Przykłady inteligentnych rozwiązań w miastach

Jak wspomnieliśmy wcześniej, wysoko rozwinięte, inteligentne miasto wykorzy‑ stuje zaawansowane technologie w wielu obszarach swojego funkcjonowania. Jed‑ nak z uwagi na specyfikę niniejszej książki przytoczymy tylko przykłady projektów miejskich wykorzystujących technologie informacyjno‑komunikacyjne do opty‑ malizowania procesów obsługi wszystkich interesariuszy w mieście. Projekty mięk‑ kie zostaną pominięte.

Barcelona

Jednym z najbardziej inteligentnych miast w Europie jest Barcelona, która wdrożyła ponad dwieście konkretnych projektów z wykorzystaniem zaawansowanych tech‑ nologii, pozwalających zmniejszyć koszty funkcjonowania miasta. W 2011 roku miasto zaczęło realizować strategię rozwoju Smart City Barcelona. Punktem wyjścia stały się zaawansowane technologie, które dały podstawę do stworzenia efektywnego i zrównoważonego transportu, prowadzenia działań związanych z dbałością o środowisko przyrodnicze, budowania społeczeństwa obywatelskie‑ go, integracji i spójności społecznej oraz administracji przyjaznej biznesowi14. W pierwszym etapie postanowiono stworzyć model nowoczesnego miasta na bazie pomysłu, według którego Barcelona miała stać się miastem dzielnic wytwórczych, samowystarczalnych energetycznie, dobrze skomunikowanych z całym obszarem metropolitalnym. Funkcjonowanie miasta podzielono na trzy główne obszary: śro‑ dowisko, infrastrukturę i społeczeństwo.

Jeden z projektów dotyczy gospodarki wodnej na podstawie zautomatyzowa‑ nych systemów nawadniania oraz zdalnego sterowania irygacją i fontannami. Celem systemu, który został wdrożony w parkach miejskich, jest optymalizacja zużycia wody z sieci komunalnej za pomocą licznych czujników umieszczonych na trawnikach. System oblicza ilość wody wprowadzonej do ziemi z sieci miejskiej w stosunku do potrzeb posadzonych roślin oraz uzupełnia te dane o informacje 14 Barcelona Visio 2020. Pla Estratègic Metropolità de Barcelona, 2010, Barcelona 2010, https://

bcnroc.ajuntament.barcelona.cat/jspui/bitstream/11703/92152/1/16468.pdf (dostęp: 1.07.2018).

Przykłady inteligentnych rozwiązań w miastach 71 meteorologiczne, w zależności od parowania, przesączania i spływów wody. Na‑ wadnianie zostaje zatrzymane automatycznie w przypadku występowania opadów, a jeśli jest wietrznie, system reguluje kierunek strumienia wody, aby nie opadała poza obszar nawadniania.

Władze lokalne stworzyły także miejskie laboratorium (Barcelona Urban Lab), które jest narzędziem do przeprowadzania testów i programów pilotażowych do‑ tyczących produktów i usług z zakresu smart city, znajdujących się na etapie przed wprowadzeniem na rynek. Należy podkreślić, że Barcelona Urban Lab nie jest na‑ rzędziem do sprzedaży produktów, które już istnieją na rynku. Programy pilota‑ żowe są finansowane przez firmy i ich realizacja nie implikuje żadnego zobowią‑ zania w imieniu Rady Miasta Barcelony do wdrożenia rozwiązania testowanego w perspektywie długoterminowej. Jednym z takich pilotażowych programów jest program służący do telematycznego odczytywania liczników gazu, elektryczności i wody w ponad stu pięćdziesięciu mieszkaniach komunalnych. Jest to długoter‑ minowy test systemu, który gromadzi informacje na temat użytkowania mediów i przesyła je do centrali głównej, eliminując w ten sposób konieczność dokonywa‑ nia manualnych odczytów przez mieszkańców lub autoryzowanych pracowników służb komunalnych.

Innym inteligentnym projektem realizowanym w mieście jest platforma City OS, która została wyposażona w narzędzia służące do przetwarzania oraz analizy da‑ nych i zdarzeń miejskich w celu dokonywania symulacji, a także przewidywania wszelkich problemów, jakie mogą pojawić się w mieście. Do głównych zadań plat‑ formy należą:

1) integracja i korelacja danych miejskich pochodzących z urządzeń pomiaro‑ wych, baz danych i portali społecznościowych,

2) zapewnienie jakości i bezpieczeństwa przechowywania danych publicznych, 3) zarządzanie wiedzą pochodzącą z różnych usług cyfrowych oferowa‑ nych przez miasto, zarówno w organizacji poziomej (przez przekazywanie informacji między konkretnymi aplikacjami usługowymi), jak i pionowej (między różnymi centrami monitoringu – również w skali globalnej), 4) sporządzanie analiz, symulacji zdarzeń i prognoz na podstawie zgromadzo‑

nych danych15.

