A. Ogólna charakterystyka
9. Pomoc społeczna
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu, który głównie zajmuje się pomocą społeczną na terenie gminy, powołany został Uchwałą Nr XI/45/90 z dnia 28 lutego 1990 roku. Obszarem działania GOPS jest Gmina Rychtal obejmująca 10 sołectw. Gmina położona jest na powierzchni 96,75 km².
Pracownicy zatrudnieni w Ośrodku spełniają wymagania ustawowe w zakresie posiadania kwalifikacji.
Wykonują swoje obowiązki stosownie do potrzeb mieszkańców gminy - zarówno indywidualnych jak i zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej – w oparciu o obowiązujące w Ośrodku procedury a także przepisy prawa. Według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r. w GOPS zatrudnionych było 6 osób:
Kierownik GOPS -1 osoba Główna Księgowa – 1 osoba Pracownicy socjalni – 2 osoby
Specjalista ds. świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego – 1 osoba Referent ds. świadczeń wychowawczych – 1 osoba.
Pomoc społeczna jest określana jako „instytucja polityki społecznej Państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, które nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia”.
Celem pomocy społecznej jest wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Pomocy udziela się osobom i rodzinom na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej w szczególności z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy
26 w rodzinie, potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, alkoholizmu lub narkomanii, trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej, trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy.
Z zestawienia prezentowanego poniżej wynika, że w latach 2015-2018 liczba osób korzystających z pomocy społecznej utrzymywała się na stałym poziomie.
Wykres 16. Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenia z pomocy społecznej w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Jak wynika z wykresu 2 liczba rodzin objętych pomocą społeczną w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu również utrzymuje się na stałym poziomie.
Wykres 17. Liczba rodzin objętych pomocą społeczną w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
139 146
136 141
0 20 40 60 80 100 120 140 160
2015 2016 2017 2018
101
109
96 101
0 20 40 60 80 100 120
2015 2016 2017 2018
27 Wyniki niżej prezentowanych danych wyraźnie wskazują, że na przestrzeni lat 2015-2018 to głównie kobiety korzystają z pomocy społecznej z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rychtalu. Od 2015 r. zauważalny jest trend malejący liczby kobiet. Natomiast liczba mężczyzn, którzy otrzymali pomoc społeczną oscylowała między 27 w 2015 r. a 43 w 2018 r.
Wykres 18. Podział świadczeniobiorców według płci
Źródło: opracowane na podstawie Programu Pomost
Z wykresu 4 wynika, iż na przestrzeni lat 2015 – 2018 osoby pozostające w rodzinie częściej korzystały z pomocy społecznej z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rychtalu niż osoby samotnie gospodarujące. Jednakże różnica między tymi grupami osób zaczęła się zmniejszać. W 2015 r. różnica między nimi wynosiła 46 osób, a w 2018 r. już tylko 13 osób. Można również zauważyć, iż liczba osób pozostających w rodzinie zaczęła się zmniejszać, a liczba osób samotnie gospodarujących zwiększać.
Wykres 19. Podział świadczeniobiorców na osoby samotnie gospodarujące i osoby w rodzinie
Źródło: Opracowane na podstawie Programu Pomost
81 80
Osoby samotnie gospodarujące Osoby w rodzinie
28 Z danych prezentowanych poniżej wynika, iż w latach 2015 - 2018 głównymi świadczeniobiorcami Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rychtalu są osoby korzystające krótkotrwale z pomocy społecznej.
Wykres 20. Podział osób ze względu na częstotliwość korzystania z pomocy społecznej
Źródło: opracowane na podstawie Programu Pomost
Poniższe dane wskazują, iż na przestrzeni lat 2015 – 2018 przeciętny wiek osoby korzystającej ze wsparcia z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rychtalu waha się od 56 lat do 65 lat. Najmniejszą grupę wiekową osób korzystających ze wsparcia są podopieczni w wieku od 18 do 25 lat.
