Professional Secrecy of Legal Professions of Public Trust

Studia Prawnicze i Administracyjne 24 (2) 2018 ISSN 2081-8025 e-ISSN 2449-9722 str. 49-56

S

treSzczenie

Przedmiotem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na mie-jsce tajemnicy zawodowej w przypadku wykonywania prawni-czych zawodów zaufania publicznego. W tym celu nastąpi próba określenia pojęcia tajemnicy zawodowej, zawodu zaufania publicznego oraz funkcjonariusza publicznego. Artykuł został poświęcony problematyce zachowania tajemnicy zawodowej przez osoby wykonujące prawnicze zawody zaufania publi-cznego. W ramach zagadnień szczegółowych analizie poddano próbę zdefiniowania wymienionych pojęć oraz określenia gra-nicy zachowania tajemgra-nicy zawodowej oraz konsekwencji jej niezachowania na podstawie powszechnej literatury dotyczącej tajemnicy zawodowej, aktów prawnych oraz orzecznictwa.

S

łowakluczowe

:

Tajemnica zawodowa, zawód zaufania publicznego, funkcjonariusz publiczny, prawniczy zawód zaufania publicznego.

a

^bStract

The main objective of this article is to discuss the term of a pro-fessional secrecy in the case of legal professions of public trust.

In order to achieve this aim it is necessary to define the concepts of professional secrecy, the profession of public trust as well as a public official. The article is devoted to the issue of keeping the professional secrecy by people who pursue a legal career of pub-lic trust. The article develops the analysis of defining abovemen-tined terms as well as an attempt to determine the boundaries of keeping a professional secrecy and the consequences of reveal-ing it on the basis of the legal literature dealreveal-ing with the profes-sional secrecy, legal acts and the case law.

k

eywordS

:

a professional secrecy, a profession of public trust, a public servant, a legal profession of public trust.

T

ajemnica zawodowa stanowi jeden z podstawowych elementów wykonywania zawodów zaufania publicz-nego¹. Przedstawiciele tych zawodów, w tym m.in.

osoby wykonujące prawnicze zawody zaufania publicznego są prawnie zobligowane do jej przestrzegania. Osoba wyko-nująca dany zawód musi zachować w tajemnicy informacje, o których dowiedziała się podczas wykonywania czynności służbowych. Niezachowanie tajemnicy może skutkować po-ważnymi konsekwencjami, także prawnymi, które omówio-ne zostaną w dalszej części niniejszego artykułu. Na począt-ku należy zwrócić uwagę na pojęcie tajemnicy zawodowej oraz tajemnicy prawnie chronionej.

Mały słownik języka polskiego definiuje to pojęcie jako„ coś tajnego, rzecz, której nie należy rozgłaszać, która nie powin-na wyjść powin-na jaw, sekret. Przez tajemnicę lub sekret rozumie się wszelką informację dotyczącą życia osobistego lub rodzin-nego jednostki, której na mocy moralrodzin-nego zakazu nie wolno przekazywać innym osobom”². Termin „tajemnica” jest ro-zumiany również jako „sekret, czyli coś ukrytego, poufnego, tajnego, prywatnego”³. Precyzując w literaturze, wyróżnia się następujące rodzaje „sekretu”. „Sekret przyrzeczony

1 Por. L. Grzonka, J. Kostrubiec, Zawód zaufania publicznego. Przyczy-nek do dyskusji, „Studia Iuridica Lublinensia” 2007, tom IX, s. 25 – 34.

2 S. Skorupka, H. Auderska, Z. Łempicka, Mały słownik języka polskiego, Warszawa 1989, s. 81.

3 A. Dąbrówka, E. Geller, R. Turczyn, Słownik synonimów, Warszawa 1995, s.132.

(secretum promissum), który powstaje na fundamencie obietnicy danej przez osobę, która już wie o rzeczy mającej stanowić przedmiot niewyjawiania. Obowiązek zachowa-nia tajemnicy wzmaczachowa-niany jest w tym przypadku poprzez wyraźną deklarację zachowania milczenia. Obietnica strze-żenia tej tajemnicy jest poczyniona dopiero po ponownym poznaniu jej treści, przyrzeka się ją „samorzutnie, pod wpły-wem wyraźnej prośby osoby zainteresowanej”⁴.

