Rola kerygmatu w kontekście współczesnego świata

Raniero Cantalamessa, opisując współczesny kontekst głoszenia Ewangelii, wskazuje w wielu miejscach, na przeszkody które napotyka dziś Dobra Nowina oraz chrześcijaństwo. Ponadto, w swych pracach dokonuje analizy i opisu tych rzeczywistości, które świadomie nazywa wyzwaniami⁵³⁵, podkreślając, że chociaż same w sobie nie są one w stanie trwale przeciwstawić się orędziu zbawienia, a także równać się z jego nadprzyrodzoną mocą, to jednak są obiektywnymi przeszkodami i zagrożeniami utrudniającymi wiarę we współczesnym świecie.

W opisie współczesnych poglądów i teorii przeciwnych, a nie rzadko bezpośrednio walczących z chrześcijaństwem, Cantalamessa przyjmuje za swoją patrystyczną zasadę, braku konieczności obalania każdego twierdzenia przeciwnika i polemizowania na siłę z argumentami drugiej strony. Należy za to, przede wszystkim głosić prawdę536. Ekspozycja pełna pokoju, moc samej prawdy i siła osobistego przekonania przekazującego (dokonana, w myśl biblijnej zasady), z łagodnością i bojaźnią Bożą (por. 1P 3,16)537, wydaje się być, zdaniem włoskiego teologa, skuteczniejszą metodą niż obalanie błędów i walka z argumentami strony przeciwnej. Dlatego w analizach zsekularyzowanego świata Cantalamessa nie koncentruje się na walce z argumentami i dowodzeniem ich nieprawdziwości, ale po opisie danego zjawiska, które nazywa współczesnym wyzwaniem, przechodzi do prezentacji prawdy. To właśnie ona jest wyczerpującą odpowiedzią, a dodatkowo ma charakter osobowy⁵³⁸. W chrześcijaństwie, prawdą i mądrością jest Dobra Nowina o Jezusie Chrystusie i dziele, którego dokonał. Kerygmat, a także wyrastająca z niego treść, jest dla o. Raniero, właściwą odpowiedzią jakiej należy udzielić.

W niniejszym paragrafie, zostaną zaprezentowane współczesne wyzwania, które Cantalamessa opisuje i zestawia z kerygmatem. Zgodnie z przyjętym założeniem, na argumenty

535 sfida (wł.).

536 Por. R. Cantalamessa, Come la scia di un vascello. Orizzonti per una nova evangelizzazione, Milano 2012, s. 77. Cantalamessa odwołuje się do tekstu Pseudo-Dionizego Areopagity.

537 W oryginale greckim fraza ta została zapisana następująco: „μετα πραυτητος και φοβου” (meta prautētos kai

fobou), zaś we włoskim przekładzie Nowego Testamentu, przyjętym przez Konferencję Episkopatu Włoch,

sformułowanie to brzmi: „con dolcezza e rispetto” co tłumaczy się dosłownie „ze słodyczą i poszanowaniem” (por.

Nuovo Testamento. Via verità e vita. Versione ufficiale della Conferenza Episcopale Italiana, Milano 2013, s. 595).

W innych włoskich przekładach można znaleźć także „con mitezza e rispetto”, czyli „z łagodnością i poszanowaniem” (por. E Dio disse… La Bibbia. Nuovissima versione dai testi originali, Milano 1999, s. 1244). 538