Tabela 13. Podział świadczeniobiorców według kategorii wiekowych
Rok Kategoria wiekowa
18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat 66 lat i więcej
2015 6 23 18 18 27 16
2016 4 24 16 20 29 23
2017 2 18 17 16 26 26
2018 4 23 17 17 26 21
Źródło: opracowane na podstawie Programu Pomost
30 30 34 37
78
86
71 72
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
2015 2016 2017 2018
Osoby korzystające długotrwale Oosby korzystające krótkotrwale
29 Tabela 14. Powody przyznania pomocy społecznej w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
POWÓD TRUDNEJ SYTUACJI ŻYCIOWEJ 2015 2016 2017 2018 Razem
Ubóstwo 49 53 42 49 193
opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego
Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego
1 2 5 3 11
Trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą
0 0 0 0 0
Zdarzenie losowe 1 2 3 0 6
Sytuacja kryzysowa 1 0 2 1 4
Klęska żywiołowa lub ekologiczna 0 0 0 0 0
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Jak wynika z poniższej tabeli na przestrzeni lat 2015-2018 najwięcej osób otrzymało pomoc z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby tj. 236 osób. Na drugim miejscu z przyczyn niepełnosprawności tj.
216 osób, a na trzecim miejscu z powodu ekonomicznych czyli z ubóstwa tj. 193 osoby. Natomiast z powodu bezrobocia skorzystało z pomocy społecznej 92 osoby. Posiadanie dzieci również było jednym z czynników trudnej sytuacji życiowej rodzin korzystających z pomocy społecznej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rychtalu: 73 osoby podało jako powód potrzebę ochronę macierzyństwa, a 55 osób wielodzietność. Sporadycznie jako powód trudnej sytuacji życiowe osoby podawały zdarzenie losowe, sytuację kryzysową czy przemoc w rodzinie. Na przestrzeni lat 2015-2018 żadna osoba nie skorzystała z pomocy społecznej z powodu trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, z potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi oraz z powodu klęski żywiołowej lub ekologicznej. W przypadku udzielenia pomocy z powodu wystąpienia klęski żywiołowej lub ekologicznej musi najpierw wojewoda ogłosić w/w klęskę na większą skalę.
W latach 2015-2018 na terenie gminy Rychtal nie miała miejsca klęska żywiołowa czy ekologiczna.
30 Należy podkreślić, iż osoby korzystające z pomocy mogą znajdować się w trudnej sytuacji życiowej z jednego lub kilku powodów oraz mogą z niej korzystać kilkukrotnie w ciągu roku.
Analizując dane z poniższego wykresu dotyczące wysokości poniesionych kosztów na wypłatę świadczeń z pomocy społecznej w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu można stwierdzić, że wydatki w ciągu w/w lat wzrosły: od 147 900 zł w 2015 r. do 171 168 zł w 2017 r.
Wykres 21. Wysokość poniesionych kosztów na wypłatę świadczeń z pomocy społecznej w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Jak wynika z poniższego zestawienia w ciągu lat 2015-2018 zauważalny jest trend wzrostowy liczby osób korzystających z zasiłku stałego.
Wykres 22. Liczba osób, którym przyznano zasiłek stały w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu 147 900
31 Zestawienie prezentowane poniżej ukazuje, że wydatki na wypłatę zasiłków stałych dla podopiecznych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rychtalu w latach 2015-2018 znacznie wzrosły. Wiąże się to ze zwiększeniem liczby osób kwalifikujących się do przyznania im zasiłku stałego, jak również wzrostem maksymalnej kwoty w/w świadczenia, które podlega weryfikacji średnio co 3 lata.
Wykres 23. Wysokość poniesionych kosztów na wypłatę zasiłków stałych w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu z podziałem na środki własne i dotacje.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Z przytoczonych poniżej danych wynika, że najwięcej osób skorzystało z pomocy społecznej w formie zasiłku okresowego w 2015 r. tj. 10 osób, a najmniej w 2017 r. tj. tylko 5 osób. W pozostałych latach liczba osób, którym przyznano w/w świadczenie różniła się nieznacznie.
Wykres 24. Liczba osób, którym przyznano zasiłek okresowy w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtal
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu 32 543
39 548
52 016 53 504
8 136 9 887 13 170 13 376
0 zł 10 000 zł 20 000 zł 30 000 zł 40 000 zł 50 000 zł 60 000 zł
2015 2016 2017 2018
Dotacja Własne
10
9
5
7
0 2 4 6 8 10 12
2015 2016 2017 2018
32 Na podstawie poniższych danych można zauważyć, że wydatki poniesione na wypłatę zasiłków okresowych podopiecznym Gminnego Ośrodka Pomocy społecznej w Rychtalu były największe w 2018 r. tj. 17 975 zł. W pozostałych latach różnica kosztów na wypłatę zasiłków okresowych nie była znacząca.
