Sposób badania, oceny i działań naprawczych jakości środowiska określają akty prawne - ustawy i wynikające z nich akty wykonawcze, które m. in. zawierają wykazy substancji zagrażających środowisku naturalnemu i dopuszczalne stężenia w poszczególnych jego elementach. Ochronę środowiska przed zanieczyszczeniem regulują i dostosowują do ustawodawstwa Unii Europejskiej ustawy takie, jak:
a) z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 25, poz. 150 z późniejszymi zmianami, ostatnia z dnia 20 listopada 2009 r., Dz. U. Nr 215 poz. 1664),
b) z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo Wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późniejszymi zmianami),
c) z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 ze zmianami),
d) z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63 poz. 638 z późniejszymi zmianami),
e) z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania
N O
Niejednorodność
48 niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie (Dz. U. z 2007 r. Nr 90 poz. 607), f) z dnia 16.kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880),
g) z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową (Dz. U. Nr 121, poz. 1263),
h) z dnia 30 lipca 2004 r. o międzynarodowym obrocie odpadami (Dz. U. Nr 191, poz. 1956), i) z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów
cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 281, poz. 2784),
j) z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 176, poz. 1236).
Szczegółowymi aktami wykonawczymi są Rozporządzenia Ministra Środowiska, jak np.:
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112 poz.1206),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz.796),
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 lipca 2002 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. Nr 129, poz. 1108, zmiany: Dz.U. z 2003 r. Nr 163, poz. 1585), • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych
osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140, sprostowanie Dz. U. Nr 155, poz. 1299), • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów
jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych, w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać morskie wody wewnętrzne i wody przybrzeżne będące środowiskiem życia skorupiaków i mięczaków (Dz. U. Nr 176, poz. 1455),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. Nr 204, poz.1728),
• Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r.:
w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 241, poz. 2093),
w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 4, poz. 44), • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów
49 • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. Nr 32, poz. 284),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 168, poz. 1763),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych mas substancji, które mogą być odprowadzane w ściekach przemysłowych (Dz. U. Nr 180, poz. 1867),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzanie map
akustycznych oraz sposobu określania granic terenów objętych tymi mapami (Dz. U. z 2007 Nr 1, poz. 8),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr 221, poz. 1645),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. Nr 52, poz. 310),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 25 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących rejestru zawierającego informacje o stanie akustycznym środowiska (Dz. U. Nr 82, poz. 500),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 czerwca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896),
50 klasyfikacji stanu jednolitych części wód (Dz. U. Nr 162, poz.1008),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie dokonywania ocen poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 5, poz. 31),
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. Nr 81, poz. 685),
• Art.83 ust.3. ustawy Prawo ochrony środowiska. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, standardy jakości zapachowej powietrza i metody oceny zapachowej jakości powietrza.
7. Literatura
1. Dojlido, J. (red.) Fizyko-chemiczne badanie wody i ścieków; Wydawnictwo "Arkady": Warszawa, 1999.
2. Falkowska, L.; Lewandowska, A. Aerozole i gazy w atmosferze ziemskiej – zmiany globalne; Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego: Gdańsk, 2009.
3. Falkowska, L.; Lewandowska, A. Aerozole i gazy w atmosferze ziemskiej Przewodnik metodyczny do ćwiczeń; Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego: Gdańsk, 2009.
4. Jones, A.; Duck, R.; Reed, R.; Weyers, J. Nauki o środowisku. Ćwiczenia praktyczne; Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa, 2002.
5. Namieśnik, J.; Jamrógiewicz, Z.; Pilarczyk, M.; Torres, L. Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy; Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa, 2000.
6. Namieśnik, J.; Jamrógiewicz, Z. (red.) Fizykochemiczne metody kontroli zanieczyszczeń środowiska; Wydawnictwo Naukowo-Techniczne: Warszawa, 1998.
