3. PRACA SOCJALNA PROWADZONA Z OSOBAMI BEZDOMNYMI
4.1. Streetworking skierowany do osób bezdomnych – Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
Początki streetworkingu skierowanego do osób bezdomnych w Gdyni sięgają 2005 roku. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdyni w ramach projektu „Agenda Bezdomności Działanie II” pozyskał w październiku 2005 roku do współpracy 2 osoby których główny zadaniem było świadczenie pracy z osobami bezdomnymi na ulicy. Osoby te przeszły rekrutacje, odpowiednie szkolenia i rozpoczęły działalność na obszarze Gdyni. Wspólnie z pracowni-kami Zespołu ds. Bezdomnych streetworkerzy odwiedzali i poznawali miejsca przebywania osób bezdomnych, uczestniczyli w spotkaniach ze Strażą Miejska, Policja, Służba Ochrony Kolei, Pogotowiem, poznając jednocześnie schemat funkcjonowania placówek udzielających wsparcia całodziennego i zasady przebywania w nich. Zatrudnieni streetworkerzy poznawali również określone procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych niejednokrotnie uczestnicząc w nich osobiście. Wdrożenie streetworkingu spowodowało przeświadczenie, że ta forma wspierania osób bezdomnych przebywających w przestrzeni ulicy stali stała się bardzo ważnym ogniwem w gdyńskim systemie wsparcia osób bezdomnych. Od 2005 roku działający streetworkerzy stali się osobami rozpoznawanymi zarówno przez osoby bezdomne, jak i przez instytucje wspierające.
Warto wskazać, że w latach 2005–2008 w trakcie trwania projektu działania streetworkerskie finansowane były ze środków Unii Europejskiej. Wiele polskich doświadczeń wskazuje, że bardzo często dochodzi do sytuacji, w której wraz z końcem funkcjonowania projektu kończą się środki finansowe przeznaczane na świadczenie wsparcia osobom bezdomnym. Taka sytuacja dotyczy nie tylko organizacji pozarządowych, ale również ośrodków pomocy społecznej korzystających w poprzednich latach ze środków systemowych. Widząc ogromną potrzebę dalszej kontynuacji działań streetworkerskich Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdyni zdecydował się w roku 2008 (po zakończe-niu projektu) zatrudnić dwóch streetworkerów włączając ich we własne struktury instytucji. Do dzisiaj zatrudnieni streetworkerzy świadczą swoją pracę w oparciu o umowę o pracę będąc zatrudnionymi na stanowisku opiekuna (z racji braku w klasyfikacji zawodów zawodu streetworkera ds. osób bezdomnych).
Dokument nr 1. Miesięczne zestawienie pracy streetworkera zatrudnionego przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdyni
Data Pierwszy kontakt Kolejny kontakt Interwencja Rezultaty Nowe miejsca
10.01 10.02 10.03 10.04 10.05 10.06 10.07 10.08 10.09 10.10 10.11 10.12 10.13 10.14 10.15 10.16 10.17 10.18 10.19 10.20 10.21 10.22 10.23 10.24 10.25 10.26 10.27 10.28 10.29 10.30 10.31 Suma
Dokument nr 2. Zakres obowiązków opiekuna (streetworkera osób bezdomnych) zatrudnionego przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdyni
ZAKRES OBOWIĄZKÓW OPIEKUNA
Pana. . . .
Pod względem merytorycznym i dyscypliny pracy podlega Pan bezpośrednio Kierownikowi Zespołu ds. Bezdomnych i odpowiada przed nim za wykonanie swoich zadań.
Do obowiązków w szczególności należy:
1. Rozpoznanie i ustalenie potrzeb osób bezdomnych przebywających w miejscach niemieszkalnych przy współudziale pracowników socjalnych, organizacji pozarządowych, instytucji, kościoła katolickiego i innych.
2. Poprawa jakości życia i doprowadzenie do zmiany postawy i sposobu myślenia osób bezdomnych poprzez min. a. Dotarcie z pełną i rzetelną informacją o możliwościach skorzystania z systemu pomocy społecznej. b. Wzbudzanie zaufania i motywacji do korzystania z pomocy.
c. Rozbudzenie i uświadomienie potrzeb.
d. Stymulowanie społecznie pożądanych zachowań.
e. Ułatwienie dostępu do narzędzi i instrumentów reintegracji społecznej i zawodowej. 3. Podniesienie efektywności i skuteczności wsparcia osób bezdomnych poprzez:
a. Dotarcie do osób nieobjętych działaniami systemu pomocy społecznej. b. Zwiększenie częstotliwości kontaktu z osobami z obszaru wykluczenia.
c. Włączenie osób do systemu pomocy społecznej i innych instytucji polityki społecznej. d. Zwiększenie dostępności informacji, a przez to zwiększenie skuteczności wsparcia. e. Cykliczność kontaktów oraz monitorowanie i wzmacnianie postępów klienta.
