2. Część analityczna
2.1 Brytyjska polityka w zakresie zdrowia publicznego i promocji zdrowia
2.1.3 Podział odpowiedzialności za promocję zdrowia i zarządzanie zdrowiem
2.1.3.4 Organizacje zaangażowane w planowanie i kierowanie działaniami w zakresie
W Anglii istnieje szereg organizacji zaangażowanych w planowanie, zarządzanie i wdrażanie interwencji na polu poprawy zdrowia publicznego:
1. Ministerstwo Zdrowia, Komisja ds. Inspekcji Opieki Społecznej (Commision for
Social Care Inspection), Komisja Opieki Zdrowotnej (Healthcare Commission) i
Komisja Rewizyjna, które kontrolują zainteresowanie NHS i lokalnego rządu wydajnością w stosunku do wyników interwencji zdrowia publicznego i ich efektywnością; Wydział Zdrowia Publicznego (Faculty of Public Health), który określa standardy dla profesji w zakresie zdrowia publicznego i specjalistów zdrowia publicznego; Instytut Zdrowia Środowiskowego (Chartered Institute of
Environmental Health), który określa standardy dla specjalistów z obszaru
zdrowia środowiskowego; Agencja Ochrony Zdrowia (Health Protection
Agency; HPA), która przyjmuje obowiązki w zakresie: nadzoru chorób, kontroli
zakażeń i planowania działań w stanach wyjątkowych; agencja składa się z grup tworzonych na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, w celu dostarczania porad i wsparcia gremiom publicznym. Zespoły HPA na poziomie lokalnym i regionalnym są zarządzane przez dyrektora regionalnego (funkcjonuje 39 zespołów lokalnych)249.
2. Krajowy Instytut ds. Zdrowia i spraw Klinicznych (National Institute for Health
and Clinical Excellence; NICE) jest niezależną organizacją odpowiedzialną za
dostarczanie informacji na temat promocji zdrowia, profilaktyki i leczenia chorób; Instytut dostarcza informacji w trzech obszarach zdrowotnych: zdrowia publicznego, technologii medycznych oraz praktyki klinicznej.
3. Stowarzyszenie Obserwatoriów Zdrowia Publicznego (Association of Public
Health Observatories; APHO)250, ułatwia współpracę między lokalnymi
248
Hunter D.J. (2004) Public Health Function Review In Northern Ireland. The Policy Context. University of Durham. School for Health, s. 34-35 oraz Department of Health, Social Service and Public Safety, (2004). Review…op.cit., s. 56-59.
249 Department oh Health, Social Services and Public Safety (2004). Review…op.cit., s. 62-64.
250
jednostkami Public Health Observatories (PHOs) i ich odpowiednikami w Walii, Szkocji i Irlandii Północnej. Zwykle zatrudnia małą liczbę pracowników. Lokalne jednostki zaangażowane są w analizę, rozpowszechnianie informacji w kluczowych kwestiach zdrowia publicznego (rozpowszechniają dobrą praktykę i pomagają skoordynować działania). PHOs są częścią regionalnych grup zdrowia publicznego (Regional Public Health Group) pod kierownictwem regionalnego dyrektora zdrowia publicznego. PHOs blisko współpracują ze sobą. Przykładem może być współpraca regionu północnego i zachodniego Anglii w sprawie infekcji przenoszonych drogą płciową251
.
