ARTYKUŁ 81.
Jak to już uczyniły mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone, Niemcy uzna
ją zupełną niepodległość Państw a czesko-słowackiego, które obejmie autonomi
czne terytorjum Rusinów na południe od Karpat. Niemcy oświadczają, iż uzna
ją granice tego Państw a tak, jak one zostaną ustalone przez Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone i inne Państw a zainteresowane.
ARTYKUŁ 82.
Granica między Niemcami i Państwem czesko-słowackiem zostanie określo
na, zgodnie z dawną granicą między Austro-Węgrami i Niemcami, tak jak szła w dniu 3 sierpnia 1914 r.
ARTYKUŁ 83.
Niemcy zrzekają się na rzecz Państw a czesko-słowackiego wszystkich praw i tytułów do części terytorjum śląskiego oznaczonej jak następuje:
Od punktu położonego około 2 kilometrów na północo-wschód od Kietrza na granicy między powiatami (Kreis) głubczyckiego i raciborskiego:
granica-między obu powiatami;
dalej dawna granica między Niemcami i Austro-Węgrami, aż do punktu poło
żonego nad Odrą bezpośrednio na południe od linji kolejowej Raciborz-Bogumin;
stąd w kierunku północno-zachodnim do punktu położonego w odległości około 2 kilometrów na południo-wschód od Kietrza;
linja do oznaczenia na miejscu, przechodząca na zachód od Krzanowic.
Komisja złożona z 7 członków, z których 5 zamianują Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone, 1 — Polska oraz 1 Państwo Czesko-Słowackie, zostanie utworzona w 15 dni po uprawomocnieniu się niniejszego Traktatu w celu oznaczenia na miejscu linji granicznej między Polską a Państwem Czesko-Słowac- kiem.
Uchwały tej Komisji będą zapadały większością głosów i będą dla stron inte
resowanych obowiązujące.
Kietrz—Katscher, G łubczyce—Leobschiitz, Krzanowice—Kranowitz.
Niemcy oświadczają już obecnie, że zrzekną się na rzecz Państw a czesko- słowackiego wszystkich praw i tytułów do części powiatu (Kreis) głubczyckie- go, zawartej w granicach poniższych, w razie gdyby na skutek ustalenia granicy między Niemcami i Polską ta część wzmiankowanego powiatu była odosobnio
na od Niemiec:
od południo-wschodniego krańca występu dawnej granicy austrjackiej, od
dalonego w przybliżeniu około 5 kilometrów na zachód od Głubczyc, w kierun
ku południowym aż do punktu zetknięcia się z granicą, między powiatami (Kreis) głubczyckim i raciborskim dawna granica między Niemcami i Austro-Wę- gram i;
dalej, na północ, administracyjna granica między powiatami (Kreis) głubczyc
kim i raciborskim aż do punktu położonego w odległości około 2 kilometrów na południo-wschód od Kietrza;
stąd, w kierunku północno-zachodnim aż do punktu wyjścia tego oznaczenia granic:
linja, która będzie oznaczona na terenie i ma przechodzić na wschód od Kie
trza.
ARTYKUŁ 84.
Obywatele niemieccy, osiadli na którymkolwiek z terytorjów uznanych za należące do Państw a czesko - słowackiego, nabywają z samego praw a obywatel
stwo czesko-sfowackie z wyłączeniem niemieckiego.
ARTYKUŁ 85.
W okresie dwuletnim od uzyskania przez niniejszy Traktat mocy obowiązu
jącej, obywatele niemieccy, którzy ukończyli lat 18, i osiedli na terytorjach uzna
nych za należące do Państw a czesko - słowackiego, będą mieli prawo wyboru (option) na rzecz obywatelstw a niemieckiego. Czecho-Słowacy, obywatele nie
mieccy, osiadli w Niemczech, będą również mieli prawo wyboru na.rzecz obyw a
telstwa czesko-słowackiego.
W ybór męża skutkuje za żonę, zaś wybór rodziców — za dzieci poniżej' lat 18.
Osoby, które korzystały z przewidzianego powyżej praw a wyboru, winne będą w ciągu następnych dwunastu miesięcy przenieść swe stałe miejsce zamie
szkania do Państw a, na rzecz którego dokonały wyboru.
Osoby te będą miały prawo zachować majątek nieruchomy posiadany na terytorium drugiego państwa, w którem miały stałe miejsce zamieszkania przed wykonaniem praw a wyboru. Będą one mogły wywieźć swój majątek ruchomy wszelkiego rodzaju. Z tej racji nie będą na te osoby nałożone żadne pobory czy to przy wyjeździe, czy to przy przyjeździe.