170 współczesnych nurtów myślowych, szuka on jedynie odpowiedzi w najbardziej podstawowym przesłaniu Ewangelii. W ten sposób odkrywa rolę kerygmatu oraz wskazuje na jego uniwersalną zdolność do wcielenia się w każdą sytuację życia człowieka i objawienia w niej zbawczej woli Bożej. W nauczeniu włoskiego kapucyna można wymienić kilkanaście współczesnych wyzwań, z którymi przyjdzie się zmierzyć ludziom wierzącym, a w sposób szczególny tym, którzy chcą głosić Ewangelię. Dla ułatwienia zostaną one podzielone na dwie grupy. Najpierw przybliżone zostaną prądy filozoficzno-kulturowe, które systemowo kształtują mentalność współczesnego świata i człowieka. Nurty te mają silny wpływ na tworzenie wizji świata bez Boga. Ich wspólnym mianownikiem jest negacja lub zastępowanie Boga i zbawienia. Druga grupa będzie prezentowała wyzwania, które jawią się jako przejawy współczesnego i zsekularyzowanego świata. Nie są to całe systemy filozoficzne, ale ich konsekwencje. Niezależnie od rodzaju wyzwania, dla każdego z nich zostanie wyeksponowana odpowiadająca mu treść kerygmatyczna. Na koniec warto zaznaczyć, że zbiór współczesnych wyzwań, na pewno nie jest wyczerpujący539. To jedynie subiektywny wybór dokonany przez Cantalamessę, ważny dla niego, ze względu na temat głoszenia Dobrej Nowiny.

2.2.1. Negacja lub zastępowanie Boga i zbawienia 2.2.1.1. Sekularyzm

W ujęciu o. Raniero Cantalamessy jednym z najpoważniejszych wyzwań współczesności, obfitującym w różnego rodzaju zgubne dla człowieka konsekwencje, jest sekularyzm540

. Rzeczywistość ta to zespół poglądów i zwyczajów propagujących świecki, w znaczeniu oderwany od Boga, styl życia. Sekularyzm (łac. saeculum – duch czasu, teraźniejszość, pogaństwo, światowość) nazywany jest także ideologią ateistyczną lub agnostyczną, pragnącą wyrazić wszystko w kategoriach doczesności541. Koncentruje się ona na hic et nunc człowieka i odrzuca wszelkie odniesienia do transcendencji, zawężając perspektywę życia do wymiaru horyzontalnego i skupionego na jak najlepszym wykorzystaniu życia. Wyzwaniem jest także

539 Więcej zob. V. Messori, Raport o stanie wiary. Z ks. Kard. Josephem Ratzingerem rozmawia Vittorio Messori, Kraków – Warszawa 1986; Cz. Parzyszek, Znaczenie nowej ewangelizacji dla odnowy współczesnego świata, Ząbki 2012; P.T. Goliszek, Kerygmat dla nowej Europy, Lublin 2004, s. 43-138; J. Salij, Co się dzieje z naszą cywilizacją?

Na marginesie encykliki „Evangelium vitae”, „Znak” 48 (1996) nr 1, s. 74-85; J. Fryczowski, Moralny wymiar wiary w świetle nauczania Jana Pawła II, Bielsko-Biała 2009, s. 17-83; S. Dyk, Nowa ewangelizacja. Konkretne wyzwanie, Gubin 2015, s. 233-278.

540

Por. R. Cantalamessa, Come la scia di un vascello. Orizzonti per una nova evangelizzazione, Milano 2012, s. 103-121.

541 Por. J. Kowalski, Sekularyzm, w: Jan Paweł II. Encyklopedia Nauczania Moralnego, red. J. Nagórny, K. Jeżyna, Radom 2005, s. 488-489.

171 różnorodna forma wyrazu sekularyzmu, w zależności od przestrzeni życia w jakiej się przejawia. O. Cantalamessa mówi nawet o różnych twarzach sekularyzmu542

.

Z przedstawionym wyzwaniem wiąże się także zjawisko sekularyzacji lub zeświecczenia, czyli swego rodzaju procesu wyłączania spod wpływów religijnych różnych rzeczywistości życia człowieka. Promotorzy tego nurtu stawiają sobie za cel wyeliminowanie jakiegokolwiek oddziaływania religii na życie człowieka. Egzemplifikacją, jakiej używa o. Cantalamessa, gdy opisuje zjawisko sekularyzacji, jest przykład święta Bożego Narodzenia, które, jak pisze, przez fenomen zeświecczenia „jest ograbione ze swojego charakteru (…) i zredukowane tylko do aspektu naturalnego. Jest to święto rodzinne, zimowe, święto drzewka, reniferów i Mikołaja”543

. Co więcej, w licznych krajach chrześcijańskich przygotowywane są już próby zmiany samej nazwy Bożego Narodzenia na, na przykład święto światła. To tylko jeden z licznych przejawów postępującej sekularyzacji. Zarówno sekularyzm, jak i związana z nim sekularyzacja ostatecznie uderzają w samego człowieka, odrywając go i całe jego życie od Boga i wprowadzając w świat, w którym filozofia lub nauka mają zapewnić mu szczęście oraz świeckie zbawienie544

.

