Podsumowanie i wnioski

1. Pogórze Śląskie charakteryzuje się obec-nością zróżnicowanej roślinności leśnej, reprezentowanej przez 16 zespołów i 14 fitocenonów w randze zbiorowiska. Są one zróżnicowane wewnętrznie na pod-zespoły i warianty, tworząc łącznie 42 jednostki roślinności.

2. Opisane jednostki reprezentują zarówno roślinność o charakterze naturalnym, jak i uwarunkowaną antropogenicznie.

Wśród naturalnych zbiorowisk omawia-nego obszaru rozpoznano: Stellario nemo-rum-Alnetum glutinosae, Carici remotae--Fraxinetum, Alnetum incanae, Ficario-Ul-metum minoris, Tilio cordatae-Carpinetum typicum, Luzulo pilosae-Fagetum, Dentario glandulosae-Fagetum, Lunario-Aceretum, zbiorowisko Acer pseudoplatanus-Dry-opteris affinis, Aceri platanoidis-Tilietum platyphylli, Sphagno squarrosi-Alnetum, zbiorowisko Alnus glutinosa-Cardamine amara, Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Querco roboris-Pinetum i zbioro-wisko Alnus glutinosa-Equisetum sylva-ticum. Oprócz tego dwie jednostki mają niepewny status; być może istnienie re-prezentujących je fitocenoz jest uwarun-kowane częściowo antropogenicznie – Abietetum albae i zbiorowisko Salix fragi-lis. Ponadto rozpoznano jednostki o cha-rakterze półnaturalnym, wykształcające się jako efekt uboczny działalności czło-wieka. Są nimi: zbiorowisko Quercus ro-bur-Melampyrum nemorosum, Ribeso ni-gri-Alnetum, zbiorowisko Alnus glutinosa oraz Ciarici albae-Fagetum. Dwa spośród

the work are xenospontaneous, that is, they are built by alien species but can develop spontaneously – they are Robinia pseudoacacia community and Quercus rubra community.

3. A significant part of the forest areas of the discussed area is occupied by forests with the character of forest crops. They have been described as Quercus robur-Amelanchier spicata community, Larix decidua community, Pinus nigra commu-nity, Pinus sylvestris commucommu-nity, Picea abies community, and the multi-species planting community.

4. One of the most common types of veg-etation are, moreover, the impoverished forms of the oak-hornbeam forests – described as a community of Quercus robur-Carex brizoides.

5. The diversity of forest vegetation in the discussed area is conditioned by the interaction of many factors – geological, geomorphological, topographical, hydro-logical, and geographical. Individual fac-tors may play a different role in various types of plant communities.

6. In most cases, the geomorphological, hydrological, and topographical factors determine the diversity of deciduous for-est vegetation at the class level. Geologi-cal factors have the greatest impact on the internal diversity of alliances. The occurrence of coniferous communities from the Vaccinio-Piceetea class is deter-mined by the geological substrate of an acidic nature, their internal variation is dependent to a large extent on the local topography.

7. Among the geological factors, the great-est impact on the diversity of vegetation has the presence of the limestone sub-strate or a lack thereof and the occur-rence of acidic loess soil. Alluvial forests do not exhibit variability depending on the type of geological substrate, evolving on surface alluvial formations, poorly differentiated internally. The geomor-phological characteristics of the stream

wyróżnionych w pracy zbiorowisk ro-ślinnych ma charakter ksenosponta-niczny, tzn. są budowane przez gatunki obce, ale mogą wykształcać się sponta-nicznie – zbiorowisko Robinia pseudo-acacia oraz zbiorowisko Quercus rubra.

3. Znaczną część terenów leśnych omawia-nego obszaru zajmują lasy o charakterze upraw leśnych. Zostały one opisane jako:

zbiorowisko Quercus robur-Amelanchier spicata, zbiorowisko Larix decidua, zbio-rowisko Pinus nigra, zbiozbio-rowisko Pinus sylvestris, zbiorowisko Picea abies oraz zbiorowisko nasadzeń wielogatunko-wych.

4. Jednym z najczęściej występujących typów roślinności są ponadto kadłu-bowe postaci grądów – opisane jako zbiorowisko Quercus robur-Carex brizo-ides.

5. Zróżnicowanie roślinności leśnej oma-wianego obszaru jest uwarunkowane współdziałaniem wielu czynników – geo-logicznych, geomorfogeo-logicznych, topo-graficznych, hydrologicznych i geogra-ficznych. Poszczególne czynniki mogą odgrywać odmienną rolę w różnych ty-pach zbiorowisk roślinnych.

6. W większości przypadków o zróżnicowa-niu roślinności lasów liściastych na po-ziomie klas decydują głównie czynniki geomorfologiczne, hydrologiczne oraz topograficzne. Czynniki geologiczne mają największy wpływ na zróżnicowa-nie wewnętrzne związków. O występo-waniu zbiorowisk borowych z klasy Vac-cinio-Piceetea decyduje z kolei podłoże geologiczne o charakterze kwaśnym, ich wewnętrze zróżnicowanie jest zależne w dużej mierze od lokalnej topografii.

7. Wśród czynników geologicznych naj-większy wpływ na zróżnicowanie roślin- ności ma obecność depozytów wapien-nego lub też jego brak i występowanie kwaśnego podłoża lessowego. Lasy łę-gowe nie wykazują zmienności w zależ-ności od typu podłoża geologicznego, wykształcając się na powierzchniowych

determine the type of the riparian com-munity.

8. During the research, the presence of invasive species has been observed, which may have a significant impact on the forests of the discussed area in the future. The most affected by the impact of herbaceous species of foreign origin are communities of poplar and willow riparian forests. Tree species – Robinia pseudoacacia and Quercus rubra tend to create spontaneous plant communities that are a threat to native ecosystems.

A potential threat is also the spread of Amelanchier spicata in the underwood of forest communities. It adversely af-fects the species richness and is renewed in all types of forest communities.

9. The main ecophysiographic factors determining the diversity of forest vegetation are: geological background, topography of the area, soil moistening, intensification of erosion processes, and forest management.

utworach aluwialnych, słabo zróżnico-wanych wewnętrznie. O typie zbiorowi-ska łęgowego decyduje charakterystyka geomorfologiczna potoku.

8. W trakcie badań zaobserwowano obec-ność gatunków inwazyjnych, mogą-cych w przyszłości mieć istotny wpływ na lasy omawianego obszaru. Najbar-dziej zmienionymi poprzez wpływ ga-tunków zielnych obcego pochodzenia są zbiorowiska łęgów topolowych i wierz-bowych. Gatunki drzewiaste – Robinia pseudoacacia oraz Quercus rubra wyka-zują tendencje do tworzenia spontanicz-nych zbiorowisk roślinspontanicz-nych, będących zagrożeniem dla rodzimych ekosyste-mów. Potencjalne zagrożenie stanowi także rozprzestrzenianie się Amelanchier spicata w podszycie zbiorowisk leśnych.

Wpływa on niekorzystnie na bogactwo gatunkowe i odnawia się we wszystkich typach zbiorowisk leśnych.

9. Głównymi czynnikami ekofizjograficz-nymi decydującymi o zróżnicowaniu roślinności leśnej są: podłoże geolo-giczne, topografia terenu, uwilgotnienie podłoża, nasilenie procesów erozyjnych oraz gospodarka leśna.