to initiate proceedings in the Constitutional Tribunal

s

zkic ten ma na celu zwrócenie uwagi na jeden z podmiotów, jakim są organizacje zawodowe, który to podmiot posiada legitymację do wszczy-nania przed Trybunałem Konstytucyjnym postępowa-nia. W myśl Konstytucji organizacje zawodowe mają le-gitymację do zainicjowania postępowania przed TK pod warunkiem, że – jak stanowi art. 191 ust. 2 Konstytucji – akt normatywny dotyczy spraw objętych ich zakresem działania. Wobec faktu, iż wyliczenie wypływające z sa-mej Konstytucji ma charakter wyczerpujący tym samym umieszczenie w tym gronie organizacji zawodowych świadczy o ich dużym znaczeniu w państwie. Wydaje się, że organizacje zawodowe nie są uprawnione do inicjo-wania kontroli konstytucyjnej w sprawach ogólnopań-stwowych lub ogólnospołecznych, które dotyczą ogółu obywateli albo kręgu osób szerszego, aniżeli reprezento-wane przez ten podmiot¹. Sprawy powierzone organiza-cjom zawodowym na podstawie przepisów szczególnych

1 Zob. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 marca 2002, sygn. akt K 42/01 OTK ZU 2002 nr 2A poz. 21.

czynią z nich ważny podmiot i zobowiązują je do czuwa-nia nad sprawami ich dotyczącymi. Nie bez znaczeczuwa-nia pozostaje fakt, iż organizacje zawodowe podejmują pró-by wykonywania swego konstytucyjnego prawa a niekie-dy i obowiązku względem swoich członków nad którymi sprawują pieczę.

Artykuł 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji mówiąc o organiza-cji zawodowej wskazuje tak naprawdę na ogólnokrajowe organy i ogólnokrajowe władze tych że organizacji za-wodowych². W myśl Konstytucji artykuł ten ustala jego zakres przedmiotowy tj. łącząc określony wniosek z pod-miotami danego rodzaju w naszym przypadku organiza-cją zawodową³.

2 „Pojęcie ustaw, których zgodność z konstytucją bada Trybunał Konstytucyjny powinno być rozumiane szeroko i obejmować każdy akt o randze ustawy obowiązujący w polskim porządku prawnym”. Zob. B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, Warszawa 2009, s. 824.

3 Z. Hajn, Zbiorowe prawo pracy. Zarys systemu, Warszawa 2013, s. 47.

a

bstract

This article is devoted to professional bodies which have le-gitimacy to initiate proceedings in the Constitutional Tribu-nal. Pursuant to art. 191 act 1 point 4 of the Constitution, the professional bodies have this right. The professional bodies have legitimacy to initiate proceedings in the Constitutional Tribunal provided the normative act concerns the issued sub-ject to their field of operation. Defining the professional body, the article 191 act 1 point 4 of the Constitution actually indi-cates all-Polish bodies and authorities of these professional bodies. In turn, the Constitutional Tribunal is obligated to eva-luate the application legitimacy of a given professional body.

K

ey words

:

: professIonalbodIes, the constItutIonal trIbunal,

proceedIngsInthe constItutIonal t^rIbunal

s

treszczenIe

Artykuł ten jest poświęcony organizacjom zawodowym, które mają legitymację do wszczynania przed Trybunałem Konsty-tucyjnym postępowania. Organizacje zawodowe na mocy art.

191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji zostały wyposażone w to prawo.

Organizacje zawodowe mają legitymację do zainicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym pod wa-runkiem, że akt normatywny dotyczy spraw objętych ich za-kresem działania. Artykuł 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji mówiąc o organizacji zawodowej wskazuje tak naprawdę na ogólno-krajowe organy i ogólnoogólno-krajowe władze tych że organizacji zawodowych. Natomiast po stronie Trybunału Konstytucyjne-go rodzi się obowiązek oceny legitymacji wnioskowej danej organizacji zawodowej.