W takim samym okresie czasu Czecho-Słowacy, obywatele niemieccy, prze
bywający w obcych krajach, będą mieli prawo, oile ustaw y tych krajów inaczej nie stanowią i o ile już nie nabyli w tych krajach obywatelstwa, pozyskać obywa
telstwo czesko-słowackie, z wyłączeniem obywatelstwa niemieckiego, stosownie do przepisów, które będą wydane przez Państwo czesko-słowackie.
ARTYKUŁ 86.
Państw o czesko - słowackie godzi się na zamieszczenie w Traktacie z Głó- wnemi Mocarstwami sprzymierzonemi i stowarzyszonemi postanowień, które te
Mocarstwa uznają za konieczne w celu ochrony w Państwie czestwo-słowac- kiem interesów mieszkańców, różniących się od większości ludności rasą, językiem lub religją.
Państwo czesko - słowackie godzi się również na zamieszczenie w T rakta
cie z glównemi Mocarstwami sprzymierzonemi i stowarzyszonemi postanowień, jakie te Mocarstwa uznają za konieczne dla ochrony swobody tranzytu i słusz
nych przepisów co do handlu innych narodów.
Stosunek i rodzaj ciężarów finansowych Niemiec i Prus, które Państwo cze
sko - słowackie poniesie z tytułu oddania pod jego zwierzchnictwo części te
rytorium śląskiego, zostaną określone zgodnie z art. 254 Części IX (Przepisy finan
sowe) niniejszego Traktatu.
Konwencje późniejsze uregulują wszystkie sprawy, nie załatwione przez ni
niejszy Traktat i te, które mogłyby wyniknąć z ustąpienia rzeczonego terytorjum.
Jak to już uczyniły mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone, Niemcy uznają zupełną niepodległość Polski i zrzekają się na jej korzyść wszelkich praw i tytułów do terytorjów położonych w granicach następujących: morze Bałtyc
kie, wschodnia granica Niemiec, ustalona tak, jak to podaje artykuł 27 Części II (Granice Niemiec) niniejszego Traktatu 'aż do punktu położonego mniej więcej 2 kilometry na wschód od Woskowic Małych, następnie zaś linja, idąca od tego punktu do ostrego wyskoku, jaki tw orzy granica północna Górnego Śląska mniej więcej na 3 kilometry na północo - zachód od Szymonkowa, następnie granica Górnego Śląska aż do punktu zetknięcia z dawną granicą między Niemcami a Rosją, dalej granica ta aż do punktu, w którym przecina koryto Niemna, na
stępnie granica północna Prus Wschodnich, oznaczona w artykule 28 powołanej wyżej Części II.
Jednakże przepisy niniejszego artykułu nie stosują się do terytorjów Prus Wschodnich i Wolnego Miasta Gdańska, określonych w powołanym artykule 28 Części II (Granice Niemiec) i w artykule 100 Działu XI (Gdańsk) Części ni
niejszej.
Granice Polski, nie określone w niniejszym Traktacie, będą oznaczone póź
niej przez Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone.
Komisja, złożona z 7 członków, z których 5 zamianują Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone, jednego Niemcy, jednego Polska, zostanie utwo
rzona w 15 dni po uprawomocnieniu się niniejszego Traktatu w celu oznaczenia na miejscu linji granicznej .między Polską a Niemcami.
Uchwały tej Komisji będą zapadały większością głosów i będą dla stron in
teresowanych obowiązujące.
D Z I A Ł VIII.
ARTYKUŁ 87.
Lorzendorf — Woskowice Małe Simmenau — Szymonkdw.
ARTYKUŁ 88.
