Radość dawania

Źródło: Tove Jansson: Cedryk.

W: Eadem: Opowiadania z Doliny Muminków.

Przeł. I. Szuch-Wyszomirska. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1970.

…ciotka obmyślała wszystko tak mądrze, że każdy dostał to, o czym zawsze marzył. Czuła się w pewnym sensie dumna, tj. wróżka, która spełnia życzenia wszystkich, a potem znika.

Zamierzenia terapeutyczne:

a) doświadczenie radości wynikającej z możliwości obdarowania oraz przyjmowania daru.

Ekspresyjne działania biblioterapeutyczne na kanwie tekstu:

a) przed przeczytaniem opowiadania dzieci:

◆opowiadają o tym, jak się dziś czują, w jakim nastroju zaczynają zajęcia;

◆ przedstawiają również myśli, jakie mają wokół tego, co może się dziać na zajęciach.

b) po przeczytaniu tekstu opowiadania:

◆grupa gromadzi się wokół skrzyni ze „skarbami” wypełnionej dużymi puzzlami. Każdy element z jednej strony przedstawia fragment tęczy, z drugiej natomiast – hasła, tj. przyjaźń, dobroć, poczucie humoru, wiara we własne siły itp.;

◆ każde dziecko podchodzi do skrzyni, wyjmuje jeden element i pakuje go w ozdobny papier, tworząc w ten sposób wyjątkowy prezent (uczestnicy mają do dyspozycji bibułę, kolorowy papier, wstążki, koraliki, itp.);

◆ pakowaniu towarzyszy rozmowa na temat umiejętności dawania i przyjmowania prezentów oraz uczuć, jakie temu towarzyszą;

◆dzieci losują karteczki z imionami, które wskazują, komu należy wręczyć prezent;

◆następuje wymiana prezentów, rozpakowanie oraz rozmowa na temat tego, co otrzymały, co czuły w momencie przyjmowania oraz darowania prezentu, czy prezent jest spełnieniem marzeń, czy może obdarowany oczekiwał czegoś zupełnie innego;

◆na zakończenie dzieci układają tęczę z elementów – prezentów, które otrzymały. Praca symbolizuje radość z bycia ze sobą, wspól-nego tworzenia oraz obdarowywania siebie nawzajem.

4.2. Baśnie

19. Jaś i Małgosia

Źródło: Wilhelm i Jakub Grimm: Jaś i Małgosia.

W: Iidem: Baśnie braci Grimm. Tłum. E. Piecul-Karmińska.

Poznań: Media Rodzina, 2009.

Zamierzenia terapeutyczne:

a) omawianie charakterystyki emocji lęku;

b) wplecenie w treści omawiane na zajęciach wątków związanych z separacją oraz potrzebami oralnymi, jak i lękami związanymi z procesem separacji – indywiduacji, zawartymi w baśni, przeka-zywanymi na poziomie nieświadomym;

c) przybliżenie dzieciom charakterystyk zachowania oraz przeżyć związanych z doświadczaniem lęku.

Ekspresyjne działania biblioterapeutyczne na kanwie tekstu:

a) przed przeczytaniem opowiadania dzieci:

◆ opowiadają o tym, jak się dziś czują, w jakim nastroju zaczynają zajęcia;

◆ przedstawiają również myśli, jakie mają wokół tego, co może się dziać na zajęciach.

b) po przeczytaniu tekstu opowiadania:

◆na dwóch dużych arkuszach papieru odrysowujemy postacie Jasia i Małgosi (dzieci kładą się na arkuszu);

◆rozmawiamy o tym, czego najbardziej bał się Jaś, a czego Mał-gosia;

◆dzieci odgrywają scenkę z baśni – wędrówka przez las, odnalezie-nie domku z piernika, uwięzieodnalezie-nie i ucieczka od Złej Czarownicy – a następnie opowiadają, jak w każdej z tych sytuacji, fragmentów baśni czuli się Jaś i Małgosia, jak szli, jak się zachowywali, co myśleli.

20. Jaś i Małgosia

Źródło: Wilhelm i Jakub Grimm: Jaś i Małgosia.

W: Iidem: Baśnie braci Grimm. Tłum. E. Piecul-Karmińska.

Poznań: Media Rodzina, 2009.

Zamierzenia terapeutyczne:

a) dalsze omawianie charakterystyki emocji lęku;

b) wplecenie w treści omawiane na zajęciach wątków związanych z separacją oraz potrzebami oralnymi, jak również lękami zwią-zanymi z procesem separacji – indywiduacji, zawartymi w baśni, przekazywanymi na poziomie nieświadomym;

c) przybliżenie dzieciom charakterystyk zachowania oraz przeżyć związanych z doświadczaniem lęku.

