Rozliczanie limitów emisji w ramach modelu produkcyjnego

Aktywa (zapasy) są księgowane, jeśli ilość wykorzystanych emisji gazów cieplarnianych jest mniejsza od przyznanej ich puli do wykorzystania przez przedsiębiorstwo produkcyjne. Zapas surowców materialnych jest rejestrowany w ramach posiadanych i nie wykorzystanych limitów emisji. Odpowiadają one limitom emisji potrzebnym do pokrycia

przyszłych emisji gazów cieplarnianych. Natomiast pasywa są księgowane, jeśli ilość emisji gazów cieplarnianych przekracza liczbę limitów emisji przyznanych do wykorzystania przez przedsiębiorstwo produkcyjne. Pasywa są rejestrowane na koncie 449 "Limity emisji do nabycia" i odpowiadają one kosztowi limitów potrzebnych do nabycia na pokrycie emisji gazów cieplarnianych już zrealizowanych.

Art. L. 229-13 Code de l'environnement stanowi, iż „limity emisji wydane od dnia 1 stycznia 2013 r. zachowują ważność dla emisji wyemitowanych w okresie ośmiu lat, począwszy od dnia 1 stycznia 2013 r.”. Dlatego też wszystkie limity są zamienne i mogą być zwrócone z tytułu wszystkich emisji realizowanych w okresie planu, niezależnie od daty ich wydania²⁶⁹. Jednakże, podczas gdy całkowita liczba limitów przyznanych dla każdego okresu oraz ilość ich dostarczana każdego roku jest zgłaszana przez państwo, a więc powszechnie znana, to poziom emisji w okresie trwania NAP zależy za każdym razem od przyszłej działalności przedsiębiorstwa oraz od rozwoju ekologicznego (obecnego i przyszłego) jego instalacji względem emisji gazów cieplarnianych. Dlatego też, jeśli na koniec okresu obrachunkowego, przedsiębiorstwo posiada wiarygodne prognozy potwierdzające, w pozostałym okresie obowiązywania NAP, generację przyszłych nadwyżek limitów przyznanych (które zrekompensują deficyt), opłata netto może być ograniczona tak, aby deficyt nie przekroczył całkowitej kwoty deficytu oczekiwanego na koniec tego okresu.

Określenie nadwyżki limitów emisji w stosunku do prognozowanych emisji gazów cieplarnianych w pozostałym okresie NAP musi być udokumentowane i opierać się na weryfikowalnych faktach, takich jak kierunki rozwoju zaplanowane w wieloletnich programach utrzymania instalacji lub działań technicznych redukcji emisji (możliwości techniczne i sprawdzone technologie)²⁷⁰.

Zgodnie z art. L. 229 – 7 Code de l'environnement przedsiębiorstwa realizujące zobowiązania wynikające z emisji gazów cieplarnianych muszą, na koniec każdego roku kalendarzowego okresu przydziału, zwrócić państwu pod groźbą kary określoną liczbę limitów

269 W szczególności, limity emisji otrzymane w lutym roku n +1 mogą być zwrócone do dnia 1 kwietnia roku n+1 z tytułu emisji wygenerowanych w okresie roku n.

270 Np. Podmiot otrzymał 100 limitów emisji zgodnie z planem na rok kończący się 31/12/N. Na koniec 31/12/N-1, podmiot ma deficyt 8 limitów emisji.

Pierwsza sytuacja: podmiot nie ma żadnych wiarygodnych prognoz emisji gazów cieplarnianych w ramach planu na rok N, a więc w 31/12/N-1, pasywa "limity emisji do nabycia" są wyceniane dla 8 ton o wartości rynkowej na zamknięcie tego roku.

Druga sytuacja: podmiot posiada wiarygodne prognozy emisji gazów cieplarnianych w ramach planu na rok N, w którym szacuje się emisję na poziomie 98 ton na rok N, dlatego też na koniec roku N-1, przedsiębiorstwo posiada prognozę, zgodnie z którą może oczekiwać nadwyżce netto 2 limitów podczas obowiązywania planu w pozostałym okresie. Zatem 31/12/N-1, pasywa "limity emisji do nabycia" są wyceniane dla 6 ton o wartości rynkowej na zamknięcie tego roku.

równą całkowitej liczbie emisji gazów cieplarnianych. Zobowiązanie stanowi pasywa określone w art. 212-1 PCG, które rozlicza się na koncie 449 "Limity emisji do nabycia".

Na koniec każdego okresu obrachunkowego kwota zaksięgowana na koncie 449 powinna odpowiadać kosztowi limitów emisji poniesionemu na zakup praw do emisji gazów cieplarnianych już zrealizowanych. Pasywa wygasają poprzez zakup limitów emisji. Zgodnie z art. 321 – 20 PCG nabyte limity emisji są rejestrowane po cenie ich nabycia.