Sekret powierzony (secretum comissum) wynika z wyraź-nej lub domyślwyraź-nej umowy zawartej między odpowiednimi osobami przed zaznajomieniem jednej z nich z konkretną wiadomością. Ten typ sekretu uwarunkowany jest zatem uprzednim zapewnieniem dyskrecji. Właśnie do tej grupy sekretu należy zaliczyć sekret urzędowy, który można na-zwać tajemnicą zawodową. Tajemnica tego rodzaju obowią-zuje m.in.: lekarza, adwokata, sędziego, psychologa, a także pracownika zaangażowanego w profilaktykę. Obowiązuje także duchownych (spowiedników). Tajemnicy sakramen-talnej bowiem podlegają grzechy wyznane na spowiedzi.

Sekret naturalny ma miejsce w sytuacjach, kiedy wyjawienie wiadomości choćby względem tylko pewnych osób może spowodować pogwałcenie określonego dobra (dobrej sławy, zdrowia, życia), do którego konkretna osoba ma rzeczywiste prawo moralne”⁵.

4 M. Stepulak, Tajemnica zawodowa psychologa, Lublin 2001, s. 28 5 Tamże, s. 28-29.

Przechodząc do analizy tajemnicy zawodowej na tle dogma-tyczno-prawnym należy rozpocząć rozważania od zwróce-nia się ku treści ustawy z dzwróce-nia 5 sierpzwróce-nia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych⁶, w której zniesiono termin tajemni-cy służbowej. W zamian pojawiło się pojęcie informacji nie-jawnej jako „informacji, których nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla Rze-czypospolitej Polskiej albo byłoby z punktu widzenia jej inte-resów niekorzystne”. Określenie tajemnicy służbowej zostało zatem zastąpione pojęciami„informacji niejawnej o klauzu-li ściśle tajne” oraz „informacji niejawnej o klauzuklauzu-li tajne”

(które zastąpiły tajemnicę państwową), a także „informacji niejawnej o klauzuli zastrzeżone” oraz „informacji niejawnej o klauzuli poufne” (które z kolei zastąpiły tajemnicę służbo-wą). Podstawowym celem wspomnianej ustawy było zastą-pienie definicji legalnej tajemnicy służbowej oraz tajemnicy państwowej pojęciem„ informacji niejawnej”, której stopień ochrony został uzależniony od charakteru nadanej jej klau-zuli tajności ( „ściśle tajne”, „tajne”, „poufne”, „zastrzeżone”).

Zabieg ten spotkał się z krytyką dwuznacznego interpreto-wania informacji niejawnych, a także – jak twierdzi ustawo-dawca – nierespektowania wykazów zawartych w załącz-nikach do poprzednio obowiązującej ustawy z 1999 roku⁷. W kontekście uzasadnienia zmian, zdaniem ustawodawcy konieczna stała się nowelizacja ponad 100 aktów prawnych, aby zastąpić terminy „tajemnicy państwowej” oraz „tajemni-cy służbowej” określeniem „informacji niejawnej”.

Zasadnicze rozważania artykułu poprzedzić należy ponad-to wskazaniem na sformułowanie definicji funkcjonariu-sza publicznego. Zaliczenie zawodu do tej grupy rzutuje na regulację prawną zakresu ochrony tajemnicy zawodowej, w szczególności w kontekście odpowiedzialności karnej za jej naruszenie. Krąg podmiotowy funkcjonariuszy publicz-nych określony został w § 13 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks Karny (dalej jako k.k.)⁸. Zauważyć należy, że wśród wymienionych funkcji oraz stanowisk znajdują się przedstawiciele większości zawodów prawniczych.

Kolejnym zagadnieniem, wartym rozważenia w kontekście niniejszego artykułu jest pojęcie zawodu zaufania publicz-nego. Interesującym jest fakt, iż nie zostało ono ściśle zde-finiowane w polskim systemie prawa (brak definicji legal-nej) natomiast zostało wprowadzone w art. 17 Konstytucji RP, jako kryterium wyodrębnienia kategorii samorządów

6 Dz.U nr 182, poz. 1228.

7 Zob. Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o ochronie informa-cji niejawnych oraz zmianie niektórych ustaw z 16 lutego 2010 r., druk nr 2791, s. 3.

