4.3.1 Budowa instalacji solarnych w budynkach mieszkalnych w gminnie Tyszowce W latach 2014-2020 zaplanowano znaczne środki finansowe na wsparcie prosumenckiego wytwarzania energii. Proponuje się, zatem wystąpienie przez Gminę Tyszowce do NFOŚIGW o środki z Programu Prosument. Aby gmina mogła przystąpić do programu, łączna wartość kosztów kwalifikowanych powinna wynosić minimum 1000 tys. zł.
Do oszacowania efektów udziału Gminy Tyszowce w programie Prosument przyjęto następujące założenia:
moc instalacji w jednym budynku mieszkalnym 2kWp,
koszt kwalifikowany jednej instalacji fotowoltaicznej –ok. 16500 zł.
Spełnienie wymogu minimalnej kwoty wsparcia na jeden projekt wymaga wykonania co najmniej 60 instalacji o założonych parametrach. Taka liczba instalacji przy liczbie budynków mieszkalnych w gminie w 2014 roku wynoszącej według BDL 1831 stanowiłoby 3,28% wszystkich budynków.
W celu oszacowania zainteresowania mieszkańców gminy Tyszowce instalowaniem mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii w ramach przeprowadzonej wśród mieszkańców gminy ankiety, zadano pytanie, dotyczące chęci wykorzystania energii odnawialnej. Wyniki przeprowadzonego badania zamieszczone są w tabeli poniżej.
Największym zainteresowaniem mieszkańców cieszą się kolektory słoneczne. Wynika to zapewne z faktu, że są to źródła najbardziej znane. Rzeczywistość może jednak okazać się inna niż wyniki przeprowadzonych badań, gdyż chęć mieszkańców inwestowania w odnawialne źródła energii będzie w znacznej mierze zależna od możliwości pozyskania
dotacji na poszczególne rodzaje źródeł. W ramach prowadzonych badań ankietowych oceniono, że zainteresowanie panelami fotowoltaicznymi oraz turbinami wiatrowymi jest znacznie mniejsze niż kolektorami słonecznymi. Jest to prawdopodobnie wynik braku znajomości technologii solarnych oraz mikroinstalacji wiatrowych w społeczeństwie.
Tabela 33. Wyniki badania zainteresowania mieszkańców gminy Tyszowce odnawialnymi źródłami energii
instalacje wiatrowe 2 22 65,01 52,78**
instalacje
fotowoltaiczne 22 238 452,87 367,73
instalacje kolektorów 49 531 1486,47 1207,01
Suma 73 791 1753,20 1796,74/ 1743,96**
*- Zainteresowanie wyrażane pod warunkiem uzyskania dofinansowania inwestycji
** - niewliczone do efektu końcowego, jako zagożone brakiem akceptacji środowiskowej Źródło: opracowanie własne.
Wykorzystując uzyskane z ankiet informacje o zainteresowaniu mieszkańców zainstalowaniem odnawialnych źródeł energii oszacowano zmniejszenie zużycia energii kopalnej dzięki zwiększeniu zastosowania energii odnawialnej oraz uzyskane w takiej sytuacji zmniejszenie emisji CO2 (tabela 32).
Do oszacowań zaoszczędzonej w gminie energii oraz zmniejszenia emisji założono następujące parametry instalacji:
- dla instalacji kolektorów solarnych w indywidualnych budynkach mieszkalnych:
Łączna powierzchnia kolektorów na budynku – 3,6m2,
Maksymalna moc cieplna instalacji – 3kW,
Wytworzona w ciągu roku energia 2800 kWh/rok, - dla instalacji fotowoltaicznych:
Moc instalacji w pojedyńczym budynku mieszkalnym 2kWp,
Wytworzona w ciągu roku energia 1700kWh,
Wybudowanie instalacji odnawialnych źródeł energii w ilości zgodnej z deklaracjami mieszkańców zawartymi a ankiecie spowodowałoby zmniejszenie zużycia energii kopalnej o 2004 MWh oraz zmniejszenie emisji CO2 do środowiska o ok. 1574 Mg CO2/rok. Patrząc realistycznie na deklaracje oraz możliwości pozyskania funduszy na wsparcie budowy OZE przyjmuje się, że potencjalnie możliwe jest powstanie ok. 200 czyli w około 11% budynków
64
mieszkalnych w gminie a to dałoby efekt wytworzenia energii odnawialnej 490MWh energii (w tym ograniczenie o ok. 430,63 MWh zużycia energii nieodnawialnej) oraz ograniczenie emisji o 398,2 Mg CO2/rok.
