Początki i rozwój UTW na UPJPII

Uniwersytet Trzeciego Wieku na UPJPII w Krakowie został założony w 2011 roku. Pierwsi studenci zainaugurowali rok akademicki 10 października tegoż roku². Studia na UTW roz-poczęło w roku akademickim 2011/2012 241 osób. W kolej-nych latach istnienia szkoły liczba słuchaczy systematycznie wzrastała, mimo że opuściło ją 45 osób, aby podjąć teologicz-ne studia stacjonarteologicz-ne³ na Uniwersytecie Papieskim Jana Paw-ła II w Krakowie. Rok akademicki 2019/2020 w Uniwersytecie Trzeciego Wieku zainaugurowało 550 studentów. Wśród osób,

które od początku są studentami UTW jest urodzona w roku 1918 Pani doktor Barbara Kaden-Swolkień.

UTW skierowany jest do osób, które mimo że przeszły na emeryturę, chcą się dalej rozwijać intelektualnie i duchowo.

Szczególnie ta potrzeba dalszego rozwoju duchowego była czymś, co stanowiło o  specyfice i  atrakcyjności propozycji przedstawionej przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II. UTW powstający na UPJPII w  Krakowie, a  więc na uniwersytecie

2 Por. M. Obrok, I. Szlachta, Historia działalności Uniwersytetu Trzeciego Wie-ku w: Seniorzy na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w  Krakowie, red.

J. Dziedzic, I. Szlachta, Kraków, 2016, s. 18.

3 Por. I. Szlachta, Z UTW na studia stacjonarne, „Vita Academica” 1/94 (2018),

kościelnym, dawał gwarancję, że formacja religijna słuchaczy będzie tu traktowana ze szczególną troską.

Proponowany słuchaczom program nie ogranicza się tylko do formacji pastoralnej. Specyfika religijna jest tym, co wyróż-nia i wzbogaca ofertę kościelnego UTW w stosunku do innych uniwersytetów trzeciego wieku działających w Krakowie. Obok celu rozwoju duchowego UPJPII w Krakowie przedstawia se-niorom ciekawy i stale wzbogacany program edukacyjny⁴.

Podstawową formą zajęć są od początku wykłady, a ich za-kres tematyczny jest sukcesywnie poszerzany. Ponadto stale wzbogacana jest oferta zajęć dodatkowych. Ich gama jest do-stosowywana do potrzeb i zainteresowań słuchaczy. Studenci UTW mają możliwość uczestnictwa w zwiedzaniu z przewod-nikiem Krakowa i  okolic, wycieczkach oraz pielgrzymkach krajowych i  zagranicznych. Biorą udział w  kursach kompu-terowych, kursach języka angielskiego, warsztatach biblijnych, liturgicznych i artystycznych, zajęciach na siłowni, tańcu w krę-gu, próbach chóru UTW, imprezach kulturalnych i  okolicz-nościowych (wyjściach kulturalnych do teatrów, na koncerty), wydarzeniach uczelnianych oraz spotkaniach z innymi działa-jącymi w kraju i za granicą organizacjami senioralnymi.

Część zajęć fakultatywnych, których realizację rozpoczę-to lub planowano, została objęta projektem „Aktywny senior z przyszłością!”. Jest to grant współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, a realizowany od 2019 roku. Stał się istotnym wsparciem dla UTW UPJPII, ponieważ środki uzyskane w ramach projektu

4 Por. J. Dziedzic, Uniwersytet Trzeciego Wieku na UPJPII w Krakowie, w: Model kształcenia seniorów na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, red.

pozwoliły na sfinansowanie zarówno wielu propozycji zawar-tych w programie edukacyjnym UTW, jak i na wprowadzenie nowych form zajęć dla seniorów. Pewne utrudnienia w jego realizacji spowodował okres pandemii COVID-19, kiedy nie wszystkie zajęcia mogły się odbywać. Mamy nadzieję, że po przywróceniu normalnego funkcjonowania UTW wszystkie zajęcia będą kontynuowane.