W części Śląska Górnego, położonej w granicach poniżej opisanych, miesz
kańcy zostaną powołani do wypowiedzenia się przez głosowanie, czy życzą so
bie przyłączenia do Niemiec, czy też do Polski:
począwszy, od północnego wierzchołka występu granicy dawnej prowincji Śląska austrjackiego, położonego mniej-więcej 8 kilometrów na wschód od P ru
dnika (Prądnika), dawna granica pomiędzy Niemcami a Austrją, aż do jej zetknię
cia się z granicą pomiędzy powiatami (Kreise) głupczyckim a raciborskim:
stamtąd na północ aż do punktu, położonego mniej więcej dwa kilometry na południo-wschód od Kietrza;
granica pomiędzy powiatami głupczyckim a raciborskim;
stam tąd na południo - wschód aż do punktu położonego nad rzeką Odrą bez
pośrednio na południe od drogi żelaznej Racibórz - Bogumin;
linja, która będzie określona na miejscu i przejdzie na południe od Krza
nowic;
od punktu powyżej określonego dawna granica pomiędzy Niemcami i Austrją, dalej dawna granica pomiędzy Niemcami i Rosją, aż do punktu zetknięcia z gra
nicą administracyjną pomiędzy Poznańskiem i Górnym Śląskiem;
stam tąd powyższa granica administracyjna aż do jej zetknięcia się z grani
cą pomiędzy Śląskiem Górnym i Średnim*:
stamtąd ku zachodowi aż do punktu, gdzie granica administracyjna zakręca ostrym kątem ku południo - wschodowi, mniej więcej trzy kilometry na północo- zachód od Szymonkowa;
granica pomiędzy Śląskiem Górnym i Średnim:
stam tąd ku zachodowi aż do punktu, który będzie oznaczony, mniej więcej dwa kilometry na wschód od Woskowic Małych;
linja, która będzie oznaczona na miejscu na północ od Klein Hennersdorf;
stam tąd ku południowi aż do miejsca, gdzie granica pomiędzy Śląskiem Gór
nym i Średnim przecina drogę Miejsce-Pokój;
linja, która będzie oznaczona na miejscu, przechodząca na zachód od miej
scowości Hennersdorf, Polkowskie, Domasławice, Siemysłów i Dąbrowa, a na wschód od miejscowości Strzelce, Jastrzębie i Biestrzykowicc, Schwitz i Miejsce;
stamtąd granica pomiędzy Śląskiem Górnym i Średnim aż do zetknięcia się ze wschodnią granicą powiatu (Kreis) niemodlińskiego;
stamtąd wschodnia granica powiatu niemodlińskiego aż do punktu występu, położonego m niej-w ięcej trzy kilometry na wschód od Puszyny;
stamtąd aż do północnego wierzchołka występu dawnej prowincji Śląska au
strjackiego, położonego mniej więcej 8 kilometrów na wschód od Prudnika (P rą
dnika) ;
linja, która będzie określona na miejscu i przejdzie na wschód od Białego Solca.
Przepisy co do zarządu, przy którym plebiscyt będzie podjęty i przeprowa
dzony, zaw arte są w załączonym tu Aneksie.
Prudnik (Prądnik )—Neustadt; Gtupczyce—Leobschiitz; Racibórz—Ratiborj Kietrz — Katscher;
Bogumin—Oderberg; Krzanowice - Kranowitz; Szymonków— Simmanau.
Miejsce — Stadtel; Pokój—Karlruhe; Polkowskie —Polkowitz; Domasławice—Noldau; Siem y
słó w —Steinersdorfj Dąbrowa —Dammer; S trz e l c e —Strehlitz; Ja strzę b ie — Nassadel; Biestrzykowi- c e —Eckersdorfj Miejsce—Stadtel; Niemodlin—Falkenberg; P u szy n a—Puschin e; Biały Solc —
Ziilz-Już obecnie Rząd polski i niemiecki, każdy oile go to dotyczy, zobowiązują się nigdzie na swem terytorium nie zarządzać dochodzeń oraz nie stosować żad
nych środków wyjątkowych w przedmiocie jakiegokolwiek czynu politycznego, jakiby zaszedł na Górnym Śląsku w okresie zarządu, przewidzianego w dołączo
nym Aneksie aż do ostatecznego urządzenia tego kraju.
Niemcy już obecnie oświadczają, że zrzekają się na rzecz Polski wszystkich praw i tytułów do części Górnego Śląska, położonej poza linją graniczną, określo
ną na podstawie plebiscytu przez Główne Mocarstwa sprzymierzone i stow arzy
szone. .
A N E K S .
§ i.
Wojska i władze niemieckie, które wskaże Komisja przewidziana w § 2, po
winny po uprawomocnieniu się niniejszego Traktatu, przytem w terminie nie przekraczającym 15 dni, opuścić obszar podlegający plebiscytowi. Aż do czasu zupełnej ewakuacji winny się one wstrzymać od wszelkich rekwizycji pieniężnych lub w naturze i od wszelkich zarządzeń, które mogłyby przynieść szkodę mate- rjalnym interesom kraju.
W tymże terminie będą rozwiązane rady robotników i żołnierzy, ustanowio
ne na danym obszarze; ci z członków rad, którzy pochodzą z innej okolicy i spra
wować będą swoje obowiązki w chwili uprawomocnienia się niniejszego Trakta
tu lub też złożyli je po 1 marca 1919 r., będą również ewakuowani.
W szystkie stowarzyszenia wojskowe i pół-wojskowe (demi-militaires), utwo
rzone na wymienionym obszarze przez jego mieszkańców, będą natychmiast roz
wiązane. Członkowie tych stowarzyszeń, którzy nie mają stałego miejsca za
mieszkania (non domicilies) na powyższym obszarze będą musieli go opuścić.