7. Bielińska, E. J. J. Res. A. Agric. Eng. 2007, 3, 52.
8. Bielińska, E. J.; Domża, H. Acta Agrophysica. Rozprawy i Monografie 2007, 2, 5-9.
9. Czerniak, A.; Poszyler-Adamska, A. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich 2009, 5, 7–18.
10. Garczyńska, M.; Mazur, A.; Kostecka, J. Zeszyty Naukowe, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze;
Oddział w Rzeszowie 2009, 11.
11. Kłos, A. CHEMIA · DYDAKTYKA · EKOLOGIA · METROLOGIA 2007, R. 12, NR 1-2. 12. Matczak, W.; Gromiec, J. Medycyna Pracy 2001, 52, 423-436.
13. Zawadzki, J.; Magiera, T.; Strzyszcz, Z. Archiwum Ochrony Środowiska 2004, 30, 71-82.
14. Auriga, L.; Otremba, Z. Techniki „remote sensing” w wykrywaniu skażeń chemicznych morza, IV
Sympozjum „Bezpieczeństwo życia na morzu i ochrona środowiska naturalnego”, Kołobrzeg, 8-10 czerwca 2000; kepler.am.gdynia.pl/~zot/Kolobrzeg2000.pdf
15. Czerniak, A.; Kayzer, D.; Poszyler-Adamska, A. Nowe metody oceny zasięgu migracji poziomej i pionowej pierwiastków śladowych w glebie przydrożnej,
konferencja.21.edu.pl/publikacje/2010/7/4.03_POSZYLER.pdf
16. Drożdż-Gaj, D. Biomarkery stresu powodowanego metalami ciężkimi i pestycydem (Metiokarb)
wybranych narządów ślimaków lądowych, Praca doktorska, Katowice 2007,
www.sbc.org.pl/Content/7033
17. Kmiecik, E. Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w oparciu o wyniki badań monitoringowych; Krakow 2009; http://home.agh.edu.pl/~ek/b/ocena_stanu.pdf
51 18. Pomianowski P., Rogowski R., Rudzki M., Zastosowanie badań i pomiarów geofizycznych w ochronie elektrochemicznej, VII Krajowa „Konferencja Pomiary korozyjne w ochronie elektrochemicznej”, Jurata, 18-20.09.2002,
www.corrpol.pl/pkeopk-sep/jurata2002/Pomianowski.pdf
19. Pomierny S., Ocena wybranych wskaźników ekologicznych w świeżych borach sosnowych
zlokalizowanych wokół „Huty Katowice”; Praca doktorska, Katowice, 2007, www.dart-europe.eu/full.php?id=258185 20. home.agh.edu.pl/~kca/zte-wyk-nas.pdf 21. www.fuw.edu.pl/~zopt/Lidar/intro.html 22. neo.dmcs.p.lodz.pl/mikromaszyny/03_czujniki_chemiczne.pdf 23. sound.eti.pg.gda.pl/student/med/biosensory.pdf 24. telegeo.wgsr.uw.edu.pl/files/Prof_Oledzki_Wyklad10_SPOT.pdf 25. www.gdansk.pl/plik,25161.html 26. www.gprsystem.pl/index.php?metodaelektrooporowa,84 27. www.hach-lange.pl/.../DOC030_60_00387_Jun06_part1.pdf - 28. www.infocorp.com.pl/publikacje/Pub_zarz_monitoring.pdf 29. www.infocorp.com.pl/publikacje/Szczecin_2_2006.pdf 30. www.pentol.com.pl/.../Pentol_System_ciaglego_monitoringu_emisji_inf_tech_08_2008%20MF%2 020080901.pdf 31. www.pg.gda.pl/chem/CEEAM/Dokumenty/.../rozdzial_001.pdf 32. www.sperian.com/Supplementary/Documents_and.../Best.../1033.aspx 33. www.straz.bialystok.pl/pl/index.php?option=com.
52