• Nie Znaleziono Wyników

SCI 1O T TE-L1H O TZK Y

W dokumencie Der Baumeister, Jg. 25, Beilage (Stron 94-98)

VOM NEUEN BAUEN IN FRANKFURT AM MAIN m

SCI 1O T TE-L1H O TZK Y

von anderen M essen n a ch g a n z b estim m ten G e sic h ts­

p u n k ten ju r ie r t w a r, s o llte b eson d ers den F ra u en vor A u gen fü h r e n , d a ß sie eben nichL a lles, w as ¡ 1 1 den H an d el k o m m t, g ed a n k en lo s h in n eh m en d ü r fe n , so n ­ dern n ach Z w e c k m ä ß ig k e it und tech n isch er V o llk o m ­ m en h eit u rteilen m ü ssen .

D ie g r ö ß te S o r g fa lt w u rd e a u f d ie D a r ste llu n g vor­

b ild lic h e r K ü ch e n e in r ic h tu n g e n g eleg t.

A ls fü r d ie H a u sfr a u b eson d ers leh rre ich es B e isp ie l fü r S c h r itt- u n d G r iffe r sp a r n is w u rd e e in e S p e ise w a ­ g e n k ü c h e d er M itrop a m it k o m p le tte r E in r ic h tu n g g e ­ zeig t. D ie ä u ß e r st d u rch d a ch te R a u m a u sn ü tzu n g d ieser K ü ch e m it a n sc h lie ß e n d e r A n rich te is t im p o n ieren d . D ie g a n ze K ü ch e m iß t 2 ,9 0 m a u f 1 ,9 0 m . D e r G an g zw isch en H erd u n d K ü c h e n tisc h is t 9 0 c m b reit. A u f B ord en , R eg a len u n d in F ä ch ern steh en und an H aken u nter der D eck e h ä n g en d ie K o ch g erä te; in V orratsver- sch lä g en u n d K ü h lsch rä n k en sin d d ie R o h s t o f f e w ie F le isc h , K a r to ffe ln , E ier, B u tter, B ro t u sw ., au s denen d ie G erich te h e r g e ste llt w erd en , u n tergeb rach t. S ch rä n k e, K ästen und F ä ch er b ergen W ein e, B ier, M ineralw asser,

H E F T 7

H E F T 7 D E R B A U M E I S T E R , / J U L I 1 9 2 7 / B E I L A G E B 1 1 3

L ik öre, L im o n a d e n ; and ere das T a fe lg e s c h ir r in erstau n ­ lic h g r o ß e r M enge und Z ahl. A u f lö s tü n d ig e r F a h rt w erd en o h n e W e c h se l d es P e r so n a ls w e it über -100 G äste b edient. E s w erden d u r c h sc h n ittlic h v e r a b fo lg t: 6 2 k o m ­ p lette F rü h stü ck e, 5 Seiden m it 1 8 2 M ittagessen , 5 7 g e ­ m e in s c h a ftlic h e A b en d essen , 7 3 P o rtio n en K a f fe e und T ee, 1 4 w a rm e S p eisen n a ch d er K arte, 2 5 k a lte S p e i­

sen. E s ist k lar, d a ß d ie B ed ien steten in d iesen beiden R äu m en von zu sam m en 8 q m d iese g r o ß e A rb eits­

le istu n g n ie v o llb rin g en k ö n n ten , w en n sie d auernd in ein em g r o ß e n R au m h in - und h e rla u fen m ü ß ten . D ie K ü ch en in den g e w ö h n lic h e n W o h n u n g e n sin d in der R eg el 1 0 — 1 6 q m g r o ß . D a b ei is t g a r n ic h t ein zu ­

seh en , w a ru m w ir f ü r den 2 0 . T e il der A rb eitsleistu n g den d o p p elten R a u m b en ö tig en .

S c h r itt- und G r iffe r sp a r n is ist a u ch d as P rin zip , n a ch d em d ie „ F r a n k fu r te r K ü c h e n “ des S tä d tisch en H och b a u a m ts (A rch itek tin G rete L ih o tzk v ) g eb a u t sind.

