Ró˙zne kategorie planów i zakres ich ustale ´ n

Polityka przestrzenna pa ´nstwa okre´slona jest w koncepcji przestrzennego

za-gospodarowania kraju, któr ˛a opracowuje minister wła´sciwy ds. rozwoju

regio-nalnego, uwzgl˛edniaj ˛ac cele zawarte w rz ˛adowych dokumentach strategicznych

(art. 47 ust. 1 pzp). W koncepcji ustala si˛e m.in. podstawowe elementy krajowej sieci osadniczej, wymagania z zakresu ochrony ´srodowiska i zabytków, rozmiesz-czenie infrastruktury społecznej o znaczeniu mi˛edzynarodowym i krajowym, roz-mieszczenie obiektów infrastruktury technicznej i transportowej, strategicznych zasobów wodnych i obiektów gospodarki wodnej o znaczeniu mi˛edzynarodo-wym i krajomi˛edzynarodo-wym, obszary problemowe o znaczeniu krajomi˛edzynarodo-wym, w tym obszary

za-gro˙ze ´n wymagaj ˛acych szczegółowych studiów i planów (art. 47 ust. 2 pzp).

Kon-cepcj˛e przyjmuje Rada Ministrów, która ustala te˙z, w jakim zakresie koncepcja

ma stanowi´c podstaw˛e do okre´slania programów słu˙z ˛acych realizacji inwestycji

celu publicznego o znaczeniu krajowym.

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa sporz ˛adzaj ˛a organy

samorz ˛adu województwa (art. 38 pzp). W planie województwa ustala si˛e m.in.

podstawowe elementy sieci osadniczej województwa i ich powi ˛aza ´n

komunika-cyjnych oraz infrastrukturalnych, system obszarów chronionych, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, obszary problemowe wraz z zasadami ich zagospodarowania oraz obszary metropolitalne, obszary

wsparcia, obszary szczególnego zagro˙zenia powodzi ˛a, granice terenów

zamkni˛e-tych i ich stref ochronnych, obszary wyst˛epowania udokumentowanych złó˙z ko-palin (art. 39 ust. 3 pzp). Ponadto w planie uwzgl˛ednia si˛e ustalenia koncepcji (ust. 4 pzp). Jako cz˛e´s´c planu zagospodarowania przestrzennego województwa uchwala si˛e plan zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitalnego.

Plan województwa uchwala sejmik samorz ˛adowy.

Samorz ˛ad powiatu prowadzi, w granicach swojej wła´sciwo´sci rzeczowej,

ana-lizy i studia z zakresu zagospodarowania przestrzennego, odnosz ˛ace si˛e do

ob-szaru powiatu i zagadnie ´n jego rozwoju (art. 3 ust. 2 ustawy o pzp).

Studium uwarunkowa ´n i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest dokumentem, który okre´sla jej perspektywiczny rozwój. Studium jest

aktem kierownictwa wewn˛etrznego, pozwala na kształtowanie i prowadzenie po-lityki przestrzennej na terenie gminy (zadanie własne gminy na mocy art. 3 ust. 1 ustawy o pzp). Studium nie jest aktem prawa miejscowego (art. 9 ust. 5 pzp), tzn.

nie mo˙ze by´c podstaw ˛a do wydawania decyzji administracyjnych. Zapisy

stu-dium maj ˛a charakter ogólny, okre´slaj ˛a kierunki polityki przestrzennej dla

wi˛ek-szych obszarów, nie odnosz ˛a si˛e do pojedynczych działek czy budynków.

W studium okre´sla si˛e m.in. kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy

oraz w przeznaczeniu terenów, kierunki i wska´zniki dotycz ˛ace zagospodarowania

oraz u˙zytkowania terenów, obszary, a tak˙ze zasady ochrony ´srodowiska i jego za-sobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk, obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, obszary, na

obszary, na których rozmieszczone b˛ed ˛a inwestycje celu publicznego o

znacze-niu ponadlokalnym, obszary, dla których obowi ˛azkowe jest sporz ˛adzenie

miej-scowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów

od-r˛ebnych, w tym obszary wymagaj ˛ace przeprowadzenia scale ´n i podziału

nieru-chomo´sci, a tak˙ze obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni

sprzeda˙zy powy˙zej 2000 m²oraz obszary przestrzeni publicznej, obszary, dla

któ-rych gmina zamierza sporz ˛adzi´c miejscowy plan zagospodarowania

przestrzen-nego, kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le´snej przestrzeni

produkcyj-nej, obszary szczególnego zagro˙zenia powodzi ˛a oraz obszary osuwania si˛e mas

ziemnych, obiekty lub obszary, dla których wyznacza si˛e w zło˙zu kopaliny filar ochronny, obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych, obszary wymaga-j ˛ace przekształce ´n, rehabilitacji lub rekultywacji, granice terenów zamkni˛etych i ich stref ochronnych (art. 10 ust. 2 pzp). Ustalenia studium s ˛a wi ˛a˙z ˛ace przy

spo-rz ˛adzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (art. 9 ust. 4

pzp). Studium uchwala rada gminy.

Ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa wprowadza si˛e do planu miejscowego po uprzednim uzgodnieniu terminu realizacji inwesty-cji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym i warunków wprowadzenia ich do planu miejscowego.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (mpzp), b˛ed ˛acym

aktem prawa miejscowego (art. 14 ust. 8 pzp); ustala si˛e przeznaczenie terenu,

roz-mieszczenie inwestycji celu publicznego oraz okre´sla si˛e sposoby zagospodarowa-nia i warunki zabudowy terenu (art. 14 ust. 1 pzp). Zakres ustale ´n planu

miejsco-wego okre´sla art. 15 ust. 2 i 3 pzp. W planie miejscowym okre´sla si˛e obowi ˛azkowo:

1) przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczaj ˛ace tereny o ró˙znym

przezna-czeniu lub ró˙znych zasadach zagospodarowania; 2) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego;

3) zasady ochrony ´srodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;

4) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współ-czesnej;

5) wymagania wynikaj ˛ace z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych;

6) zasady kształtowania zabudowy oraz wska´zniki zagospodarowania terenu,

maksymaln ˛a i minimaln ˛a intensywno´s´c zabudowy jako wska´znik

po-wierzchni całkowitej zabudowy w odniesieniu do popo-wierzchni działki budow-lanej, minimalny udział procentowy powierzchni biologicznie czynnej w

od-niesieniu do powierzchni działki budowlanej, maksymaln ˛a wysoko´s´c

zabu-dowy, minimaln ˛a liczb˛e miejsc do parkowania i sposób ich realizacji oraz

li-nie zabudowy i gabaryty obiektów parametry i wska´zniki kształtowania zabu-dowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabuzabu-dowy, gabaryty obiek-tów i wska´zniki intensywno´sci zabudowy;

7) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegaj ˛acych

ochronie, ustalonych na podstawie odr˛ebnych przepisów, w tym terenów

gór-niczych, a tak˙ze obszarów szczególnego zagro˙zenia powodzi ˛a nara˙zonych na

niebezpiecze ´nstwo powodzi oraz zagro˙zonych osuwaniem obszarów

8) szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomo´sci obj˛etych planem miejscowym;

9) szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich u˙zyt-kowaniu, w tym zakaz zabudowy;

10) zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infra-struktury technicznej;

11) sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urz ˛adzania i u˙zytkowania

terenów;

12) stawki procentowe, na podstawie których ustala si˛e opłat˛e, o której mowa w art. 36 ust. 4.

W planie miejscowym okre´sla si˛e w zale˙zno´sci od potrzeb:

1) granice obszarów wymagaj ˛acych przeprowadzenia scale ´n i podziałów

nieru-chomo´sci;

2) granice obszarów rehabilitacji istniej ˛acej zabudowy i infrastruktury technicz-nej;

3) granice obszarów wymagaj ˛acych przekształce ´n lub rekultywacji;

3a) granice terenów pod budow˛e urz ˛adze ´n, o których mowa w art. 10 ust. 2a, oraz

granice ich stref ochronnych zwi ˛azanych z ograniczeniami w zabudowie,

za-gospodarowaniu i u˙zytkowaniu terenu oraz wyst˛epowaniem znacz ˛acego

od-działywania tych urz ˛adze ´n na ´srodowisko; (od 25.09.2010)

4) granice terenów pod budow˛e obiektów handlowych, o których mowa w art. 10 ust. 2 pkt 8;

4a) granice terenów rozmieszczenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu lo-kalnym;

