W niniejszej pracy chciałabym przedstawić rolę symboli w kształtowaniu komizmu i tragizmu w opowiadaniu Aleksandra Grozy Biała róża Pinettiego.
Celem szkicu jest zwrócenie uwagi na wzajemnie przenikanie się powyższych kategorii estetycznych w tekście romantycznego twórcy.
Przed interpretacją tekstu utworu warto przyjrzeć się tytułowi, w którym widoczne są już dwa symbole: biel i róża. Rzecz jasna, można rozpatrywać je osobno. Kolor biały, jak podaje Władysław Kopaliński, jest symbolem do-skonałości, duchowości, wiecznego życia. Kojarzy się go z niewinnością, dzie-wiczością. Między innymi w kulturze europejskiej barwę tę nierozerwalnie wiąże się ze zmianą stanu, czy to nowicjuszki przyjmującej zakonną suknię, czy narzeczonej, która zaraz stanie się żoną1. Ciekawe jest wiązanie płci żeńskiej z kolorem białym. W wielu tekstach kultury ukochane mają płeć białą jak śnieg czy perła lub przeobrażają się w śnieżnobiałego łabędzia. W baśni braci Grimm występuje postać Królewny Śnieżki, a w legendach – co szczególnie interesujące w kontekście opowiadania Aleksandra Grozy – Biała Dama, czyli widmo nawie-dzające zamki i pałace2. Biel symbolizuje wszak również chłód i śmierć3. Róża z kolei to atrybut Afrodyty, bogini miłości i piękna, oraz trzech Charyt – boginek wdzięku, urody i radości4. Kwiat ten funkcjonuje przede wszystkim jako obraz zasady żeńskiej, to symbol pięknej kobiety. Róża oznacza także tajemnicę, wresz-cie tak żywresz-cie, jak śmierć, kruchość, delikatność i przemijanie5. Co interesujące, różę w kolorze białym odczytuje się jako wyraz krótkości życia i szczęścia, żal
1 W. Kopaliński:Biały. W: Idem: Słowniksymboli. Warszawa 1990, s. 22.
2 Ibidem.
3 Ibidem.
4 W. Kopaliński: Róża. W: Idem: Słownikmitówi tradycjikultury. Warszawa 1985, s. 1002.
5 Ibidem,s. 361.
po nich6. Symbol kieruje interpretację w stronę tragizmu, co po poznaniu treści opowiadania wydaje się odpowiednie pod względem fabularnym: tytułowa biała róża, czyli Amelia, umiera. Czy nie należy więc uznać, że przyrównanie kobiety do tego konkretnego gatunku kwiatu, łączonego ze śmiercią, stanowi oznakę swoistego fatum spoczywającego na Amelii, zapowiedź nieuchronnej tragedii?
Tytuł tekstu na białej róży jednak się nie kończy. Pinetti to postać męska.
Brzmienie nazwiska odsyła czytelnika do języka włoskiego (kwestia pochodzenia wyjaśnia się w ostatniej części opowiadania – Pinetti „był rodem z Neapolu”7).
Co ciekawe, w XVIII wieku w Polsce pojawił się Włoch Giuseppe Pinetti – awan-turnik, czarodziej, mag, charyzmatyczny artysta i znawca stanów wewnętrznych człowieka, który triki artystyczne opierał na fizyce i mechanice, nazywając swoje sztuczki „białą magią”8. Fakt wykorzystania profesji oraz nazwiska Pinettiego przez Aleksandra Grozę jest interesujący, choć nie ma potwierdzenia znajomości biogramu Włocha przez polskiego pisarza.
Pinetti jest nade wszystko nazwiskiem znaczącym. Włoski wyraz pino tłu-maczy się jako sosnę, podobnie jak angielski pine, francuski pin czy hiszpań-ski pino. Sosna, jako drzewo wiecznie zielone, symbolizuje nieśmiertelność9. Szyszki z kolei miały obrazować płodność, co łączy się z zasadą męską10. Pinia, śródziemnomorska sosna, której nazwa w starożytności obejmowała wszystkie szyszkowe drzewa iglaste, była atrybutem boga płci męskiej, Dionizosa; wiąże się ją także z postacią Attisa, bóstwa wegetacji przedstawianego jako pasterz11. Tradycja za drzewo wieczności uznaje właśnie drzewo piniowe12.