Wykres 25. Wysokość poniesionych kosztów na wypłatę zasiłków okresowych w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu z podziałem na środki własne i dotacje
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Jak wynika z danych pomoc w postaci schronienia została przyznana jednej osobie w 2018 roku.
W pozostałych latach żadna osoba nie skorzystała z tej formy pomocy społecznej.
Wykres 26. Liczba osób, którym przyznano schronienie w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
8 982 8 929 8 833
13 494
3 833 4 059
3 175
4 481
0 zł 2 000 zł 4 000 zł 6 000 zł 8 000 zł 10 000 zł 12 000 zł 14 000 zł 16 000 zł
2015 2016 2017 2018
Dotacja Własne
0 0 0
1
0 1 2 3
2015 2016 2017 2018
33 Jak wynika z zestawienia prezentowanego poniżej środki finansowe na pomoc w formie schronienia wykorzystano w 2018 r. tj. 6 210 zł. W pozostałych latach nie przeznaczono na ten cel żadnych środków finansowych. Wiąże się to z brakiem osób, które wymagałyby przyznania im takiej formy pomocy społecznej.
Wykres 27. Wysokość poniesionych kosztów na schronienie w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Analizując poniższe dane można zauważyć, że z pomocy w formie posiłku przyznanego przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu najwięcej potrzebujących skorzystało w 2018 r. tj. 68 osób, a najmniej w 2016 r. tj. 47 osób. W pozostałych latach liczba osób korzystających z pomocy w formie posiłku różniła się nieznacznie.
Wykres 28. Liczba osób, którym przyznano posiłek w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
0 0 0
6 210
0,00 zł 1 000,00 zł 2 000,00 zł 3 000,00 zł 4 000,00 zł 5 000,00 zł 6 000,00 zł 7 000,00 zł
2015 2016 2017 2018
48 47
52
58
0 10 20 30 40 50 60 70
2015 2016 2017 2018
34 Z przeprowadzonej poniżej analizy danych wynika, że koszty poniesione na sfinansowanie pomocy w formie posiłków w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu znacznie wzrosły.
Wykres 29. Wysokość poniesionych kosztów na posiłki w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu z podziałem na środki własne i dotacje
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Jak wynika z poniższej analizy, trzem osobom przyznano usługi opiekuńcze w latach 2015-2017 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu. W 2018 r. nie realizowano usług opiekuńczych z powodu braku zapotrzebowania.
Wykres 30. Liczba osób, którym przyznano usługi opiekuńcze w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
2015 2016 2017 2018
Dotacja 5 868 8 558 9 460 10 971
Własne 7 117 5 488 9 110 11 028
0 zł 2 000 zł 4 000 zł 6 000 zł 8 000 zł 10 000 zł 12 000 zł
Dotacja Własne
3 3 3
0 0
1 2 3 4
2015 2016 2017 2018
35 Jak wynika ze zestawienia prezentowanego poniżej wydatki poniesione na usługi opiekuńcze w latach 2015-2017 wahały się między 20 201 zł w 2017 r. a 25 352 zł w 2016 r. W 2018 r. nie poniesiono żadnych kosztów na usługi opiekuńcze, ponieważ nikt nie skorzystał z tej formy pomocy.
Wykres 31. Wysokość poniesionych kosztów na usługi opiekuńcze w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Analizując poniższe dane z wykresu można stwierdzić, że liczba osób, którym przyznano zasiłek celowy w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu różniła się nieznacznie.
Wykres 32. Liczba osób, którym przyznano zasiłek celowy w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
23 780 25 352
20 201
0 zł 0 5 000 zł 10 000 zł 15 000 zł 20 000 zł 25 000 zł 30 000 zł
2015 2016 2017 2018
32
39
26
29
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
2015 2016 2017 2018
36 Poniższe dane wskazują, iż w ciągu ostatnich czterech lat zauważalny jest trend malejący kosztów poniesionych na wypłaty zasiłków celowych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Wykres 33. Wysokość poniesionych kosztów na wypłaty zasiłków celowych w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Z przeprowadzonej analizy wynika, że od 2015 r. do 2017 r. liczba osób, którym przyznano pomoc w formie specjalnego zasiłku celowego przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu różniła się nieznacznie. Natomiast w 2018 r. tylko 44 podopiecznych skorzystało z tej formy pomocy.
