Perspektywy rozwoju funduszy inwestycyjnych

Można spodziewać się, że aktywa funduszy inwestycyjnych będą w kolejnych latach przyrastały w szybszym tempie niż lokaty bankowe ze względu na wpro-wadzenie Pracowniczych Programów Kapitałowych. Prawdopodobnie klienci będą również poszukiwać możliwości inwestowania oszczędności w alternatyw-ny sposób, a nie tylko na nisko oprocentowaalternatyw-nych lokatach bankowych. Część oszczędności gospodarstw domowych, z rachunków bankowych i depozytów wynoszących 828 mld zł może być konwertowana na fundusze inwestycyjne.

Tempo takich konwersji nie będzie duże ze względu na ostrożne inwestowa-nie w fundusze i będzie zależało w dużym stopniu od koniunktury na rynkach kapitałowych oraz zysków (lub strat), jakie będą generowały fundusze. Zawi-rowania na rynku i straty funduszy akcyjnych i zrównoważonych w czasie bessy zniechęcają na dłuższy czas klientów indywidualnych do oszczędzania w fundu-szach o wyższym ryzyku.

Bogacenie się społeczeństwa jest kluczowym czynnikiem przyszłego rozwoju funduszy inwestycyjnych. Wraz ze wzrostem gospodarczym zwiększa się popu-larność inwestowania w fundusze inwestycyjne w krajach rozwiniętych. Upo-wszechnienie dobrowolnych produktów emerytalnych jest niewielkie i aktywa na poziomie zaledwie 1% PKB w porównaniu do 15–20% PKB w krajach OECD. Wzrost aktywów i rozwój produktów emerytalnych przyśpieszy w kolej-nych latach. Rynek kapitałowy jest bardzo ważnym elementem gospodarki, bez którego niemożliwe jest tworzenie przewag innowacyjnych i konkurencyjnych.

Tym bardziej należy czuwać nad jego zrównoważonym rozwojem.

Perspektywy dla sektora funduszy inwestycyjnych są optymistyczne, nie-mniej jednak pamiętać należy, że tempo wzrostu aktywów funduszy będzie zależało od:

• zmiany sposobów gospodarowania wolnymi środkami przez gospodarstwa domowe i elastycznego dywersyfikowania oszczędności na depozytach ban-kowych i w funduszach inwestycyjnych;

• koniunktury na rynkach kapitałowych;

• awersji do ryzyka polskich inwestorów;

• niskich stóp procentowych sprzyjających poszukiwaniu wyższych stóp zwrotu;

• bogacenia się społeczeństwa i akumulacji kapitału;

• postępującej edukacji finansowej społeczeństwa;

• poszerzania oferty o fundusze operujące na rynkach zagranicznych;

• większej przejrzystości finansowej firm zarządzających aktywami;

• zmniejszających się prowizji i opłat za zarządzanie pobieranych przez fun-dusze;

• zwiększenia zaufania do funduszy inwestycyjnych poprzez odpowiednie wyjaśnianie klientom ryzyka związanego z inwestowaniem w fundusze i zmienności wyników różnych typów funduszy;

• rozwoju dobrowolnych planów emerytalnych IKE, IKZE, PPE i PPK;

• szczegółowe prezentowanie kosztów pobieranych przez dystrybutora i fun-dusz;

• regulacji prawnych mających na celu poprawienie przejrzystości oferty dla klientów, w tym badanie i ocena odpowiedniości funduszu dla danego klienta.

W celu stymulowania różnych form oszczędzania emerytalnego w fundu-szach należy:

• uświadamiać społeczeństwo o potrzebie zwiększania oszczędności;

• szerzej edukować i informować klientów nt. możliwości nabywania jedno-stek funduszy w ramach tańszych produktów emerytalnych;

• wyjaśniać w kanałach sprzedaży możliwości inwestowania w fundusze obli-gacji skarbu państwa jako alternatywy dla lokat bankowych;

• zachęcać do dywersyfikacji oszczędności, w tym nabywania różnych fundu-szy o różnych strategiach inwestycyjnych;

• propagować elektroniczne kanały dystrybucji;

• wprowadzać bardziej nowoczesne procedury bazujące na elektronicznych dokumentach i elektronicznych kanałach dystrybucji.