Ideologia sekularyzmu uzurpuje sobie również prawo do obecności i podporządkowywania niemal każdego elementu życia człowieka. Włoski teolog, dostrzegając wielki wpływ tego zjawiska na współczesny świat (co w sposób szczególny widać w krajach zachodu, choć jest to także coraz bardziej dostrzegalne w Europie wschodniej), opisuje kilka jego konsekwencji. Jako pierwszy skutek sekularyzmu o. Raniero wymienia upadek idei wieczności. Nawiązując do trafnej oceny filozofa Kierkegaarda, zauważa, że obecnie wieczność traktowana jest jak żart lub rzeczywistość tak niepewna, że nie jest warta szacunku czy nawet uwagi⁵⁴⁵. Przywołuje też poglądy Feurebacha, który mówi o wieczności jako pewnej projekcji ludzkiej lub rekompensacie w zamian za ciężkie warunku życia na ziemi. Wielu odrzuca idę wieczności, z samej zasady, twierdząc, że istnieje tylko świat materialny i czas obecny. Inni, jak Marks, walczą z ideą życia wiecznego, gdyż, jak twierdzą, alienuje ona człowieka od życia doczesnego i pełnego jego przeżywania. Z katolickiego punktu widzenia, trzeba zaznaczyć, że krytyka i zanegowanie wieczności jest jednocześnie pozbawieniem człowieka celu jego egzystencji oraz brakiem nadziei na sensowność jego rozwoju i eschatologicznego spełnienia546

.

542 Por. R. Cantalamessa, Come la scia di un vascello. Orizzonti per una nova evangelizzazione, Milano 2012, s. 104; A. Napiórkowski, Współczesny sekularyzm a teologia sekularyzacji, „Studia Nauk Teologicznych PAN” 9 (2014), s. 15.

543 R. Cantalamessa, Come la scia di un vascello. Orizzonti per una nova evangelizzazione, Milano 2012, s. 100. 544 Por. RMi 11.

545

Por. R. Cantalamessa, Come la scia di un vascello. Orizzonti per una nova evangelizzazione, Milano 2012, s. 108.

546 Por. K. Parzych-Blakiewicz, Eschatyczny wymiar doczesności w świetle encykliki Spe salvi, w: Zbawienie w

172 Ludzkość, pozbawiona odniesienia do Boga, zostaje wdrożona w nastawienie stawiające w centrum człowieka i jego potrzeby. Dąży ona do samorealizacji i spełnienia na drodze zaspakajania przyjemności, co, w zależności od formy realizacji, nazywa się hedonizmem lub konsumizmem. Obie te tendencje wynikają z przekonania o pierwszeństwie, a także nadrzędności tego co materialne547. Sekularyzm proponuje więc używanie i materializm jako substytuty duchowości i osobowej relacji z Bogiem oraz kształtuje mentalność, aby bardziej mieć, niż być548. Co więcej, tak zogniskowana kultura oddziałuje również na system prawny, przyczyniając się do tworzenia permisywnego ustawodawstwa zabezpieczającego wszelkie formy hedonistycznego i utylitarnego realizowania samego siebie przez jednostkę.

