Statystyczny opis parametrów reprezentujących taśmy anatomiczne

W celu weryfikacji przyjętych wzorców a priori, zebranych w tabelach 4.4, 4.5 oraz 4.6, prze-prowadzono analizę statystyczną danych uzyskanych dla grupy kontrolnej, którą stanowi 36 osób zdrowych w wieku 19-29 lat, bez stwierdzonych wad postawy ciała. W tabeli 4.7 zebrano wartości wybranych miar klasycznych i pozycyjnych dla parametrów opisujących cztery ana-lizowane taśmy anatomiczne. W kolumnie Średnia zebrano wartości średnich arytmetycznych dla poszczególnych parametrów. Kolumny Przedz. ufności -95% oraz Przedz. ufności 95% oznaczają odpowiednio dolny i górny koniec przedziału ufności dla średniej, przy przyjętym poziomie ufności 1 − α = 0, 95.

Tablica 4.7: Statystyki opisowe dla parametrów opisujących taśmy anatomiczne.

Zmienna

Liczebność Średnia Przedz. ufności -­95%

Przedz. ufności 95%

Odch.std Wsp.zmn. Mediana Minimum Maksimum Dolny

Kwartyl. Kwartyl.^Górny HP_PP  &  y_YZ HL_PL  &  y_YZ RP_PP  &  PP_HP_YZ RL_PL  &  PL_HL_YZ KTP_RP  &  RP_PP_YZ-­1 KTL_RL  &  RL_PL_YZ-­1 KPP_KTP  &  y_YZ KPL_KTL  &  y_YZ S_PP  &  y_YZ S_PL  &  y_YZ MD3_LP3  &  y_YZ MD3_LL3  &  y_YZ M_C7  &  y_YZ G_C7  &  y_YZ C7_S  &  y_YZ W_G  &  y_YZ EP-­EL_G  &  y_YZ PP_HP  &  y_XY y  &  PL_HL_XY RP_KPP  &  RP_PP_XY RL_KPL  &  RL_PL_XY S_PP  &  y_XY S_PL  &  y_XY MD3_LP3  &  y_XY y  &  MD3_LL3_XY BL_BP  &  y_XY G_C7  &  y_XY C7_M  &  PP_HP_XZ-­1 PL_HL  &  C7_M_XZ-­1 BP_BL  &  KTP_KTL_XZ-­1 BP_BL  &  KPP_KPL_XZ-­1 C7_M  &  BL_BP_XZ G_EP-­EL  &  C7_M_XZ-­1 EP_EL  &  BP_BL_XZ-­1 36 87,86 87,25 88,48 1,82 2,07 87,73 83,82 91,25 86,50 89,34 36 87,97 87,35 88,60 1,85 2,10 87,68 83,54 92,92 86,79 89,37 36 266,58 265,32 267,85 3,74 1,40 267,32 252,14 273,00 265,02 268,41 36 267,75 266,60 268,90 3,39 1,27 267,99 253,96 274,33 266,35 270,10 36 365,29 363,22 367,37 6,14 1,68 364,23 357,86 393,09 361,52 367,35 36 363,55 361,75 365,34 5,30 1,46 362,31 357,20 388,97 360,75 364,82 36 85,69 84,38 86,99 3,86 4,50 85,01 78,10 94,79 83,22 87,34 36 84,69 83,17 86,22 4,52 5,33 84,22 75,70 95,35 81,48 87,28 36 177,23 176,74 177,72 1,45 0,82 177,44 174,29 180,46 176,30 178,16 36 177,52 177,07 177,97 1,32 0,75 177,68 174,74 180,48 176,66 178,43 32 177,14 173,77 180,51 9,35 5,28 176,97 150,34 195,62 170,86 184,07 32 176,43 173,38 179,47 8,45 4,79 176,91 158,66 190,96 170,91 181,72 36 58,93 57,14 60,72 5,28 8,96 58,10 48,25 70,58 55,18 63,53 36 184,77 182,94 186,59 5,39 2,92 185,94 170,63 196,32 181,93 187,51 36 178,11 177,46 178,76 1,91 1,07 177,87 175,30 182,88 176,76 179,26 36 70,54 68,30 72,77 6,61 9,37 70,94 48,52 80,67 68,54 74,17 36 86,76 84,22 89,29 7,48 8,62 87,88 61,85 99,37 83,53 90,93 36 177,67 154,38 200,96 68,83 38,74 176,29 59,97 276,49 113,43 241,57 36 120,45 107,87 133,03 37,18 30,86 111,69 50,47 233,53 99,52 136,99 36 178,19 177,07 179,30 3,29 1,85 177,95 170,90 187,56 176,00 179,72 36 178,66 177,69 179,62 2,85 1,59 178,75 173,17 184,77 175,94 180,79 36 176,24 175,83 176,64 1,20 0,68 176,35 173,36 178,42 175,34 177,20 36 182,71 182,27 183,15 1,29 0,71 182,64 180,49 185,14 181,79 183,64 32 140,78 137,84 143,71 8,14 5,78 141,51 116,23 152,43 136,22 146,28 32 141,69 139,33 144,05 6,54 4,62 142,50 127,15 155,70 136,63 145,94 36 90,03 89,48 90,59 1,65 1,83 90,16 86,76 94,12 89,25 90,98 36 179,61 178,53 180,69 3,19 1,78 180,15 172,22 185,44 177,97 181,62 36 360,45 358,29 362,60 6,37 1,77 359,53 350,03 372,74 356,16 363,64 36 365,34 363,89 366,79 4,28 1,17 364,33 359,24 374,50 362,28 367,73 36 359,63 358,59 360,66 3,06 0,85 359,40 352,32 367,80 357,37 361,98 36 360,23 359,39 361,06 2,46 0,68 360,57 356,23 364,62 358,23 362,15 36 89,80 88,77 90,84 3,06 3,41 89,99 83,50 97,65 87,62 91,23 36 359,34 358,20 360,49 3,38 0,94 359,53 350,33 365,09 356,87 361,72 36 360,55 359,08 362,02 4,34 1,20 360,70 348,50 369,61 358,02 363,45