Wykres 34. Liczba osób, którym przyznano specjalny zasiłek celowy w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
27 876 28 610
16 432 15 799
0 zł 5 000 zł 10 000 zł 15 000 zł 20 000 zł 25 000 zł 30 000 zł 35 000 zł
2015 2016 2017 2018
51
50
51
44
40 42 44 46 48 50 52
2015 2016 2017 2018
37 Poniższe zestawienie pokazuje, iż wydatki na wypłaty specjalnych zasiłków celowych były najmniejsze w 2015 r. kiedy to wyniosły 29 765 zł, a największe w 2017 r. czyli 38 771 zł.
Wykres 35. Wysokość poniesionych kosztów na wypłaty specjalnych zasiłków celowych w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Jak wynika z danych prezentowanych poniżej liczba osób, którym gmina Rychtal dopłaca za pobyt w domu pomocy społecznej w latach 2015-2018 wzrosła o kilku podopiecznych. W zależności od danego roku waha się pomiędzy pięcioma a dziewięcioma podopiecznymi.
Wykres 36. Liczba osób, którym gmina Rychtal dopłaciła za pobyt w domu pomocy społecznej w latach 2015-2018.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Z przeprowadzonej poniżej analizy wynika, że wysokość poniesionych kosztów przez gminę Rychtal na dopłatę za pobyt osób w domach pomocy społecznej znacznie wzrosła. Wysokość kosztów, które gmina
29 765 29 762
38 ponosi na w/w świadczenie zależy od liczby osób umieszczonych w domach pomocy społecznej, kosztów średniego miesięcznego utrzymania mieszkańca w w/w domu oraz od możliwości finansowych danego podopiecznego i jego najbliższej rodziny.
Wykres 37. Wysokość poniesionych kosztów przez gminę Rychtal na dopłatę za pobyt osób w domach pomocy społecznej w latach 2015-2018.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Poniższe dane wskazują, iż liczba osób korzystających z zasiłków celowych w ramach programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w latach 2015-2018 była zróżnicowana.
Najmniej osób skorzystało z tej formy pomocy w 2017 r. tj. 5 osób, a najwięcej w 2016 r. tj. 18 osób.
Wykres 38. Liczba osób, którym przyznano zasiłek celowy w ramach programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
106 349 116 457
155 981
227 942
0 zł 50 000 zł 100 000 zł 150 000 zł 200 000 zł 250 000 zł
2015 2016 2017 2018
12
18
5
10
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
2015 2016 2017 2018
39 Jak wynika ze zestawienia prezentowanego poniżej wysokość kosztów poniesionych na wypłaty zasiłków celowych w ramach programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” była zależna od liczby osób, które skorzystały z tej formy pomocy.
Wykres 39. Wysokość poniesionych kosztów na wypłaty zasiłków celowych w ramach programu wieloletniego
„Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w latach 2015-2018 przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu z podziałem na środki własne i dotacje
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu
Na przestrzeni lat 2015-2018 zauważalny jest trend wzrostowy liczby osób, którym Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rychtalu opłaca składki na ubezpieczenie zdrowotne od siedmiu osób w 2015 r.
do 11 osób w 2017 r., co pokazuje poniższy wykres.
Wykres 40. Liczba osób, którym opłacano składki na ubezpieczenie zdrowotne w latach 2015-2018.
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu 3 632
40 Jak wynika z poniższej analizy wydatki przeznaczone na opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne podopiecznych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rychtalu w latach 2015-2018 wzrosły. W 2015 r. przeznaczono na ten cel 3 661 zł, a w 2017 r. potrzebne już było 5 769 zł. Wzrost kosztów jest związany ze zwiększeniem liczby osób pobierających zasiłek stały oraz wzrostem maksymalnej kwoty w/w świadczenia, które podlega weryfikacji średnio co 3 lata. Składki na ubezpieczenie zdrowotne są przyznawane osobom pobierającym zasiłek stały.