Zjawisko sekularyzmu, w wielu miejscach wprost kwestionuje wiarę i podważa poszczególne jej aspekty, przez co wpływa także na ludzi wierzących. Wielu chrześcijan traci pewność wiary oraz zaufanie wobec nauczania Kościoła, a ich relacja z Bogiem nie stanowi już zasadniczego odniesienia w ich życiu osobistym, rodzinnym i społecznym549

. Powstaje wielu zwolenników obniżania standardów moralnych i dopasowywania ich do mentalności świata. Coraz częściej spotyka się również przejawy mentalności laksystycznej, nawet wśród ludzi wierzących. Przedmiotem ataku, a w konsekwencji wątpliwości, są nie tylko zasady moralne, ale także poszczególne artykuły wiary, jak chociażby wiara w życie wieczne, ciała zmartwychwstanie czy sakramentalna forma odpuszczenia grzechów. Antropocentryzm tej ideologii powoduje, że człowiek sam chce decydować, co z nauczania Kościoła przyjmuje, a co odrzuca. Zjawisko to nosi nazwę chrześcijaństwa wybiórczego lub wiary sprywatyzowanej na własny użytek550. Sekularyzm wpływający na ludzi wierzących osiąga cel nie poprzez negację Boga, ale poprzez zakwestionowanie poszczególnych wymiarów wiary i źle rozumiany subiektywizm, który z człowieka czyni głównego decydenta w sprawach wiary. To człowiek niejako staje się twórcą wiary, według swojej miary i potrzeby.

Wyzwanie jakim jest sekularyzm, domaga się zdaniem o. Cantalamessy odpowiedzi polegającej na ukazaniu blasku oraz pewności życia wiecznego wobec wszystkich ludzi. Wzmocnionego świadectwem życia i prawdą słowa Bożego551. Zgodnie z przyjętym założeniem, włoski teolog nie chce wchodzić w wymianę zdań czy udowadnianie błędów stronie przeciwnej, ale na drodze pozytywnej ukazać piękno i prawdę, wierząc głęboko, że moc Ducha Świętego

547 Por. J. Gocko, Konsumizm, w: Jan Paweł II. Encyklopedia Nauczania Moralnego, red. J. Nagórny, K. Jeżyna, Radom 2005, s. 272; M. Kowalczyk, Zagrożenia wiary w dobie nowego ateizmu, w: Współczesne zagrożenia wiary, red. J. Moskałyk, Poznań 2015, s. 51; R. Cantalamessa, Tchnienie Ducha, Częstochowa 1998, s. 99-101.

548 Por. Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus, w: Dzieła zebrane Jana Pawła II, t. 1, Kraków 2006, [36]; KDK 35.

549 Por. Jan Paweł II, Encyklika Veritatis splendor, w: Dzieła zebrane Jana Pawła II, t. 1, Kraków 2006, [88]. 550

Por. Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Pastores dabo vobis, w: Dzieła zebrane Jana Pawła II, t. 2, Kraków 2006, [7]; J. Fryczowski, Moralny wymiar wiary w świetle nauczania Jana Pawła II, Bielsko-Biała 2009, s. 36. 551 Por. R. Cantalamessa, Come la scia di un vascello. Orizzonti per una nova evangelizzazione, Milano 2012, s. 109.

173 towarzysząca głoszeniu kerygmatu jest w stanie przeniknąć serca i zdziałać o wiele więcej niż próby przekonywania argumentami.

W obliczu sekularyzmu współczesnego świata pozytywną drogą wyjścia jaką, według Cantalamessy, dysponują ludzie wierzący jest głoszenie Osoby i dzieła Jezusa Chrystusa. To właśnie On jest pełnią objawienia, także w wymiarze odrzucanych rzeczywistości duchowych i eschatologicznych⁵⁵². Kerygmat chrystologiczny jawi się jako najwłaściwszy wobec tendencji sekularyzmu.

Jezus Chrystus umarł i zmartwychwstał. To najważniejsze przesłanie chrześcijaństwa, a także treść kerygmatu, która staje się podstawowym orędziem jakie, w myśl nauczania włoskiego kaznodziei, należy obwieszczać współczesnemu światu, wprost proporcjonalnie do rozwoju sekularyzmu i jego konsekwencji. A nawet w sposób jeszcze bardziej zintensyfikowany i twórczy553. „Jeżeli zatem głosi się, że Chrystus zmartwychwstał, to dlaczego twierdzą niektórzy spośród was, że nie ma zmartwychwstania? (…) Tymczasem jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli (1 Kor 15,12.20)⁵⁵⁴. Kluczowym jest w tej kwestii fakt zmartwychwstania. On jest fundamentem wiary i chrześcijaństwa jako religii, ale także dowodem istnienia nieśmiertelności do jakiej powołany jest człowiek (por. Mdr 2,23) i zarazem otwarciem dla niego tej perspektywy.