Wobec deklarowanego, dużego zainteresowania mieszkańców odnawialnymi źródłami energii, zaleca się, by gmina była organizatorem wystąpienia o dotacje odnawialnych źródeł energii z Programu PROSUMENT.
4.3.2 Podwyższenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych w gminie Tyszowce /modernizacja systemów grzewczych/
Zgodnie z wynikami badań wykonanych w 2014 roku dla gminy Tyszowce na potrzeby przygotowania niniejszego dokumentu w budynkach mieszkalnych pracowało około 29,8%
urządzeń grzewczych instalowanych w 2000 roku lub wcześniej. Ogrzewały one około 27,6%
powierzchni mieszkalnej w gminie.
Rysunek 19. Struktura wiekowa urządzeń wytwórczych energii cieplnej w gospodarstwach domowych w gminie Tyszowce
a) Wg. liczby budynków b) wg. powierzchni budynków
Źródło: opracowanie własne.
W ramach przeprowadzanych w 2015 roku ankiet zapytano respondentów o ich zamierzenia w zakresie modernizacji źródeł ciepła wykorzystywanych w ich budynkach mieszkalnych. Podkreślić należy, że znaczna część urządzeń wytwórczych energii cieplnej została przez właścicieli budynków zainstalowana po roku 2000 lub wymieniona w tym okresie na nowe. Ilość tą, na podstawie przeprowadzonych badań w terenie, oszacowano na około 70,2 %. W tabeli 35 przedstawiona została struktura wiekowa źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych w gminie oraz zamierzenia modernizacyjne właścicieli budynków.
Na podstawie powyższych danych oraz oszacowanej struktury zużycia paliw w gminie
oceniono, że modernizacja kotłów przez mieszkańców deklarujących takie zamiary dałaby rezultat w ilości ograniczenia emisji, zaprezentowanej w tabeli 36.
Tabela 34. Zamierzenia inwestycyjne wśród ankietowanych mieszkańców gminy Tyszowce w odniesieniu do modernizacji kotłów
Rok instalacji kotła
Struktura odpowiedzi
Liczba źródeł zrobię nie zrobię
szt % szt % szt %
Do 1980 22 13,1 1 4,5 21 95,5
1981-1990 5 3,0 2 40,0 3 60,0
1991-2000 23 13,7 6 26,1 17 73,9
2001-2010 86 51,2 8 9,3 78 90,7
Po 2010 32 19,0 0 0,0 32 100,0
Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań ankietowych.
Tabela 35. Oszacowane zamierzenia inwestycyjne w zakresie modernizacji kotłów wśród ankietowanych mieszkańców gminy Tyszowce w odniesieniu do powierzchni budynków w całej gminie [m2]
Rok instalacji kotła
Powierzchnia budynków, w przypadku których udzielono danej odpowiedzi Powierzchnia
ogółem
Powierzchnia budynków których właściciele zamierzają modernizować kotły grzewcze
Powierzchnia budynków których właściciele nie zamierzają modernizować kotłów grzewczych
[m2] % [m2] % [m2] %
Do 1980 17890,1 10,5 574,4 3,2 17315,8 96,8
1981-1990 3420,9 2,0 1520,4 44,4 1900,5 55,6
1991-2000 25669,6 15,1 7103,7 27,7 18565,9 72,3
2001-2010 88825,6 52,3 9291,4 10,5 79534,2 89,5
Po 2010 33879,8 20,0 0,0 0,0 33879,8 100,0
SUMA 169686,0 100,0 18489,9 10,9 151196,1 89,1
Źródło: opracowanie własne.
