1. Zadanie I – Artystyczne zajęcia manualne
1.1 Warsztaty „Słowa i obrazu”
„Właściwy byt dzieła sztuki polega raczej na tym, że staje się ono doświadczeniem, które przemienia doświadczającego.”
H. G. Gadamer
Monika Wlezień
Warsztaty „Słowa i obrazu” z projektu „Aktywny senior z przy-szłością!” są prowadzone na Uniwersytecie Trzeciego Wieku UPJPII w Krakowie od 2019 roku. Bierze w nich udział 15 se-niorów. Stałym mottem spotkań są słowa filozofa, H. G. Ga-damer’a o przemieniającym doświadczeniu sztuki. Niezależnie od podejmowanych tematów, celem warsztatów jest konfronta-cja uczestników z żywotną treścią sztuki, budowanie własnego
„muzeum wyobraźni”. Pomocą służy towarzyszący uczestnikom szkicownik-dziennik i czas na osobistą refleksję.
W 2019 roku w cyklu rozmów, poruszyliśmy tematy portre-tu kobiecego, rodziny oraz obrazu domu rodzinnego w szportre-tu- w sztu-ce. Poznaliśmy jakie wartości przypisywano przedmiotom co-dziennego użytku w kompozycjach martwych natur, zajęliśmy się także obrazem miasta w malarstwie i innych tekstach kultury.
Poznawaliśmy także własne miasto, krakowskie śródmie-ście i Galerię Rzemiosła Artystycznego w Muzeum Narodo- wym, aby lepiej odkryć realia przedstawiane w malarstwie. Zaz- najamianie się z rzemiosłem artystycznym łączyło się z pozna-waniem historii dawnych wnętrz, ubiorów i obyczajów. Nie-jednokrotnie odczytywaliśmy łacińskie sentencje,
wyobraże-codziennego użytku utrwalaliśmy w szkicownikach. Wąski kadr spojrzenia na cenne przedmioty, uzupełniał szerszy kadr wnętrz przedstawianych w malarstwie i szeroki kadr miasta.
Wiele uwagi poświęciliśmy portretom od antyku po współ-czesność, zarówno przedstawieniu osoby, portretom psycho-logicznym, jak i historycznym wnętrzom, w których uwiecz-niano portretowanych.
Cykl zajęć zakończyły spotkania poświęcone symbolice pięciu zmysłów, tematowi obecnemu w sposób ukryty zarówno w obrazach martwych natur, jak i w portretach. Warsztaty dały seniorom czas na osobisty namysł ale stworzyły także okazję do wymiany myśli, przyniosły radość wspólnych doświadczeń obcowania z pięknem.
Prace wykonane podczas warsztatów:
Opinie uczestników:
Na spotkania warsztatowe „Słowa i obrazu” oczekiwałam niecierpliwie i uczestniczyłam w nich z przyjemnością. Warsz-taty obejmowały cotygodniowe spotkania, comiesięczne wi-zyty w Galerii Rzemiosła Artystycznego w Muzeum Narodo-wym oraz spacery ulicami Krakowa i zwiedzanie kościołów.
Zaskakujące i pouczające okazało się dla mnie rysowanie de-tali oglądanych obiektów. Ćwiczenia rysunkowe pomogły mi zatrzymać się, skupić, zobaczyć wspaniałość i mistrzostwo dawnych artystów w cyzelowaniu najdrobniejszych szczegó-łów przedmiotów i ich symbolikę. Dzięki wyjaśnieniom Pani Moniki prowadzącej nasze spotkania mogłam poznać historię, kulturę i ludzi, którzy ją tworzyli. Podczas naszych warszta-tów poznawaliśmy architekturę włoskich miast (Siena, Wene-cja, Florencja), wnętrza mieszkalne w malarstwie i „ciche życie”
martwej natury.
Szczególnie fascynujące były zajęcia poświęcone wybra-nym motywom i ich symbolice: ciała, gestu, ruchu (oko, ucho, stopa), a także światła (słońce, księżyc). Dzięki Pani prowa-dzącej zajęcia odsłaniały się przed nami coraz to nowe i bogat-sze znaczenia i symbolika oglądanych obrazów wcześniej nie dostrzegana. Brakuje mi tych zajęć. Chciałabym w dalszym ciągu poznawać piękno sztuki i jej znaczenia.