Wykres 41. Wysokość poniesionych kosztów na opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne podopiecznych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rychtalu w latach 2015-2018
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań GOPS w Rychtalu 3 661
4 449
5 769
5 353
0 zł 1 000 zł 2 000 zł 3 000 zł 4 000 zł 5 000 zł 6 000 zł 7 000 zł
2015 2016 2017 2018
41 10. Rolnictwo
Tabela 15. Liczba gospodarstw według powierzchni
ha liczba gospodarstw wg ha
fizycznych
liczba gospodarstw wg ha przeliczeniowych
1,05-1,5 ha 58 62
1,5-2,0 ha 44 48
2,0-3,0 ha 59 46
3,0-5,0 ha 66 77
5,0-7,0 ha 47 42
7,0-10,0 ha 54 39
10,0-15,0 ha 54 32
15,0-20,0 ha 32 20
20,0-30,0 ha 27 12
30,0-50,0 ha 21 13
50,0-100,00 ha 9 12
100 ha < 6 1
Źródło: Dane Urzędu Gminy w Rychtalu
Wykres 27. Liczba gospodarstw rolnych wg posiadanych hektarów.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Analizując powyższe dane można stwierdzić, iż największa liczba gospodarstw rolnych na terenie naszej gminy to gospodarstwa mieszczące się w przedziale 3,00-5,00 ha (66 gospodarstw). Na terenie Gminy Rychtal jest 6 gospodarstw powyżej 100 ha fizycznych. Powyższe dane uwzględniają zarówno grunty własne jak i te dzierżawione w myśl przepisów ustawy o podatku rolnym.
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
liczba gospodarstw wg ha fizycznych
liczba gospodarstw wg ha przeliczeniowych
42 Tabela 16. Zestawienie gruntów na terenie Gminy Rychtal według klasoużytków.
Źródło: Dane Urzędu Gminy w Rychtalu
Z powyższej analizy wynika, iż Gmina Rychtal pomimo rolniczej tradycji posiada najwięcej gruntów w V klasie użytków. Na terenie Gminy Rychtal nie występują grunty sklasyfikowane w I i II klasie. Tych w klasie III jest zaledwie 21,861 ha. Przeważają natomiast rodzaje gruntów skalsyfikowanych jako R (czyli rola) – ponad 5 tysięcy ha.
Rodzaj klas
(ha) kl. I kl.
II kl. III kl. IIIa kl. IIIb kl. IV kl. IVa kl. IVb kl. V kl. VI kl. VIz
bez kl. Razem
B-Ł 0 0 0,07 0 0 0 0 0 0,1345 0 0 0 0,2045
B-Ps 0 0 0 0 0 0,3258 0 0 0,1 0 0 0 0,4258
B-R 0 0 0 4,0027 3,2621 6,9217 16,9363 11,9126 6,9756 0 0 50,011
Br-Ł 0 0 0,27 0 0 0,02 0 0 0,0881 0 0 0 0,3781
Br-Ps 0 0 0,11 0 0 0,9129 0 0 0,26 0 0 0 1,2829
Br-R 0 0 0 2,1301 1,025 7,1142 16,312 18,0968 3,1522 0 0 47,8303
Lz-Ł 0 0 0 0 0 3,8202 1,2305 0,6312 0 0 5,6819
Lz-R 0 0 0 0 0 0 0,06 0,14 0,5451 0,14 0 0 0,8851
Lzr-Ł 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,24 0 0 0,24
Lzr-R 0 0 0 0 0 0 0,0615 0 0 0 0,8294 0 0,8909
Ł 0 0 11,5749 0 0 233,4257 0 0 124,3052 12,1093 0 0 381,4151
Ps 0 0 9,78 0 0 25,5552 0 0 16,1874 3,5463 0 0 55,0689
R 0 0 0 267,2868 257,5437 0 886,9005 1166,752 1685,161 819,288 0 0 5082,932
S-Ps 0 0 0 0 0 0 0 0 0,1 0 0 0 0,1
S-R 0 0 0 1,14 1,24 2,36 1,312 3,5876 2,2397 0 0 11,8793
W 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4,568 4,568
W-Ł 0 0 0,0561 0 0 0,19 0 0 0,0694 0 0 0 0,3155
W-R 0 0 0 0 0,02 0 0,03 0,08 0,07 0 0 0 0,2
Wsr 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1,03 1,03
Wsr-Ł 0 0 0 0 0 0,9597 0 0 0,1092 0 0 0 1,0689
Razem: 0 0 21,861 274,5596 263,0908 265,2095 903,4479 1201,532 1861,957 848,3223 0,8294 5,598
43
III. Informacje finansowe
A. Stan finansów gminy/miasta
Wykres 28. Kondycja finansowa Gminy Rychtal w latach 2016 - 2035.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Powyższy wykres pokazuje, że Gmina w celu realizacji inwestycji musiała korzystać z kredytów. Należy również zwrócić uwagę na malejącą od 2016 roku ilość wolnych środków operacyjnych, co jest związane ze wzrostem wydatków bieżących. W 2019 roku gmina praktycznie nie posiada w budżecie wolnych środków, które może przeznaczyć na inwestycje.
