Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe jest związane z potencjalnym zdarzeniem kredytowym, które może zmaterializować się w postaci następujących czynników: niewypłacalności kontrahenta, częściowej spłaty należności, istotnego opóźnienia w spłacie należności lub innego nieprzewidzianego odstępstwa od warunków kontraktowych.

Poza klientami indywidualnymi spółki Grupy zawierają transakcje wyłącznie z wiarygodnymi podmiotami o dobrej zdolności kredytowej. Wszyscy klienci, którzy pragną korzystać z kredytów kupieckich, poddawani są procedurom weryfikacji. W uzasadnionych przypadkach wymaga się przedstawienia przez kontrahenta stosownych zabezpieczeń w formie gwarancji bankowych, ubezpieczeniowych bądź korporacyjnych oraz zapisów umożliwiających wstrzymanie dostaw energii w przypadku nieterminowego regulowania zobowiązań. Ponadto, dzięki bieżącemu monitorowaniu stanów należności, narażenie Grupy na ryzyko nieściągalności należności jest nieznaczne.

Spółki Grupy Kapitałowej TAURON Polska Energia S.A. narażone są na działanie czynników ryzyka kredytowego w obszarach:

 podstawowej działalności - źródłem ryzyka kredytowego są głównie transakcje zakupu i sprzedaży energii elektrycznej oraz energii cieplnej, transakcje zakupu i sprzedaży paliw kopalnych, itp.;

 działalności inwestycyjnej - ryzyko kredytowe generowane jest przez transakcje wynikające z realizacji projektów inwestycyjnych, których powodzenie jest uzależnione od pozycji finansowej dostawców Grupy;

 działalności biznesowej (zarządzanie ryzykiem rynkowym) - ryzyko kredytowe dotyczy możliwości wystąpienia sytuacji braku realizacji zobowiązań drugiej strony transakcji pochodnej w stosunku do spółek Grupy, jeżeli wartość godziwa transakcji pochodnej jest dodatnia z punktu widzenia Grupy;

 lokowania wolnych środków pieniężnych – ryzyko kredytowe powstaje na skutek lokowania wolnych środków pieniężnych przez spółki Grupy w papiery wartościowe obarczone ryzykiem kredytowym, tj. instrumenty finansowe inne niż emitowane przez Skarb Państwa.

Klasy instrumentów finansowych, w których powstaje ekspozycja na ryzyko kredytowe, mające odmienną charakterystykę ryzyka kredytowego:

 lokaty i depozyty;

 obligacje, bony skarbowe oraz inne dłużne papiery wartościowe;

 należności z tytułu dostaw i usług;

 pożyczki udzielone;

 pozostałe należności finansowe;

 pozostałe aktywa finansowe;

 środki pieniężne i ich ekwiwalenty;

 instrumenty pochodne.

W Grupie nie występują istotne koncentracje ryzyka kredytowego związane z działalnością podstawową poza wymienionymi w nocie 41.4.

W odniesieniu do aktywów finansowych ryzyko kredytowe Grupy powstaje w wyniku niemożności dokonania zapłaty przez drugą stronę umowy, a maksymalna ekspozycja na to ryzyko równa jest wartości bilansowej tych instrumentów.

41.4.1 Nabyte obligacje, bony skarbowe oraz inne dłużne papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe zostały szerzej opisane w nocie 40.4.1.

41.4.2 Należności z tytułu dostaw i usług

Należności z tytułu dostaw i usług dotyczą głównie należności z tytułu sprzedanej energii i usług dodatkowych. Dzięki bieżącej kontroli należności handlowych nie istnieje dodatkowe ryzyko kredytowe, ponad poziom określony odpisem aktualizującym.