Wydaje się, że sam tytuł opowiadania Aleksandra Grozy determinuje inter-pretację skłaniającą się ku tragizmowi. Wydźwięk symbolu białej róży, oznacza-jącego śmierć i umierającą kobietę, zostaje wzmocniony przez patetyczne wręcz odczytanie symboliczne sosny wiążącej się z nazwiskiem Pinettiego. Tytuł sy-gnalizuje grę przeciwieństw: występuje w nim kobieta i mężczyzna, kruchość i wieczność, śmierć i życie.
Przeciwieństwa bezpośrednio przedstawia fragment pierwszej części utwo-ru, w którym autor obrazuje wygląd pary. Pinetti to „mężczyzna niemłody, twarzy brunatnej, suchej, oczu czarnych, czoła szerokiego, kruczych, ale przy-prószonych siwizną włosów”13. Amelia opisana jest jako dziewczę
6 Ibidem.
7 A. Groza: Białaróża Pinettiego. W: Polskanowelafantastyczna. T. 1. Oprac. J. Tuwim.
Warszawa 1953, s. 150.
8 M. Ghia: Włosi w Polsce na przestrzeni wieków. Giuseppe Pinetti. http://www.gazzetta italia.pl/pl/wlosi – w – polsce – na – przestrzeni – wiekow – giuseppe – pinetti/ [dostęp: 4.03.2015].
9 J.E. Cirlot: Sosna. W: Idem: Słowniksymboli. Przeł. I. Kania. Kraków 2000, s. 382.
10 Ibidem.
11 W. Kopaliński: Pinia. W: Idem: Słowniksymboli…, s. 321.
12 Ibidem.
13 A. Groza: Białaróża Pinettiego…, s. 139.
Anna Szumiec
72
nie, „twarzy białej, rysów najszlachetniejszych, rumiane, oczu błękitnych, wło- sów jasnoblond”14. Uwidacznia się zatem stereotypowy kontrast bieli z czernią, młodości ze starością, szlachetności z pospolitością. Schematyczne przedsta-wienie postaci można uznać za element charakterystyczny między innymi dla komizmu.
W sytuacji sportretowanej w tej części opowiadania – rozmowie magika z ukochaną – odnaleźć można, prócz omawianego już symbolu róży (pojawia się on na przykład jako biały kwiat, podarowany młodej Amelii przez Pinettiego, oraz gdy ten nazywa kobietę różą), pierścień. Funkcjonuje on przede wszystkim jako emblemat małżeństwa15. Informacje o związku małżeńskim zakochanych przynosi czytelnikowi pierwszy wers drugiego rozdziału opowiadania: „Pinetti znalazł w Amelii żonę tak uważną, wyrozumiałą, delikatną, jaką tylko na tym padole płaczu znaleźć było można między córkami matki Ewy16”. Odczytuje się pierścień jako ciągłość, nieskończoność, wieczność, więź. Warto także zauważyć, że symbol ten znany jest w kulturze magicznej i oznaczać może krąg magiczny, tajemnicę, amulet czy niewidzialność17. W tekście Aleksandra Grozy pierścień pojawia się wskutek działania magicznego: biała róża podarowana Amelii przez Pinettiego zmienia się w obrączkę na jej palcu, która „jakby wrosła w ciało”.
Uważam, że zniewala to w pewien sposób bohaterkę: Amelia zostaje naznaczo-na przez Pinettiego. Interpretację tę podkreśla tytuł opowiadania. Biała róża Pinettiego konotuje poczucie przywłaszczenia, własność mężczyzny. Nie nazywa wszak Groza swojego dzieła Biała róża i Pinetti. Tytuł obrazuje nadrzędność postaci Pinettiego względem kobiety. To też ukonkretnia się w baśniowym kon-tekście opowiadania – nawiązaniu do Sinobrodego.
Najbardziej interesujący w pierwszej części opowiadania jest, w mojej opinii, warunek, jaki przedstawił Włoch pięknej dziewczynie. Stanie się ona jego żoną, jeśli przyrzeknie, że:
zostawi mu pełną swobodę rozporządzania czasem według chęci, a nade wszystko – nie będzie zgłębiała jego tajemnic18.
Ostrzega Pinetti, iż:
rozkryte me tajemnice zabiją wiarę twoją w moje serce, rozum, a może i su-mienie… bez czasu uschnie śliczna biała róża, a mnie śmierć bez niej19.