8 Zgodnie, z którą funkcjonariuszem publicznym jest: „1) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, 2) poseł, senator, radny, 2a) poseł do Par-lamentu Europejskiego,3) sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygoto-wawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy,4) osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorzą-du terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wyda-wania decyzji administracyjnych, 5) osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu tery-torialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, 6) osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej, 7) funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej,8) osoba pełnią-ca czynną służbę wojskową, 9) pracownik międzynarodowego try-bunału karnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe”.

zawodowych⁹. Koncept zawodu zaufania publicznego ma zatem umocowanie konstytucyjne, biorąc pod uwagę szcze-gólne znaczenie Konstytucji w systemie prawa¹⁰, a zawarte w powyższym przepisie regulacje stanowią gwarant wolno-ści człowieka i są jedną z podstawowych zasad ustrojowych w stosunku do państwa i społeczeństwa¹¹. Treść przepisu za-wiera również umocowanie do kreowania w drodze ustawy samorządów zawodowych przez osoby wykonujące zawody zaufania publicznego, których to zadaniem jest m.in.: kon-trola etycznej poprawności wykonywania danych profesji.

Ogólnie sformułowana treść przepisu była niejednokrotnie przedmiotem rozważań judykatury, w tym przede wszyst-kim orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (dalej TK).

I tak w orzeczeniu z 7 maja 2002 r. (w sprawie SK 20/00), TK zwrócił uwagę, iż “Zawód zaufania publicznego” to za-wód polegający na obsłudze osobistych potrzeb ludzkich, wiążący się z przyjmowaniem informacji dotyczących życia osobistego i zorganizowany w sposób uzasadniający przeko-nanie społeczne o właściwym dla interesów jednostki wy-korzystywaniu tych informacji przez świadczących usługi.

Wykonywanie zawodu zaufania publicznego określane jest dodatkowo normami etyki zawodowej, szczególną treścią ślubowania, tradycją korporacji zawodowej czy szczegól-nym charakterem wykształcenia wyższego i uzyskanej spe-cjalizacji (aplikacja)”¹². Tym samym można uznać, iż rozwa-żana norma konstytucyjna nie tylko gwarantuje „wolność wykonywania zawodu”, ale także odnosi się do kwestii do-tyczących zarówno zawodu zaufania publicznego jak i osób wykonujących ten zawód. Funkcjonowanie samorządów zawodowych, a tym samym przynależność do korporacji tworzy prawa konstytucyjne, przede wszystkim tajemnicy zawodowej. Samorządy zawodowe są podstawą sprawowa-nia kontroli nad należytym wykonywaniem zawodu oraz poszanowania tajemnicy zawodowej¹³.

Z kolei w treści z dnia 2 lipca 2007 r. (sygn. K 41/05) TK zwrócił uwagę na cechy określające zawód zaufania pub-licznego. Podkreślił, iż na„zaufanie” składa się dobra wola wykonującego, staranność, a także przestrzeganie etycznych zasad dla danego zawodu. Zaznaczyć należy, iż w przypadku zawodów prawniczych dodatkową cechą jest przestrzeganie prawa, wartości konstytucyjnych oraz dyrektyw postępowa-nia¹⁴. Jak zostało wskazane we wstępnej części artykułu, za-ufanie stanowi podstawę obowiązku dyskrecji, a tym samym tajemnicy zawodowej.

W świetle ustawodawstwa polskiego uregulowanych jest 15 grup zawodów zaufania publicznego posiadających samorzą-dy zawodowe: samorząsamorzą-dy reprezentujące zawosamorzą-dy prawnicze i związane z wykonywaniem prawa: samorząd adwokatów,

9 Art. 17 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

(Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483). Zgodnie z jego treścią: „W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonu-jące zawody zaufania publicznego i sprawuwykonu-jące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony”.

10 Por. szerzej: P. Tuleja w: red. P. Sarnecki, Prawo konstytucyjne RP, War-szawa 2014, s. 48.

11 Szerzej: W. Skrzydło, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013, s. 15.

12 Szerzej: Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, funkcjonowanie i aktualne problemy, Biuro Analiz Tematycznych Kancelaria Senatu, s.12.