Oszacowanie możliwości zmniejszenia emisji CO2, dzięki wymianie kotłów grzewczych przedstawiono w tabeli 37.
Tabela 36. Oszacowanie możliwych oszczędności emisji dzięki wymianie kotłów w budynkach mieszkalnych w gminie Tyszowce
Parametr Oszacowanie
ilościowe Parametr Oszacowanie
ilościowe
66
% właścicieli posiadających kotły starsze niż 15 letnie i deklarujących
chęć wymiany kotła 18
zużycie energii w budynkach ze starymi kotłami grzewczymi w których deklarowano chęć
wymiany 48097,84
średnie zużycie energii w budynkach
ze starymi kotłami GJ/m2 1,027
zużycie energii w tych budynkach
po wymianie GJ/rok 40883,16
średnia sprawność starych kotłów 0,75
zmniejszenie zużycia energii
GJ/rok 7214,68
średnia sprawność nowych kotłów 0,9
oszczędność zużycia energii w węglu GJ/rok, w budynkach z
wymienionymi kotłami 4406,00
średnie zużycie energii po wymianie
kotła GJ/m2 0,87295
liczba budynków, w których potencjalnie przeprowadzono by
modernizację ogrzewania 98
% powierzchni budynków ze starymi
kotłami w próbce ankietowanej 27,6 zmniejszenie emisji Mg CO2/rok 408,44 powierzchnia budynków ze starymi
kotłami w gminie m2 46833,336
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ankietowych.
4.3.3 Podwyższenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych w gminie Tyszowce /termomodernizacja budynków/
Na podstawie danych uzyskanych dzięki przeprowadzonym w gminie Tyszowce badaniom ankietowym stwierdza się, że w próbce ankietowanych gospodarstw domowych o łącznej powierzchni 20199 m2, budynki o powierzchni 12730m2 były budowane lub termomodernizowane w okresie przed rokiem 2000. Stanowiły one zatem około 63%
powierzchni budynków uwzględnionych w ankiecie wykonywanej na potrzeby tego dokumentu. Jeśli analogiczne wielkości odniesiemy do całej gminy, oznacza to, że z 106941,1 m2 powierzchni mieszkalnej w gminie wykonanych zostało wg standardu z lat wcześniejszych niż rok 2000. Z przeprowadzonych w gminie Tyszowce badań wynika, że roczne zużycie energii na ogrzewanie w tej grupie budynków wynosiło 1,027 GJ/m2 (258,28kWh/m2). Zakłada się termomodernizację tych budynków w latach 2015-2020, tak, że ich zużycie energii na ogrzewanie, chłodzenie, c.w.u., zmaleje co najmniej o 25%.
Oszczędność energii wyniosłaby zatem 71,39 kWh/m2/rok, czyli 0,257 GJ/m2/rok.
Z przeprowadzonej ankiety wynika, że w przypadku pozyskania wsparcia na termomodernizację budynków, 30% właścicieli nietermomodernizowanych budynków deklaruje chęć przeprowadzenia inwestycji. Dotyczy to, w przeniesieniu na powierzchnię budynków w całej gminie, 51255,55 m2 powierzchni. W oszacowaniu potencjalnie osiągniętego zmniejszenia emisji dzięki termomodernizacji budynku, przyjęto udział poszczególnych paliw w pokryciu zapotrzebowania na energię zgodnie z wynikami ankiety
przedstawionymi w analizie inwentaryzacji emisji. Wyniki oszacowania zawarto w tabeli poniżej.
Tabela 37. Zamierzenia mieszkańców gminy Tyszowce w zakresie termomodernizacji budynków
Rok instalacji kotła
Struktura odpowiedzi
zrobię nie zrobię powierzchnia łącznie
m2 % m2 % m2 %
Do 1980 2933 48,1 3929 27,9 6862 33,97
1981-1990 1320 21,6 955 6,8 2275 11,26
1991-2000 730 12,0 2863 20,3 3593 17,79
2001-2010 630 10,3 3894 27,6 4524 22,40
Po 2010 485 8,0 2460 17,4 2945 14,58
suma 6098 100,0 14101 100,0 20199 100,00
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ankietowych.