14 Ibidem.
15 J.E. Cirlot: Pierścień. W: Idem: Słowniksymboli…, s. 314.
16 A. Groza: BiałaróżaPinettiego…, s. 143.
17 W. Kopaliński: Pierścień. W: Idem: Słowniksymboli…, s. 313.
18 A. Groza: Białaróża…, s. 142.
19 Ibidem.
Przypomina to zastrzeżenie Sinobrodego w baśni Charles’a Perraulta: wkro-czenie w zakazaną komnatę (w przypadku BiałejróżyPinettiego – do gabinetu) skutkować będzie tragedią:
„Tu”, mówił, są klucze do dwóch wielkich komnat, w których naczynia i na-rzędzia gospodarskie się znajdują; tu klucze do szaf, zapełnionych złotemi i srebrnemi zastawami na specjalne uroczystości; tu do skarbca, gdzie złoto moje i srebro wszelkie jest przechowane; tu do skrzyń z bezcennymi klejnota-mi; a tu klucz, który otwiera wszystkie zamkowe pokoje. Ten zaś mały kluczyk otwiera komnatę znajdującą się na końcu długiego ganku na dole. Wolno ci zwiedzać wszystkie izby, tylko do tej małej komnaty na końcu ganku nie chcę, żebyś wchodziła. Zakazuję ci to najsurowiej, a gdybym się dowiedział, żeś mój zakaz przekroczyła, srodze bym się gniewał20.
Mimo początkowego komizmu, wynikającego z kontrastu postaci, wydźwięk pierwszej części opowiadania nieoczekiwanie przybiera tragiczny ton. Mając w pamięci historię nieposłusznej żony Sinobrodego i to, co wydarzyłoby się, gdyby nie bracia dziewczyny, obawiać się można o losy Amelii. Warunek, jaki postawił Pinetti, rzecz jasna, nie zakłada zabójstwa kobiety, niemniej skutek nie-posłuszeństwa ma być podobny.
Druga część tekstu obrazuje życie Pinettiego i Amelii kilka lat po zawarciu związku małżeńskiego. W tym miejscu interesować mnie będzie postać ukocha-nej iluzjonisty. Amelia to popularne imię w epoce romantyzmu, swoje bohater-ki mianował tak na przykład Juliusz Słowacbohater-ki (Horsztyńsbohater-ki, Mazepa), Zygmunt Krasiński pałał uczuciem do pięknej Amelii, imię to nosi także bohaterka utwo-ru de Chateaubrianda René. Użycie przez autora BiałejróżyPinettiego tej właśnie nazwy własnej traktuję jako działanie nieprzypadkowe, zważając na znaczenie imienia. Pochodzi ono z języka staroniemieckiego i oznacza pracowitą gospody-nię, obrończynię ogniska domowego21. Groza pisze o żonie Pinettiego:
znalazł w Amelii żonę tak uważną, wyrozumiałą, delikatną, jaką tylko na tym padole płaczu znaleźć było można między córkami matki Ewy. Przywiązana bez granic do męża, do dzieci (bo Bóg ich trojgiem pobłogosławił), nie my-ślała, tylko o ich zdrowiu, szczęściu, życiu; z owej artystki goniącej za sławą zrobiła się cicha, skrzętna gospodyni domu, co pragnie tylko, aby w każdym kącie był porządek, dostatek, aby wszystkie ją twarze otaczające były spokojne i wesołe. Dała słowo mężowi nie śledzić jego czynności, nie przenikać tajem-nic i przez lat dziesięć nawet powszedniego w tym względzie nie dopuściła się grzechu22.
20 A. France: Sinobrodyi jegosiedemżon. Przeł. L.F. Erdtracht. Wiedeń [i in.], 1930, s. 39.
21 Amelia. W: Księgaimioni świętych. T. 1. Oprac. H. Fros. Kraków 1997, s. 142.
22 A. Groza: Białaróża…, s. 143.
Anna Szumiec
74
Autor opowiadania poprzez użycie znaczącego imienia kształtuje kolejne od-czytanie ukierunkowane w stronę komizmu. Bazowanie na schematach, uwy-puklanie cech charakteru, przedstawienie dynamicznej postaci jest charaktery-styczne właśnie dla tej kategorii estetycznej.
W drugiej części BiałejróżyPinettiego przedstawiona została nie tylko prze-miana Amelii, ale przede wszystkim magiczna działalność Włocha. Przykładem sytuacji komicznych są oczywiście sztuczki Pinettiego. Odczytując symbolicznie występujące w nich rekwizyty, dostrzec można jednak ich tragiczny wymiar.
