Pojazdy o napędzie elektrycznym

Transport publiczny i komunalny

W Gminie Starachowice w publicznym transporcie zbiorowym obsługiwanym przez ZEC Sp. z o.o.

w Starachowicach oraz w transporcie komunalnym nie występują pojazdy napędzane energią elektryczną.

Na tabor pojazdów służących do bieżącej obsługi Urzędu Miejskiego składa się jeden pojazd hybrydowy - Toyota Yaris 1NZ-FXE, która została zakupiona pod koniec 2019 r.

Transport prywatny

Na terenie Gminy Starachowice od 2014 roku do roku 2020 zarejestrowano tylko 5 pojazdów prywatnych napędzanych energią elektryczną. Jest to znikoma liczba w stosunku do ogółu zarejestrowanych pojazdów w Mieście.

2014 r. - 1 samochód osobowy;

2015 r. - 1 motorower;

2016 r. - brak zarejestrowanych pojazdów;

2017 r. - brak zarejestrowanych pojazdów;

2018 r. - 2 motorowery;

2019 r. - brak zarejestrowanych pojazdów;

2020 r. - 1 motorower.

0 500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000 4 500

2015 2016 2017 2018

4 144 4 292 4 169 4 481

15 21 127 161

Gaz (LPG) Pozostałe

Strona | 33 3.2.4. Ogólnodostępna publiczna infrastruktura

ładowania

Ładowanie pojazdów elektrycznych (PEV) możliwe jest obecnie na wiele sposobów, tj. poprzez:¹¹:

wymianę całego zestawu akumulatorów;

ładowanie pantografowe - stosowane zazwyczaj w przypadku autobusów, które polega na automatycznym podłączeniu do instalacji na dachu pojazdu ze stacją ładowania przy pomocy wysuwanego pantografu;

ładowanie indukcyjne (bezprzewodowe), które polega na wykorzystywaniu indukcji elektromagnetycznej, lecz jest to rozwiązanie mało powszechne i nieefektywne z powodu możliwych strat energii;

ładowanie przewodowe - polega na samodzielnym podłączeniu pojazdu do urządzenia ładującego za pomocą przewodu.

Jako uzupełnienie zastosować można także ładowanie solarne - dzięki panelom fotowoltaicznym umieszczonym na dachach pojazdów.

Punkty ładowania pojazdów elektrycznych, w myśl Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych definiowane są jako „urządzenia umożliwiające ładowanie pojedynczego pojazdu elektrycznego, pojazdu hybrydowego i autobusu zeroemisyjnego oraz miejsca, w których wymienia się lub ładuje akumulator służący do napędu tego pojazdu”.

Natomiast poprzez stacje ładowania rozumie się:

a) urządzenie budowlane obejmujące punkt ładowania o normalnej mocy lub punkt ładowania o dużej mocy, związane z obiektem budowlanym, lub

b) wolnostojący obiekt budowlany z zainstalowanym co najmniej jednym punktem ładowania o normalnej mocy lub punktem ładowania o dużej mocy.

Ogólnodostępna stacja ładowania definiowana jest jako

„stacja ładowania dostępna na zasadach równoprawnego traktowania dla każdego użytkownika pojazdu elektrycznego, pojazdu hybrydowego i pojazdu silnikowego niebędącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym”.

11 E. Sendek-Matysiak, E. Szumska Infrastruktura ładowania jako jeden z elementów rozwoju elektromobilności w Polsce, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, z. 121, marzec 2018 r.

Miasto Starachowice na swoim terenie posiada dwie stacje ładowania pojazdów elektrycznych:

Hotel Europa Starachowice, ul. Radomska 32A.

Port: Three Phase 32A

Hotel Senator Starachowice, ul. Rotmistrza Witolda Pileckiego 18. Port: Three Phase 32A.