s

łowaKluczowe

:

organIzacjezawodowe, t^rybunał K^onstytu

-cyjny, postępowanIeprzed trybunałem Konstytucyjnym

str. 87-93

Nie można przejść obojętnie wobec stwierdzenia, iż

„Konstytucja z 1997 utrzymała zróżnicowany przedmio-towy zakres prawa inicjatywy, tzn. odróżnienie podmio-tów o legitymacji ogólnej (art. 191 ust. 1 pkt 1) i podmio-tów o legitymacji ograniczonej (art. 191 ust. 1 pkt 2–5 w zw. z ust. 2)”⁴. TK w swoich orzeczeniach przypomina⁵, że ogólnokrajowe organy lub władze organizacji wskaza-ne w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji posiadają jedynie ograniczoną legitymację procesową w postępowaniu przed TK. Podmiotom tym przysługuje prawo inicjowa-nia wniosku o charakterze obiektywnym. Nie jest więc aż tak do końca wymagane wyłuszczenie, że kwestionowa-ny akt normatywkwestionowa-ny (przepis prawkwestionowa-ny) w konkretkwestionowa-ny spo-sób narusza sytuację prawną podmiotu wnioskującego.

Niezbędne jest bowiem wykazanie, że ten akt lub prze-pis pozostaje w związku z zakresem działania podmio-tu wnioskującego, jak wymaga tego art. 191 ust. 2 Kon-stytucji. Mogą one złożyć wniosek pod warunkiem, że przedmiot kontroli oraz powołane wzorce kontroli (za-kres zaskarżenia) mieszczą się w ich za(za-kresie działania.

Pojęcie „spraw objętych zakresem działania”, w rozu-mieniu art. 191 ust. 2 Konstytucji, dotyczy – w stosunku do organizacji zawodowej – wyłącznie tych aktów nor-matywnych, które bezpośrednio kształtują relacje danej organizacji zawodowej⁶. Wystąpienie z wnioskiem do TK nie stanowi szczególnego środka ochrony interesów organizacji zawodowych, choć interesy te są w naturalny sposób związane z funkcjonowaniem osób zrzeszonych w takiej organizacji⁷. Z pewnością można stwierdzić, iż w przypadku organizacji zawodowych możemy mówić o tzw. podmiotach o legitymacji ograniczonej.

Określenie w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji kręgu pod-miotów do zainicjowania postępowania ma charakter z jednej strony zupełny, z drugiej Konstytucja posługuje się pojęciem organizacji zawodowej. Jednakże w Konsty-tucji brak jest definicji pojęcia organizacji zawodowych.

W Konstytucji nie odnajdujemy także definicji pojęcia ogólnokrajowe organy czy ogólnokrajowe władze orga-nizacji zawodowych. Nie wykluczono, iż ustawodawca będzie powoływał do życia coraz to nowsze organiza-cje zawodowe⁸ nadając im odpowiedni charakter. Jeśli

4 Zob. L. Garlicki, uwaga 3 do art. 191, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, t. V, Warszawa 2007, s. 3.

5 Zob. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 marca 2009 r., sygn. akt Tw 32/08, OTK ZU 2009 nr 2A poz. 70.

6 P. Wiliński, Proces karny w świetle konstytucji, WKP 2011, s. 43.

7 Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 28 stycznia 2004 r., sygn. akt Tw 74/2002 OTK ZU 2004 nr 1B poz. 2, czy postanowie-nie Trybunału Konstytucyjnego 10 września 2007 r., sygn. akt Tw 27/07 OTK ZU 2007 nr 5B poz. 196.

8 Przykładem może być ustawa o rzecznikach patentowych uchwa-lona w dniu 9 stycznia 1993 r. (Dz. U. 2011 r. Nr 155, poz. 925, z późn. zm.). Ustawą tą usankcjonowano wolny zawód i przywró-cono tradycyjną formę jego wykonywania.

chodzi o samo wyliczenie podmiotów zawartych w art.

191 należy traktować jako wyliczenie enumeratywne⁹. W analizowanym przez nas przypadku zawsze będzie chodzić o ogólnokrajowe organy czy ogólnokrajowe wła-dze organizacji zawodowych.

