Sieć i dostępność komunikacyjna

Czynnikiem integracji przestrzennej o znaczącej sile oddziaływania jest sieć komunikacyjna obejmująca połączenia i powiązania zarówno kolejowe, jak i drogowe. Miasto Złotoryja jest przy tym węzłem transportowym o subregionalnym znaczeniu.

Miasto było znacznym wielokierunkowym węzłem kolejowym. Splot jednak wielu przyczyn (głównie ekonomicznych) sprawił, że w scenerii miasta pozostają aktualnie jedynie odcinki nieczynnych linii kolejowych w kierunku na Chojnów, Świerzawę i do Lwówka Śląskiego. Natomiast odcinki łączące Złotoryję z Legnicą oraz Złotoryję z kamieniołomami pod Wilczą Górą oraz w Krzeniowie wykorzystywane są dla transportu kruszyw. Problemem pozostają również zdegradowane zabudowania dworca kolejowego.

W roku 1991 ustał ruch pasażerski na linii kolejowej nr 316 (relacji Złotoryja – Chojnów – Rokitki), a także na linii kolejowej łączącej Jerzmanice Zdrój z Lwówkiem Śląskim. W 1995 roku wyłączono z użytkowania linię kolejową relacji Jerzmanice Zdrój – Świerzawa – Marciszów, a rok później połączenia pasażerskie na linii kolejowej nr 284 (Legnica – Złotoryja - Jerzmanice-Zdrój). Miasto tym samym znalazło się w sytuacji wykluczenia z komunikacji kolejowej i pozbawione możliwości pasażerskiego ruchu kolejowego.

Istnieją jednak realne szanse by pasażerski ruch kolejowy ponownie objął miasto Złotoryja. Związane jest to przede wszystkim z realizowaną od kilku lat przez samorząd województwa dolnośląskiego inicjatywą przejmowania i rewitalizacji nieczynnych linii kolejowych. Dotyczy to m.in. linii kolejowej z Jerzmanic Zdroju do Lwówka Śląskiego (przejętej przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego) oraz linii kolejowej z Jerzmanic Zdroju przez Świerzawę do Marciszowa. Obsługą pasażerskiego ruchu kolejowego na tych liniach może zająć się spółka samorządu województwa - Koleje Dolnośląskie.

Wówczas Złotoryja stałaby się ponownie ważnym punktem w kolejowej scenerii regionu dolnośląskiego.

Transport drogowy natomiast wykorzystuje sieć dróg o różnym znaczeniu i parametrach technicznych. Według stanu z końca 2019 roku długość dróg na terenie miasta przekracza 50 km.

Miasto posiada dogodne położenie w układzie regionalnej i krajowej sieci drogowej.

Jest zlokalizowane w sąsiedztwie autostrady A–4 (12 km) oraz drogi szybkiego ruchu S-3 (15 km). Podstawową zaś sieć drogową Złotoryi stanowią odcinki dróg wojewódzkich: Nr 328 (granica województwa - Przemków - Chocianów - Chojnów - Złotoryja - Świerzawa - Wojcieszów – Kaczorów), Nr 363 z Jawora do Bolesławca oraz Nr 364 z Legnicy (A4) do Lwówka Śląskiego i Gryfowa Śląskiego.

Sieć drogową miasta uzupełniają drogi lokalne (gminne i jedna droga powiatowa), których stan nawierzchni jest przeciętny, choć w większości posiadają nawierzchnię twardą ulepszoną. Od kilku już lat prowadzone są jednak rozległe prace modernizacyjne i naprawcze sieci ulicznej, dokonywane jest uzupełnianie i modernizacja ulicznych punktów świetlnych oraz porządkowane jest oznakowanie ulic. Nadal jednak niedostateczna jest segregacja ruchu tranzytowego i lokalnego, co wzmaga konieczność budowy obwodnicy miasta.

Złotoryja posiada połączenia autobusowe i busowe z Wrocławiem, Jelenią Górą, Legnicą, Wojcieszowem itp. Niestety liczba połączeń miasta z otoczeniem nie jest wystarczająca wobec zgłaszanych potrzeb.