Na podstawie informacji zebranych wśród mieszkańców gminy (tabela 38) oszacowano potencjał oszczędności możliwy do osiągnięcia w gminie Tyszowce (tabela 39).
Tabela 38. Oszacowanie potencjału termomodernizacji budynków mieszkalnych w gminie Tyszowce
ankietowej [m2] 6098
aktualne zużycie energii w budynkach do
termomodernizacji [GJ/rok] 0,99 udział powierzchni budynków
zgłaszanych do termomodernizacji/
w próbce ankietowej % 30,19
zmniejszenie zużycia energii dzięki termomodernizacji
GJ/rok 10314,49
% budynków zgłaszanych do termomodernizacji starszych niż 15
letnie/ w próbce ankietowej 24,67
zmniejszenie zużycia energii w paliwach nieodnawialnych /węglu/- wg. struktury zużycia
paliw w gminie [GJ/rok] 6670,38 powierzchnia budynków do
termomodernizacji starszych niż 15
letnie/ w gminie [m2] 41860,75 obniżenie emisji CO2 [Mg/rok] 618,34 Źródło: opracowanie własne.
W roku 2015 wg wykonanego oszacowania w gminie Tyszowce jest 1831 budynków mieszkalnych. Podlegających potencjalnie termomodernizacji, wg założeń przyjętych powyżej, byłoby 25,44%,czyli około 266 budynków. Zakładając dla celów przybliżonego oszacowania, koszt termomodernizacji jednego budynku na 30 tys. złotych, łączne koszty w gminie z tytułu termomodernizacji budynków mieszkalnych wyniosłyby około 13980 tys. zł.
68
Oszacowanie kosztów i korzyści z termomodernizacji, zapewniającej 25 % zmniejszenie zużycia energii dla statystycznego budynku z grupy nietermomodernizowanych w gminie Tyszowce przedstawia kolejna tabela.
Tabela 39. Oszacowanie okresu zwrotu nakładów na termomodernizację przeciętnego budynku w gminie Tyszowce średnie zużycie energii w budynku
nietermomodernizowanym
[GJ/rok] 114,22 zmniejszenie zużycia węgla [t/rok] 0,89
średnie zużycie energii w budynku
po termomodernizacji [GJ/rok] 85,67 zmniejszenie zużycia drewna [mp/rok] 1,21 zmniejszenie zużycia energii
[GJ/rok] 28,56 obniżenie kosztów [zł/rok] 724,84
szacunkowy koszt
termomodernizacji budynku [zł] 30000 prosty okres zwrotu [lat] ~`41 Źródło: opracowanie własne.
Na podstawie struktury zużycia energii w budynkach mieszkalnych w roku bazowym 2014 oraz zaplanowanych działań racjonalizujących zużycie energii oszacowano strukturę i wielkość energii zużywanej w roku 2020. Wyniki oszacowań zawiera tabela poniżej.
Tabela 40 Struktura zużycia energii w budynkach mieszkalnych struktura zużycia energii w budynkach mieszkalnych w roku 2014
Jednostki
GJ 16416,00 14414,89 2001,11 159571,98 106224,11 53347,87
% 100,00 87,81 12,19 100,00 66,57 33,43
struktura zużycia energii w budynkach mieszkalnych w roku 2020 po wykonaniu założonych modernizacji
MWh 4840,53 3523,93 1316,60 39465,49 26271,43 13194,0346
GJ 17425,91 12686,15 4739,76 142075,67 94577,14 47498,52
% 100,00 72,80 27,20 100,00 66,57 33,43
Łącznie w roku 2014
MWh 48885,55 33510,83 15374,72
GJ 175987,98 120639,00 55348,98
% 100,00 68,55 31,45
Łącznie w roku 2020
MWh 44305,99 29795,36 14510,64
GJ 159501,58 107263,29 52238,29
% 100,00 67,25 32,75
Zużycie energii elektrycznej w roku 2014 w budynkach mieszkalnych oszacowane na podstawie danych BDL
Zużycie energii paliw w roku 2014 ogółem oraz udziału paliw odnawialnych oszacowane na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród mieszkańców w roku 2015
Zużycie energii elektrycznej w budynkach mieszkalnych w roku 2020 oszacowane na podstawie danych historycznych BDL o zużyciu energii w gospodarstwach domowych w województwie lubelskim (1,14%
wzrostu rocznie).
