Urządzenie pracowni
3. Przekształcenie małej kamery na aparat do reprodukcji lub powiększeń
Z pomocą przyrządów , przedstawionych na rys. 159 i 160, można każdą kamerę m iłego formatu, zaopatrzoną w p r z e s u w a l n y pKSśgSs c i ą g m i e c h a , prze
kształcić na aparat do r e p r o d u k c j i lub p o w i ę k s z e ń . Jak widać z pierwszego rzutu oka, całe urządzenie składa się tutaj właściwie tylko z oddzielnej skrzynki, przy
tykającej szczelnie do kamery (tak, by przez miejsce ze
tknięcia nie mogło przedrzeć się światło). Skrzynka ta słu
ży zarówno do powiększenia wyciągu jak i formatu. Na jej
Rys. 159. Przedłużenie aparatu fotograficznego zapomocą dodatkowej skrzynki.
tylnej części, zaopatrzonej w ramę, mieścić się będzie płyta lub papier światłoczuły. Ponieważ w tej d o d a t k o w e j kamerze umieścić musimy płyty bez użycia obtułek, do których możnaby włożyć płyty w ciemnicy, przeto musi
my m aterjały światłoczułe włożyć do tej skrzynki w m i e j s c u z a c i e m n i o n e m . Musimy zatem pracować w lo
kalu, który w każdej dowolnej chwili da się zaciemnić.
W ymiary skrzynki są zależne: 1. od formatu kamery, 2. od ogniskowej i 3. od formatu obrazu powiększonego.
W podanym niżej przykładzie opisujemy skrzynkę, dostoso
waną do kamery formatu 9
X
12 cm, zaopatrzonej w objektyw o ogniskowej 120 mm, przyczem mamy powiększyć obraz do wielkości 18 X 24 cm. Te wym iary stanowić bę
dą podstawę dla wielkości wszelkich innych części.
192 A p a r a t y do r e p r o d u k c ji , p o w ię k s z e ń i r z u tn ic z e . 8888
kowicie powiększonego formatu. Za najdłuższy wyciąg miecha, mogący wchodzić w rachubę, nie należy uważać bowiem warunkach stopień powiększenia maksymalnego de
cyduje o owej odległości objektywu od płaszczyzny powsta
jącego obrazu, od czego znowu zależy największy potrze
padku całe urządzenie posiadałoby bezwzględnie wadę w y
żej wymienioną.
Przechodząc teraz do sporządzania dodatkowej kame
ry, służącej do powiększeń, z góry zwrócimy uwagę, że w żaden sposób nie możemy w ramach niniejszej książki uwzględnić różnych szczegółów konstrukcyj, spotykanych w aparatach fotograficznych najrozmaitszych typów. Musi
my zatem wszelkie potrzebne zmiany, uzupełnienia i t. p.
pozostawić własnej wynalazczości każdego poszczególnego fotografa.
Najpierw sporządzamy skrzynkę A z drzewa zupełnie suchego, mianowicie z deseczek o grubości 1 cm. W prze
A p a r a t y do r e p r o d u k c ji , p o w ię k s z e ń i r z u tn ic z e . 193
dniej ścianie robimy dokładnie w środku prostokątne okien
ko, do którego wkładamy ramkę tekturową B, wystającą na zewnątrz. Ramka ta musi przylegać do okienka zupeł
nie szczelnie, aby przez szczeliny nie przedostawało się światło. Ramka tkwić będzie z jednej strony w kamerze
Eys. 160. Konstrukcja dodatkowej skrzynki, przedłużającej aparat fotograficzny. — Na lewo u góry: schemat; poniżej: obliczenie dłu
gości skrzynki; na prawo: przekrój pionowy; u dołu: widok z góry i widok z boku.
fotograficznej, z drugiej zaś w skrzynce i będzie w ten sposób tw orzyć połączenie między nimi. Jej wymia
ry należy jak najdokładniej dostosować do wym iarów »świa- tła« kamery (zob. także schemat). Aby p o ł ą c z e n i e między kamerą a skrzynką było bezwzględnie s z c z e l n e , otaczamy tę ramkę paskiem aksamitu C, szerokości mniej więcej 2 cm. Do podparcia aparatu służy podnóżek, spo
rządzony z dwu listew drewnianych EE i z deszczułki D.