Rysunek 4. Mapa stacji ładowania na terenie Starachowic Źródło: opracowanie własne na podstawie https://www.plugshare.com/

Najbliższe punkty, umożliwiające ładowanie pojazdów elektrycznych znajdują się w następujących odległościach:

ok. 23 km (Suchedniów, ul. Harcerska 12 , gniazdo Type 2),

ok. 47 km (Chlewiska, ul. Czachowskiego 56, gniazdo typu Three Phase 32A).¹²

12 https://wysokienapiecie.pl

Strona | 34 3.3. Parametry ilościowe i jakościowe istniejącego

systemu transportu

System transportu rowerowego

We wszystkich przeanalizowanych dokumentach dotyczących Gminy Starachowice oraz w oparciu o realne dane GUS z 2018 roku stwierdza się, że obecna sieć ścieżek i dróg rowerowych w Mieście jest niewystarczająca, co pośrednio wpływa na problem z ochroną powietrza oraz hałasem. Poniższy wykres przedstawia rozwój ścieżek rowerowych na przestrzeni ostatnich 7 lat w Starachowicach oraz dla porównania w dwóch miastach o podobnej liczbie mieszkańców, tj. Radomsku i Kołobrzegu.

Wykres 11. Długość ścieżek rowerowych (dróg dla rowerów) [km]

Źródło: Opracowanie na podstawie danych GUS

Analizując powyższe dane wyraźnie widać, że długość ścieżek rowerowych zmienia się na przestrzeni analizowanych lat, jednakże w dalszym ciągu ich rozwój jest wolniejszy niż w porównywanych miastach. W 2018 roku odnotowano dynamiczniejszy wzrost w odniesieniu do roku ubiegłego, co wskazuje, że w tym okresie podjęto skuteczne działania, które wpłynęły pozytywnie na rozwój tak ważnego elementu systemu transportowego. W 2018 roku oddano do użytku w ramach projektów drogowych 3 250 m ścieżek rowerowych (w tym zmodernizowano 815 m istniejącej przy Alei Świętego Jana Pawła II). Na koniec 2018 roku długość ścieżek wyniosła 4230 m.

Dodatkowo w 2018 roku gmina Starachowice wykonała lub ogłosiła przetargi na projekty, w których zaplanowane są ścieżki rowerowe o długości ponad 18 km. Są to projekty m.in. systemu tras rowerowych (ponad 10 km), skwerów z ciągami ścieżek rowerowych, zagospodarowania nadbrzeża zbiornika Pasternik i Lubianka, nowego przebiegu ul. Stanisława Moniuszki, ul. Krańcowej, ul. Konstytucji 3 Maja.

Drogi i ścieżki rowerowe funkcjonują wyłącznie na terenach i w ciągu dróg gminnych, tj.:

ul. Stanisława Staszica;

Aleja Świętego Jana Pawła II;

pasaż na osiedlu Skałka;

pasaż Leopolda Staffa;

przedłużenie Batalionów Chłopskich;

ciąg pieszo-rowerowy na grobli zbiornika Pasternik.

System transportu drogowego Sieć drogową tworzą:

droga krajowa nr 42 – 8,30 km, droga wojewódzka nr 744 – 6,37 km,

drogi powiatowe: pozamiejskie 20,10 km; miejskie:

22,04 km,

drogi gminne: publiczne: 105,63 km; wewnętrzne:

13,61 km.

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Radomsko Starachowice Kołobrzeg

Źródło: zasoby własne Urzędu Miejskiego w Starachowicach

Strona | 35 System transportu kolejowego

W Starachowicach funkcjonują następujące stacje kolejowe: osobowa, przeładunku towarów oraz wąskotorowa.

Najważniejszym połączeniem kolejowymi jest linia kolejowa nr 25 relacji Łódź Kaliska – Dębica prowadząca przez teren Gminy na odcinku o długości ok. 6 km.

Mniej znaczącym, sezonowym połączeniem jest Starachowicka Kolej Wąskotorowa relacji Starachowice – Iłża o długości 20 km (obecnie pociągi kursują na trasie Starachowice - Lipie oraz Marcule - Iłża, zaś odcinek Lipie - Marcule jest wyłączony ze względu na planowaną odbudowę).

System transportu zbiorowego

Według układu komunikacyjnego ważnego od czerwca 2020 roku charakterystyka obecnej sieci publicznej komunikacji zbiorowej kształtuje się następująco:

komunikacja miejska przebiega przez największe osiedla Miasta oraz obsługuje wszystkie największe zakłady pracy zapewniając dojazd i odwóz pracowników w trybie dwu i trzyzmianowym;

obsługiwane są największe dzielnice Miasta, tj. Bugaj, Orłowo, Południe, Majówka, Skałka, Skarpa, Żeromskiego i Łazy;

na terenie miasta Starachowice kursuje 15 linii regularnych oraz jedna dodatkowa linia w okresie wakacji szkolnych;

