• Nie Znaleziono Wyników

na stabilność banków spółdzielczych

W dokumencie Widok Nr 74 (2017) (Stron 67-75)

Marta Walczewska doktorantka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Marta

Walczewska

Manges 2002). Polityka zarządzania odnosi się do relacji z udziałowcami banku, klientami i organizacjami. Określa funkcjonowanie nadzo-ru wewnętrznego, kluczowych systemów, a także organów statutowych i zasad ich współdziałania. W aspekcie systemu bankowego termin ten od-nosi się do określania norm zachowań, zawiera kryteria oceny treści dokumentów oraz ich obie-gu. Porusza kwestie odpowiedzialności, kompe-tencji i niezależności rady nadzorczej. Precyzuje funkcje i status dyrektora zajmującego się zarzą-dzaniem ryzykiem. Omawia problem zarządzania ryzykiem w bankach komercyjnych i spółdziel-czych. Wprowadza wymóg przekazywania przez biegłych rewidentów informacji o zaobserwowa-nym istotzaobserwowa-nym ryzyku dla rady nadzorczej i insty-tucji nadzoru bankowego. Ład korporacyjny sys-tematyzuje zagadnienia dotyczące wynagro-dzenia kierownictwa banków oraz zapobiega konfliktom interesów. Dobre praktyki odbywają się również w obszarze wewnętrznych audytów i sprawozdań kontrolnych (European Commis-sion 2010).

W odniesieniu do bankowości spółdziel-czej w Polsce i Europie najistotniejsze są dwie kluczowe kwestie przewidziane w zielonej księ-dze z czerwca 2010 (unijne ramy ładu korporacyj-nego). Pierwsza – Rada dyrektorów – odnosi się do sprawowania funkcji nadzorczej dyrektorów. Sta-nowi istotną rolę w rozwoju odpowiedzialnych spółek. Dualistyczny model zakłada, że funkcja ta przypada radzie nadzorczej. Pełni ją przewodni-czący rady dyrektorów, który posiada znaprzewodni-czący wpływ na skuteczność działania. W skład rady dyrektorów wchodzą osoby spełniające określo-ne wymagania merytoryczokreślo-ne, a także posiadający odpowiednie doświadczenie, kwalifikacje zawo-dowe i cechy osobowe. Zróżnicowany profil za-wodowy i odmienne predyspozycje sprawiają, że kadra może podejmować lepsze decyzje. Pojawia-ją się ciekawsze pomysły oraz trafniejsze rozwią-zania. Istotne, aby członkowie rady mieli odmien-ne doświadczenie, umiejętności i wiedzę fachową. Te czynniki decydują o wyborze składu rady.

Zakres regulacji jest dość szeroki. Znacz-nie szerszy niż w innych tego typu rozwiązaniach, które z reguły nie uwzględniają kwestii działań promocyjnych ani relacji z klientami. Komisja Europejska wykazuje swoje zaangażowanie w imię silnego i dobrze funkcjonującego

jed-nolitego rynku. Celem działań jest zwrócenie się w stronę obywateli i pozyskanie ich zaufania. W komunikacie Komisji stwierdzono: „W kie-runku Aktu o jednolitym rynku: Zasadnicze zna-czenie ma fakt, że przedsiębiorstwa europejskie dają wyraz najwyższej odpowiedzialności, zarów-no wobec swoich pracowników i akcjonariuszy,

1

jak i ogółu społeczeństwa” . Społeczna odpowie-dzialność przedsiębiorstw i ład korporacyjny sta-nowią bardzo istotne elementy budujące zaufanie społeczeństwa w stosunku do jednolitego rynku. Instytucje i przedsiębiorstwa efektywnie zarzą-dzane, które kierują się zasadami zrównoważo-nego rozwoju, są w stanie realizować ambitne cele i strategie. Celem głównym tworzenia regulacji przez osoby nadzorujące jest zapewnienie bez-piecznego funkcjonowania i działania banków. W szczególności dotyczy to ochrony deponen-tów. Polityka makroostrożnościowa stała się podstawą intensywnej debaty międzynarodowej jako odpowiedź na konieczność wzmocnienia stabilności systemu finansowego. Sektor finanso-wy, z bankowym na czele, bez wątpienia może być potencjalnie traktowany jako jedna z czołowych „lokomotyw” wzrostu gospodarczego („the engi-ne of economic growth”). W literaturze spotyka się liczne opinie dotyczące nadzwyczajnej, specy-ficznej, pozycji banków, bankowości i całej „ban-king community” w gospodarkach, społeczeń-stwach i społecznościach lokalnych

poszczegól-2

nych krajów .