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Do obliczenia statystyk opisowych dla parametrów opisujących klatkę piersiową (MD3_LP3 & y_XY i y & MD3_LL3_XY oraz MD3_LP3 & y_YZ i MD3_LL3 & y_YZ) zmniejszono liczebność grupy kontrolnej o przypadki, których wartości odstające są spowodowane zmianą położenia niektórych punktów w systemie PBE (rozdział 1.1.3).

Kąty nachylenia stóp w płaszczyźnie czołowej: PP_HP & y_XY i y & PL_HL _XY są obarczone wysokim błędem pomiaru oraz wykazują duży rozrzut wartości. Przyczyną tego

faktu może być zróżnicowanie w sposobie ustawienia stóp podczas stania w pozycji swobodnej pomiędzy poszczególnymi badanymi. W związku z tym założono, że parametry te nie będą uwzględniane w dalszej analizie.

Parametry opisujące TPT i TPP

Analizując wartości średnie dla kątów pomiędzy podudziami a stopami można zaobserwować niewielką asymetrię pomiędzy prawą i lewą stroną ciała. Asymetria ta może wynikać z faktu, że stojąc większy ciężar opieramy na jednej nodze (prawej bądź lewej), a druga jedynie stabilizuje układ. Im mniejsza wartość kątowa, tym kolano jest bardziej pochylone do przodu względem stóp. Wyższa wartość kątowa dla lewej nogi w takim przypadku może oznaczać, że większość badanych podczas stania swobodnego bardziej obciążała lewą nogę niż prawą. Podobne wnio-ski wynikają z analizy wartości kątów między udami a podudziami, odwzorowujących zgięcie stawu kolanowego (wartości dodatnie – zgięcie, wartości ujemne – przeprost). Mniejsze war-tości kątów między podudziami a stopami (oznaczające większe pochylenie kolana do przodu) odpowiadają większym wartościom kątów między udami a podudziami (czyli głębszemu zgięciu stawu kolanowego).