Specyfiką naszego UTW jest afiliowanie przy uniwersyte-cie kośuniwersyte-cielnym. Formacja religijna słuchaczy jest tu zalicza-na do zadań podstawowych. Odbywa się ozalicza-na w oparciu o do-bór wykładów o tematyce teologiczno-ascetycznej oraz o dni skupienia w adwencie, konferencje ascetyczne i nabożeństwa Drogi Krzyżowej w Wielkim Poście. Głównym punktem waż-nych wydarzeń religijważ-nych i okolicznościowych jest Euchary-stia. Na kształtowanie religijnych postaw mają także wpływ organizowane pielgrzymki krajowe i zagraniczne⁵.

W roku akademickim 2020/2021 w związku z pandemią wykłady a Uniwersytecie Trzeciego Wieku odbywają się w for-mie zdalnej. Z możliwości takiej formy przekazu skorzystało 220 osób, które posiadają w domu sprzęt informatyczny, nie-zbędny do odbioru wykładów. Umiejętności obsługi kompu-tera wielu seniorów zdobyło na organizowanych wcześniej przez UTW kursach komputerowych.

Od października 2020 roku wznowiono także realizację warsztatów liturgicznych online oraz niektórych zajęć z pro-jektu „Aktywny senior z przyszłością!”, które mogą odbywać się w formie zdalnej, tj. warsztaty artystyczne i biblijne. Podjęcie

5 J. Dziedzic, Edukacja seniorów na uniwersytetach trzeciego wieku, w: Model kształcenia seniorów na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła Ii w Krakowie,

tego wyzwania było niezwykle istotne, gdyż dzięki niemu utrzymywany jest kontakt ze studentami w tym trudnym cza-sie. Dyrekcja UTW liczy na powrót do dawnej liczby 550 stu-dentów uczących się na UTW przed pandemią. Ma również na-dzieję, że już od następnego roku akademickiego Uniwersytet Trzeciego Wieku będzie mógł powrócić do działalności stacjo-narnej, wznowić organizację wydarzeń kulturalnych i okolicz-nościowych, zwiedzania zabytków, wycieczek i pielgrzymek.

W dziesięcioletnim okresie istnienia UTW UPJPII opu-blikowało kilka książek. W  roku 2015 ukazała się publika-cja Starość. Problem czy szansa? Refleksja pastoralnoteologicz-na. red. J. Dziedzic. Jest to pokłosie zorganizowanej 15 V 2014 roku międzynarodowej konferencji naukowej zatytułowanej Starość. Problem czy szansa? Uniwersytet Trzeciego Wieku był współorganizatorem tej konferencji obok Wydziału Teologicz-nego UPJPII oraz Ruhr Universität Bochum. W roku 2016 wy-dano książkę Seniorzy na Uniwersytecie Papieskim Jana Paw-ła II, red. J. Dziedzic i I. Szlachta. Okazją do jej publikacji było pięciolecie działalności UTW UPJPII.

Następnie, w  roku 2017 ukazała się pierwszą z serii książek naukowych poruszających zagadnienia będące przedmiotem wykładów głoszonych słuchaczom UTW UPJPII. Publikacja zatytułowana W poszukiwaniu wiary dojrzałej. Refleksja pasto-ralnoteologiczna, red. J. Dziedzic poświęcona jest problematy-ce religijności i wiary. W roku 2018 wydano Model kształproblematy-cenia seniorów na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krako-wie, red. J. Dziedzic. Publikacja była dedykowana najstarszej studentce UTW Pani dr. Barbarze Kaden-Swolkień, która 16 listopada 2018 obchodziła jubileusz 100-lecia urodzin.

Rok 2019 zaowocował wydaniem drugiego tomu wykładów

-teologiczne, red. J. Dziedzic. Aktualnie w przygotowaniu jest trzeci tom wykładów: Człowiek i rozwój duchowy. Studium pa-storalno-teologiczne, red. J. Dziedzic.

Studenci UTW piszą też artykuły do biuletynu informa-cyjnego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie

„Vita Academica”. Starają się w nich dokumentować ważne wy-darzenia z  życia społeczności UTW. W  okresie 2011–2020 zamieścili tam 55 artykułów. UTW posiada również własną stronę internetową http://utw.upjp2.edu.pl/ na której umiesz-czane są informacje dla słuchaczy m.in. regulamin, informacje o kolejnych rekrutacjach, aktualności, plany zajęć, czy tematy wykładów. Seniorzy z UTW angażują się również w różne ak-cje charytatywne poprzez organizowanie zbiórek pieniężnych i darów rzeczowych.