Można przyjąć, że elementy wykorzystywane przez Pinettiego zwiastują losy iluzjonisty oraz jego ukochanej. Zwraca uwagę symbol bramy, a raczej bram, przez które magik opuścił miasto. Brama, podobnie jak drzwi, oznacza przejście z jednego stanu w drugi, wskazuje zawieszenie między życiem a śmiercią, mię-dzy dobrem a złem, jest przedstawieniem narodzin, odrodzenia, potęgi i chwa-ły, symbolizuje także wojnę i cierpienie23. Pojawienie się bramy w opowiadaniu Aleksandra Grozy stanowi zapowiedź zmian w życiu Pinettiego.
Kolejne sceny obrazują między innymi sytuację z dukatami. Złoto, a więc boskość, inteligencja, nieśmiertelność, mądrość, doskonałość i stałość, to także znaki doczesności, chciwości i zniszczenia, degradacji i pokusy24. W finale ma-gicznej sztuczki Pinetti płaci chłopcu za pierożki, jednak wcześniej doskonale bawi się kosztem biedaka.
Ważnym rekwizytem staje się też broda. Iluzjonista prosi Żyda o strzyżenie zarostu, który wciąż odrasta, co przejmuje fryzjera strachem. Broda, jak pisze Kopaliński, symbolizuje męską siłę, odwagę, mądrość i honor25. Brak zarostu może się zatem kojarzyć z niedojrzałością, niedostatkiem męskości. Z obcię-ciem brody łączy się inna sztuczka Włocha – odłączenie się głowy od reszty ciała. Głowę odczytuje się jako symbol porządku, władzy, mądrości, honoru i umysłu26. Odcięcie głowy z kolei to jeden ze sposobów wykonywania wyro-ków śmierci. Podobnie traktuję iluzję Pinettiego dotyczącą oderwania nogi. Na przykład w średniowieczu odcinanie członków stanowiło okrutną karę. Przez zaznaczenie w utworze ludzkich pohańbień (odcięcie członków, głowy) komizm przedstawionych w opowiadaniu Aleksandra Grozy sytuacji wydaje mi się za-chwiany.
Trzecią część BiałejróżyPinettiego autor rozpoczyna od nakreślenia tajem-niczej, niepokojącej wręcz atmosfery: „dzień był pochmurny, wietrzny, chwila-mi padał deszcz, pod wieczór tym bardziej sposępniało, deszcz i wiatr gwałtow-niejszy”27, a chwilę wcześniej stawia pytanie, co robi Pinetti zamknięty w swoim
23 W. Kopaliński: Brama. W: Idem: Słowniksymboli…, s. 30.
24 W. Kopaliński: Złoto. W: Idem: Słowniksymboli…, s. 495.
25 W. Kopaliński: Broda. W: Idem: Słowniksymboli…, s. 31.
26 W. Kopaliński: Głowa. W: Idem: Słowniksymboli…, s. 97.
27 A. Groza: Białaróża…, s. 146–147.
gabinecie, do którego nikt poza nim nie ma wstępu. Trwogę potęguje fakt, że wszyscy są pogrążeni we śnie, prócz służącej Darii odmawiającej pacierz.
Co najważniejsze, tej dziwnej nocy pojawia się istota niepozorna, którą łatwo przeoczyć podczas pierwszego odczytania opowiadania, a której obecność staje się punktem kulminacyjnym tekstu:
Pinetti nie postrzegł, że zamknął kota w swoim gabinecie; koło północy kot zaczął miauczeć. Pinetti otworzył drzwi, aby sobie kot wyszedł, ale on skrył się pod szafę, trzeba było zostawić mu wolną wolę i drzwi otwarte28.
Dalsza fabuła toczy się następująco: Daria, usłyszawszy hałas dobiegający z gabinetu, chce zaspokoić ciekawość i w pomieszczeniu spostrzega iluzjonistę w towarzystwie młodej, dziwnie pięknej kobiety. Donosi o tym Amelii i fatum się wypełnia – ziarno niepewności zostaje zasiane w żonie Pinettiego, pro-wadząc ją do śmierci. Domyślać się można, że gdyby kot wyszedł z gabinetu, Daria nie miałaby okazji podejrzeć magika. Kot nie tylko fabularnie zwiastuje zmianę. Odczytanie symboliczne jeszcze przed odczytaniem linearnym tekstu ujawni czytelnikowi moment punktu zwrotnego. Zwierzę to funkcjonuje jako znak lunatyczny, przedstawia grzech, czary, nieszczęście, niewierność, a także śmierć29. Fakt obecności kota w gabinecie Pinettiego nie dziwi, zwierzę znane jest z towarzyszenia czarodziejom, wiedźmom i diabłom. Jak podaje Leksykon
symboli–Herder: „w średniowieczu propaganda kościelna nadała kotom (przede wszystkim czarnym) charakter symbolu – były więc zwierzętami czarownic, zaś czarny kocur był wręcz posłem diabła, a więc palono je na stosach, topiono i za-kopywano żywcem w ziemi”30. Stąd też zapewne przesądy związane z kotami:
wysysanie życia ze śpiących niemowląt, rozszarpywanie gardeł właścicielom czy najpopularniejsze – przypowieści ludowe o kocim fałszu, złośliwości, nieszczę-ściu sprowadzanym na przechodniów, którym czarny kot przebiegł drogę31.