Wspomniane asymetrie zobrazowano na rysunkach 4.3.a (kąty między podudziami a sto-pami) oraz 4.3.b (kąty między udami a podudziami). Dane dla lewej części ciała znajdują się po prawej stronie - i odwrotnie, zgodnie z regułą nakazującą pokazywanie na rysunkach struktur anatomicznych w taki sposób, jakby pacjent stał twarzą do obserwatora.

a. b.

Rysunek 4.3: Wizualizacja wzorców wyznaczonych z danych empirycznych parametrów: a. RP_PP & P_HP_YZ i RL_PL & PL_HL_YZ oraz b. KTP_RP & RP_PP_YZ-1 i KTL_RL & RL_PL_YZ-1

Duży rozrzut wartości kątów nachylenia żeber w płaszczyźnie strzałkowej, zwłaszcza po stro-nie prawej, wynika najprawdopodobstro-niej z stro-niedokładności metody pomiaru. Oprócz stro- niedokład-ności sposobu naklejania markerów na łukach żebrowych, na wartości parametrów MD3_LP3

& y_YZ i MD3_LL3 & y_YZ (oraz odpowiadających im parametrów opisujących kąty na-chylenia żeber w płaszczyźnie czołowej) może również mieć wpływ BMI pacjenta oraz to, czy w trakcie pomiaru pacjent był w fazie wdechu czy wydechu. Pomimo opisanych trudności, wartości średnie i mediany odpowiednio dla prawej i lewej strony ciała nie różnią się istotnie, dlatego uwzględniono powyższe parametry w dalszej analizie taśm anatomicznych.

Parametry EP-EL_G & y_YZ oraz W_G & y_YZ opisujące pochylenie głowy w płasz-czyźnie strzałkowej z punktu widzenia analizy taśm anatomicznych niosą tą samą informację (korelacja pomiędzy obiema cechami wynosi 0,978). Jednak wyznaczenie wartości kąta W_G & y_YZ cechuje się mniejszą wartością odchylenia standardowego niż w przypadku kąta EP-EL_G & y_YZ, co może świadczyć o lepszej dokładności pomiaru, dlatego też w dalszej analizie taśm anatomicznych do oceny pochylenia głowy uwzględniono jedynie parametr W_G & y_YZ. Asymetria rozkładów obu zmiennych, uwidoczniona na rysunku 4.4, najprawdopodobniej ma związek z ruchomością głowy w płaszczyźnie strzałkowej: pochylenie głowy do przodu charakteryzuje się większym zakresem ruchu niż odchylenie do tyłu.

Rysunek 4.4: Syntetyczne ujęcie rozkładów parametrów opisujących kąty pochylenia głowy z zaznaczeniem wartości środkowych i ekstremalnych.

Parametry opisujące TB

Kąty nachylenia uda do podudzia: RP_KPP & RP_PP_XY

oraz RL_KPL & RL_PL_XY w płaszczyźnie czołowej obrazują odchylenie osi podudzia wzglę-dem osi uda - w przypadku odchylenia na zewnątrz (odchylenie kolana do środka wzglęwzglę-dem osi ciała) występują tzw. kolana koślawe (wyższe wartości omawianych kątów), w przeciwnym przypadku mówi się o kolanach szpotawych. Na wartości kątów nachylenia uda do podudzia może mieć również wpływ sposób ustawienia kończyn dolnych względem siebie. Przykładowo

gdy w pozycji swobodnej ciężar ciała spocznie na lewej nodze, prawa może zostać lekko wysu-nięta do przodu z równoczesnym zgięciem i rotacją kolana prawego. Uwidoczniona na rysunku 4.5a asymetria pomiędzy prawą i lewą stroną ciała w analizowanym odcinku może wynikać z tendencji przyjmowania właśnie takiej postawy przez osoby z grupy kontrolnej. Wniosek ten jest spójny z obserwacjami kątów między podudziami a stopami oraz między udami a pod-udziami w płaszczyźnie strzałkowej, istotnych dla analizy taśm powierzchownych TPT oraz TPP.