komunikacja miejska wykonuje 273 kursy w ciągu każdego dnia roboczego, 143 w soboty oraz 81 kursów w niedziele i święta;

jedna z linii obsługuje miejscowość Kuczów i Dziurów w gminie ościennej Brody, z którą Urząd Miejski podpisał porozumienie międzygminne;

można wyróżnić sześć linii okrężnych, pięć z nich kursuje na trasie ul. Radomska (Bugaj) - Radomska (Bugaj) oraz jedna na trasie ul. Nowowiejska – Nowowiejska;

na terenie Miasta obsługiwanych jest 203 przystanki autobusowe;

w ciągu roku wykonywanych jest około 1 028 000 wozokilometrów;

operator (ZEC Sp. z o.o.) eksploatuje łącznie 34 autobusy napędzane silnikami diesel ‘a.

Strona | 36 3.3. Opis niedoborów jakościowych i ilościowych

taboru oraz infrastruktury w stosunku do stanu pożądanego

W dobie rosnących problemów klimatycznych i środowiskowych niezmiernie ważne jest, aby w każdej możliwej dziedzinie życia i gospodarki brać pod uwagę wpływ naszych działań na środowisko naturalne, jakość powietrza i zdrowie. Dlatego tak istotne jest, aby tabor miejskiej komunikacji zbiorowej spełniał najwyższe standardy jakości i emisji spalin.

Brak zmodernizowanej i odpowiednio rozbudowanej infrastruktury transportu zbiorowego, która powinna odpowiadać unijnym oraz krajowym standardom, powoduje zwiększony ruch samochodów osobowych oraz obniżenie przepustowości wielu newralgicznych skrzyżowań w Mieście. W dodatku zły stan techniczny części pojazdów, którymi poruszają się mieszkańcy Miasta oraz niska kultura eksploatacji skutkuje nadmiernym zanieczyszczeniem powietrza.

Wszystkie autobusy, wchodzące w skład taboru miejskiej komunikacji zbiorowej, powinny być niskopodłogowe, aby ułatwić podróż osobom niepełnosprawnym oraz o ograniczonej sprawności ruchowej. Każdy pojazd powinien być wyposażony w elektroniczny, aktywny System Informacji Pasażerskiej oraz biletomaty umożliwiające kupno biletów różnymi sposobami płatności. Użytkowany tabor powinien być nowoczesny w zakresie rozwiązań w układach napędowych i hamulcowych, mieć estetyczny wygląd i być wykonany z trudnych do zniszczenia materiałów, posiadać system lokalizacji GPS, klimatyzację oraz monitoring przestrzeni pasażerskiej. Jako stan idealny uznaje się tabor, w skład którego wchodzą pojazdy nie starsze niż 10 lat oraz spełniające najwyższe normy emisji spalin EURO 6.

Tabor starachowickiej, publicznej komunikacji zbiorowej nie spełnia wymogów normy Euro 6 lub EEV, stąd odpowiada za dużą część emisji spalin w Mieście, a dodatkowo nie spełnia wymogów odnoszących się do wieku pojazdów (100% pojazdów ma 10 lat i więcej) i jego wyposażenia.

Nieodłączną częścią systemu komunikacji zbiorowej jest infrastruktura przystankowa, która przez większość pasażerów jest dobrze oceniana. Jednakże należy dążyć do modernizacji całej infrastruktury transportu zbiorowego w celu poprawy dostępności do przystanków autobusowych, poprawy bezpieczeństwa oraz funkcjonalności (z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej).

Na terenie Gminy Starachowice znajdują się tylko dwie ogólnodostępne stacje ładowania pojazdów elektrycznych, co także może wpływać na powolny rozwój wzrostu liczby pojazdów elektrycznych. Brak możliwości doładowania własnego pojazdu jest istotną barierą rozwoju rynku samochodów napędzanych energią elektryczną.

Dodatkowo, ze względu na brak infrastruktury szybkiego ładowania, przemierzanie pojazdem elektrycznym dłuższych tras jest wręcz niemożliwe. Dlatego też, należy dążyć do rozwoju infrastruktury pojazdów elektrycznych, aby umożliwić konsumentom komfortowe korzystanie z tego rodzaju pojazdów.

Gmina Starachowice charakteryzuje się także niedostateczną długością kilometrów ścieżek rowerowych, co powoduje zahamowanie rozwoju alternatywnych do samochodów osobowych środków transportu.