W literaturze romantyzmu motyw kota jest niezwykle istotny: dość wspo-mnieć jedno z najbardziej znanych opowiadań Egdara Allana Poego, Czarnykot.
Pluton, bo tak nazywa się zwierzęcy bohater utworu, zostaje obwiniony przez swojego właściciela o sprowadzenie nieszczęść. Zdaje się wydobywać najciem-niejsze instynkty z głębi duszy człowieka:
Schwyciłem go za kark — on zaś, spłoszony moją przemocą, z lekka poranił mi zębami rękę. Owładnęła mną nagle wściekłość demona. Straciłem
przy-28 Ibidem, s. 157.
29 W. Kopaliński: Kot. W: Idem: Słowniksymboli…, s. 164.
30 Kot. W: Leksykonsymboli– Herder. Oprac. M. Oesterreicher -Mollwo. Przeł. J. Pro-kopiuk. Warszawa 2009, s. 129.
31 P. Kowalski: Kot. W: Idem: Kultura magiczna. Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa 2007, s. 244.
Anna Szumiec
76
tomność. Zdawało się, iż duch mój przyrodzony znienacka wymknął mi się z ciała i przepojona ginem, nadszatańska złość przenikła każde włókno mej istoty. Z kieszeni kamizelki wyszarpnąłem scyzoryk i otworzyłem. Porwałem biedne zwierzę za gardło i śmiało wyważyłem mu z orbity jedno ślepie!32 Irracjonalne wydarzenia kojarzone z kotem tłumaczyć można imieniem zna-czącym: Pluton to wszak rzymski bóg podziemia, którego łączono z Hadesem33. Kot symbolizuje zatem mrok, ciemność, śmierć – taki też winien być wydźwięk kolejnych wydarzeń w BiałejróżyPinettiego.
Ze zwierzęciem tym wiążą się także przesądy na temat chorób. Wierzono, że kontaktuje się ono ze światem podziemnym i bywa sprawcą wielu dolegliwości34. Bohater opowiadania Aleksandra Grozy odczuł ból nogi, a siódmego dnia swo-jej choroby zmarł. Niewątpliwie zatem pojawienie się kota stanowi preludium tragedii.
Śmierć Amelii przepowiada odnaleziona w gabinecie zwiędła biała róża. Wa-runek Pinettiego nie został spełniony, zarówno kobieta, jak i magik umierają.
Obrazy przedstawione w ostatniej części tekstu Aleksandra Grozy są wstrząsa-jące: dwie trumny, rozpaczające dzieci, obecność duchownych. Zauważyć nale-ży wzniosłość, powagę chwili: nadchodzi kapłan, Pinetti umiera dnia siódmego (liczba 7, uważana w religii za mistyczną, często pojawia się w Piśmie Świętym), odbywa się błogosławieństwo, a także pojawia się symbol liczby trzy: tyle dzieci pozostawili po sobie Amelia i Pinetti. Trójka obrazuje bóstwo, świętość, har-monię, Niebo; to liczba święta, liczba doskonała, to Trójca Święta35. Za ciekawe uważam spostrzeżenie, iż symboliczne znaczenie tej liczby wywodzić się może z powszechnego doświadczenia trójcy – twórczego spełnienia się kobiety i męż-czyzny w dziecku36. W tekście Grozy interpretować można trójcę jako element dziecięcy, żeński i męski. Pozornie trójkąt ten zostaje zachwiany: co prawda, Pinetti i Amelia umierają, zostawiając troje dzieci, ale te szybko znajdują opie-kunów: dotychczasową niańkę Darię oraz Fuchsa. Religijność opiekunki okazuje się swoistym dopełnieniem obrazu sacrum. Warto wspomnieć o świętej Darii, męczennicy, której kult jest silny w Kościele katolickim, a także o znaczeniu imienia: Daria to z perskiego ta, która posiada37. Daria przedstawiona w opo-wiadaniu Grozy zajmie się wychowaniem dzieci Pinettiego i Amelii, stanie się dla nich matką i opiekunką. Ostatnia część BiałejróżyPinettiego przesycona jest sacrum do tego stopnia, że staje się to wręcz karykaturą.