13
■
194 A p a r a t y do r e p r o d u k c ji , p o w ię k s z e ń i r z u tn ic z e . 8888
Jest on silnie połączony z częścią A. Jego wysokość h za
leży od odnośnych zewnętrznych wym iarów kamery; winna ona być raczej cokolwiek mniejsza, gdyż wtedy można ją z łatwością zwiększyć, dodając u góry kartki tektury. W e
w nętrzne urządzenie tylnej otwartej części skrzynki może być różne, zależnie od tego, czy będziemy używali tylko płyt, albo tylko papierów negatywowych, względnie papie
rów do kopjowania, czy też wszystkich tych m aterjałów
ną G, której szkło nie powinno zawierać żadnych wad. Szyb
kę przyklejamy do ramki z pomocą pasków przeźroczyste
go papieru. Musimy przytem pamiętać o tem, aby można było ramkę w raz z szybką w każdej chwili łatwo wyjąć ze skrzynki, co jest potrzebne dla oczyszczenia szybki.
Szybka szklana służy do tego, aby papiery leżały najzupeł
niej płasko. Aczkolwiek promienie świetlne muszą przejść przez szkło, zanim dojdą do w arstw y światłoczułej, to je
8888 A p a r a t y do r e p r o d u k c ji , p o w ię k s z e ń i r z u tn i c z e . 195
Celem osiągnięcia jeszcze większej szczelności można tam jeszcze wkleić paski czarnego papieru. Dwie listwy drewniane K, przyśrubowane do H, pełnią rolę rączek i za
pobiegają wyginaniu się wieczka; dlatego winne one być przytwierdzone prostopadle do włókien deszczułki H. W y
miary tej deszczułki muszą jak najdokładniej odpowiadać w e w n ę t r z n y m w y m i a r o m skrzynki. Po każdej przyciskać aparat do uszczelniających pasków C.
Celem uniknięcia szkodliwych refleksów świetlnych na
leży wewnętrzne ścianki skrzynki powlec czarną matową bejcą; celem nadania skrzynce lepszego wyglądu można i zewnętrzne ścianki polakować na ciemno, zalepiwszy uprze
dnio starannie wszelkie szczelinki kitem.
Jak objaśniono w rozdziele 2, szyny R w raz ze śliz- gaczem przytwierdzone do przedniej listwy E, zapewniają równoległość płaszczyzn oryginału i powstającego obrazu.
Również i tutaj możliwą jest reprodukcja większych forma
tów, jeśli się podniesie kamerę w raz ze skrzynką i równo
cześnie obniży szyny.
Użycie przyrządu przy reprodukcji lub powiększaniu z negatywu będzie następujące:
Do pracy wybieramy lokal, dający się łatwo zaciem
nić; najlepiej do tego się nadaje pókoj o jednem oknie. W po
koju tym ustawiamy całe urządzenie blisko okna tak, aby
196 A p a r a t y do r e p r o d u k c ji , p o w ię k s z e ń i r z u tn i c z e . 0008
światło padało na nieprzeźroczysty obraz pod kątem mniej więcej 45 stopni i aby przenikało przez obraz przeźroczy
sty (negatyw lub przeźrocze). Nastawiamy obraz na ostro na matówce, poczem zaciemniamy lokal, na miejsce ma
tówki wsadzamy materjał z w arstw ą emulsji i przykrywa^
my szczelnie wiekiem. Teraz można już do pokoju wpu
ścić światło celem dokonania naświetlenia. Przed wyjęciem płyty, względnie innego m aterjału światłoczułego z apara
tury należy znów lokal zaciemnić.