4. Stowarzyszenie Dyrektorów Zdrowia Publicznego zajmuje się promocją i ochroną interesów dyrektorów zdrowia publicznego w obrębie struktur NHS. 5. Rejestr Specjalistów Zdrowia Publicznego (UK Voluntary Register for Public
Health Specialists) został stworzony dla specjalistów zdrowia publicznego,
posiadających porównywalne umiejętności i doświadczenia, mających zdolność do pracy na strategicznym stanowisku lub na poziomie stanowisk kierowniczych. 252
W Anglii na poziomie lokalnym funkcjonują instytucje ds. podstawowej opieki zdrowotnej (Primary Care Trust; PCT), które są częścią NHS, zapewniające dostarczanie i poprawę świadczeń zdrowotnych, świadczeń socjalnych. Każde Primary Care Trusts (trzyma 75% budżetu NHS) obsługuje od ok. 150.000 do 200.000 osób); na ich czele stoi dyrektor zdrowia publicznego, który jest odpowiedzialny za zdrowie populacji na obszarze, w którym pełni swoją funkcję. PCT są odpowiedzialne nie tylko za poprawę zdrowia populacji loklanej, dostarczanie świadczeń opieki zdrowotnej, ale również zlecanie opieki specjalistycznej. Coraz więcej dyrektorów zdrowia publicznego zostaje wyznaczonych do pełnienia wspólnego stanowiska w zakresie zdrowia publicznego, które obejmuje PCT i władze lokalne (local authority). Każdy zatrudniony dyrektor ma wsparcie niewielkiego zespołu, choć w mniejszych PCT dyrektorzy mogą działać samodzielnie. W niektórych miejscach PCT i władze lokalne dzielą się zasobami na realizację zadań w zakresie zdrowia publicznego albo promocji zdrowia.
251 Department oh Health, Social Services and Public Safety (2004). Review…op.cit., s. 66.
252 Care Services Iprovement Partnership (CSIP) (2007) The role of public health on supporting the
Niekiedy obie te instytucje współpracują ze sobą i wtedy mogą być nazywane „Healthy
Living Team” (co w wolnym tłumaczeniu ooznacza: „Zdrowo Żyjący Zespół”).253 Mianowanie dyrektorów zdrowia publicznego spowodowało, że stanowiska te mogą obejmować następujący profesjonaliści: pielęgniarki, dentyści, urzędnicy do spraw zdrowia środowiskowego (zdrowia publicznego i społecznego), edukatorzy zdrowia i menedżerowie zdrowotni (NHS managers).254
W ciągu ostatnich kilku lat profesjonaliści zdrowia publicznego w PCTs rozwinęli sieci zdrowia publicznego w celu dzielenia się specjalistyczną wiedzą i zasobami. Efektywność sieci jest zróżnicowana w zależności od obszaru. Coraz częściej sieci stają się organizacją nie tylko dla profesjonalistów zdrowia publicznego pracujących w PCTs, ale pełnią szeroką gamę funkcji w celu połączenia profesjonalistów pracujących na poziomie władz lokalnych, wydziałach ds. edukacji i organizacjach społecznych.255
Dyrektorzy zdrowia publicznego blisko współpracują z Regionalnymi Agencjami Rozwoju (Regional Development Agencies) i Londyńskim Regionalnym Zgromadzeniem (London Regional Assembly). Regionalne Agencje Rozwoju zajmują się koordynacją pracy nad regionalnym i ekonomicznym rozwojem, szczególnie wokół poprawy produktywności i podwyższania umiejętności. Natomiast Londyńskie Regionalne Zgromadzenie jest jedynym z bezpośrednio wybieranych regionalnych zgromadzeń, analizującym pracę burmistrza i podejmującym planowanie.
W obrębie każdego regionu funkcjonują Obserwatoria Zdrowia Publicznego
(Public Health Observatories; PHOs), które wykonują analizę danych, monitorują i
nadzorują działania krajowych i regionalnych działań politycznych. Każde z dziewięciu PHOs prowadzi politykę w poszczególnych obszarach (tab.2).256
254Department oh Health, Social Services and Public Safety (2004) Review…op.cit., s. 62-64 oraz Whitfield M., Smith A. (2002) Changing ..., op.cit., s. 149-151.
255
Care Services Improvement Partnership (CSIP) (2007) The role…op.cit., s.10.
256Tamże , s.10 oraz Association of Pulic Health Observatories. Intelligent health choices, (2006). APHO looks forward to 2007. Acluin Research and Resource Centre (ARRC). The University of York, Heslington, York YO 10 5DD, s. 6.