Amsterdam

Amsterdam od wielu lat uznawany jest za najlepsze inteligentne miasto w Europie. Spośród wielu działań na uwagę zasługuje „IoT Living Lab” – projekt zapewnia‑ jący infrastrukturę IoT i platformę open data, które stymulują tworzenie nowych 15 http://smartcity.bcn.cat/es/city-os.html (dostęp: 8.10.2017).

start‑upów i aplikacji mobilnych mających duży wpływ na lokalną gospodarkę16. Koncepcja Living Lab angażuje różnych interesariuszy miasta – mieszkańców, pod‑ mioty gospodarcze, urzędników, turystów – do rozwijania pomysłów i tworzenia innowacji w poszczególnych fazach procesu, zaczynając od rozwoju danej idei, a kończąc na procesie walidacji. Living Lab jest zatem ideą obejmującą partnerstwo biznesu – klientów i instytucje publiczne – pozwalającą uczestnikom brać czyn‑ ny udział w procesie badań naukowych, rozwoju i innowacji ukierunkowanych na tworzenie rozwiązań dla końcowych użytkowników17.

Living Lab w Amsterdamie jest otwarty – programiści i dostawcy testują mo‑

bilne aplikacje następnej generacji, tworząc nowe łańcuchy wartości w różnych branżach.

Innym projektem planowanym do  ukończenia w  2019  roku jest „Grid‑ ‑Friends” – inteligentna sieć do współdzielonej dystrybucji czystej energii. Jej ce‑ lem jest dzielenie się energią odnawialną między gospodarstwami domowymi w projekcie budowlanym „Amsterdam Schönechip”. Osiedle z założenia ma być neutralne energetycznie i samowystarczalne dzięki wdrożeniu inteligentnej sieci energetycznej, koordynującej przechowywanie i dystrybucję energii między gospo‑ darstwami domowymi. Projekt finansowany jest w ramach inicjatywy wspólnego programowania ERA‑Net Smart Grids Plus, przy wsparciu z unijnego programu badań i innowacji Horyzont 202018.

„Smart Traffic Management” to z kolei projekt bazujący na systemie SCM Traffic Link, który jest połączony z systemem ruchu krajowego. Ponieważ na tere‑ nie miasta funkcjonuje trzech operatorów zarządzających drogami (gmina Am‑ sterdam, prowincja Północna Holandia i władze centralne), w celu poprawy prze‑ pływu ruchu konieczna jest płynna współpraca między nimi. Dzięki wdrożonym rozwiązaniom operatorzy mogą wspólnie i automatycznie zarządzać ruchem w re‑ gionie, a od czasu zainicjowania współpracy liczba wypadków drogowych spad‑ ła o 10%19.

Wrocław

Jednym z polskich miast, które znalazło się w setce najbardziej inteligentnych miast na świecie we wspomnianym wcześniej rankingu IESE Cities in Motion, jest Wroc‑ ław. Miasto realizuje kilkadziesiąt projektów w podziale na osiem filarów. Najwię‑ cej projektów dotyczy transportu, na przykład:

16 https://amsterdamsmartcity.com/projects/iot-living-lab (dostęp: 8.10.2017). 17 D. Stawasz, D. Sikora-Fernandez, Koncepcja smart city na tle…, s. 107. 18 https://amsterdamsmartcity.com/projects/grid-friends (dostęp: 8.10.2017).

Przykłady inteligentnych rozwiązań w miastach 73 1) aplikacja iMPK – pozwalająca między innymi śledzić pojazdy komunikacji

miejskiej na podstawie pozycji GPS, sprawdzać, czy jadą zgodnie z rozkła‑ dem, a także pobrać rozkład jazdy z konkretnego przystanku na swój telefon; 2) „Inteligentne parkowanie” – projekt pilotażowy systemu do identyfikacji wol‑ nych miejsc postojowych (równoległych i prostopadłych) na ulicy Zapolskiej we Wrocławiu20;

3) „Inteligentny System Transportu” – system innowacyjnych rozwiązań tech‑ nologicznych, wykorzystujący narzędzia telekomunikacyjne, informatyczne i pomiarowe, takie jak kamery, czujniki na skrzyżowaniach, tablice przystan‑ kowe, systemy łączności i specjalnie dedykowane oprogramowanie służące do zarządzania oraz podnoszenia jakości i sprawności systemu transporto‑ wego Wrocławia21;

4) „Smart Trip” – system umożliwiający optymalizację w zakresie wyboru trasy podróży oraz doboru środka transportu na bazie zadanych przez użytkow‑ nika preferencji i jego lokalizacji (GSM, GPS, Wi‑Fi, bluetooth), optymali‑ zację kosztów podróży, monitoring lokalizacji różnych środków transportu, automatyczne rozliczanie kosztów podróży22.

Powyższe rozwiązania, wpisujące się w koncepcję miasta inteligentnego, stano‑ wią jedynie niewielki ułamek realizowanych projektów. Nowoczesne rozwiązania wdrażane w miastach powstają w odpowiedzi na przekształcenia ekonomiczne, społeczne, przestrzenne i technologiczne, jakie w nich zachodzą. Nie należy jednak zapominać, że zaawansowane technologie są jedynie wspólnym mianownikiem dla działań prowadzonych przez władze miejskie, a inteligentne miasto to przede wszystkim ludzie, którzy je tworzą.

20 https://www.wroclaw.pl/smartcity/transport (dostęp: 8.10.2017). 21 http://its.wroc.pl (dostęp: 8.10.2017).

22 https://www.wroclaw.pl/smartcity/projekt-badawczo-rozwojowy-system-integra-cji-uslug-miejskich-we-wroclawiu (dostęp: 8.10.2017).