4. Zwiększenie możliwości monitorowania i przeciwdziałania zagrożeniom występującym w środowisku osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością poprzez:
a. Interwencję w sytuacjach kryzysowych – zagrożenie zdrowia lub życia. b. Stworzenie mapy miejsc niemieszkalnych na terenie Gdyni.
c. Wymiana informacji pomiędzy instytucjami działającymi w obszarze pomocy społecznej i pomoc osobom bezdomnym i zagrożonym bezdomnością.
d. Zahamowanie procesu marginalizacji osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością.
e. Stworzenie szansy dla budowania postaw zmierzających do aktywności i zaangażowania społecznego osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością.
5. Wsparcie pracowników socjalnych przy opracowywaniu indywidualnych planów pomocy oraz działaniach profilaktycznych.
6. Opiekun zobowiązany jest zachować w tajemnicy informacje uzyskane w toku czynności zawodowych, także po ustaniu zatrudnienia chyba, że działa to przeciwko dobru osoby lub rodziny.
7. Opiekun podnosi swoje kwalifikacje zawodowe i uczestniczy w zaproponowanych szkoleniach.
8. Opiekun kieruje się przede wszystkim dobrem osób korzystających z pomocy społecznej i ochroną ich dóbr osobistych. 9. Wykonywanie czynności związanych z przetwarzaniem danych osobowych ze zbioru MOPS w Gdyni.
Jednocześnie ustala się pełną odpowiedzialność za ochronę danych przed niepowołanym dostępem, nieuzasadnioną mo-dyfikacją lub zniszczeniem, nielegalnym ujawnieniem lub pozyskaniem zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych oraz instrukcjami obowiązującymi w zakładzie pracy będącym administratorem danych.
Pozostałe prawa i obowiązki pracowników zatrudnionych w pomocy społecznej regulują przepisy o pracownikach samorządowych.
Zakres obowiązków zatwierdził:
. . . . Zakres obowiązków przyjmuję
do wiadomości i realizacji
Dokument nr 3. Karta pierwszego kontaktu z osobą bezdomną wykorzystywana przez streetworkera zatrudnionego przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdyni
Data założenia karty 02.06.2014
Imię i Nazwisko
-PESEL
-Data urodzenia
-Miejsce urodzenia
-Ostatni stały meldunek
-Wykształcenie Zawodowe
Zawód Kierowca
Stopień Niepełnosprawności Brak
Stan zdrowia wg. oceny Pan . . . . ma istotne problemy z chodzeniem i ogólną motoryką organizmu – jest słaby. Problemem zdrowotnym jest również wszawica panująca w jego miejscu przebywania.
Najbliższa rodzina Pan . . . . jest po rozwodzie. Ma dorosłe dzieci z którymi nie utrzymuje kontaktu. Krótki opis historii Pan . . . . przebywa od kilkunastu lat w garażu przy ul. . . .
w pobliżu domu w którym niegdyś mieszkał. Garaż jest jego, choć nieopłacaną, własnością. Historia jego bezdomności zdaje się brać początek wśród takich wydarzeń jak rozwód, roztrwonienie pieniędzy z mieszkania, popadnięcie w alkoholizm. Obecnie Pan . . . . żyje z dnia na dzień, bez perspektyw i chęci zmian.
Kolejne kontakty: 02.06.2014
Pan . . . . został spotkany w swoim garażu, przy okazji wspólnych działań ze Strażą Miejską.
Rozmawialiśmy na temat jego sytuacji zdrowotnej i motywowaliśmy do ubezpieczenia. Podjęliśmy temat osób „trzecich”, które bywa, że przebywają, bądź to epizodycznie bądź to na dłużej, w jego garażu, a które jednocześnie wpływają na pogorszenie jego sytuacji życiowej/zdrowotnej.
26.06.2014
Podczas patrolowania dzielnicy . . . . spotkałem jednego z naszych podopiecznych Pana . . . . Podczas rozmowy skarżył się on na doskwierający ból nogi, poprosiłem aby ją pokazał. okazało się iż noga jest w bardzo złym stanie i kwalifikuje się do natychmiastowego leczenia. Klient został ubezpieczony prezydencko. W wyniku złego stanu zdrowia a właściwie prawej nogi udaliśmy się do przychodni gdzie został przyjęty do specjalisty u którego otrzymał skierowanie do szpitala.
27.06.2014
W tym dniu wraz pan . . . . stawił się ze skierowaniem do szpitala gdzie został przyjęty na odział Chirurgię, ortopedię gdzie pozostał do poniedziałku.
30.06.2014
Pan . . . . opuścił szpital z zaleceniami do kontynuowania leczenia
w przychodni.W tym dniu odwiedziłem pana . . . .w szpitalu w związku z ustaleniem dalszego zakresu działań na prowadzących do poprawy sytuacji materialnej a przede wszystkim poprawy stanu zdrowia i sytuacji. Pan . . . . otrzymał ubezpieczenie prezydenckie.
07.07. 2014
Kontynuuje leczenie. Był na zmianie opatrunków, umówił kolejną wizytę. 09.07.2014.