D ie drei a u sg e ste llte n T yp en so llte n versch ied en en B e­

d ü r fn isse n R ech n u n g tragen. S ie w aren 1. fü r H a u sh a lt o h n e lla u s g e h ilf e n , 2. fü r H a u sh a lt m it ein er H a u sg e­

h ilfin , 3. f ü r H a u sh a lt m it zw ei H a u s g e h ilfin n e n be­

stim m t.

D ie erste ist a ls K o ch ra u m a n sc h lie ß e n d an den W o h n ra u m ein er K le in w o h n u n g g ep la n t. D u r c h ein e breite S c h ie b e lü r e kann d ie H a u sfr a u w ährend ih rer

A rbeit in der K ü c h e d ie K in d er im W o h n r a u m b e a u f­

sic h tig e n . D ie K ü ch e en th ä lt T o p f - , V orrats- und G e­

sch irrsch ra n k , G asherd m it W a s s e r fa n g , e n tlü fte te m S p eisesch ra n k , A rb eitstisch m it A b fa llr in n e , z w e ite ili­

g e s S p ü lb eck en m it A b tro p fb rett, h era b k la p p b a res B ü ­ g elb rett, G e w ü rzg estell, T e llc r tr o p fg e s te ll u n d zeh n A lu ­ m in iu m sch u b la d en fü r V orräte. E in e S c h ie b e la m p e er­

m ö g lic h s t d a s g e n a u e E in stellen d es L ic h ts zu m A r­

b eitsp latz.

D ie zw eite K ü c h e (f ü r H a u sfr a u und e in e H a u s g e h il­

f i n ) h at statt der T ü re zu m W o h n ra u m n u r e in e D u r c h ­ r e ic h e ö ffn u n g zu m a n sc h lie ß e n d e n E ß z im m e r ; a u ß er den oben a n g e fü h r te n E in r ic h tu n g sg e g e n stä n d e n n o ch einen S itzp la tz f ü r d as M ädchen.

D er W ir ts c h a fts te il fü r den H a u sh a lt m it H a u sfr a u u n d zw ei H a u s g e h ilfin n e n w a r in K ü ch e und A n rich te g e te ilt. E s ist w ic h tig d a r a u f h in zu w eisen , d a ß au ch f ü r g ro ß e n H a u sh a lt n ic h t e in e g r o ß e K ü ch e, in d er sic h d ie W e g e d es darin arbeitenden P e r so n a ls kreu zen m ü s ­ sen , a n g e le g t w erden so llte . J ed e A rb eitsk ra ft h a t v ie l­

m eh r ih r e ig e n e s a b g eg ren ztes A rb eitsg eb iet — in d iesem F a ll K ü c h e u n d A n rich te — , d ie d u rch ein en d u rch g eh en d en G esch irrsch ra n k m it D u r c h r e ic h e - Ö ffn u n g g etren n t sin d . D ie E in r ic h tu n g d ieser drei T yp en w ar au s H o lz h erg estellt.

D a je d o c h d as Q u ellen von H o lzm ö b eln in N eub au ten B lick gegen den Herd Blick gegen den W irtscliaftsraum Speisewagenküche der Mitropa

B 1 1 4 D E R B A U M E I S T E R / J U L I 1 9 2 7 / B E I L A G E H E F T 7

Küchentisch m it H ocker und A bstellbrett E infache Möbel Kinderbett m it Nachttisch und Schem el von Architekt Kramer, Stadt. H ochbauam t Frankfurt a.M.

Küchenkasten m it Geschirrbord

Rechts: Küchenschrank m it H ocker

u n v erm eid lich ist, b em ü h t sich d as H o c h b a u a m t der S ta d t F r a n k fu r t, ein g eb a u te E in rich tu n g en au s anderen M aterialien h erzu stelle n . S o w u rd e e in e K ü ch e aus M e­

tall in F o rm ein er K o ch n isch e fü r L ed ig en W ohnungen g ezeig t. A u ch ein (zu m P a ten t gem eld eter) V ersu ch , ein e K ü c h en ein rich tu n g au s K u n ststein p latten a u fz u ­ bau en , zeig te, w ie seh r A rch itek t und In d u strie b em ü h t

sin d , tech n isch v o llk o m m e n e L ö su n g en f ü r d ie H a u s­

fra u en zu fin d e n .

