Podsumowanie sytuacji zdrowotnej

Niepełnosprawność mieszkańców wsi najczęściej spowodowana jest chorobą. Dotyczy to 59,4% niepełnosprawnych. Drugą przyczyną są wypadki, urazy i zatrucia zewnątrzpochodne. Z tego powodu niepełnosprawnych jest 27,4%. Trzecią przyczyną niepełnosprawności okazały się wady i choroby wrodzone, które stanowiły 13,1%. Spośród chorób – wiodących przyczyn niepełnosprawności, najczęściej występowały schorzenia układu kostno-mięśniowego (21,7%) i układu krążenia (13,7%).

Jeżeli chodzi o czas trwania niepełnosprawności to zdecydowanie najwięcej było osób, u których niepełnosprawność trwa od roku do 5 lat (54,3%). Najmniejszy odsetek osób niepełnosprawnych legitymował się czasem trwania niepełnosprawności dłuższym niż 10 lat, ale nie od urodzenia (7,4%). W badanej populacji najwięcej było osób, które

15-19 lat. Wszystkie badane osoby posiadały orzeczenie o stopniu niepełnosprawność. Największą grupę stanowiły osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (41,5%), na drugim miejscu znajdowały się osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności (26,9%), najmniej liczną grupę stanowiły osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności (24,6%). Jedna trzecia badanych mężczyzn i ½ badanych kobiet dotkniętych jest również, niezależnie od niepełnosprawności chorobą przewlekłą. Najczęstszą z tych chorób jest alergia, ma ją 39% spośród cierpiących na przewlekłe choroby.

W ośrodku zdrowia czy poradni specjalistycznej, która dominowała w odpowiedziach leczyło się 62,4% wszystkich badanych. Następna grupa to

respondenci leczeni w szpitalu i resortowej służbie zdrowia (34,9%). Najmniej popularne były prywatne gabinety lekarskie, z których korzystało 6,7% badanych.

Ocena dostępności do opieki medycznej dokonana przez badanych wypadła źle.

Dobrze oceniający dostępność do usług medycznych stanowili 19,1%, wystarczająco – 18,3% a negatywnie oceniających było 68,0% badanych. Należy

podkreślić, że wystąpiły istotne statystycznie różnice udziału mężczyzn i kobiet pod względem oceny dostępności do usług medycznych, przy czym odsetek mężczyzn dobrze oceniających dostępność do usług medycznych był dwukrotnie wyższy niż

kobiet. Wyniki te są niezależne od wieku, wykształcenia, stanu cywilnego. Zależą natomiast od przyczyny (p=0,0072) i wieku nabycia niepełnosprawności

(p=0,0495).

Zdecydowana większość 129 osób tj. 73,7% nie korzysta z rehabilitacji medycznej. Wśród korzystających blisko trzykrotnie więcej było kobiet (36,5%) niż mężczyzn (13,9%). Spośród osób, które nie korzystały z rehabilitacji medycznej 27,9% mężczyzn i 42,6% kobiet deklarowało pilną potrzebę skorzystania z zabiegów rehabilitacji leczniczej. Preferowane formy rehabilitacji medycznej to formy środowiskowe (ambulatoryjne) – 71,3% wskazań. Sporadycznie niepełnosprawni

mieszkańcy wsi biorący udział w badaniu deklarowali, że korzystali z rehabilitacji w czasie pobytu w sanatorium. Z tej formy rehabilitacji korzystało tylko 5,5% badanych

pomimo, że 109 osobom (62,3%) lekarze proponowali taką formę rehabilitacji. Z analizy porównawczej udziału obu płci wynika, że tego rodzaju propozycja częściej dotyczyła mężczyzn (p=0,0021).

Jeszcze gorzej przedstawia się udział osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych, w których uczestniczyło 29,8% badanych. Kobiety nieznacznie

częściej korzystały z tej formy rehabilitacji niż mężczyźni (p=0,0217). Największy odsetek badanych biorących udział w turnusie rehabilitacyjnym reprezentowały osoby z najmłodszej grupy wieku 18-24 lat – 42,9%. Odsetek ten malał wraz ze wzrostem wieku badanych, aż do 31 % wśród osób w wieku 40-45 lat. Osoby stanu wolnego

najczęściej spośród badanych przebywały na turnusie rehabilitacyjnym (Test FFH p=0,0001). Przyczyna i wiek nabycia niepełnosprawności okazały się

istotnym czynnikiem wpływającym na udział niepełnosprawnych w turnusie rehabilitacyjnym (p=0,0000). Największa różnica zaznaczyła się wśród osób niepełnosprawnych od urodzenia (73,9%) i niepełnosprawnych z powodu choroby (3,9%). Wraz z wiekiem nabycia niepełnosprawności malał udział procentowy osób biorących udział w turnusach rehabilitacyjnych, aż do 1,2% w grupie osób, które nabyły niepełnosprawność po 30 roku życia.