4b) granice terenów inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, umieszczonych w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub w ostatecznych decyzjach o lokalizacji drogi krajowej, wojewódzkiej

lub powiatowej, linii kolejowej o znaczeniu pa ´nstwowym, lotniska u˙zytku

publicznego, inwestycji w zakresie terminalu lub przedsi˛ewzi˛ecia Euro 2012;

5) granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz terenów słu˙z ˛acych

orga-nizacji imprez masowych;

6) granice pomników zagłady oraz ich stref ochronnych, a tak˙ze ograniczenia

dotycz ˛ace prowadzenia na ich terenie działalno´sci gospodarczej, okre´slone

w ustawie z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obo-zów zagłady;

7) granice terenów zamkni˛etych i granice stref ochronnych terenów zamkni˛e-tych;

8) sposób u˙zytkowania obiektów budowlanych w stosunku do dróg i innych te-renów publicznie dost˛epnych oraz do granic przyległych nieruchomo´sci, ko-lorystyk˛e obiektów budowlanych oraz pokrycie dachów;

9) zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urz ˛adze ´n

reklamowych oraz ogrodze ´n, ich gabaryty, standardy jako´sciowe oraz rodzaje

materiałów budowlanych, z jakich mog ˛a by´c wykonane;

W przypadku wydania przez Prezesa Rady Ministrów rozporz ˛adzenia

okre-´slaj ˛acego gminy lub miejscowo´sci, w których stosuje si˛e szczególne zasady

od-budowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych, a tak˙ze szczególne za-sady zagospodarowania terenów oraz zaza-sady i tryb nabywania nieruchomo´sci,

w zwi ˛azku z osuni˛eciem ziemi, rada gminy mo˙ze uchwali´c miejscowy plan

od-budowy obiektów budowlanych, zwany miejscowym planem odod-budowy, w celu

umo˙zliwienia odbudowy na obszarach innych ni˙z te, na których:

• nast ˛apiło zniszczenie lub uszkodzenie obiektów budowlanych w wyniku

osu-ni˛ecia ziemi i na których odbywa si˛e odbudowa obiektów budowlanych;

• kieruj ˛ac si˛e potrzeb ˛a zapewnienia bezpiecze ´nstwa ludzi i mienia

wprowa-dzono zakaz budowy nowych budynków, odbudowy oraz rozbudowy,

przebu-dowy i nadbuprzebu-dowy istniej ˛acych budynków.

Miejscowy plan odbudowy jest aktem prawa miejscowego. Okre´sla on gra-nice zewn˛etrzne gruntów przeznaczonych do odbudowy obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku osuni˛ecia ziemi oraz ustala:

1) przeznaczenie terenu;

2) zasady i warunki wydzielania nowych działek budowlanych; 3) sposób zagospodarowania i warunki zabudowy terenu;

4) linie zabudowy, gabaryty obiektów budowlanych i wska´zniki intensywno´sci zabudowy;

5) zasady przebudowy lub budowy obiektów liniowych, które nale˙z ˛a do zada ´n

własnych gminy;

6) sposób zaopatrzenia w wod˛e i energi˛e elektryczn ˛a oraz odprowadzania

´scie-ków;

7) zasady ochrony ´srodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego.

W przypadku braku mpzp wydawane na wniosek zainteresowanego decyzje

o warunkach zabudowy – okre´slaj ˛a sposób zagospodarowania terenu w stopniu zbli˙zonym do mpzp, jednak˙ze nie s ˛a aktem prawa i nie s ˛a publikowane.

W zwi ˛azku z bezpo´srednim przeło˙zeniem ustale ´n mpzp na ograniczenie

spo-sobu wykorzystania terenu i na regulacje mo˙zliwo´sci inwestowania to miejscowe

plany wła´snie s ˛a przedmiotem najbardziej intensywnego zainteresowania,

wy-szukiwania i zapyta ´n mieszka ´nców, inwestorów i słu˙zb samorz ˛adów lokalnych

odpowiedzialnych za planowanie i gospodark˛e przestrzenn ˛a. Dlatego w

pierw-szej kolejno´sci warto rozpatrzy´c uwarunkowania wyszukiwania i udost˛epniania tre´sci miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (mpzp) – podstawo-wego instrumentu planowania przestrzennego na szczeblu gminy.