Częstsze obciążanie przez badanych lewej nogi niż prawej może również tłumaczyć fakt, że rozkład badanej cechy po prawej stronie ciała jest wyraźnie asymetryczny (nie obciążana noga miała większą swobodę ustawienia).

Podobne wnioski można wysnuć obserwując parametry charakteryzujące położenie nóg w płaszczyźnie czołowej (rysunek 4.5b). Parametr charakteryzujący położenie lewej nogi ma wartości zbliżone do kąta półpełnego (wartość średnia wynosi 182, 7^◦), natomiast parametr S_PP & y_XY przyjmuje wartości niższe (średnia wynosi 176, 2^◦). Przypuszczenie o nierów-nomiernym rozkładzie ciężaru ciała na obie kończyny dolne podczas stania swobodnego zdaje się potwierdzać również występująca ujemna korelacja (o wartości równej -0,65) pomiędzy pa-rametrami S_PP & y_XY oraz S_PL & y_XY.

a. b.

Rysunek 4.5: Wizualizacja rozkładów parametrów: a. RP_KPP & RP_PP_XY i RL_KPL & RL_PL_XY oraz b. S_PP & y_XY i S_PL & y_XY

Kąt G_C7 & y_XY przyjmuje wartości poniżej 180^◦ przy przechyleniu głowy w lewo. Przechylenie głowy w prawo skutkuje wartościami tego parametru powyżej wartości kąta pół-pełnego.

Parametry opisujące TS

Parametry opisujące kąty skręcenia barków względem linii kolców biodrowych: tylnych BP_BL & KTP_KTL_XZ-1 oraz przednich - BP_BL & KPP_KPL_XZ-1 opisują położenie obręczy

barkowej w stosunku do miednicy. Kąt skręcenia barków względem przednich kolców biodro-wych charakteryzuje się mniejszym rozrzutem wartości (Tabela 4.7) oraz większą dokładnością. Dlatego też przy ocenie TS parametr BP_BL & KTP_KTL_XZ-1 zostanie pominięty.

Kąt C7_M & BL _BP_XZ przyjmuje wartości poniżej 90^◦ w przypadku wysunięcia pra-wego barku do przodu, wyższe gdy lewy bark zostanie wysunięty do przodu. Asymetria roz-kładu omawianej cechy uwidoczniona na rysunku 4.6 może mieć związek z opisaną wcześniej tendencją przyjmowania przez badanych postawy obciążającej głównie lewą nogę, z równocze-snym wysunięciem prawej nogi do przodu (lub w bok).

Rysunek 4.6: Syntetyczne ujęcie rozkładu parametru C7_M & BL _BP_XZ z zaznaczeniem wartości środkowej i ekstremalnych.

Kąty skręcenia głowy względem płaszczyzny strzałkowej: G_EP-EL & C7_M_XZ-1 oraz li-nii oczu względem lili-nii barków: EP_EL & BP_BL_XZ-1 opisują położenie głowy w stosunku do tułowia, przy czym pierwszy pokazuje zależność wzdłuż osi Z, drugi zaś wzdłuż osi X. Kąt G_EP-EL & C7_M_XZ-1 wykazuje się większą precyzją w stosunku do kąta EP_EL & BP_BL_XZ-1, dlatego też do oceny TS będzie wykorzystywany jedynie pierwszy z nich.