W kwestii limitów emisji przydzielonych przez państwo règlement 2012–03 stanowi, iż są one przyznawane każdego roku na podstawie wielkości dozwolonej emisji gazów cieplarnianych oraz z uwzględnieniem obowiązku zwrotu limitów emisji odpowiadających rzeczywistej emisji z tego roku. Są one przydzielane wyłącznie w celu umożliwienia podmiotom nie ponoszenia wyższych koszów za dodatkową produkcję przekraczającą daną ilość limitów emisji przeznaczoną dla danej działalności produkcyjnej. Przydzielone limity nie są uważane za dobra nabyte nieodpłatnie w rozumieniu art. 321-4 PCG i są one rozliczane w wartości zerowej.

Art. 321 – 22 PCG stanowi, iż limity emisji nabyte oraz przyznane są uważane za artykuły wymienne, a do ich wyceny mają zastosowanie zasady wg metody rozliczeniowej FIFO (metoda ceny najwcześniejszej)²⁷¹. Metoda rozliczeniowa FIFO jest to metoda wyceny zapasów i ich rozchodu, polegającą na księgowaniu rozchodu począwszy od tej jednostki towaru, która została przyjęta do zapasu najwcześniej²⁷². Zgodnie z tym modelem wyceny, w momencie wydawania zapasu z magazynu przedsiębiorstwo księguje wartości zapasu, który był najwcześniej do magazynu przyjęty, a gdy jego ilość się wyczerpie, po cenie zapasu przyjętego jako następny w kolejności.

Przedsiębiorstwo powinno ocenić na koniec każdego roku obrachunkowego, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące, iż zapas limitów mógł stracić na wartości w danym roku. W przypadku, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę wartości, przeprowadza się

271 Metody wyceny zapasów są ważne ze względu na fakt, iż ceny zakupywanych materiałów oraz ogólne koszty produkcji zmieniają się w czasie. W gospodarce rynkowej, często zdarza się sytuacja, w której znajdujące się w magazynie jednostki zapasów były przyjmowane po różnych cenach. Wydając z magazynu zapas, przedsiębiorstwo musi zdecydować po jakiej cenie zaksięgować jego wydanie. Jeżeli nie jest prowadzona ewidencja szczegółowa zapasów, przedsiębiorstwo nie jest wstanie dokładnie wskazać, która ich część była przyjęta po której cenie, a jedynie, ile zostało przyjęte po każdej z cen. Przedsiębiorstwo podejmując tę decyzję jest ograniczone przepisami księgowymi, które mają za zadanie zapewnienie przejrzystości i jasności sprawozdań finansowych. Nie może ono przy każdym wydaniu dowolnie wybierać, którą cenę wykorzystać, gdyż powodowałoby to sytuację, w której miałoby ono możliwość wpływania na wynik finansowy oraz wartość zapasów poprzez wybieranie niższych lub wyższych cen. Aby rozwiązać powyższe problemy, przedsiębiorstwa przyjmują modele wyceny zapasów.

272Nazwa FIFO jest to skrót pochodzący od angielskiego określenia First In, First Out (pierwsze weszło, pierwsze wyszło). Metoda ta może być wykorzystywana do wyceny zarówno produktów, towarów jak i materiałów.

badanie obniżenia wartości tzn. wartość netto zapasu limitów jest porównywana z ich bieżącą wartością. Bieżąca wartość limitów jest określona jako najwyższa wartość rynkowa lub wartość użytkowa. Gdy bieżąca wartość zapasów limitów jest mniejsza niż wartość księgowa, to wartość księgowa jest ograniczana do bieżącej wartości poprzez zastosowanie amortyzacji.

Jednakże w przypadku zapasu limitów emisji przechowywanych do zakończenia produkcji amortyzacja nie jest potwierdzona, jeśli koszt produkcji produktów końcowych, do którego został doliczony koszt limitów, jest większy niż wartość bieżąca tych samym produktów końcowych.

Każdego roku, gdy w terminie wyznaczonym w ustawie operator nie zwróci określonej liczby limitów wystarczających do pokrycia swoich emisji w trakcie poprzedniego roku, instytucja odpowiedzialna za prowadzenie europejskiego rejestru, o którym mowa w art L. 229-16 Code de l'environnement, informuje organ administracyjny o naruszeniu tego obowiązku oraz o nadmiernej emisji gazów cieplarnianych w stosunku do liczby limitów zwróconych.

Następnie organ administracyjny nakłada na operatora, który nie zrealizuje ww. obowiązku w terminie jednego miesiąca, karę proporcjonalną do liczby niezwróconych limitów. Zapłata kary nie zwalnia operatora z obowiązku zwrotu liczby limitów równej wielkości nadwyżki emisji, musi on bowiem spełnić ten obowiązek nie później niż w przyszłym roku. Limity emisji, które wówczas posiada nie są zbywalne, a kolejna kara jest nakładana w każdym kolejnym roku tak długo, aż nie spełni on tego obowiązku²⁷³. Karę księguje się w kosztach.