Barbara Maruszczak Jestem słuchaczką II roku. Od I roku uczestniczyłam w war- sztatach „Słowa i obrazu”, które odbywały się w ramach projek-tu „Aktywny senior z przyszłością!”. Zajęcia prowadziła w bar-
zajęcia zaproponowała nam różne formy poznawania i przy-bliżania sztuki. Odbywały się zajęcia audytoryjne, spotkania w Muzeum Narodowym, a także spacery po Krakowie. Pod-czas każdej lekcji chłonęłam wiedzę – Pod-czasem całkiem dla mnie nową, a czasem poszerzającą to, co wiedziałam już wcze-śniej. Kiedy Pani Monika prowadziła nas uliczkami Florencji czy Sieny przypominałam sobie te miejsca, bo kiedyś sama je odwiedziłam.
Na spotkaniach w gmachu głównym Muzeum Narodowe- go Pani Monika opowiadała nam jak sztuka rozwijała się przez wieki. W specjalnie dla nas przeznaczonych szkicownikach mogłyśmy zrobić rysunek dowolnie wybranego eksponatu np.
średniowiecznego witraża św. Augustyna, podłogowego kafla z kościoła św. Trójcy w Krakowie, intarsjowanej skrzyni z Nie-miec z XVI wieku, czy wielu innych eksponatów w Galerii Rzemiosła Artystycznego. Wydaje mi się że właśnie te zaję-cia w Muzeum Narodowym były dla mnie najciekawsze – po-przez bezpośredni kontakt z różnorodną sztuką tj. obrazami, witrażami, ubiorami, meblami, naczyniami. Bardzo istotne były tu informacje przekazywane nam przez panią Monikę o poszczególnych obiektach, których nie mogłam znaleźć w opi- sach muzealnych przy gablotach. W czasie spacerów po Kra-kowie dowiedziałam się wielu nowym rzeczy, dzięki Pani pro-wadzącej zajęcia, która zwróciła moją uwagę na detale archi-tektoniczne, których na co dzień nie dostrzegałam np. złoty lew nad bramą jednej z kamienic przy ulicy Grodzkiej.
Nasze spotkania w ramach warsztatów „Słowa i obrazu”
rozpoczęły się i zakończyły wykładami w sali zajęciowej na ul.
Bernardyńskiej 3 podczas których prezentowano dzieła malar-skie, rzeźbę i ciekawe budowle. W niezwykle interesujący
spo-wnętrz czy kończący całość cykl na temat pór roku, symboli-ki miesięcy. Reasumując – gdybym mogła uczestniczyć po raz drugi w takich zajęciach prowadzonych przez panią Monikę Wlezień to bardzo chętnie skorzystałabym z takiej możliwości.
Pani Monika przygotowała znakomicie całość warsztatów, przekazując nam wiele interesujących informacji o dziełach sztuki, a także dając nam możliwość wypowiedzenia własnych wrażeń i dyskusji w grupie. Przy tym okazała nam wiele życz-liwości i sympatii.
Magdalena Szynal Warsztaty „Słowo i obraz” z projektu „Aktywny senior z przy-szłością!” były według mnie najbardziej interesującymi zajęcia-mi na Uniwersytecie Trzeciego Wieku. Materiał na zajęciach przekazywany był za pomocą prezentacji multimedialnej, bo-gato i szczegółowo komentowanej przez prowadzącą zajęcia, Panią Monikę Wlezień – historyka sztuki. W czasie zajęć pro-wadzona była dyskusja dotycząca pokazywanych obrazów, za-równo technik malarskich, szczegółów wartych dokładniejsze-go przyglądnięcia się, jak i naszych odczuć jako odbiorców.
Dodatkowo w ramach tego przedmiotu odbywały się też wy-kłady w Muzeum Narodowym, wizyty w kościołach, a także spacery edukacyjne najbardziej znanymi ulicami Krakowa.
Warsztaty te pozwoliły mi poznać ewolucje sztuki na prze-strzeni wieków, jak również poszerzyć wiedzę na temat sym-boliki słowa, obrazu i czasu.
Irena Zajączkowska-Chodyń