Według powyższej prognozy przygotowanej po zakończeniu 2018 roku większość wolnych środków operacyjnych w latach 2019-2023 będzie musiała być przeznaczona na spłatę zaciągniętych kredytów i pożyczek.
44 Wykres 29. Udział dochodów własnych w dochodach ogółem na przestrzeni lat 2014-2018.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Wykres 30. Udział dochodów własnych w dochodach ogółem na przestrzeni lat 2014-2018.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Z powyższego wykresu wynika, że udział dochodów własnych w dochodach ogółem stopniowo się zmniejsza i w 2018 roku wyniósł 29%.
2014 2015 2016 2017 2018
dochody ogółem zł12 292 434,82 zł12 711 421,67 zł14 935 245,58 zł16 245 735,12 zł17 597 276,58 dochody własne zł4 670 265,97 zł4 546 124,11 zł4 641 791,42 zł4 877 387,66 zł5 074 855,51
zł2 000 000,00 zł4 000 000,00 zł6 000 000,00 zł8 000 000,00 zł10 000 000,00 zł12 000 000,00 zł14 000 000,00 zł16 000 000,00 zł18 000 000,00 zł20 000 000,00
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2014 2015 2016 2017 2018
45 Wykres 31. Udział dochodów własnych w dochodach ogółem w roku 2018.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Wykres 32. Udział i wysokość wydatków majątkowych w wydatkach na przestrzeni lat 2014-2018.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal 71%
29%
Udział dochodów własnych w 2018
dochody pozostałe dochody własne
2014 2015 2016 2017 2018
wydatki ogółem zł12 038 824,54 zł12 147 709,71 zł14 393 300,71 zł17 899 630,22 zł16 322 029,16 wydatki majątkowe zł933 591,71 zł563 711,96 zł721 438,72 zł3 066 880,90 zł744 149,81
zł2 000 000,00 zł4 000 000,00 zł6 000 000,00 zł8 000 000,00 zł10 000 000,00 zł12 000 000,00 zł14 000 000,00 zł16 000 000,00 zł18 000 000,00 zł20 000 000,00
46 Wykres 33. Procentowy udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem:
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Wykres 34. Udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem w 2018 roku.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtala 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2014 2015 2016 2017 2018
95%
5%
Udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem w 2018
wydatki pozostałe wydatki majątkowe
47 Wykres 35. Ogólne zadłużenie na przestrzeni ostatnich lat obrazuje wykres poniżej:
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Można wnioskować, że zadłużenie gminy od 4 lat jest mniej więcej na stałym bezpiecznym poziomie, bezpieczeństwo zadłużenia gminy obrazuje wykres poniżej, ukazujący wartość wskaźnika zadłużenia na tle wskaźnika maksymalnego.
Wykres 36. Wskaźniki spłaty zobowiązań - dopuszczalny wskaźnik spłaty.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Poziom wolnych środków po odliczeniu obsługi spłaty zadłużenia na przestrzeni ostatnich lat prezentuje poniższy wykres.
zł3 273 674,37
zł2 664 062,37
zł2 170 450,37
zł3 440 638,37
zł2 532 373,30
zł500 000,00 zł1 000 000,00 zł1 500 000,00 zł2 000 000,00 zł2 500 000,00 zł3 000 000,00 zł3 500 000,00 zł4 000 000,00
2014 2015 2016 2017 2018
0 1 2 3 4 5 6 7 8
2014 2015 2016 2017 2018
Wkazniki spłaty zobowiązań-dopuszczalny wskaznik spłaty
wkażnik planowanej łacznej kwoty spłaty zobowiazań art.243 ust.1 ustawy do dochodów po uwzględnieniu wyłączeń .