Ogólnie ujmując, ograniczona podaż usług w zakresie ponadlokalnej komunikacji pasażerskiej w Złotoryi nie stwarza korzystnych warunków do ruchliwości przestrzennej mieszkańców miasta, motywowanej dojazdami do pracy, nauki, specjalistycznych usług itp., choć wyraźnie takie potrzeby występują i realizowane są w głównej mierze prywatnymi środkami transportu oraz autobusami i busami wynajmowanymi przez pracodawców.

W październiku 2018 roku w Złotoryi uruchomiona została bezpłatna komunikacja miejska ciesząca się umiarkowanym zainteresowaniem lokalnej społeczności. Średni wiek taboru wynosił ok. 15 lat. Komunikacja obsługiwała przejazdy na trzech liniach. W związku jednak z sytuacją pandemiczną COVID-19 oraz wycofaniem się z umowy dotychczasowego przewoźnika od marca 2020 roku wstrzymano kursowanie autobusów miejskiej komunikacji na wszystkich liniach.

Komunikacja drogowa stanowi jedno ze źródeł zakłóceń klimatu akustycznego w mieście. Potwierdzają to wyniki badania hałasu drogowego przed 2018 r. W latach 2018-2019 badania w tym zakresie nie były w Złotoryi prowadzone.

Wobec wzrastającej liczby pojazdów samochodowych użytkowanych przez mieszkańców miasta istotne staje się zorganizowanie odpowiednich miejsc parkingowych, co biorąc pod uwagę historyczną zabudowę centrum oraz zaprojektowane na przełomie lat 70/80 osiedlach mieszkaniowych – staje się zadaniem arcytrudnym – o ile niewykonalnym. Stąd konieczność adaptacji miejsc pod parkingi na terenach poza centrum i poza osiedlami mieszkaniowymi oraz stopniowe poszerzanie stref ograniczonego lub płatnego postoju. Na terenie miasta znajduje się obecnie Strefa Płatnego Parkowania ze 170 miejscami parkingowymi, w tym 148 miejscami płatnymi oraz 22 miejscami dla osób

niepełnosprawnych. Nadal jednak odczuwany jest niedobór miejsc parkingowych, głównie na osiedlach mieszkaniowych.

Ważnym z wielu względów elementem miejskiego układu komunikacyjnego są ścieżki rowerowe, których długość w 2019 roku wynosiła 30 km, są to jednak trasy zaniedbane, niedostatecznie oznakowane o charakterze turystycznym, w dużej mierze z nawierzchnią naturalną.

Warto zatem dostrzec w tym zakresie realizację projektu pn. „Ograniczenie niskiej emisji poprzez rozbudowę śródmiejskich dróg rowerowych w Złotoryi” polegającego na rozbudowie śródmiejskich dróg rowerowych na terenie miasta. Sieć tych dróg zintegrowana będzie przestrzennie i funkcjonalnie m.in. z przystankami komunikacji zbiorowej, parkingami P&R i B&R oraz siecią dróg miejskich. W ramach projektu powstanie prawie 9,4 km tras rowerowych. Powstanie także sieć 9 parkingów rowerowych, z których dwa zlokalizowane będą w ramach zintegrowanych centrów przesiadkowych na obrzeżach centrum miasta, gdzie zostanie zapewnionych 86 miejsc dla rowerów i 22 miejsca dla samochodów (typu B&R i P&R). Projekt ten jest kompatybilny z uruchomionym z dniem 30 września 2018 roku systemem roweru miejskiego.

Ponadto, możliwości rozwoju dróg rowerowych w mieście i jego okolicach wiążą się z projektem pn. „Dolnośląska Autostrada Rowerowa” zainicjowanym przez samorząd województwa we współpracy z wieloma samorządami lokalnymi.

Sieć dróg rowerowych w Złotoryi postrzegana jest jako wartościowy element miejskiego układu komunikacyjnego zapewniający ekologiczny alternatywny - wobec ruchu samochodowego - sposób przestrzennych przemieszczeń dostosowany do współczesnych standardów funkcjonalnych i potrzeb nie tylko lokalnej społeczności, przełamujący barierę, jaką jest ukształtowanie terenu w mieście

1.5. Lokalna infrastruktura techniczna