Powodem, dla którego Cantalamessa zachęca do nieustannego powracania do pierwotnego orędzia oraz głoszenia zmartwychwstania Jezusa, jest nie tylko negacja tego faktu przez współczesny świat, a więc motyw negatywny, ale także konieczność podzielenia się darem wiary i uczynienia możliwym spotkania ze Zmartwychwstałym555. Głoszenie kerygmatu jest

552 Por. KO 2.

553 Już św. Paweł mówił o głoszeniu Jezusa Chrystusa na wszelki sposób (por. Flp 1,18). We współczesnym świecie podkreślają to również wszyscy papieże, zapraszając do nowej ewangelizacji, nowej w metodach, środkach wyrazu i gorliwości. Szczególny wyraz dał temu papież Benedykt XVI w Motu proprio Ubicumque et semper, gdzie już sama nazwa dokumentu wskazuje na intencje papieża, aby Ewangelię głosić zawsze i wszędzie.

554 Warto zwrócić na to uwagę i przywołać dłuższy fragment listu św. Pawła do Koryntian: „Jeżeli zatem głosi się, że Chrystus zmartwychwstał, to dlaczego twierdzą niektórzy spośród was, że nie ma zmartwychwstania? Jeśli nie ma zmartwychwstania, to i Chrystus nie zmartwychwstał. A jeśli Chrystus nie zmartwychwstał, daremne jest nasze nauczanie, próżna jest także wasza wiara. Okazuje się bowiem, żeśmy byli fałszywymi świadkami Boga, skoro umarli nie zmartwychwstają, przeciwko Bogu świadczyliśmy, że z martwych wskrzesił Chrystusa. Skoro umarli nie zmartwychwstają, to i Chrystus nie zmartwychwstał. A jeżeli Chrystus nie zmartwychwstał, daremna jest wasza wiara i aż dotąd pozostajecie w swoich grzechach. Tak więc i ci, co pomarli w Chrystusie, poszli na zatracenie. Jeżeli tylko w tym życiu w Chrystusie nadzieję pokładamy, jesteśmy bardziej od wszystkich ludzi godni politowania. Tymczasem jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli. Ponieważ bowiem przez człowieka [przyszła] śmierć, przez człowieka też [dokona się] zmartwychwstanie. I jak w Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy będą ożywieni” (1 Kor 15, 12-22).

555 Pozytywną motywację do głoszenia kerygmatu o. Cantalamessa wyjaśnia następująco: „«Miłość Chrystusa przynagla nas, pomnych na to, że Jeden umarł za wszystkich» (2 Kor 5,14). Paweł nie głosił Chrystusa, kierując się myślą, że w przeciwnym razie ludzie zostaną potępieni, ale dlatego, iż do działania popchał go ogrom daru, jakim dla Niego był Chrystus. Ponieważ został przez Niego «porwany». Niegłoszenie Chrystusa byłoby dla Niego zatajeniem daru, pozbawieniem świata tego, czego oczekiwał, stłamszeniem prawdy. To sprawiło, że wołał: «Biada mi, gdybym nie głosił Ewangelii!» (1 Kor 9,16)” (R. Cantalamessa, Twoje słowo daje mi życie, Wrocław 2009, s. 54); w innym miejscu: „W mocy więc nadal pozostaje ostatni nakaz Chrystusa: «Idźcie na cały świat i głoście