Banki spółdzielcze w Polsce

Banki spółdzielcze należą do wyjątkowo licznej i zróżnicowanej pod kątem organizacyj-nym, finansowym i prawnym grupy banków. Fun-kcjonują w Europie od ponad 150 lat. Pomimo że bankowość spółdzielcza w wielu europejskich krajach charakteryzuje się bogatą historią, nie istnieje jeden wypracowany, klasyczny wzorzec wewnętrznej organizacji tego typu banków. Łączącą cechą jest ich dualny charakter. Są to jed-nocześnie banki, jak i spółdzielnie, które wypra-cowały własny, indywidualny biznesowy model dostosowany do potrzeb konkretnych grup klien-tów. Kolejnym elementem wspólnym europej-skich banków spółdzielczych jest zachowanie autonomii, pomimo konieczności zrzeszenia się w struktury organizacyjne.

1 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: „W kierunku Aktu o jednolitym rynku. W stronę społecznej gospodarki rynkowej o wysokiej konkurencyjności”, COM(2010) 608 wersja ostateczna, s. 27.

2 https://www.nbp.pl/publikacje/materialy_i_studia/ms305.pdf (06.11.2016).

PROBLEMY ZARZĄDZANIA

P i e n i ą d z e i W i ę ź

Nr 1 (74) wiosna 2017

66

P i e n i ą d z e i W i ę ź

Walczewska, UWARUNKOWANIA ...

Nr 1 (74) wiosna 2017

67

W Polsce, ze względu na formę prawną, wyróżniono trzy rodzaje banków. Państwowe, spółki akcyjne oraz spółdzielnie (Stefański 2012). W opracowaniu szczególnej analizie poddane będą banki spółdzielcze. Podczas gdy działania banku komercyjnego nastawione są na maksyma-lizację zysku i gromadzenie bogactwa, chęcią ban-ku spółdzielczego jest dawanie korzyści człon-kom i troska o rozwój środowiska lokalnego, w którym funkcjonują. Wartościują takie cechy, jak samopomoc, samoodpowiedzialność, rów-ność, solidarrów-ność, sprawiedliwość i demokracja. Uznawane są one w systemie spółdzielczym za ogromną zaletę. Przeciwnie do bankowości ko-mercyjnej, gdzie stanowią na ogół barierę roz-wojową. Klasyką funkcjonowania tego sektora są więzi społeczne i ekonomiczne. Członkowie banków spółdzielczych to najbardziej lojalni klienci, a także udziałowcy i współwłaściciele. To oni dbają o pozytywny wizerunek i rozwój lokal-nego terenu. Te instytucje odegrały ważną rolę w modernizacji polskiego rolnictwa. Przetrwały ciężkie czasy, a podczas spowolnienia gospodar-czego nie stały się mniej atrakcyjne. W tym czasie pozyskały nowych klientów, głównie z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Na rynku komercyjnym takie firmy przestały być atrakcyj-ne. Banki spółdzielcze wspierały rozwój przed-siębiorczości i inicjatywy lokalne. Na rzecz swo-ich klientów potrafiły zrezygnować z części zys-ków, funkcjonując w sferze gospodarki realnej. Zazwyczaj nie generują pieniądza wirtualnego dla pomnażania zysków poprzez mnożenie np. instrumentów pochodnych, co daje im większe

3

bezpieczeństwo . Po wielu przemianach w Polsce funkcjonuje obecnie 560 banków spółdzielczych (stan na 27.09.2016). W analizie ze względów praktycznych posłużono się danymi o składzie i liczebności poszczególnych grup banków wed-ług stanu na 30 czerwca 2016 r. Wówczas

uczest-4

nikami IPS było 456 banków (197 w Zrzeszeniu

5 6

SGB i 257 w Zrzeszeniu BPS ), zaś 104 pozos-tawały poza IPS. Banki spółdzielcze uczestniczą-ce w IPS stanowią ponad 80% liczby wszystkich banków spółdzielczych oraz dysponują ponad