Zużycie energii paliw w roku 2020 oszacowane na podstawie danych zebranych dla roku 2014, danych ankietowych o skłonności mieszkańców do modernizacji systemów grzewczych oraz termomodernizacji brył budynków. Prognoza uwzględnia przyrost zużycia energii wynikający ze wzrostu powierzchni budynków mieszkalnych w okresie 2014-2020
4.3.4 Komercyjne źródła energii w gminie Tyszowce / Budowa elektrowni wiatrowej o mocy 34 MW/
W okresie do roku 2020 planuje się wybudowanie w gminie Tyszowce farmy wiatrowej o łącznej mocy 34MW oraz produkowanej łącznie energii rocznej około 85 000 MWh. Skutkowałoby to zmniejszeniem emisji do powietrza o ok. 69020 Mg CO2/rok. Przedsięwzięcie to, pod nazwą Elektrownia Kresy I posiada wszystkie wymagane prawem pozwolenia i uzgodnienia. Szacunkowy koszt takiego przedsięwzięcia to ok. 200 mln zł.
4.3.5 Emisja z transportu prywatnego w gminie Tyszowce w roku 2020
Przyjmuje się, że w latach 2015-2020 nie nastąpi zmiana emisji w transporcie publicznym na obszarze gminy Tyszowce, ze względu na brak zmian w taborze.
Zakładając zmiany liczby pojazdów w gminie Tyszowce zgodne z trendem historycznym zmian liczby pojazdów w powiecie tomaszowskim, wyznaczono wielkość emisji w roku 2020 pochodzącą z pojazdów prywatnych przy braku naturalnej wymiany starzejących się pojazdów (tabela 41)
Tabela 41 Liczba pojazdów oraz wielkość emisji z transportu prywatnego w gminie Tyszowce przy założeniu wersji BJZ, bez wymiany starzejących się pojazdów
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Liczbapojazdów
samochody osobowe 2832 2930 3027 3125 3223 3320 3418
samochody ciężarowe 360 372 385 397 409 422 434
autobusy 22 23 23 24 24 25 26
Wielkośćemisji
samochody osobowe 3509,0 3629,8 3750,7 3871,5 3992,4 4113,3 4234,1 samochody ciężarowe 3943,7 4079,7 4215,8 4351,8 4487,8 4623,9 4759,9
autobusy 249,8 256,8 263,7 270,6 277,5 284,4 291,3
SUMA 7702,5 7966,3 8230,1 8493,9 8757,7 9021,5 9285,3
70 zużywana energia GJ 108531,9 112249,0 115966,2 119683,3 123400,5 127117,6 130834,8
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL
Zakładając naturalną wymianę pojazdów starych na nowe, mimo przewidywanego wzrostu ich liczby, w dalszych rozważaniach przyjmuje się, że wielkość emisji w roku 2020 oraz zużywana w transporcie prywatnym energia w roku 2020 pozostanie na tym samym poziomie co w roku 2014.
4.3.6 Inne działania w celu zmniejszenia emisji promowane w gminie Tyszowce Poza działaniami zaplanowanymi powyżej gmina Tyszowce w okresie lat 2015-2020 powinna wspierać następujące działania:
Dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii w gminie, biomasowych, słonecznych oraz wiatrowych, w zakresie inwestycji własnych gminy, osób prywatnych, podmiotów gospodarczych oraz w gospodarstwach rolnych,
Działania w zakresie podwyższania efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej, budynków należących do osób prywatnych oraz budynków należących do podmiotów gospodarczych jak też budynków wykorzystywanych do celów rolniczych,
Działania w zakresie podwyższania efektywności energetycznej procesów produkcyjnych i rolniczych.