie wszystkie podmioty ze 117 badanych mo‑
gło wypowiedzieć się w danym obszarze pytań. Było to pytanie wielokrotnej odpowie‑
dzi. 26,5% wszystkich badanych przedsiębiorstw uczestniczyło w tej części pytań ba‑
dawczych, 73,5% badanych podmiotów zostało przekierowanych do pytań, na które mogli udzielić odpowiedzi.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań empirycznych.
Tabela 12.
Metody analizy wykorzystywane przy wyborze rynku/‑ów zagranicznego/‑ych (N = 31)
ODPOWIEDŹ
WIELOKROTNA UDZIAŁ
PROCENTOWY LICZBA ODPOWIEDZI (N)
Metoda jednoetapowa 29,03 9
Metoda wieloetapowego
przeglądu 25,81 8
Metoda wieloczynnikowa
(GE) 16,13 5
Metoda BCG (Boston
Consulting Group) 9,68 3
Analiza porównawcza 38,71 12
Analiza szeregów
czasowych 3,23 1
128 Proces ekspansji firm na rynki zagraniczne – wyniki badań pierwotnych Tabela 12 (cd).
ODPOWIEDŹ
WIELOKROTNA UDZIAŁ
PROCENTOWY LICZBA ODPOWIEDZI (N)
Estymacja przez analogię 19,35 6
Analiza skupień 6,45 2
Inne, jakie? 3,23 1
Żadne z powyższych 25,81 8
N= 31 x x
N – próba badana. Liczebność próby 31 – tyle firm przyznało, że prowadzi badania przed wejściem na rynek zagraniczny. Nie wszystkie podmioty ze 117 badanych mo‑
gło wypowiedzieć się w danym obszarze pytań. Było to pytanie wielokrotnej odpowie‑
dzi. 26,5% wszystkich badanych przedsiębiorstw uczestniczyło w tej części pytań ba‑
dawczych, 73,5% badanych podmiotów zostało przekierowanych do pytań, na które mogli udzielić odpowiedzi.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań empirycznych.
Tabela 13.
Udział % odrzucenia rynku zagranicznego na podstawie prowadzonych analiz rynku (N = 31)
ODPOWIEDŹ UDZIAŁ
PROCENTOWY LICZBA ODPOWIEDZI (N)
Tak 54,84 17
Nie 45,16 14
N= 31 x x
N – próba badana. Liczebność próby 31 – tyle firm przyznało, że prowadzi badania przed wejściem na rynek zagraniczny. Nie wszystkie podmioty ze 117 badanych mo‑
gło wypowiedzieć się w danym obszarze pytań. 26,5% wszystkich badanych przed‑
siębiorstw uczestniczyło w tej części pytań badawczych, 73,5% badanych podmiotów zostało przekierowanych do pytań, na które mogli udzielić odpowiedzi.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań empirycznych.
Podczas badań zapytano również respondentów o to, czy pro-wadzone analizy dały podstawy do decyzji o wyborze rynku za-granicznego lub jego odrzuceniu (tabela 13). Prawie 55% respon-dentów stwierdziło, że prowadzone analizy służące wyborowi rynku zagranicznego pozwoliły na podjęcie decyzji o odrzuceniu
badanego rynku. Natomiast w ponad 45% odpowiedzi stwierdzo-no, że te metody nie miały wpływu na decyzję menedżerów o od-rzuceniu rynku zagranicznego.