Potrzebę użytkowania lub użytkowanie sprzętu rehabilitacyjnego ortopedycznego

wspomagającego sprawność lokomocyjną zgłosiło 33,7% badanych. Blisko połowa z nich takiego sprzętu nie posiada. Zgłaszane przez niepełnosprawnych potrzeby w zakresie sprzętu pomocniczego dotyczą głównie wózków inwalidzkich (33,9% wskazań), okularów (30,5%), kul, lasek, balkoników (25,4%).

Kłopoty i trudności ze zdrowiem zgłosiło 61,1% badanych. Najwięcej osób niepełnosprawnych biorących udział w badaniu miało problemy w poruszaniu się (22,9%), z których 11,4% porusza się na wózkach inwalidzkich. Zwraca uwagę większe ograniczenie lokomocji wśród kobiet (27,1%) niż u mężczyzn. Około 21,1% badanych

ma kłopoty ze snem. W grupie tych osób nie co więcej było mężczyzn (24,1%) w porównaniu z kobietami (18,8%). Problemy ze wzrokiem miało 6,9% badanych, przy

czym różnice jakie wystąpiły między płcią okazały się tu zbliżone (około 1,3%).

Ponad połowa badanych potwierdziła, że niepełnosprawność wpływa na ich stan psychiczny, w równym stopniu mężczyźni i kobiety. Z powodu niepełnosprawności badani najczęściej odczuwają dyskomfort psychiczny, doświadczają braku akceptacji ze strony rodziny, bezsilności, czują się izolowani od ludzi. Duża grupa osób ma poczucie, że jest ciężarem dla innych. Z kolei 16,6% respondentów uważało swoje życie za stracone.

Spośród wszystkich badanych 81,7% akceptuje swoją niepełnosprawność. Nie pogodzi się z nią 9,7%, a 8,5% nigdy się nad tym nie zastanawiało.

Różny jest stosunek badanych do niepełnosprawności. Największy odsetek badanych (81,7%) odpowiadało, że „jest ciężko, ale kocha siebie takim, jakim jest”, 9,7% nie może pogodzić się z tym co ich spotkało.

Większość osób niepełnosprawnych oceniła swój stan zdrowia w kategoriach negatywnych. Ta kategoria oceny dominowała wśród osób najmłodszych i w dwóch najstarszych grupach wieku 35-39 i 40-45 lat, żonatych i zamężnych oraz słabo wykształconych (60,6%). Wykazano wysoce istotną statystycznie zależność oceny stanu zdrowia od przyczyny nabycia niepełnosprawności (p=0,0001). Wśród negatywnie oceniających swój stan zdrowia było najwięcej osób z niepełnosprawnością pochorobową (71,2%). Ta kategoria oceny przeważała również wśród osób, u których niepełnosprawność powstała po 30 roku życia.

Stan zdrowia jako dobry i bardzo dobry oceniło 46,3% i 2,3% badanych. Tu podobnie jak w poprzedniej kategorii udział badanych obu płci był taki sam. Ta kategoria oceny przeważała wśród osób w wieku 25-29 lat, stanu wolnego, o wysokim statusie wykształcenia. Wraz z wiekiem spadał udział procentowy osób

pozytywnie oceniających swój stan zdrowia. Również w tej kategorii oceny stwierdzono najwyższy wskaźnik w grupie osób niepełnosprawnych z powodu urazu (70,8%). Osoby niepełnosprawne od urodzenia i które nabyły niepełnosprawność przed

18 rokiem życia częściej oceniały swój stan zdrowia w kategoriach pozytywnych w porównaniu z badanymi, którzy nabyli niepełnosprawność po 18 roku życia. Nie stwierdzono istnienia zależności samooceny stanu zdrowia badanych od stopnia

samodzielności fizycznej (p=0,0567). Reasumując powyższe dane należy stwierdzić, że w większości osoby niepełnosprawne oceniają swój stan zdrowia w kategoriach

negatywnych (53,7%), w równym stopniu mężczyźni i kobiety.

6.8. Ocena funkcjonowania fizycznego badanych na podstawie oceny