Priorytet IV. Administracja publiczna wspiera rozwój ekonomii społecznej w Regionie

Czwarty priorytet RPDES skupia się na kwestii zaangażowania administracji publicznej, a w szczególności jednostek samorządu terytorialnego na wszystkich szczeblach, w rozwój ekonomii społecznej, jak również na wdrażaniu korzystnych przepisów prawnych oraz procedur w zakresie obsługi PES przez administrację publiczną.

Cel szczegółowy 4.1. Inicjowanie zmian sprzyjających spójności prawa w zakresie ekonomii społecznej.

Działania zrealizowane w 2014 r.:

4.1.1. Stworzenie katalogu aktów prawnych dotyczących ekonomii społecznej Katalog aktów prawnych dotyczących ekonomii społecznej został opracowany przez pracowników ROPS. Zawiera wykaz 38 wybranych ustaw, ważnych dla sektora ES, a także analizę wybranych przepisów tych ustaw wraz z aktami wykonawczymi.

Katalog jest dostępny on-line:

http://wrota.warmia.mazury.pl/archiwum/images/stories/stories_2011/ROPS/Pliki/syst em/katalog_aktw_prawnych_es.pdf

4.1.2. Analiza i wskazanie obszarów niespójności aktów prawnych i na tej podstawie występowanie do właściwych instytucji zajmujących się tworzeniem prawa.

Analiza i opiniowanie aktów prawnych dotyczących ES było jednym z zadań Zespołu ds. wdrażania i promocji ekonomii społecznej w województwie warmińsko-mazurskim oraz pracowników merytorycznych ROPS. Podczas spotkania ww.

Zespołu 12 września 2014 r. dyskutowano na temat podjęcia stanowiska w zakresie zmian legislacyjnych w prawie krajowym dotyczących zakładania spółdzielni socjalnych.

Kwestie zmian prawnych były również podnoszone m.in. przez krajowy Konwent Dyrektorów Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej, w którym uczestniczyła również Dyrektor ROPS Olsztyn, a także omawiane podczas różnych spotkań na szczeblu centralnym (MIR, MPiPS). W IV kwartale 2014 r. Konwent zaopiniował dokumenty związane z wdrożeniem procesu akredytacji OWES.

Cel szczegółowy 4.2. Uproszczenie i ujednolicenie procedur w zakresie obsługi podmiotów ekonomii społecznej.

Działania zrealizowane w 2014 r.:

4.2.1. Upowszechnianie informacji o obowiązujących przepisach i procedurach w zakresie obsługi i funkcjonowania PES, w tym o „klauzulach społecznych”

w Prawie Zamówień Publicznych, przepisach dot. osób niepełnosprawnych

− Obowiązujące przepisy i procedury w zakresie obsługi i funkcjonowania PES były przedmiotem różnorodnych działań w ramach wyżej opisanych priorytetów RPDES: konferencji, spotkań roboczych, szkoleń, publikacji itd.

− Informacje nt. przepisów i procedur w zakresie obsługi i funkcjonowania PES upowszechniały OWES-y w ramach szkoleń i doradztwa dla osób fizycznych i prawnych (np. OWES w Olsztynie zorganizował 3 szkolenia dotyczące stosowania klauzul w JST), a także doradcy ROPS w ramach specjalistycznego doradztwa na rzecz OPS-ów i PCPR-ów.

− Należy wspomnieć również o inicjatywie Fundacji Fundusz Współpracy.

W dniu 3 marca 2014 roku ruszyła rekrutacja do realizowanego przez Fundację programu szkoleniowego w tematyce stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych. Szkolenia z klauzul społecznych były częścią projektu „Zintegrowany System Wsparcia Ekonomii Społecznej” realizowanego w ramach partnerstwa ośmiu instytucji, z Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich jako Liderem Projektu, oraz przy wsparciu Departamentu Pożytku Publicznego w MPiPS. Szkolenia kierowane były do pracowników jednostek samorządu terytorialnego wszystkich szczebli (oraz ich jednostek organizacyjnych) odpowiedzialnych za procesy związane z zamówieniami publicznymi, głównie z wydziałów i biur odpowiedzialnych za zamówienia publiczne, jak również pracowników nie będących pracownikami tych wydziałów, ale przygotowujących zamówienia (opisy przedmiotów zamówienia, Specyfikacje Istotnych Warunków Zamówienia) czy też osoby odpowiedzialne za inicjowanie zamówień w urzędach. Na terenie naszego Regionu odbyły się szkolenia w Olsztynie, Elblągu, Ełku, Działdowie.