7

70% potencjału ekonomicznego tego sektora . Spośród całej działalności bankowej 38 podmio-tów stanowią banki komercyjne. W 2015 r. doszło do przejęcia czterech banków spółdzielczych oraz dwóch banków komercyjnych. W efekcie liczba podmiotów, które prowadzą działalność bankową, zmniejszyła się. Konsolidacja sektora bankowego za przyczyny zjawiska podaje:

– przejmowanie słabszych banków powstałych w okresie transformacji,

– łączenie sektora bankowości spółdzielczej, – prywatyzacja sektora bankowego,

– skutki międzynarodowej aktywizacji, – kryzys finansowy,

– dążenie do wzrostu skali działania liderów bankowych przewyższających wzrost w skali sektora.

Dopełnieniem tych przyczyn są nakła-dane na banki wymogi, którym nie każdy jest w stanie sprostać.

Banki w celu zwiększenia efektywności kontynuowały działania zmierzające do optyma-lizacji sieci sprzedaży i zatrudnienia pracowni-ków. Stały rozwój elektronicznych i mobilnych kanałów dostępu do usług bankowych oraz pro-ces fuzji i przejęć był wzmacniany przez ostatnie lata. W rezultacie w 2015 r. doszło do umiarko-wanego spadku zatrudnienia w stosunku do roku ubiegłego o 1%, a także zamknięcie placówek sprzedaży o ponad 3,6%. Presja wywierana na banki oraz nałożenie podatku bankowego

powo-8

duje nacisk na ograniczanie kosztów . Natomiast biorąc pod uwagę zachodzące w ostatnich latach zmiany, charakterystyka struktury sektora ban-kowego w długim okresie pozostaje względnie stabilna.

3 http://www.poranny.pl/strefa-biznesu/wiadomosci/z-kraju-i-ze-swiata/a/banki-spoldzielcze-wyrozniaja-sie-na-rynku-finansowym,10164936/ (06.11.2016).

4 IPS to system ochrony instytucjonalnej dla sektora bankowości spółdzielczej w Polsce. IPS gwaran-tuje płynność i wypłacalność instytucji członkowskich dla uniknięcia upadłości, w oparciu o odpo-wiednie uzgodnienia umowne lub przepisy ustawowe.

5 Spółdzielcza Grupa Bankowa.

6 Bank Polskiej Spółdzielczości.

7 Urząd Komisji Nadzoru Finansowego 2016. Informacja o sytuacji banków spółdzielczych i zrzeszających

w I półroczu 2016 r.,

http://www.knf.gov.pl/Images/BS_analiza_2016-06_tcm75-48310.pdf (06.11.2016).

8

 https://www.knf.gov.pl/Images/RAPORT_O_SYTUACJI_BANKOW_2015_tcm75-47215.pdf (08.12.2016).

PROBLEMY ZARZĄDZANIA

P i e n i ą d z e i W i ę ź

Nr 1 (74) wiosna 2017

68

Metodyka

Objęcie badaniami banków spółdziel-czych pozwoliło na wykorzystanie homogenicz-nego zestawu danych, w przeciwieństwie do konieczności uwzględniania dychotomicznych zmiennych wpływających na różnice cech w przy-padku badania innych rodzajów banków. W celu określenia stopnia stabilności wyników na pozio-mie pojedynczego banku wykorzystano miarę Z-scores. Wysiłki skoncentrowane zostały na zidentyfikowaniu wewnętrznych czynników wpływających na stabilność banków spółdziel-czych w okresie przed i po kryzysie 2007 r. Przed-stawiono wpływ wewnętrznego mechanizmu funkcjonowania ładu korporacyjnego w bankach spółdzielczych na wyniki tych banków.

W konsekwencji postawiono hipotezę: pluralistyczne zwierzchnictwo korporacyjne ban-ków spółdzielczych posiada znaczący statys-tycznie wpływ na stabilność systemu banków spółdzielczych.