D ie F ir m a H aarer b ra ch te v o r b ild lic h e fr e iste h e n d e arb eitsp aren d e K ü c h e n m ö b e l. A u ch d a s S y ste m des A rch itek ten K rau se, der lo se , g le ic h g r o ß e M ö b elelem en te m it v ersch ied en er p ra k tisch er I n n e n te ilu n g b e lie b ig an­

ein a n d erreih en k an n , ersch ien seh r z w e c k m ä ß ig .

H E F T 7 D E R B A U M E I S T E R / J U L I 1 9 2 7 / B E I L A G E B 1 1 5

Schränkchen fü r d ie A ufbew ahrung v. K üchenm aschinen all. Art — Rechts: Gestell zum A bstellen von gereinigtem Geschirr

E in A b tro ck n en erü b r ig t s ic h d a d u rch , d a ß T e lle r u n d T a ssen fr e i a b tro p fe n k ö n n e n . M it h a lb m a sc h in e lle r S p ü lv o r r ic h tu n g v e r e in ig t, e r ­ la u b t d ie s G e stell ein m ü h e lo se s R e in ig e n d es H a u sh a ltu n g s- u n d T a fe lg e sc h ir r e s a u ch d u rc h d ie H a u sfr a u selb st.

D ie B e w e g u n g der R a tio n a lisie r u n g der H a u sw irt­

s c h a f t is t aber k e in e sw e g s a u f D eu tsc h la n d b esch rän k t.

H ie r a u f w u rd e d u rch e in e g r ö ß e r e A n zah l au slä n d isch er P h o to g r a p h ie n h in g e w ie se n . A n erster S te lle stan d h ier A m erik a, dessen S ch rä n k e u n d T isc h e bei tech n isch v o ll­

k o m m en er P rä zisio n sa rb eit a u ß e r o r d e n tlic h v o rb ild lich e M uster an A rb eitsersp arn is d a rstellen . G esch irrsp ü l­

m a sch in en , w ie sie in A m erik a in S p ü ls te in e von M it­

telsta n d w o h n u n g en ein g eb a u t w erd en , k o n n ten n u r im B ild g e z e ig t w erd en , da s o lc h e M asch in en in D e u tsc h ­ lan d b is je tz t n u r in g r o ß e n M od ellen fü r H o telb elrieb e h e r g e ste llt w erd en . B ild er sch w ed isch er, n o r w e g isc h e r und W ie n e r K ü ch en zeig ten , d a ß d ie E n tw ic k lu n g in anderen L ändern gan z p a ra llel g e h t u n d d a ß d ort die g le ic h e n P r o b le m e a u fg e w o r fe n w erden.

D e r W e r t der N o r m u n g f ü r H a u sh a ltm a sch in en und G eräte (z. B . E in k o c h g lä se r , K ü ch en m a sch in en m it g e ­ n o rm ten E in z e lte ile n ), w u rd e d u rch B ild er und T a ­ b ellen b eson d ers h erv o rg eh o b en , u m d ie F rau en a u f d ie d ad u rch b e d in g te A rb eitsersp arn is u n d bessere P r e isg e ­ sta ltu n g zu v erw eisen . G en orm te, g la tte, le ic h t zu rein i­

g en d e T ü r g r if f e (s. A bb. B 1 0 9 ) w u rd en den alten stau b ­ sa m m eln d en M e s s in g g r iffe n g e g e n ü b e r g e ste llt. B unte, le ich tv erstä n d lich e T a b ellen zeigten g u te u n d sch lech te B e h a n d lu n g von H erd en u n d Ö fe n . Z eich n u n g en von K ü ch en m it g u ter u n d sc h le c h te r M ö b elstellu n g erk lär­

ten d ie f ü r je d e F r a u m ö g lic h e S ch rittersp a rn is. D er E lek trizitä t, der im H a u sh a lt d o c h d ie Z u k u n ft geh ört, w ar ein b eson d erer R a u m g ew id m et. In F r a n k fu r t ist der S tr o m p r e is, ü b er ein er vom E lek trizitä tsw erk fe s t ­ gesetzten L ic h tg r e n z e n u r m e h r 1 0 P fe n n ig * ; es w ird a ls o so zu sa g en a u f V erb rau ch von S tro m ein e P rä m ie au sg esetzt, v o r a lle m , u m den G eb rau ch elek trisch er

* In M ü n c h e n zu m B e isp ie l n o c h 4 5 P f e n n ig

A p p arate zu fö r d e r n . D ie F ir m a S ie m e n s zeig te a u f der A u sste llu n g einen n euen H erd m it z w e i K o ch stellen und B a ck ro h r ( f ü r 1 5 0 M .), der im V erb rau ch n ic h t teurer is t a ls Gas.