13 Tamże s. 13.

14 Szerzej: M.A. Waligórski, S. Pawłowski, Samorząd zawodowy i gospo-darczy w Polsce, Poznań 2005, s. 71.

P. Rotszejn: Tajemnica zawodowa prawniczych zawodów zaufania publicznego / Professional ...

radców prawnych, notariuszy, komorników oraz kuratorów sądowych; samorządy reprezentujące zawody medyczne i pokrewne: samorząd lekarzy, lekarzy weterynarii, aptekarzy, pielęgniarek i położnych, diagnostów laboratoryjnych oraz psychologów; samorządy reprezentujące zawody powsta-łe w wyniku rozwoju gospodarki rynkowej: samorząd bie-głych rewidentów, doradców podatkowych oraz rzeczników patentowych; samorządy reprezentujące zawody związane z pełnieniem funkcji w budownictwie i w projektowaniu przestrzeni: samorząd architektów, inżynierów budowni-ctwa¹⁵. Do podstawowych zadań samorządów zawodowych zalicza się: pośrednictwo pomiędzy interesami danego za-wodu a instytucjami państwa, kontrola nad wykonywaniem zawodu przez członków korporacji, modernizacja zasad etyki wykonywania zawodu oraz dbałość o przestrzeganie deontologii zawodowej, orzecznictwo dyscyplinarne wobec członków korporacji, zwiększanie efektywności zawodowej członków korporacji¹⁶.

Przechodząc do zasadniczych rozważań artykułu wskazać należy, iż tajemnica zawodowa w odniesieniu do zawodów prawniczych jest informacją o charakterze względnym.

„Jej celem jest przede wszystkim ochrona sfery tajemnicy, do której każdy człowiek ma prawo, niemniej drugą waż-ną okolicznością, dla której tajemnicę chronią liczne syste-my prawne, jest zapewnienie prestiżu zawodu, a co za tym idzie, stworzenie klimatu zaufania do przedstawicieli dane-go zawodu nie tylko wśród tych, którzy już im powierzyli własne tajemnice, ale także wśród wszystkich przyszłych klientów”¹⁷.

Obowiązek zachowania tajemnicy przez osoby wykonujące zawody zaufania publicznego regulują normy konstytucyj-ne, określające podmiotowy oraz przedmiotowy zakres jej obowiązywania. Polskie prawo nie określa legalnej definicji„

tajemnicy zawodowej”, a to przyczyniło się do próby określe-nia pojęcia„ tajemnica” przez doktrynę i orzecznictwo. Aby spróbować doprecyzować to pojęcie należy odwołać się do szczegółowych aktów normatywnych oraz kodeksów etyki.

Przepisy precyzujące status osób wykonujących prawni-cze zawody zaufania publicznego, w tym zawód prawniczy adwokata, radcy prawnego, notariusza, sędziego czy pro-kuratora, przewidują obowiązek zachowania w tajemnicy informacji, o których osoba dowiedziała się podczas wy-konywanych czynności. Niewywiązanie się z obowiązku zachowania tajemnicy skutkować może pociągnięciem da-nej osoby do odpowiedzialności cywilda-nej, karda-nej, a przede wszystkim dyscyplinarnej. W Konstytucji pojawią się pewne elementy gwarantujące m.in. prawo do wolności i ochrony tajemnicy komunikowania się¹⁸, które nie stanowią konsty-tucyjnego prawa do zachowania tajemnicy zawodowej.

Pierwszą z tajemnic zawodów prawniczych, do których pragnę nawiązać, jest tajemnica sędziowska uregulowana w art. 85 § 1-3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.„ Prawo o ustro-ju sądów powszechnych”¹⁹. Analiza powyższego przepisu

15 Tamże.

16 Zob. art.3 Ustawy z dnia 26 maja 1982 r., Prawo o adwokaturze, Dz.U.

2016.0.1999, art. 5 Ustawy z dnia 6 lipca 1982r., o radcach prawnych Dz.U. 2016.0.233.

17 B. Kunicka-Michalska, Ochrona tajemnicy zawodowej w polskim pra-wie karnym, Warszawa 1972, s. 7.

18 Art. 49 Konstytucji RP.

19 Stosownie do treści art. 85 § 1-3 ustawy:

„§ 1. Sędzia jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności

prowadzi do wniosku, iż tajemnicę zawodową sędziego sta-nowią wszelkie informacje, o których sędzia dowiedział się ze względu na swój urząd i trwa nawet po jego ustaniu (tzn.