174 stworzeniem przestrzeni, w której dokonuje się owo misteryjne spotkanie z Jezusem w Duchu Świętym556. Kerygmat jest słowem sprawczym, posiadającym niejako moc sakramentalną, a więc uobecniania głoszonych treści557. Właśnie dlatego potrzeba ogłaszać całemu światu zmartwychwstanie i życie w Jezusie, aby stało się ono realnym doświadczeniem wszystkich ludzi. Na wskroś personalnym, a także przemieniającym życie. Jeśli współczesny świat ma uwierzyć, to tylko dlatego, że tak jak apostołowie i pierwsi świadkowie doświadczy osobistego spotkania z żyjącym Jezusem. Dopiero później, po takim spotkaniu, rację bytu zyskują argumenty teologiczne i racjonalnie uwiarygodniające fakt zmartwychwstania. Jednak zdaniem Cantalamessy pierwszeństwo należy do kerygmatu. Z niego wyrastają teologia oraz dogmaty. I właśnie to charakteryzuje włoskiego teologa – metoda polegająca na doprowadzeniu do wiary później umacnianej poprzez dowody na zmartwychwstanie, definicje soborowe czy prawdy wiary, czyli katechezę chrześcijańską. Przekonanie i uwiarygodnienie poprzez osobiste doświadczenie, dopiero później poparte argumentem werytatywnym. Gdyby zacząć od katechezy i wykładu prawd wiary byłby one tylko racjami w dyskusji, a nie rzeczywistością dającą wzrost i ugruntowującą wiarę, a tego od samego początku Cantalamessa chce uniknąć.

Przepowiadanie dające możliwość spotkania z Jezusem wyrywa człowieka z zamknięcia w doczesności, czyli więzów tego co „namacalne i widzialne”558

oraz negowania zmartwychwstania i życia wiecznego. Jest otwarciem nowej perspektywy dla człowieka dotąd niewierzącego. Jednak głoszeniu kerygmatu, w kontekście sekularyzmu, przyświeca jeszcze jedna idea, polegająca na wprowadzeniu człowieka w osobistą i trwałą relację z Bogiem, aby mógł stać się uczestnikiem wieczności. Chodzi o postawienie wobec Jezusa, w którym objawiło się życie wieczne. Jak stwierdza Cantalamessa: „w Chrystusie wieczność weszła w czas, i objawiała się w ciele; wobec Jezusa można podjąć decyzję o wieczności”559

. W Jezusie, na mocy unii hipostatycznej, istnieje to, co doczesne i wieczne oraz ludzkie i boskie, dlatego przyjęcie wiarą Jego Osoby staje się okazją do partycypowania w wieczności. Jak pisze św. Jan: „O tym napisałem do was, którzy wierzycie w imię Syna Bożego, abyście wiedzieli, że macie życie wieczne” (1 J 5,13). Kto wierzy, staje się uczestnikiem wieczności oraz nosi w sobie zadatek

Ewangelię wszelkiemu stworzeniu» (Mk 16,15). Nadal też pozostaje otwarta misja ad gentes, która nie miałaby racji istnienia, gdyby Ewangelia nie była przeznaczona dla wszystkich narodów. Głosząc Ewangelię, powinniśmy przejść od motywacji negatywnej do pozytywnej. Nie wolno nam opierać się na przekonaniu, że jeśli ludzie nie dojdą do poznania Chrystusa, nigdy się nie zbawią; trzeba raczej oprzeć się na pragnieniu dzielenia z innymi tego niezmierzonego daru, którym dla świata jest Chrystus” (R. Cantalamessa, Moc krzyża II, Kraków 2014, s. 135). Owo przejście od motywacji negatywnej do pozytywnej, do świadczenia pełnego radości i miłości, znajduje swoje potwierdzenie także w dokumentach papieskich por. EN 80; VD 123; EG 9-13, 21.23.

556 Por. R. Cantalamessa, Twoje słowo daje mi życie, Wrocław 2009, s. 44-46; R. Cantalamessa, Tajemnica

głoszenia Słowa Bożego, Wrocław 2007, s. 44.

557

Por. Cz. Bartnik, Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 2012, s. 628. 558 Por. R. Cantalamessa, Tchnienie Ducha, Częstochowa 1998, s. 100.