Po zweryfikowaniu liczby zmiennych oszacowano parametry regresji dla zmiennej objaśnianej, odnoszącej się do wyników banków

spółdzielczych (Z-scores) oraz zmiennych objaś-niających, reprezentujących cechy charakterys-tyczne dla ładu korporacyjnego banków spół-dzielczych. Przedstawia to poniższe równanie regresji: Z-scores=α +β W +β M +β C +β A +εit 1 it 2 it 3 it 4 it it gdzie: α – wyraz stały,it β(1,2,…) – współczynniki regresji, ε – korekta błędów standardowych.it

Próba badawcza objęła banki spółdziel-cze z 6 europejskich krajów: Francji, Niemiec, Polski, Holandii, Finlandii i Włoch. Zakres czaso-wy badania objął lata 2004–2015. Dane w zakre-sie standingu finansowego pochodziły z bazy

da-9

nych Bankscope . Pominięto kraje o niekomplet-nych daniekomplet-nych w odniesieniu do banków spółdziel-czych dla badanego okresu. W celu określenia wpływu wewnętrznych mechanizmów ładu kor-poracyjnego opracowano zestaw zmiennych, któ-re miały szczególny wpływ na stabilność banków Tabela 1. Wybrane wskaźniki struktury sektora bankowego w Polsce w latach 2011–2015

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Raport o sytuacji banków 2015, www.knf.gov.pl.

2011 2012 2013 2014 2015

Liczba podmiotów prowadzących działalność

bankową 642 642 640 631 626

– banki komercyjne 47 45 41 38 38

– oddziały instytucji kredytowej 21 25 28 28 27

– banki spółdzielcze 574 572 571 565 561

Zatrudnienie 176 658 175 071 174 321 172 659 170 935

Liczba placówek 13 921 15 412 15 305 15 062 14 496

Udział w aktywach sektora

– banki kontrolowane przez inwestorów krajowych 35,0% 36,4% 36,8% 38,5% 41,0% – banki kontrolowane przez inwestorów

zagranicznych 65,0% 63,6% 63,2% 61,5% 59,0%

Udział w aktywach sektora

– 5 największych banków 44,3% 45,0% 46,1% 48,5% 48,8%

– 10 największych banków 63,4% 64,6% 67,3% 70,0% 70,5%

P i e n i ą d z e i W i ę ź

Walczewska, UWARUNKOWANIA ...

Nr 1 (74) wiosna 2017

69

spółdzielczych, w okresie największego nasilenia kryzysu, w latach 2007–2009. Zmienną odzwier-ciedlającą stabilność sytuacji ekonomicznej ban-ków jest miara Z-scores. Zastosowane zmienne przedstawiono w tabeli 2.

Określenie związku pomiędzy ładem korporacyjnym a stabilnością banku zostało zrea-lizowane poprzez estymację poziomu stabilności banku za pomocą miary Z-scores (miara ta wy-korzystywana jest do standaryzacji zmiennych), zgodnie z poniższą formułą:

gdzie:

ROA – rentowność aktywów,

CAR – współczynnik adekwatności kapitałowej, σ(ROA ) – odchylenie standardowe wskaźnika it

ROA, i – numer banku, t – numer roku.

Postać powyższego wskaźnika wyko-rzystano za podejściem zaprezentowanym w ba-daniach przeprowadzonych przez Dinamona i Fortina (Dinamona 2008). Wskaźnik Z-scores stanowi miarę wiarygodności systemu banków spółdzielczych. Jest to popularna miara stabil-ności bezpieczeństwa banków stosowana w lite-raturze. Im wyższa jego wartość, tym niższe ry-zyko wypłacalności banku. W obliczeniach wyko-rzystano zarówno regresję liniową na pełnej pró-bie (metoda najmniejszych kwadratów), jak i re-gresję z efektami stałymi. Pozwoliło to ograni-czyć wpływ przypadkowych relacji oraz uwarun-kowań kraju pochodzenia, podczas testowania możliwości predykcyjnych zmian stabilności

ban-ku w stosunban-ku do wahań miar ryzyka. Wzięto również pod uwagę wpływ czynników związa-nych ze sprawowaniem zwierzchnictwa korpora-cyjnego na relację pomiędzy stabilnością a ryzy-kiem. Do tych czynników należały: wzrost zna-czenia pluralistycznego (członkowskiego) ładu korporacyjnego, kryzys finansowy oraz wielkość banku.