Więcej informacji na stronie: www.klauzulespoleczne.pl.

− Kwestia upowszechniania stosowania klauzul społecznych była podejmowana przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej. W lipcu 2014 r.

z inicjatywy ROPS Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego przekazał do wszystkich departamentów urzędu marszałkowskiego i do wszystkich gmin/ powiatów z regionu pismo z informacją – katalogiem wszystkich spółdzielni socjalnych z naszego województwa w podziale na profile ich działalności. W piśmie tym zachęcał do skorzystania z oferty spółdzielni socjalnych w świetle znowelizowanej ustawy PZP (zwiększającej kwoty wartości zamówienia zwolnionego z obowiązku stosowania procedur PZP do 30 tys. euro);

− we wrześniu 2014 r. dyrektor ROPS przekazała do wszystkich departamentów Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego Katalog Przedsiębiorstw Społecznych z Warmii i Mazur 2014 r. wydany przez OWES w Nidzicy, zachęcając do zapoznania się z ofertą spółdzielni socjalnych funkcjonujących w regionie w celu ewentualnego wykorzystania tej oferty przy planowanych zamówieniach;

− Ponadto Urząd Marszałkowski zwrócił się z prośbą do Regionalnej Izby Obrachunkowej o zaplanowanie w 2015 r. programu szkoleniowego dla samorządowców, co ma upowszechnić stosowanie klauzul społecznych w zamówieniach publicznych. Zgodnie z zapewnieniem RIO szkolenia takie zostały wpisane w plan pracy RIO na rok 2015;

− W dniach 3-4 grudnia 2014 roku przedstawiciele ROPS, uczestniczyli w konferencji organizowanej przez Fundację Fundusz Współpracy pn.

„Przyszłość społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych”

w Warszawie. Wydarzenie było zorganizowane w ramach projektu finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

„Zintegrowany system wsparcia ekonomii społecznej”. Do udziału w panelu pn. Co wynika z KPRES oraz Regionalnych Programów Rozwoju Ekonomii Społecznej – potrzeby i rekomendacje została zaproszona Dyrektor ROPS w Olsztynie- Wiesława Przybysz. Panel poświęcony był kwestiom wsparcia i promocji społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych w programach krajowych i regionalnych, z uwzględnieniem aspektu finansowania tego obszaru w ramach nowej perspektywy finansowej UE.

4.2.2. Coroczna ocena skuteczności funkcjonowania procedur w zakresie obsługi i funkcjonowania PES w Regionie

Funkcjonowanie procedur w zakresie obsługi i funkcjonowania PES w Regionie było jednym ze stałych tematów posiedzeń Zespołu ds. wdrażania i promocji ekonomii społecznej w województwie warmińsko-mazurskim. Na podstawie wniosków i rekomendacji Zespołu, ROPS prowadził adekwatne działania wdrożeniowe.

Cel szczegółowy 4.3. Ekonomia społeczna jednym z kierunków rozwoju społeczno-gospodarczego na wszystkich szczeblach samorządu terytorialnego.

Działania zrealizowane w 2014 r.:

4.3.1. Uwzględnianie rozwoju ekonomii społecznej w aktach prawa lokalnego i strategiach rozwoju samorządów terytorialnych

Wsparcie JST ze strony animatorów i doradców OWES i IPS w obszarze opracowania lokalnych programów rozwoju ES zaowocowało utworzeniem tego typu dokumentów w następujących powiatach:

− braniewskim: Program rozwoju ekonomii społecznej w powiecie braniewskim na lata 2014-2020;

− bartoszyckim: Program na rzecz rozwoju ekonomii społecznej w powiecie bartoszyckim;

− iławskim: Powiatowy program rozwoju ekonomii społecznej w powiecie iławskim na lata 2014-2020;

− lidzbarskim: Program rozwoju ekonomii społecznej w powiecie lidzbarskim 2013-2020;

− ostródzkim: Program rozwoju ekonomii społecznej w powiecie ostródzkim 2014-2018;

− w powiecie mrągowskim ruszyły spotkania w sprawie opracowania Programu rozwoju ekonomii społecznej w powiecie mrągowskim na lata 2015-2020.