Z a h lreich e a rb eitsp aren d e G eräte b oten den H a u s­

fra u en v iel N eu es. N u r e in ig e s sei h e r v o r g e h o b e n : ein e in den A rb eitstisch e in g e sc h o b e n e e m a illie r te R in n e f ü r K ü c h e n a b fä lle (D . R .-G .-M .), M eh ltrich ter (F ir m a I la a - rer, D . R .-P .), v ersch ied en e A rten von T e lle r a b tr o p f- gestelle n (D . R .-G .-M .), verstellb a re K ü ch en d reh stü h le, A b fa lle im e r m it F u ß d e c k e l zu m D e c k e lö ff n e n , n e u ­ a rtig e K ü h lsch rä n k e u. v. a.

D a s H a u sh a ltm u seu m d es In g en ieu rs W iso tz k y -B e r lin m it sein er G e g en ü b erstellu n g g u ter und sc h le c h te r G e­

räte s o llte e b e n fa lls d ie F ra u en a u f g en a u e tech n isch e P r ü fu n g je d e s ein zeln en G eg en sta n d es v erw eisen .

D a s k le in ste B ad a u f k lein stem R a u m , 1 6 5 x 1 3 5 cm g r o ß , v e r g e g e n w ä r tig te d ie M ö g lich k eit, a u ch in der k lein en W o h n u n g d es M in d erb em ittelten ein B ad ein zu ­ bauen. A u ch d ie zw isch en zw ei S c h la fr ä u m e e in g e ­ sch o b en e W a s c h - u n d D u sc h n is c h e w ar ein v ie l b e­

a ch teter V o rsch la g zu r L ö su n g der B a d e fr a g e f ü r d ie K lein w o h n u n g .

Z u m S c h lü s se sei n o c h erw äh n t, d a ß dem H o ch b a u ­ a m t der S ta d t F r a n k fu r t so w o h l a u f G rund sein er g r o ß z ü g ig e n D u r c h fü h r u n g von a rb eitsp aren d en K ü ­ ch en in den stä d tisch en N eu b a u ten a ls a u ch d u rch A n­

re g u n g d er A u sste llu n g , deren L e itu n g in d en H än d en d es H o ch b a u a m ts la g , u n g e z ä h lte A n fr a g e n aus d em In - u n d A u slan d zu g eh en . A u s d iesem G ru n d e h a t d ie S ta d t e in e „ B e r a t u n g s s t e l l e f ü r a r b e i t s p a - r e n d e K ü c h e n “ e in g e r ic h te t, d ie P la n u n g u n d D u r c h ­ fü h r u n g d era rtig er K ü ch en ü b ern im m t, s o w ie a u ch über den V e r k a u f v ersch ied en er n eu er h a u sw ir tsc h a ftlic h e r E in r ic h tu n g sg e g e n stä n d e (d ie zu m T e il vom H o ch b a u

-B 1 1 6 D E R B A U M E I S T E R / S j J L I 1 9 2 7 / B E I L A G E I I E F T 7

K üche für Haushalt Schlechte alle Küche K üche fü r Haushalt

o h n e Hausgehilfin (viele unnötige und sich kreuzende W ege) in. e in er Hausgehilfin

R echts: Küche m it getrennter A rbeitsvcrrichlung f . z w c i H aus- gehillinnen, von denen jede in ihrem hosonderen Raum arbeitet

V E R S C H IE D E N E T Y P E N D E R F R A N K F U R T E R K Ü C H E N

W dokumencie Der Baumeister, Jg. 25, Beilage (Stron 94-98)

Powiązane dokumenty