Bibliografia

Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Reformy Zabezpieczenia Społecznego. (1997). Bezpieczeń-stwo dzięki różnorodności. Reforma systemu emerytalno-rentowego w Polsce (wersja druga poprawiona). Warszawa, luty.

Christensen D. (1995). Survising the coming mutual fund crisis. Massachusetts: Little Brown

& Co.

Czapiński, J. i Panek, T. (2015). Diagnoza Społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków.

Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.

ESMA. (2017). Raport The impact of charges on mutual fund returns. Report on Trends, 6 listopad. Risks and Vulnerabilities, 2.

Henriques, D. (1997). Fidelity’s World: The Secret Life and Public Power of the Mutual Fund Giant. New York: Touchstone.

IZFiA i SpotData. (2019). Raport roczny 2018. Warszawa: Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami.

IZFiA. (2018). Aktywa funduszy inwestycyjnych (grudzień 2018). Pozyskano z https://

www.analizy.pl/fundusze/wiadomosci/24766/aktywa-funduszy-inwestycyjnych-%28gru-dzien-2018%29.html; www.analizy.pl.

IZFiA. (2018a). Raport roczny 2017. Warszawa: Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami.

KNF. (2016). Sektor funduszy emerytalnych w Polsce – ewolucja, kształt, perspektywy. Warszawa:

Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.

KNF. (2019). Indywidualne konta emerytalne oraz Indywidualne Konta Zabezpieczenia Eme-rytalnego w 2018 roku. Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.

KNF. (2019a). Pracownicze Programy Emerytalne w 2018 roku. Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.

Lavine, A. (1997). Wszystko o funduszach powierniczych. Warszawa: WIG Press.

Meluch, B, Nietrzepka, E. i Orlik, T. (1993). Fundusze powiernicze – zbiorowy inwestor na rynku kapitałowym. Warszawa: Twigger.

MF. (2019). Strategia Rozwoju rynku kapitałowego. Projekt 28 lutego 2019. Warszawa: Mini-sterstwo Finansów.

Miziołek, T. i Trzbiński, A. (2018). Rynek funduszy inwestycyjnych w Polce. Warszawa: Difin.

NBP. (2019). Statystyka funduszy inwestycyjnych 2018. Warszawa: Narodowy Bank Polski.

Pozyskano z https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/sfi.html.

Orlik, T. (2015). Udział funduszy inwestycyjnych w oszczędnościach gospodarstw domowych w latach 2004–2014. W: M. Kawiński (red.), Doubezpieczenie społeczne idea i kontynuacja.

Warszawa: Oficyna wydawnicza SGH.

Rutecka, J. (2011). Zakres redystrybucji dochodowej w ubezpieczeniowym systemie emerytalnym.

Warszawa: Oficyna wydawnicza SGH.

Szumlicz, T., Alińska, A. i Pietrzak, B. (red). (2011). Finansowanie systemu zabezpiecze-nia emerytalnego w świetle kryzysu ekonomicznego. W: A. Alińska, B. Pietrzak (red.), Finanse publiczne a kryzys ekonomiczny. Warszawa: CeDeWu.

Szumlicz, T., Walkowiak, W., Wasilewska-Trenkner, H., Czapiński, J., Sankowski, J. i Herbich M. (2010). III Filar receptą na wyższą emeryturę. Pozyskano z https://piu.org.pl/public/

upload/ibrowser/Emerytalne-1n.pdf.

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych (DzU Nr 116, poz. 1205, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (DzU 2016.0.1449, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. DzU 2010 Nr 34, poz. 189, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (DzU 2018, poz. 2215, z późn. zm.).

www.analizy.pl. Struktura oszczędności gospodarstw domowych 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018.

www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/sfi.html