zrzeczeniu się urzędu, wygaśnięciu stosunku służbowego, przejściu w stan spoczynku). Tajemnica zawodowa sędziego obejmuje również informacje, które sędzia zgromadził tak-że na etapie przygotowania się do rozprawy, czyli podczas pełnienia swoich obowiązków, zapoznając się ze zgroma-dzonym w aktach materiałem dowodowym²⁰. Kontrowersje wywołuje § 3 wspomnianego przepisu ustawy, w którym to określona została sytuacja występowania sędziego w charak-terze świadka przed sądem. W takim przypadku, zwolnienie z zachowania obowiązku tajemnicy może nastąpić na pod-stawie decyzji Ministra Sprawiedliwości, jeżeli nie zagraża to dobru wymiaru sprawiedliwości. Zachowanie tajemnicy zawodowej przez sędziego nie ma charakteru bezwzględ-nego, pojawia się zatem pytanie co w sytuacji, w której sę-dzia miałby składać zeznania przed innym organem niż sąd, w tym np. w postępowaniu przygotowawczym prowadzo-nym przez prokuratora.

Analogiczne rozwiązanie w zakresie regulacji prawnej zakre-su podmiotowego oraz przedmiotowego tajemnicy zawodo-wej zastosowane zostało w stosunku do prokuratorów (art.

102 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku o prokuraturze²¹).

Informacje, o których prokurator dowiedział się podczas pełnienia obowiązków obejmują etap postępowania przy-gotowawczego, czyli wszelkie okoliczności oraz wiadomości dotyczące podejrzanego, a w późniejszym etapie postępo-wania karnego – oskarżonego. W tym przypadku ochroną objęte są wszystkie informacje dotyczące uczestników po-stępowania, a także informacje obejmujące swym zasięgiem osoby powiązane z daną sprawą. Obowiązek ten – tak jak w przypadku sędziego – trwa także po ustaniu stosunku służbowego. W przypadku składania przez prokuratora zeznań w charakterze świadka w postępowaniu przygoto-wawczym lub przed sądem obowiązek ustaje, chyba, że jest to sprzeczne z dobrem państwa lub dobrem wymiaru spra-wiedliwości. Organem uprawnionym do zwolnienia z obo-wiązku zachowania tajemnicy jest w przypadku prokurato-rów - Prokurator Generalny.

Tajemnica zawodowa adwokata określona została w przepi-sach korporacyjnych dotyczących adwokatów oraz aplikan-tów adwokackich, tj. art. 6 ustawy z dnia 26 maja 1982 r.

sprawy, o których powziął wiadomość ze względu na swój urząd, poza jawną rozprawą sądową.

§ 2. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także po ustaniu stosunku służbowego.

§ 3. Obowiązek zachowania tajemnicy ustaje, gdy sędzia składa zezna-nia jako świadek przed sądem, chyba że ujawnienie tajemnicy zagraża dobru państwa albo takiemu ważnemu interesowi prywatnemu, który nie jest sprzeczny z celami wymiaru sprawiedliwości. W tych przypad-kach od obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić sędziego Minister Sprawiedliwości.”

20 M. Ordyniak, Monitor Prawniczy 2014, nr 7, s. 391-392.

21 Dz.U.2016., poz.177 Zgodnie z treścią art. 102 ustawy:

„1. Prokurator jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których w postępowaniu przygotowawczym, a także poza jawną rozprawą sądową, powziął wiadomość ze względu na swoje sta-nowisko prokuratora.

2. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także po ustaniu stosunku służbowego. § 3. Obowiązek zachowania tajemnicy ustaje, gdy pro-kurator składa zeznania jako świadek w postępowaniu przygotowaw-czym lub przed sądem, chyba że ujawnienie tajemnicy zagraża dobru Państwa albo takiemu ważnemu interesowi prywatnemu, który nie jest sprzeczny z celami wymiaru sprawiedliwości. W takich przypadkach od obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić prokuratora Prokura-tor Krajowy, a ProkuraProkura-tora Krajowego - ProkuraProkura-tor Generalny.”

Prawo o adwokaturze²². Zakres przedmiotowy informacji objętych tajemnicą adwokacką jest bardzo szeroki. Ochro-ną objęta jest bowiem każda informacja dotycząca danej sprawy, która znajduje się w aktach sprawy. Doktryna wy-mienia także inne dokumenty np. notatki oraz wszystkie dokumenty uzyskane od klienta w danej sprawie²³, dlatego bardzo ważne jest odpowiednie zabezpieczenie dokumen-tów przez adwokata. Zaznaczyć należy, iż w postępowaniu dyscyplinarnym lub gdy zaistnieje sytuacja obrony koniecz-nej adwokatowi przysługuje uprawnienie do ujawnienia in-formacji objętych tajemnicą zawodową ²⁴. W literaturze od dłuższego czasu analizowany jest problem zwolnienia adwo-kata z obowiązku dyskrecji w związku z pełnioną funkcją.