Ekspresyjne działania biblioterapeutyczne na kanwie tekstu:

a) przed przeczytaniem opowiadania dzieci:

◆opowiadają o tym, jak się dziś czują, w jakim nastroju zaczynają zajęcia;

◆ przedstawiają również myśli, jakie mają wokół tego, co może się dziać na zajęciach.

b) po przeczytaniu tekstu opowiadania:

◆wykorzystujemy dwa duże arkusze papieru z odrysowanymi na poprzednich zajęciach postaciami Jasia i Małgosi;

◆ każde dziecko znajduje kawałek własnego miejsca na postaci Jasia (chłopcy) i Małgosi (dziewczynki) – rysuje na nim ten obraz, który najbardziej wystraszył je w baśni;

◆ przyglądając się rysunkom dzieci, próbujemy skomentować ich prace – nazwać lęki, które dzieci wyraziły, połączyć ich zewnętrzny wyraz lęku – symbol baśniowy – z wewnętrznymi przeżyciami;

◆ po rozmowie każde dziecko na kartce rysuje to, czego najbardziej obawia się w prawdziwym życiu;

◆ swoją pracę „prawdziwy lęk” przykleja na „lęk z baśni” na postaci Jasia lub Małgosi;

◆omawiamy wykonaną pracę; wspólnie z dziećmi próbujemy zrozumieć, w jaki sposób nasze lęki możemy dostrzegać w metaforach literackich.

21. Jaś i Małgosia

Źródło: Wilhelm i Jakub Grimm: Jaś i Małgosia.

W: Iidem: Baśnie braci Grimm. Tłum. E. Piecul-Karmińska.

Poznań: Media Rodzina, 2009.

Zamierzenia terapeutyczne:

a) umożliwienie spotkania z treściami baśni oddziaływującymi na poziomie nieświadomym: lęk przed porzuceniem, potrzeby oralne, proces separacji, integracja wewnętrzna, samokontrola, rozwój sfer osobowości.

Ekspresyjne działania biblioterapeutyczne na kanwie tekstu:

a) przed przeczytaniem opowiadania dzieci:

◆ opowiadają o tym, jak się dziś czują, w jakim nastroju zaczynają zajęcia;

◆ przedstawiają również myśli, jakie mają wokół tego, co może się dziać na zajęciach.

b) po przeczytaniu tekstu opowiadania:

◆ każde dziecko otrzymuje zestaw twarzy na patyczkach przedsta-wiających różne emocje;

◆ prowadzący jeszcze raz, fragmentami czyta baśń;

◆ po każdym fragmencie baśni dzieci opowiadają, jak czuli się Jaś i Małgosia w tym momencie;

◆ każde dziecko pokazuje twarz z  emocją, która przedstawia wewnętrzny stan bohaterów;

◆równocześnie toczy się rozmowa dotycząca przyczyn tego, dla-czego tak się działo, dladla-czego tak czuły się dzieci.

22. Jaś i Małgosia

Źródło: Wilhelm i Jakub Grimm: Jaś i Małgosia.

W: Iidem: Baśnie braci Grimm. Tłum. E. Piecul-Karmińska.

Poznań: Media Rodzina, 2009.

Zamierzenia terapeutyczne:

a) umożliwienie spotkania z treściami baśni oddziaływującymi na poziomie nieświadomym: lęk przed porzuceniem, potrzeby oralne, proces separacji, integracja wewnętrzna, samokontrola, rozwój sfer osobowości.

Ekspresyjne działania biblioterapeutyczne na kanwie tekstu:

a) przed przeczytaniem opowiadania dzieci:

◆ opowiadają o tym, jak się dziś czują, w jakim nastroju zaczynają zajęcia;

◆ przedstawiają również myśli, jakie mają wokół tego, co może się dziać na zajęciach.

b) po przeczytaniu tekstu opowiadania:

◆ podobnie jak na poprzednich zajęciach każde dziecko otrzymuje zestaw twarzy na patyczkach przedstawiających różne emocje;

◆ prowadzący jeszcze raz, fragmentami czyta baśń;

◆ po każdym fragmencie baśni dzieci decydują jak one – każde indywidualnie – czułoby się w tym momencie baśni;

◆ próbujemy również po każdym fragmencie baśni rozmawiać z dziećmi o tym, z jakimi sytuacjami z naszego życia może koja-rzyć się nam dany fragment (np. bycie wyrzuconym z domu, zagubienie w lesie, odnalezienie chatki);

◆czytaniu i  omawianiu emocji dzieci towarzyszy rozumiejący komentarz prowadzącej.