W celu ograniczenia wystąpienia zafał-szowanych relacji, w analizie wykorzystano dwa rodzaje zmiennych kontrolnych,. Zostały w tym celu uwzględnione takie czynniki, jak: wiek banku oraz wielkość kapitału. Dane te pozwoliły okreś-lić wpływ innych zmiennych na stabilność banku, np. motywy, jakim kieruje się bank spółdzielczy w celu podniesienia własnej pozycji ekonomicz-nej. Ma to szczególne znaczenie w przypadku, gdy wzrost wielkości i siły finansowej banku od-działuje na sposób sprawowania ładu korporacyj-nego na wewnętrznych i zewnętrznych interesa-riuszy.

Wyniki badania

W tabeli 3 zaprezentowano macierz korelacji zmiennych wykorzystanych do analizy regresji. Korelacja pomiędzy zmiennymi – kapi-tałem i liczbą klientów – jest dodatnia. To suge-ruje ukierunkowanie banków spółdzielczych na zwiększanie liczby interesariuszy (klientów – członków spółdzielni). Współczynniki korelacji między zmiennymi M i P oraz R i C zostały okreś-lone na poziomie 0,97 i 0,82. Pozwala to stwier-dzić, że nie jest statystycznie znaczące uwzględ-nianie w jednym równaniu regresji wszystkich tych zmiennych. Zatem pominięto dwie zmienne, które mają mniejsze znaczenie dla kształtowania się wyników banków spółdzielczych.

Tabela 2. Charakterystyka zmiennych

Źródło: Opracowanie własne.

Symbol zmiennej Opis

W udział członków spółdzielni w zespole pracowniczym spółdzielni

M liczba członków spółdzielni

C poziom kapitału banku

P liczba pracowników

R poziom sumy aktywów

PROBLEMY ZARZĄDZANIA

P i e n i ą d z e i W i ę ź

Nr 1 (74) wiosna 2017

70

Na podstawie wyników zaprezentowa-nych w tabeli 3 należy wnioskować, że związek między stabilnością banków spółdzielczych a zmianami członków spółdzielni (ilość intere-sariuszy) jest statystycznie istotny i ma charakter negatywny. Co więcej, relacja pomiędzy stabil-nością banków a poziomem ich kapitałów jest również statystycznie istotna. Może ona być uza-sadniona bezpośrednim związkiem z rosnącą liczbą członków spółdzielni. W rzeczywistości kapitał oparty na udziale członkowskim ma duże znaczenie dla zyskowności banków spółdziel-czych. Zwiększająca się demokratyzacja kierow-nictwa korporacyjnego w bankach spółdziel-czych doprowadza do rozdźwięków pomiędzy interesariuszami. Dochodzi do tego na tle od-miennych preferencji co do zwrotu. Interesariu-sze, członkowie spółdzielni, są przedstawicielami

w wielu komitetach zarządczych i ciałach doradczych, stąd wzrost zróżnicowania ich pre-ferencji w zakresie oczekiwanych wyników rodzi konflikty interesów i asymetrię informacji po-między interesariuszami (mniej i bardziej uprzy-wilejowanymi w ładzie korporacyjnym). Taka sytuacja z jednej strony oddziałuje na rentowność banków spółdzielczych poprzez rozwój speku-lacji, z drugiej – na poziom ryzyka poprzez zabu-rzenie awersji do ryzyka władz banków spółdziel-czych.

W wyniku przeprowadzonych badań hipoteza w brzmieniu: pluralistyczne władztwo korporacyjne banków spółdzielczych posiada znaczący statystycznie wpływ na stabilność ban-ków spółdzielczych, została zweryfikowana po-zytywnie.

Tabela 3. Macierz korelacji zmiennych objaśniających

Źródło: Badania własne na podstawie danych: 

https://bankscope.bvdinfo.com/version20161117/home.serv?product=scope2006. Zmienne Zmienne W M C P. R A W 1.0000 M. 0.0823 1.0000 C 0.0654 -0.2321 1.0000 P. -0.0423 0.9763 -0.2698 1.0000 R 0.1798 -0.2156 0.8207 0.1712 1.0000 A -0.0521 0.2542 0.1315 0.3256 -0.0289 1.0000

Tabela 4. Estymacja parametrów regresji

* p< 0.1, **p< 0.05

Źródło: Badania własne.