48 Wykres 37. Poziom wolnych środków
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
B. Wykonanie budżetu gminy/miasta
Wykres 38. Udział w podatku PIT
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
zł50 000,00 zł100 000,00 zł150 000,00 zł200 000,00 zł250 000,00 zł300 000,00 zł350 000,00
2014 2015 2016 2017 2018
zł329 919,95
zł276 857,81
zł230 957,77
zł279 290,64
zł-poziom wolnych środków
zł200 000,00 zł400 000,00 zł600 000,00 zł800 000,00 zł1 000 000,00 zł1 200 000,00 zł1 400 000,00 zł1 600 000,00 zł1 800 000,00 zł2 000 000,00
2014 2015 2016 2017 2018
Udział w podatku PIT
49 Wykres 39. Podatek od nieruchomości, podatek rolny i podatek leśny.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Wykres 40. Podatek od nieruchomości, podatek rolny i podatek leśny – wykonanie 2018 rok
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal zł1 500 000,00
zł1 550 000,00 zł1 600 000,00 zł1 650 000,00 zł1 700 000,00 zł1 750 000,00 zł1 800 000,00 zł1 850 000,00
2015 2016 2017 2018 - Wykonanie
Podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny
zł1 000 000,00 zł1 100 000,00 zł1 200 000,00 zł1 300 000,00 zł1 400 000,00 zł1 500 000,00 zł1 600 000,00 zł1 700 000,00 zł1 800 000,00
2018 - Wykonanie 2018 - Należność
Podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek
leśny - wykonanie 2018
50 Wykres 41. Dochody z majątku
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Tabela 17. Wykonanie budżetu gminy w latach 2014-2018
nazwa 2014 2015 2016 2017 2018
wykonanie dochodów
12 292 434,82 127 11 421,67 14 935 245,58 16 245 735,12 17 597 276,58 wykonanie wydatków 12 035 824,54 12 147 709,71 14 393 300,71 17 899 630,22 16 322 029,16
wykonanie PIT 1 067 089 1 312 690 1 342 108 1 513 280 1 797 735
wykonanie dotacji 7 622 168,85 8 165 297,56 10 293 454,16 1 136 347,46 12 522 421,07 nadwyżka/deficyt 253 610,28 563 711,96 541 944,87 -1 653 895,1 1 275 247,42 dochody z majątku 253 219,13 494 003,45 192 291,41 629 715,4 1 336 237,41
Wykres 42. Wykonanie budżetu gminy w latach 2014-2018
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
zł200 000,00 zł400 000,00 zł600 000,00 zł800 000,00 zł1 000 000,00 zł1 200 000,00 zł1 400 000,00 zł1 600 000,00
2014 2015 2016 2017 2018
Dochody z majatku
-5000000 0 5000000 10000000 15000000 20000000
Wykonanie budżetu gminy w latach 2014-2018
2014 2015 2016 2017 2018
51 Poza wpływami z podatków w roku 2018, Gmina pozyskała środki na oświatę i sport, które zostały omówione w części II raportu oraz:
- zakup sadzonek drzew miododajnych, dofinansowanie: 15 300,00 (całość inwestycji 17 000,00 zł;
- budowa drogi dojazdowej do gruntów rolnych Dalanów, dofinansowanie 194 600,00 zł (całość inwestycji: 285 155,21).
C. Wykonanie wydatków inwestycyjnych/majątkowych
Tabela 18. Wysokość wydatków majątkowych
Nazwa 2014 2015 2016 2017 2018
wydatki majątkowe plan 953 276,00 633 617,52 738 616,50 3 218 200,87 752 297,57 wydatki majątkowe wykonanie 933 591,71 563 711,96 721 438,72 3 066 880,90 744 149,81
Źródło: Dane Urzędu Gminy Rychtal
Wykres 43. Wykonanie wydatków inwestycyjnych/majątkowych 2014-2018
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rychtal
Tabela 19. Harmonogram spłat kredytu
Tabela 19. Harmonogram spłat kredytu