§ 2.
Obszar plebiscytowy będzie natychmiast poddany władzy Komisji między
narodowej, złożonej z 4 członków, mianowanych przez Stany Zjednoczone Ame
ryki, Francję, Imperjum W. Brytanji oraz Włochy. Będzie on zajęty przez woj
ska Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych. Rząd niemiecki obowiązuje się ułatwić przewóz tych wojsk na Górny Śląsk.
§ 3.
Komisji przysługiwać będzie władza, jaką sprawował Rząd niemiecki lub Rząd pruski, z wyjątkiem co do dziedziny ustawodawstwa i podatków. Komisja będzie nadto zastępowała Władzę prowincjonalną oraz obwodu regencyjnego ( R e g i e r u n g s b e z i r k ) . Komisja będzie sama władną interpretować zakres władzy, przekazanej jej przez niniejsze przepisy i oznaczać, w jakim zakresie bę
dzie ją sama wykonywała, w jakim zaś pozostawi ją w rękach urzędów istnieją
cych.
Zmiany ustaw oraz istniejących podatków będą prawomocne tylko za zgodą Komisji.
Porządek będzie utrzymywany staraniem Komisji przy pomocy wojska, od
danego do jej dyspozycji, oraz, oile uzna to za konieczne, przy pomocy policji, rekrutującej się z miejscowej ludności.
Komisja będzie musiała zarządzić bezzwłocznie co potrzeba celem zastąpie
nia ewakuowanych władz niemieckich, w danym zaś razie powinna sama dać rozkaz ewakuowania i przystąpić do zastąpienia tych władz miejscowych, któreby ewakuować wypąiłąjowl psoq ienoś©loq .r.A/y,' ob wółnr/J i y/rin Zarządzi wszystko co potrzeba celem zapewnienia wolności, rzetelności i taj- i^pści głosowania. W szczególności Komisja będzie mogła orzec wydalenie z k ra
ju każdej osoby, która w jakikolwiek sposób usiłowałaby sfałszować wynik plebi
scytu za pomocą przekupstwa lub teroru.
Komisja będzie miała pełną władzę orzekania we wszystkich kwestjach i sprawach, które się mogą nasunąć przy wykonywaniu niniejszych przepisów.
Komisja będzie miała-doradców technicznych, których sama wybierze z po
śród miejscowej ludności.
Uchwały Komisji będą zapadały większością głosów.
Głosowanie odbędzie się po upływie terminu, oznaczonego przez Główne Mo
carstw a sprzymierzone i stowarzyszone, który jednak nie może być krótszy niż 6 miesięcy, ani też dłuższy ponad 18 miesięcy, licząc od dnia, w którym pomieniona Komisja rozpocznie czynności na obszarze plebiscytowym.
Praw o głosowania będzie przyznane każdej, bez różnicy płci, osobie, która czyni zadość warunkom następującym:
a) mieć będzie ukończonych 20 lat wieku w dniu 1 stycznia tego roku, w k tó rym plebiscyt się odbędzie;
b) urodziła się na obszarze, podlegającym plebiscytowi, albo też ma swoje tu stałe miejsce zamieszkania (domicile) od daty, która zostanie oznaczona przez Komisję, jednak nie późniejszej, niż 1 stycznia 1919 r., albo też została wydalona przez władze niemieckie i nie zachowała tam swego stałego miejsca zamiesz
kania.
Osobom, skazanym za przestępstwa polityczne, powinno być umożliwione wykonanie przysługującego im praw a głosowania.
Każdy będzie głosował w gminie, gdzie ma stałe zamieszkanie, albo, jeżeli nie ma stałego miejsca zamieszkania na obszarze plebiscytowym, w gmi
nie, w której się urodził. //onaitn wójłnolsa h x i
Wynik głosowania będzie oznaczony gminami większością głosów w każdej gminie.
§ 5.
Po zamknięciu głosowania Komisja zawiadomi Główne Mocarstwa sprzymie- l^one i stowarzyszone o liczbie głosów w każdej gminie, przedkładając im jed
nocześnie szczegółowy raport o przebiegu głosowania, tudzież wnioski co do li- nji, którą należy przyjąć za granicę Niemiec na Śląsku Górnym, uwzględniając przytem zarówno wyrażoną wolę ludności jak i położenie geograficzne oraz go
spodarcze miejscowości.
M 7 W
-piyintei wóbysiu fbn/lyi w pi iwBlzo$)4»i
T . ~ T u ,b /0