4.3.2. Upowszechnianie stosowania „klauzul społecznych” wynikających z Prawa Zamówień Publicznych

Opis działania zawarto w części 4.2.1 raportu. Według informacji przekazanych przez gminy/ GOPS/MOPS i powiaty/PCPR w ramach badania sondażowego

w I kwartale 2014 r. postępowanie o zamówienie publiczne z zastosowaniem „klauzul społecznych” (przewidzianych art. 22 ust. 2 oraz art. 29 ust. 4 Ustawy Prawo Zamówień Publicznych) prowadziło 13 JST (gminy: Pieniężno, Gronowo Elbląskie, Giżycko, Miłki, Lubawa, Piecki, Grodziczno, Stawiguda, Ostróda, Biała Piska, Dźwierzuty, Pasym, miasto Szczytno), co w porównaniu z poprzednim rokiem stanowi ponad 3-krotny wzrost.

W 2014 r. ROPS badał również przyczyny niestosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych. Aż 50 JST biorących udział w badaniu wskazało, iż największą przeszkodą w stosowaniu klauzul jest brak wykonawców, którzy mogliby skorzystać z tego typu rozwiązania. Istnieje zatem przypuszczenie, że samorządy lokalne nie są zorientowane w temacie potencjalnych wykonawców zamówień.

Z ankiet wynika, iż 33 JST przywołało jako przeszkodę w stosowaniu tego rozwiązania fakt braku wystarczających informacji o tym, jak w praktyce stosować klauzule społeczne w zamówieniach publicznych, co świadczy o potrzebie kontynuowania działań informacyjnych, szkoleń, spotkań w tym zakresie.

21 wskazań JST dotyczyło niejasnych przepisów i obaw przed błędną interpretacją przepisów, a 12 obaw przed kontrolą innych instytucji. To świadczy o potrzebie ciągłej edukacji władz lokalnych oraz osób zajmujących się zamówieniami publicznymi w danej jednostce samorządu terytorialnego.

W ramach ww. badania sondażowego zapytano JST, czy gmina/powiat zlecał(a) w 2014 r. podmiotom ekonomii społecznej realizację zamówień o wartości wyłączającej ze stosowania ustawy PZP? (do 16 kwietnia 2014 r. poniżej 14 tys.

euro, po 16 kwietnia 2014 r. poniżej 30 tys. euro). Z badania wynika, iż w 2014 r.

łącznie aż 17 JST (w tym 13 gmin i 4 powiaty) zlecało PES-om realizację małych zamówień. Może to wynikać z faktu, iż w 2014 r. powstało 27 kolejnych spółdzielni socjalnych, w tym aż 12 spółdzielni socjalnych osób prawnych, świadczących usługi dla ludności. Poszerzył się zatem znacznie krąg potencjalnych wykonawców. Istotne jest jednak, aby władze lokalne były świadome korzyści, jakie przynosi stosowanie klauzul społecznych. Samorządom powinno zależeć na tym, aby środki finansowe jak i korzyści społeczne w ramach zamówień publicznych trafiały do społeczności lokalnych w postaci zatrudnienia osób bezrobotnych czy niepełnosprawnych.

Działoby się tak, gdyby zamówienia były realizowane przez podmioty ekonomii społecznej.

Wskaźniki Priorytetu IV. Administracja publiczna wspiera rozwój ekonomii społecznej w Regionie: funkcjonowania procedur w zakresie obsługi i funkcjonowania PES, w tym stosowania tzw.

„klauzul społecznych”

n/d 0

2. Liczba strategii rozwoju w samorządach terytorialnych uwzględniających w swej treści

działania na rzecz rozwoju ekonomii społecznej. n/d 17

Jako główny wyznacznik zaangażowania JST w lokalny rozwój ES przyjęto liczbę strategii rozwoju w samorządach terytorialnych uwzględniających w swej treści działania na rzecz rozwoju ekonomii społecznej. Zakłada się bowiem, iż strategia wyznacza kierunki i priorytety działań, do których realizacji zobowiązane są władze samorządu oraz jednostki organizacyjne. W 2014 r. osiągnięto liczbę 17 strategii.