Strona | 37 3.3. Zakres inwestycji niezbędnych do zniwelowania

niedoborów jakościowych i ilościowych systemu, w tym inwestycji odtworzeniowych

Wśród inwestycji niezbędnych, które posłużą zniwelowaniu niedoborów jakościowych i ilościowych systemu komunikacji zbiorowej wymienia się:

modernizację taboru autobusowego oraz infrastruktury transportowej Miasta, która jest obecnie w niedostatecznym stanie technicznym;

dostosowanie systemu komunikacji publicznej do potrzeb pasażerów oraz nowoczesnych standardów obsługi;

polepszenie jakości usług świadczonych przez miejską komunikację publiczną;

wprowadzenie inteligentnych rozwiązań sterowania ruchem;

zwiększenie dostępności komunikacji publicznej dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej.

Planowane w Starachowicach inwestycje w dziedzinie transportu, tj. zarówno wymiana taboru, jak i modernizacja infrastruktury będą uwzględniały także potrzeby osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej. Ograniczone zostaną różnice wysokości poziomów między jezdnią a chodnikiem oraz wymieniona zostanie nawierzchnia dróg i chodników na placach dworców, co umożliwi swobodne poruszanie się osób na wózkach. Zakupione autobusy przystosowane będą do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz osób z ograniczoną zdolnością ruchową. Będą to autobusy niskopodłogowe wyposażone w system obniżania osi pojazdu po stronie drzwi wejściowych, niwelujący różnicę poziomów pomiędzy krawężnikiem, a podłogą pojazdu. Ponadto autobusy posiadać będą odpowiednio oznakowane wejście dla osób niepełnosprawnych oraz oznaczone zostaną miejsca przeznaczone dla wózków.

Dodatkowo, w celu zniwelowania niedoborów jakościowych i ilościowych systemu, zostaną wprowadzone elementy Smart City, tj.:

1. Inteligentne systemy transportowe - centralnie gromadzące informacje o przepływach ruchu, sterowanie sygnalizacją świetlną i przepływami uzależnione od aktualnej sytuacji drogowej, systemy ustawiania priorytetów na skrzyżowaniach dla pojazdów komunikacji miejskiej.

System taki pozwoli na częściowe rozładowanie zatłoczenia na drogach, w tym drogach dojazdowych do Miasta, gdzie gromadzi się znaczny ruch kołowy generowany głównie przez osoby licznie pracujące w zakładach w SSE.

2. Zarządzanie komunikacją miejską umożliwiające monitorowanie taboru i efektywną informację pasażerską.

Planuje się doposażenie serwerowni, zakup programów komputerowych oraz zakup i montaż elementów doposażenia dla wszystkich autobusów (m.in.

autokomputery, urządzenia do łączności GPS, kasowniki, tablice informacyjne, urządzenia wygłaszające dla niewidomych).

Ponadto zamontowanych zostanie 7 elektronicznych tablic informacyjnych, które zlokalizowane będą przy głównych miejscach przesiadkowych.

3. Rozbudowa systemu sprzedaży biletów publicznej komunikacji zbiorowej (np. bilety jako kody QR, płatności urządzeniami mobilnymi, opłaty za przejazd pobierane automatycznie).

W kontekście planów Miasta związanych z modernizacją taboru i infrastruktury transportowej razem z wiatami przystankowymi i modernizacją dworców w kierunku centrów komunikacyjnych zwiększy się zainteresowanie komunikacją miejską. Aby zachęcić jak największą liczbę mieszkańców i przyjezdnych do korzystania z komunikacji miejskiej należy zaplanować działania przyjazne dla pasażerów, które będą dostosowane do najnowocześniejszych standardów i wykorzystywanych technologii.

Strona | 38 4. System rowerów miejskich, zintegrowany system

ścieżek rowerowych, parkingi rowerowe oraz ładowarki dla rowerów elektrycznych.

W Mieście planowana jest budowa sieci ścieżek rowerowych, a włączenie tego elementu do Strategii elektromobilności zagwarantuje optymalne wykorzystanie wszystkich warunków i możliwości związanych z ruchem rowerowym. Wdrożenie rozwiązań zaplanowanych w Strategii będzie w pozytywny sposób oddziaływać na promocje ruchu rowerowego w Starachowicach.

Strona | 39

4. Opis istniejącego