Normy kodeksu postępowania karnego przewidują bowiem możliwość zwolnienia adwokata przez sąd lub prokuratora z obowiązku zachowania tajemnicy²⁵ W tej sytuacji pojawia się spór dotyczący bezwzględności obowiązywania tajem-nicy. Skoro, jak już wcześniej wspomniano tajemnica jest czymś co stanowi swoistego rodzaju sekret, a zarazem pod-stawę zaufania klienta w stosunku do adwokata pełniącego rolę powiernika to powinna być bezwzględnie respektowaną wartością chroniącą zaufanie klienta.

Podobną treść jak w przypadku adwokatów posiada tajem-nica zawodowa radcy prawnego, uregulowana w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych²⁶. Różnica w odniesieniu do tajemnicy zawodowej adwokata polega na tym, iż radca prawny może zostać zwolniony z obowiązku zachowania tajemnicy co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę, za wy-jątkiem informacji udostępnionych na podstawie przepisów ustawy z 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pie-niędzy oraz finansowaniu terroryzmu²⁷. Obowiązujący od 1 lipca 2015 r., Kodeks Etyki Radców Prawnych²⁸ wprowadził doprecyzowanie zakresu przedmiotowego tajemnicy zawo-dowej wykonawców tego zawodu. Zgodnie z art. 15 Kodek-su, tajemnicą zostały objęte wszelkie informacje, korespon-dencja, dokumenty niezależnie od sposobu ich utrwalenia, ujawnione radcy prawnemu przez klienta bądź uzyskane w inny sposób w związku z wykonywaniem czynności za-wodowych. W przypadku radców prawnych obowiązek ten polega nie tylko na zakazie udostępnienia informacji, ale także zakazie wykorzystania jej dla interesu własnego lub osoby trzeciej. Stosownie natomiast do treści art. 17 Ko-deksu: „Obowiązek ten nie może być ograniczony w czasie i istnieje również po zaprzestaniu wykonywania zawodu”.

Analogicznie jak w przypadku adwokatów, zastosowanie ma art. 180 kpk, który dopuszcza zwolnienie z zachowania tajemnicy zawodowej przez sąd lub prokuratora, jeżeli wy-maga tego dobro wymiaru sprawiedliwości. Ograniczenie tego obowiązku (jak już wcześniej wspomniano) nie dotyczy

22 Zgodnie z treścią art. 6 ustawy:„ Adwokat obowiązany jest zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej”.

23 Z. Krzemiński, Etyka adwokacka, teksty, orzecznictwo. Komentarz, Kra-ków 2003, s. 100.

24 W. Żywicki, Etyka adwokacka, Warszawa 1970, s. 31–32.

25 Por. m.in. S. Maciejewska, Adwokat świadkiem w procesie karnym a problem tajemnicy zawodowej (w:) red. L. Boguni, Nowa kodyfikacja prawa karnego, AUW No 2095, Wrocław 1998, s. 107 i n.

26 Zgodnie z treścią art. 3 ust.3 ustawy:„ Radca prawny jest obowiąza-ny zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzieleniem pomocy prawnej” ponadto ust. 4 określa, że „obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie może być ograniczony w czasie”.

27 Dz.U. z 2010 r. Nr 46, poz. 276 ze zm.

28 Uchwała nr 3/2014 Nadzwyczajnego krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014., w sprawie Kodeksu Etyki Radcy prawnego.

informacji udostępnianych na podstawie przepisów wspo-mnianej ustawy o przepisów ustawy z 16 listopada 2000 r.

o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu ter-roryzmu, w zakresie określonym jej przepisami²⁹.

Tajemnica notarialna uregulowana została w ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. prawo o notariacie³⁰. Jej zakres obejmuje wszystkie informacje, o których osoba wykonująca zawód notariusza dowiedziała się podczas wykonywania czynności

W dokumencie i administracyjne studia prawnicze (Stron 51-59)