Nie był na umówionej wizycie, planuje jednak pójść na zmianę opatrunku w innym terminie. 21.07.2014; 22.07.2014
Pan . . . . otrzymał wezwanie do sądu w sprawie opuszczenia boksu garażowego przy
28.07.2014
Pan . . . . kontynuuje leczenie nogi. sprawa w sądzie bez zmian, po weekendzie
pan . . . . w nocy się przewrócił (podbite oko, rozcięta ręka)
30.07.2014
Pan . . . . kontynuuje leczenie nogi. Umówił wizytę na
1.08. Na wizycie miał prosić lekarza o receptę na augmentin, antybiotyk gojący ranę. Poza tym Pan . . . . chciał umówić się do lekarza ogólnego w celu uzyskania skierowania do okulisty i zrobienia podstawowych badań. Chciał też umówić się do protetyka. Pan . . . .prawie nie widzi na jedno oko. Wszystkie te badania mogą pomóc w uzyskaniu orzeczenia o niepełnosprawności, w kontekście przymusu opuszczenia garażu.
04.08.2014
Pan . . . . kontynuuje leczenie, otrzyma zasiłek celowy na wykupienie leków do kontynuacji
leczenia 07.08.2014
Uzupełnialiśmy wywiad w kontekście uzyskania pieniędzy na dalsze leczenie. 08.08.2014
Po wizycie u lekarza w dniu 07.08 pan . . . . był w stanie mocnego upojenia alkoholowego. od dnia dzisiejszego zaczął przyjmować ponownie leki.
11.08.2014
Pan . . . . w poprawiającej się kondycji i stanie zdrowia. Potwierdził iż umówione wizyty
u lekarza (protetyk, chirurg) ma po umawiane na najbliższy tydzień. W najbliższą środę zadeklarował swoją wizytę w ZDSB 19.08.2014 Kontynuacja leczenia, rozwinięcie spektrum leczenia o okulistę pan . . . . zorientował się w sytuacji odnośnie możliwości leczenie wady wzroku. (brak możliwości zapisów na 2014) możliwość ustawienia się kolejkę na zabieg który jest refundowany NFZ, pan . . . . mówił iż jest zaniepokojony sprawa która toczy się przeciw niemu o eksmisje z miejsca w którym obecnie przebywa. w rozmowie wyraża chęć i zainteresowanie udaniem się do schroniska bądź innym rozwiązaniem.
25.08.2104 i 26.08.2014
W poniedziałek 25.08 przeprowadziliśmy z Panem . . . . rozmowę motywującą. A już we wtorek na skutek owej rozmowy, wyrabialiśmy wspólnymi siłami dowód osobisty.
15.09.2014 Pod wpływem. 16.09.2014
Przyjechał do Centrum na umówione spotkanie, zrobił zdjęcie RTG zębów, oraz odebrał z UM dowód osobisty. Umówiliśmy się na czwartek, aby zarejestrować się do UP.
09.10.2014
Pan . . . . otrzymał z sądu decyzję o sprzątnięciu i opuszczeniu zajmowanego przez niego
garażu. 13.10.2014
Pan . . . . po przyjechaniu do ZdsB, został umieszczony w schronisku
Dokument nr 4. Sprawozdanie roczne działań streetworkerów MOPS Gdynia – 2012r
a. Mapa miejsc niemieszkalnych – została opracowana w formie spisu wszystkich miejsc niemieszkalnych na terenie Gdyni, zarówno tych w których przebywają osoby bezdomne, jak i tych, które potencjalnie mogą zostać zajęte w przyszłości. Wykaz jest opracowany przy ścisłej współpracy pomiędzy Zespołem ds. Bezdomnych, Policją, Strażą Miejską i Opec-em. b. Ulotka – została opracowana nowa, zwięzła ulotka dostarczająca najbardziej potrzebnej informacji dla osób przebywających
w tzw. „bezdomności ulicznej”.
c. Współpraca z innymi instytucjami – w ramach zapobiegania przypadkom zamarznięcia lub innego rodzaju uszczerbku na zdrowiu, podjęto wspólne wyjazdy streetworkerów w asyście Straży Miejskiej oraz Policji do środowisk szczególnie zagrożonych
d. Ukierunkowanie pracy głównie na osoby bezdomne nie objęte systemem pomocy – dotarcie do ok. 45 miejsc niemieszkalnych i również do ok. 45 osób bezdomnych i podjęcie próby włączenia ich do systemu wsparcia.
e. Zmodyfikowano wzór kart, który umożliwia ewidencjonowanie osób bezdomnych i pozwala na dalsze opisywanie historii kontaktu.
f. Stworzenie listy pustostanów z osobami tam przebywającymi i comiesięczna jej aktualizacja – lista pustostanów została utworzona w 2012r. Ich uzupełnienie oraz aktualizacja pod kątem przebywania osób bezdomnych będą następowały w latach następnych. Obecnie jest to liczba 28 pustostanów i ok. 25 osób (liczba ulega ciągłej zmianie) w nich przebywających.
g. Regularna wymiana informacji z pracownikami socjalnym dot. spraw istotnych dla dobra klienta z którym pracuje streetworker a także z innymi organizacjami i instytucjami na terenie Gdyni.