Grupa zarządza ryzykiem kredytowym wobec kontrahentów głównie poprzez stosowanie następujących mechanizmów oraz technik:

 ocenę standingu finansowego kontrahentów wraz z nadawaniem limitów kredytowych;

 wymaganie określonych zabezpieczeń kredytowych od klientów o słabym standingu finansowym;

 standaryzację zapisów umownych z zakresu ryzyka kredytowego i standaryzacja zabezpieczeń kredytowych;

 system bieżącego monitoringu płatności i system wczesnej windykacji;

 systematyczny pomiar ryzyka kredytowego wynikający z prowadzonej działalności handlowej;

 bieżące monitorowanie kondycji finansowej kontrahenta, współpraca z wywiadowniami gospodarczymi i firmami windykacyjnymi.

Na dzień 31 grudnia 2012 roku największe salda należności handlowych Grupa posiadała od Kompani Węglowej S.A. w wysokości 55 850 tysięcy złotych oraz PKP Energetyka S.A. w wysokości 44 120 tysięcy złotych.

Na dzień 31 grudnia 2011 roku największe salda należności handlowych Grupa posiadała od Kompani Węglowej S.A. w wysokości 71 406 tysięcy złotych, PSE Operator S.A. w wysokości 57 180 tysięcy złotych oraz ArcelorMittal Poland S.A. w wysokości 49 397 tysięcy złotych.

41.4.3 Lokaty, depozyty, środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Zarządzanie ryzykiem kredytowym związanym ze środkami pieniężnymi Grupa realizuje poprzez dywersyfikację banków, w których lokowane są nadwyżki środków pieniężnych. Wszystkie podmioty, z którymi Grupa zawiera transakcje depozytowe, działają w sektorze finansowym. Są to banki posiadające rating na wysokim poziomie, a także dysponujące odpowiednim kapitałem własnym oraz silną i ustabilizowaną pozycją rynkową.

Udział trzech banków, w których Grupa posiada największe salda środków pieniężnych, na dzień 31 grudnia 2012 roku wynosił 58%.

41.4.4 Instrumenty pochodne

Wszystkie podmioty, z którymi Grupa zawiera transakcje pochodne w celu zabezpieczenia przed ryzykiem związanym ze zmianami stóp procentowych i kursów walutowych, działają w sektorze finansowym. Są to polskie banki posiadające wysoki rating finansowy, a także dysponujące odpowiednią wysokością kapitału własnego oraz silną i ustabilizowaną pozycją rynkową.

41.4.5 Odpisy aktualizujące i wiekowanie aktywów finansowych

Na dzień 31 grudnia 2012 roku i 31 grudnia 2011 roku odpisem aktualizującym objęte były należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności, oraz pozostałe aktywa finansowe.

Grupa nie posiada istotnych pozycji, które na dzień bilansowy byłyby nieściągalne, lecz nie objęte odpisem aktualizującym.

41.4.5.1 Odpisy aktualizujące i wiekowanie należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych należności

Odpisy aktualizujące należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

Rok zakończony 31 grudnia 2012

Rok zakończony 31 grudnia 2011

Odpis aktualizujący na początek okresu (173 864) (154 882)

Utworzenie (99 863) (73 802)

Wykorzystanie 31 686 31 098

Rozwiązanie 44 161 24 127

Anulowanie 546 59

Inne zmiany (23) (464)

Odpis aktualizujący na koniec okresu (197 357) (173 864)

Wartość pozycji przed uwzględnieniem odpisu aktualizującego 3 234 052 2 917 208 Wartość pozycji netto na koniec okresu 3 036 695 2 743 344

Wiekowanie należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych należności według stanu na dzień 31 grudnia 2012 roku

<30 dni 30-90 dni 90-180 dni 180-360 dni >360 dni

2 681 539

<30 dni 30-90 dni 90-180 dni 180-360 dni >360 dni

2 411 143

Odpis aktualizujący na początek okresu (3 244) (3 263)

Utworzenie (79) (501)

Wykorzystanie - 7

Rozwiązanie 65 513

Inne zmiany 6 -

Odpis aktualizujący na koniec okresu (3 252) (3 244)

Pozostałe aktywa finansowe przed uwzględnieniem odpisu aktualizującego 314 118 304 335 Wartość bilansowa pozostałych aktywów finansowych, w tym : 310 866 301 091

- długoterminowe 305 444 193 067

- krótkoterminowe 5 422 108 024