32 E.A. Poe: Czarny kot. W: Idem: Opowieści niesamowite. Przeł. B. Leśmian, S. Wyrzy-kowski. Kraków 1984, s. 124.
33 W. Kopaliński: Pluton. W: Idem: Słownikmitów…, s. 887.
34 P. Kowalski: Kot…, s. 244.
35 W. Kopaliński: Trzy. W: Idem: Słowniksymboli…, s. 433.
36 Trzy. W:LeksykonsymboliHerder…, s. 311.
37 Daria. W: Księgaimioni świętych. T. 2. Oprac. H. Fros. Kraków 1997, s. 13.
BiałaróżaPinettiegokończy sięniczym baśń:
Ledwie upłynęło lat czterdzieści kilka od śmierci tego człowieka, tak niegdyś sławnego, że imię jego stało się nawet u ludu popularnym, a już uczeni zaczęli powątpiewać o jego egzystencji, a jego sztuki, których pamięć tradycyjna do-tąd zachowuje, podawać do zmyślań gminu; jednakże żyją jeszcze ludzie, co na nie patrzyli, jak pastor ewangelicki w Niemirowie, Braumiller, jak wspomnia-ny wyżej ksiądz Romański38.
Tak jak w baśniach spotyka się ze sobą dobro i zło, tak w opowiadaniu Alek-sandra Grozy splata się tragizm i komizm. Odczytanie symboliczne wnosi nową interpretację tekstu oraz pokazuje, jaką rolę może pełnić symbol w kształtowa-niu kategorii estetycznych.
38 A. Groza: Białaróża…, s. 150.
Anna Szumiec
The role of symbols in the shaping of the comic and the tragic in Aleksander Groza’s short story BiałaróżaPinettiego [Pinetti’s White Rose]
Summar y
The article attempts to interpret the symbols used in Aleksander Groza’s short story Biała
różaPinettiego [Pinetti’s White Rose] in terms of the role they play in creating the comic and the tragic effect. Special emphasis is placed on the interpretation of the title, which serves as an intro-duction to the merging of these aesthetic categories. The author also draws attention to meaning-ful names, such as Pinetti, Amelia and Daria, and analyses the symbol of cat, whose appearance marks a crucial point in Groza’s story. She refers to a text by another Romantic, TheBlackCat by Edgar Allan Poe, which complements the interpretation of the short story by the Polish writer.
The aim is to present in detail the situations depicted in Biała różaPinettiego[Pinetti’s White Rose], which are treated as comic or tragic, but which appear ambiguous after their elements have been interpreted symbolically. This demonstrates that the comic and the tragic blend together.
Anna Szumiec
Le rôle des symboles dans la création du comique et du tragique dans le récit d’Aleksander Groza BiałaróżaPinettiego [La rose blanche de Pinetti]
Résumé
Dans cet essai, je fais une tentative d’interpréter les symboles présents dans le récit d’Alek-sander Groza BiałaróżaPinettiego [La rose blanche de Pinetti] dans le contexte de la façon dont
Anna Szumiec
78
ils déterminent le comique et le tragique. Je consacre une attention particulière à l’interprétation du titre comme une introduction à l’interpénétration (présentée dans le texte) de catégories es-thétiques qui m’intéressent. La désignation des prénoms significatifs (tels que Pinetti, Amelia ou Daria) constitue un rôle important de l’article. En plus, il m’est aussi paru important d’effectuer l’analyse du symbole du chat présent dans le récit dont la présentation constitue le moment dé-cisif dans le texte d’Aleksander Groza. En l’occurrence, je recours à un autre texte d’un auteur romantique (Lechatnoir d’Allan Edgar Poe), ce qui – à mon avis – complète l’interprétation du récit de l’auteur polonais. L’objectif de mon essai est d’examiner les situations présentées dans BiałaróżaPinettiego [La rose blanche de Pinetti] – définies comme comiques ou tragiques – qui, après l’interprétation symbolique des accessoires qui y apparaissent, s’avéreront être ambiguës.
Cela témoigne de l’interpénétration du comique et du tragique.
Uniwersytet Śląski