Prawne ramy funkcjonowania logopedów w placówkach oświatowych, a także zakres realizowanych przez nich zadań i zajęć z uczniami ustana-wia ustawodawca w kilku podstawowych aktach normatywnych. Kluczowe znaczenie dla określenia statusu logopedy w szkole, obowiązku zapewnie-nia uczniom pomocy i interwencji logopedycznej ma ustawa Karta Nauczy-ciela oraz ustawa o systemie oświaty. Jednakże bezspornie najistotniej-szym aktem normatywnym jest rozporządzenie wykonawcze Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych
przed-szkolach, szkołach i placówkach. Konstytuuje ono podstawowe zasady or-ganizowania pomocy oraz podmioty odpowiedzialne za właściwą realiza-cję zadań. Zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia za zorganizowanie i kie-rowanie pomocą odpowiedzialny jest dyrektor placówki oświatowej. Na-tomiast do jej świadczenia uprawnieni są nauczyciele, wychowawcy, a tak-że specjaliści. Tą trzecią kategorię stanowią m.in. logopedzi. Logopeda mo-że być zatrudniony w szkole na odrębnym stanowisku, jak również momo-że nim być nauczyciel posiadający odpowiednie przygotowanie logopedyczne do prowadzenia zajęć z uczniami. Zgodnie z § 24 rozporządzenia wyko-nawczego wśród szeregu zadań przypisanych logopedzie szczególny nacisk należy położyć na diagnozowanie logopedyczne, przeprowadzanie badań przesiewowych, prowadzenie zajęć, porad, konsultacji dla uczniów i rodzi-ców w zakresie stymulacji rozwoju mowy uczniów i eliminowania jej zabu-rzeń, jak również wspieranie nauczycieli, wychowawców i innych specjali-stów w udzielaniu specjalistycznej pomocy psychologiczno – pedagogicznej na jak najwyższym poziomie.
Istotne jest to, że interwencja logopedyczna podejmowana jest w ramach bieżącej pracy szkoły w formie specjalistycznych zajęć (§ 7 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia). Naturalnie zajęcia prowadzone są z uczniem po-trzebującym pomocy z uwagi na występujące u niego zaburzenia mowy.
Jednak nie każde zaburzenie będzie skutkowało koniecznością wdrożenia programu pomocy logopedycznej, a jedynie takie które powoduje zaburze-nia komunikacji językowej lub utrudzaburze-nia naukę. W takich sytuacjach mamy do czynienia z uproszczoną procedurą stwierdzenia zaistnienia potrzeby realizacji zajęć logopedycznych z uczniem. Zakwalifikowanie ucznia do te-go rodzaju pomocy odbywa się w oparciu o diagnozę przeprowadzoną przez szkolnego logopedę. Sama forma zajęć, a także ich przebieg winna być dostosowana do zapewnienia uczniowi komfortowych warunków prowadzenia zajęć. Dlatego też m.in. liczba uczestników zajęć nie może przekraczać czterech osób. Duża waga jaką przywiązuje ustawodawca do prowadzenia tego typu zajęć uzasadniona jest m.in. aspektami ściśle zwią-zanymi z wykształceniem, jakie powinien posiadać logopeda, a także wy-soki poziom wiedzy nie tylko naukowej, ale przede wszystkim praktycznej która będzie pozwalała na wdrożenie interwencji logopedycznej, jak rów-nież na prawidłowe zdiagnozowanie występujących u ucznia zaburzeń, co pozwoli na przyjęcie odpowiedniego toku postępowania i pracy z takich uczniem10. Prowadzenie zajęć i ich wysoka jakość mają niebywałe znacze-nie dla ucznia, jak rówznacze-nież i rodziców. Niejednokrotznacze-nie bowiem takie zaję-cia nie tylko poprawiają mowę ucznia i wpływają pozytywnie na
10 Zob.: P. Bała, M. Załucki, Prowadzenie działalności leczniczej. Aspekty prawne, Difin, War-szawa 2013.
wanie występujących u niego wad, ale również neutralizują jego napięcie emocjonalne11.
Podsumowanie
Reasumując należy stwierdzić, że rozwój każdego dziecka jest inny. Jako istota żywa ma różne uwarunkowania społeczne i biologiczne. Indywidu-alny rozwój dziecka jest ściśle skorelowany z postępem rozwojowym jego mowy, a co za tym idzie od logopedów oczekuje się nie tylko wyżej wska-zanych cech i odpowiedniego przygotowania, ale również umiejętności związanych ze stwierdzeniem także innych zaburzeń, które bezpośrednio mogą się przekładać na mowę dziecka.
Mowa ludzka jako niezwykle skomplikowany proces winna być nie tylko ujmowana całościowo, ale także w pewnych wycinkach. Niejedno-krotnie bowiem okazuje się, że dla przywrócenia prawidłowego funkcjo-nowania mowy niezbędne jest współdziałanie szeregu specjalistów z wielu dziedzin naukowych, np. psychologii, logopedii, chirurgii, neurologii.
Literatura
Bała P., Załucki M., Prowadzenie działalności leczniczej. Aspekty prawne, Difin, Warszawa 2013.
Demelowa G., Elementy logopedii, WSIP, Warszawa 1979.
Jastrzębowska G., Lingwistyczne, biomedyczne i psychologiczne ujęcie mowy [w:] T. Gałkowski, G. Jastrzębowska (red.), Logopedia. Pytania i od-powiedzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1999.
Jastrzębowska G., Zakłócenia i zaburzenia rozwoju mowy [w:] T. Gałkow-ski, G. Jastrzębowska (red.), Logopedia. Pytania i odpowiedzi, Wy-dawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1999.
Kaczmarek L., Nasze dziecko uczy się mowy, Wydawnictwo Lubelskie, Lu-blin 1966.
Plagens – Rotman K., Krwawienie wewnątrzczaszkowe u noworodków z eks-tremalnie małą urodzeniową masą ciała, „Nowiny Lekarskie” 2011, nr 4.
Szamburski K., Dziecko jąkające się w szkole, „Logopeda” 2007, nr 2.
11 K. Szamburski, Dziecko jąkające się w szkole, „Logopeda” 2007, nr 2, s. 43.
Akty prawne
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r., poz. 532).
INTERFERENCE INSTITUTIONS OF LOCAL GOVERNMENT IN FUNDING PROFESSIONAL DEVELOPMENT FOR TEACHERS
Summary
The objective of this study is to show the formation of the child's speech. They will be highlighted key periods of development of speech, as well as the factors that determine the normal development of speech in children. It will also be the root causes of condition-ing the existence of delayed speech development in the child. These reasons will be locat-ed both from genetic conditions, biological child, and the world around them (ie. Envi-ronmental factors – education). Identified and defined will also be two types of delays, which are spontaneous and not - spontaneous delayed speech development.
Keywords: delayed development of the child`s speech, speech therapy, speech child.
S.WALUŚ,WPŁYW MEDIÓW I REKLAM NA WYCHOWANIE DZIECKA WSPOŁECZEŃSTWIE KONSUMPCYJNYM, [W:]K.PUJER (RED.),PEDAGOGIKA PRZEDSZKOLNA I WCZESNOSZKOLNA.WYBRANE PROBLEMY,
EXANTE,WROCŁAW 2016, SS.121-131,ISBN:978-83-65374-10-3.