559 Por. R. Cantalamessa, Come la scia di un vascello. Orizzonti per una nova evangelizzazione, Milano 2012, s. 111.

175 życia wiecznego (por. Ef 1,14; 2 Kor 5,5) i już tu na ziemi może doświadczać przyszłej, eschatologicznej rzeczywistości. Dobra Nowina polega na tym, że chrześcijaństwo nie przenosi poza granicę śmierci perspektywy wieczności, ale czyni człowieka realnie i ontologicznie, dzięki łasce i sakramentom, już tu na ziemi, uczestnikiem nieskończoności. Poza przemianą jaka dokonuje się w człowieku poprzez wiarę w Chrystusa, Cantalamessa wskazuje na cztery rzeczywistości, które są konkretnym doświadczeniem nadprzyrodzoności w życiu człowieka. Chodzi o Eucharystię, Słowo Boże, które jest słowem życia wiecznego (por. J 6,68), szeroko rozumiane pojęcie łaski, jako każdorazowe nadprzyrodzone obdarowanie i uzdolnienie człowieka oraz dar Osoby Ducha Świętego, który jest zadatkiem naszego dziedzictwa (Ef 1,14). Jak pisze św. Paweł, człowiek wierzący w Jezusa posiada już pierwsze dary Ducha i doświadcza po części tego, czego w pełni spodziewa się doświadczyć po śmierci (por. Rz 8, 23-24).

Głoszenie kerygmatyczne pełni funkcję introdukcyjną w doświadczenie życia nadprzyrodzonego, duchowego, przekraczającego wymiar materialny oraz doczesny. Jest otwarciem na istnienie transcendencji i jej partycypowanie dzięki łasce Boga. W taki sposób, głosząc Dobrą Nowinę, można skutecznie podjąć wyzwanie sekularyzmu. Ojciec Raniero zdecydowanie podkreśla niezastąpioną rolę głoszenia kerygmatu i dawania świadectwa wobec kontekstu współczesnego świata. Odnajduje to także swoje uzasadnienie w przekazie biblijnym, gdzie czytamy u św. Jana: „Życie objawiło się. Myśmy je widzieli, o nim świadczymy i głosimy wam życie wieczne, które było w Ojcu, a nam zostało objawione” (1 J 1,2). Świat współczesny potrzebuje świadków wieczności, świadków zmartwychwstania Jezusa i spełnienia, przekraczającego wymiar materialny.

W perspektywie postępującej sekularyzacji warto jeszcze zwrócić uwagę, że ewangelizacja, a w szczególny sposób nowa ewangelizacja, jest właściwą odpowiedzią Kościoła na postępujące zeświecczenie560. Sekularyzacja dąży do wyłączenia spod wpływów religii i Kościoła różnych obszarów życia człowieka, w tym także człowieka jako takiego. Zamyka wszystko w doczesności i sprowadza do wymiaru naturalnego. Człowiek podlegający sekularyzacji, w aspekcie swojej istoty, ale i pochodzenia oraz przeznaczenia, jak również w wymiarze przeżywania swojego życia, jest absolutnie sprowadzony do materii. Co więcej, różne ideologie, jak na przykład ideologia gender, wprowadzają jeszcze więcej zamieszania nawet w samą warstwę natury i materii człowieka. Wiele nurtów myślowych dąży do tego, aby zdefiniować człowieka w oderwaniu od Boga, tworząc co raz to nowe koncepcje lub definicje. W rzeczywistości chaosu epistemologicznego, który służy procesowi sekularyzacji, o. Cantalamessa wskazuje na drogę uzdrowienia, jaką jest dziś nowa ewangelizacja. W tym procesie staje się możliwe, jak już to zostało wskazane, osobowe spotkanie z Bogiem i wejście z

560

176 Nim w komunię, rodzące zbawcze skutki dla człowieka. Jednak nowa ewangelizacja jest przede wszystkim procesem przeciwstawnym wobec sekularyzacji, jeśli chodzi o cel. Chodzi w niej,