Tabela nr 2. Obserwatoria Zdrowia Publicznego w Anglii, obszary ich działań oraz organizacje z nimi współpracujące.
Obserwatoria Zdrowia Publicznego
Obszary prowadzonych działań Organizacje współpracujące
Wschodnie Midlands PHO Żywność i odżywianie (Food & Nutrition); choroby nerek (renal disease); ciąże nastolatek;
Information Centre for Health and Social Care; National Centre for Health Outcomes Development; UK Association of Cancer Registers-UKACR, National Cancer Registration Advisory Group-NCRAG
Region Wschodni PHO Podstawowa opieka; zdrowie populacji wiejskiej (Primary Care; Rural Health);
Healthcare Commission
Londyńskie PHO Czarnoskórzy i mniejszości etniczne (Black and Etnick Miniorities); tytoń; nierówności zdrowotne;
National Institute for Health and Clinical Excellence; Audit Commission; Centre for Public Scrutiny
Północno-Wschodnie PHO Zdrowie psychiczne; zdrowie więźniów; Europa i kwestie międzynarodowe;
National Patient Safety Agency
Północno-Zachodnie PHO Nadużywanie narkotyków, alkoholu; przestępczość i przemoc; zdrowie uzębienia
Health Protection Agency; National Treatment Agency
Południowo-Wschodnie PHO Aktywność fizyczna; otyłość; transport; choroby serca; udar;
Office for National Statisitcs; National Sreening Committee
Południowo-Zachodnie PHO Zdrowie seksualne; urazy; mieszkalnictwo (warunki mieszkaniowe) (housing);
Różne departamenty rządowe
Zachodnie Midlands PHO Nowotwory; starsi ludzie;
Yorkshire i Humber Dzieci i młodzi ludzie; cukrzyca. NHS Research and Development; Centre for Public Scrutiny; Audit Commission; Departament of Health
Opracowano na podstawie źródła: Care Services Improvment Partnership (CSIP) (2007) The role of
public health on supporting the development of integreted service. Integrated Care Network, s. 10 oraz
Association of Public Health Observatories. Intelligent health choices (2006) APHO Looks Forward to 2007. Acluin Research and Resource Centre (ARRC). The University of York, Heslington, York YO 10 5DD, s. 6.
W Anglii funkcjonuje dziewięć Obserwatoriów Zdrowia Publicznego (PHO). Każde PHO rozwija specjalistyczną wiedzę w szczególnych obszarach. PHO funkcjonują również w Irlandii Północnej, Szkocji i Walii (odpowiednio - INISPHO, ScotPHO i Wales Centre for Health). PHO otrzymują środki finansowe na realizację swoich zadań z ministerstwa zdrowia.
W Walii i Szkocji PHOs są także finansowane przez departamenty zdrowia. W całej Irlandii, i chodzi tu zarówno o Irlandię Północną jak i Republikę Irlandii, Public Health Observatories mieszczą się w obrębie Instytutu Zdrowia Publicznego (Institute of
Public Health in Ireland). Jest to więc gremium reprezentujące całą Irlandię, a
podstawowe środki otrzymuje z dwóch ministerstw zdrowia.257
Specjaliści zdobywają wiedzę i podejmują szereg działań w kierunku poprawy zdrowia społeczeństwa brytyjskiego. Działania mogą być skierowane do konkretnych grup ludzi oraz specyficznych obszarów. Podejmowane przez rząd Zjednoczonego Królestwa działania w kierunku walki z nierównościami w zdrowiu odnoszą się między innymi do grup ludzi szczególnie narażonych oraz obszarów, w których konieczna jest poprawa zdrowia.
Złożoność przyczyn nierówności w zdrowiu powoduje, że należy zastosować podejście wielosektorowe oraz zaangażować całe społeczeństwo. Nierówności w zdrowiu stanowią coraz częściej odrębny obszar polityki zdrowia publicznego.