Zmienne

Zmienne Z-scores T-value P>|t|

W 0.0962354 2.21** 0.037 M. -2.864143 -1.63* 0.078 C -0.145178 2.52** 0.012 A 2.756824 0.91 0.389 Wyraz stały 24.3521 1.46 0.156 Liczba obserwacji 1750 2 R 0.49

P i e n i ą d z e i W i ę ź

Walczewska, UWARUNKOWANIA ...

Nr 1 (74) wiosna 2017

71

Podsumowanie

Przestrzeganie w należyty i staranny spo-sób zasad ładu korporacyjnego wpływa na sta-bilność sektora bankowego. Wprowadzone stan-dardy i praktyki służą ograniczeniu ryzyka. Ład wewnętrzny obejmuje zarządzanie bankiem i całą organizacją. Określa zasady działania, odpowie-dzialność, obowiązki i wzajemne relacje rady nad-zorczej. W bankach spółdzielczych interesariusze oraz członkowie posiadają zróżnicowane oczeki-wania i preferencje w zakresie osiąganych wyni-ków. Indywidualne cele rodzą konflikty inte-resów, które rzutują na nierównowagę wewnętrz-ną spółdzielni.

Przeprowadzone badania ujawniły nega-tywny charakter pluralistycznego zwierzchnictwa w bankach spółdzielczych. Przyrost transakcji oraz kapitału generuje wzrost rentowności ban-ku. W związku z tym banki spółdzielcze nie są w stanie ograniczać przystępowania nowych członków do spółdzielni. Wręcz przeciwnie, kon-kurencja w sektorze bankowym stała się tak duża, że banki rywalizują pomiędzy sobą o każdego no-wego klienta. Zatem wzrost liczby członków na-raża stabilność i równowagę instytucji. Natomiast stanowi fundamentalny czynnik wzrostu zyskow-ności. Zmiany w zakresie zasad członkostwa po-winny iść w kierunku ograniczania jego negatyw-nego wpływu na stabilność banków. Istotne jest, aby ograniczać decyzyjność podmiotów zarzą-dzających, zaostrzyć politykę ostrożnościową oraz starannie stosować dobre praktyki i prze-strzegać zasady ładu korporacyjnego. Konsek-wencją takich działań będzie poprawa stabilności sektora bankowego.

PROBLEMY ZARZĄDZANIA

P i e n i ą d z e i W i ę ź

Nr 1 (74) wiosna 2017

72

Bibliografia:

1. Dinamona D., Fortin M., Sensibilité Des

Ban-ques Aux Chocs MacroéconomiBan-ques: La Diversi-fication Apporte-T-Elle Toujours Des Gains? Cas Des Banques Canadiennes. Cahier de re-cherche, Groupe de Recherche en Écono-mie et Développement International, Uni-versité de Sherbrooke 2008.

2. European Commission, Corporate Governance

in Financial Institutions: Lessons to be drawn from the current financial crisis, best practices, Brussels,

June 2010.

3. Fiordelisi F., Mare D.S., Competition and

Financial stability in European cooperative bank,

„Journal of International Money and Finan-ce” 45/2014.

4. Jeżak J., Ład korporacyjny. Doświadczenia

światowe oraz kierunki rozwoju, C.H. Beck,

Warszawa 2010.

5. Komunikat Komisji do Parlamentu Euro-pejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: „W kierunku Aktu o jednolitym rynku. W stronę społecznej gospodarki rynkowej o wysokiej konkurencyjności”, COM(2010) 608 wersja ostateczna.

6. Weil, Gitschal & Manges, Comparative Study

of Corporate Governance Codes Relevant to the European Union and its Member States, January

2002. 7. https://www.nbp.pl/publikacje/materialy_ i_studia/ms305.pdf. 8. https://bankscope.bvdinfo.com/version-20161117/home.serv?product=scope2006. 9. https://www.knf.gov.pl/Images/RAPORT _O_SYTUACJI_BANKOW_2015-06_tcm75-43047.pdf. 10. http://www.knf.gov.pl/Images/BS_ analiza_2016-06_tcm75-48310.pdf. 11. http://www.poranny.pl/strefa-biznesu/ wiadomosci/z-kraju-i-ze-swiata/a/ banki-spoldzielcze-wyrozniaja-sie-na-rynku-finansowym,10164936.

P i e n i ą d z e i W i ę ź

W dokumencie Widok Nr 74 (2017) (Stron 67-75)