Rozpoczynając dyskusję na temat organizacji zawodo-wych podkreślenia wymaga fakt, iż pojęcie organizacji zawodowej w znacznej mierze może być utożsamiane z samorządem zawodowym o którym mowa w art. 17 ust. 1 Konstytucji¹⁰. Chodzi o te ustawy na podstawie których osoby tworzące dany samorząd wykonują swój zawód jako osoby wykonujące zawody zaufania publicz-nego. Istotą takiego samorządu jest zrzeszenie się osób wykonujących ten sam zawód, udzielanie zezwoleń na jego wykonywanie, a przede wszystkim obrona i repre-zentowanie interesów zawodowych. Do działania w ich imieniu powołane są władze ogólnokrajowe. Oznacza to, że uwzględnienie organizacji zawodowych w Konsty-tucji powoduje, że nie mogą być one pozbawione tego prawa w drodze ustawodawstwa zwykłego. „Skoro wy-liczenia tego dokonano na poziomie konstytucyjnym, to nie może ono podlegać ani zawężaniu, ani rozszerzaniu w ustawodawstwie zwykłym”¹¹. Rozległość spraw z któ-rymi organizacje zawodowe mogą występować dotyczy kwestii gdy kwestionowany akt normatywny dotyka spraw objętych ich zakresem działania¹². Dobrze opi-sany wniosek, wskazywać będzie te przepisy prawa lub statuty którego kwestionowana ustawa lub inny akt nor-matywny dotyczy tzn. tych spraw objętych ich zakresem działania. Znajomość swoich praw i obowiązków z pew-nością będzie sprzyjać umocnieniu się danej organizacji na arenie społecznej. Jednakże to dla TK wyznacznikiem

9 J. Jagoda, Sądowa ochrona samodzielnych jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2011, s. 322.

10 Kwestie te regulują m.in. następujące ustawy:

- ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych ar-chitektów oraz inżynierów budownictwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1946);

do reprezentowania członków powołana została Krajowa Rada Izby (art. 33 pkt 3),

- ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz. U.

z 2014 r. poz. 795 i 1689), ogólnokrajowa władza – Krajowa Rada Kuratorów – ma dość ograniczone kompetencje, upoważniona jest do występowania do Ministra Sprawiedliwości lub innych or-ganów władzy państwowej z wnioskami dotyczącymi warunków pracy i płacy grupy zawodowej kuratorów sądowych (art. 46 pkt 4 ustawy),

- ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U.

z 2014 r. poz. 1429 i 1491); (art. 7 pkt 6),

- ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz.

U. z 2011 r. Nr 155, poz. 925, z późn. zm.), (art. 43 ust. 1 i 2).

11 Z. Czeszejko-Sochacki, L. Garlicki, J. Trzciński, Komentarz do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Warszawa 1999, s. 104.

12 Samorządy zawodowe zostały powołane także dla zawodów prawniczych na mocy ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o ad-wokaturze (Dz. U. z 2015 r. poz. 615, z późn. zm.), ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 507, z późn.

zm.) oraz ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz.

U. z 2014 r. poz. 164, z późn. zm.)

będzie czy dany podmiot ma legitymację do wystąpienia z wnioskiem¹³. W orzecznictwie TK kwestia, iż wniosek złożony przez podmiot należący do tej grupy „musi być bezpośrednio związany z interesem prawnym członków tej organizacji, do którego reprezentowania organiza-cja została powołana”¹⁴. Z tego wynika, iż w przypadku podmiotu jakim są organizacje zawodowego to z takim wnioskiem będą mogły wstępować ogólnokrajowe wła-dze lub ogólnokrajowe organy organizacji. Należy też podkreślić, że Konstytucja w art. 20 nie definiuje poję-cia organizacji zawodowej jednakże jest ona elementem szerszego rozumowania tego artykułu. Omawiany pro-blem należy postrzegać także w kontekście art. 12 i 59 Konstytucji, które także odnoszą się do organizacji za-wodowych.

Ze względu na zadania TK to „w obecnym stanie kon-stytucyjnym Trybunał może działać tylko na wniosek (z inicjatywy) uprawnionych podmiotów tj. organiza-cji zawodowej. Konstytucja ani nie przewiduje sytuaorganiza-cji, gdy Trybunał miałby działać z mocy prawa, ani – tym bardziej, gdy miałby działać z inicjatywy własnej w spra-wach ważnych dla organizacji zawodowych. Działanie z inicjatywy własnej jest obce istocie organów sądowych, kłóci się z zasadą dyspozytywności postępowania i może prowadzić do nadmiernej polityzacji sądu konstytucyj-nego”¹⁵.

Należy podkreślić, iż ogólnokrajowe organy lub władze organizacji zawodowych winny mieć na względzie, iż ba-danie zgodności przepisów prawa polega na stwierdze-niu istnienia ich zgodności lub sprzeczności z Konstytu-cją. Kontrola dokonywana przez TK polega na ocenianiu pionowej zgodności norm prawnych. Organizacje za-wodowe mogą wystąpić z wnioskiem w dowolnym mo-mencie jednakże akt normatywny musi dotyczyć spraw objętych ich zakresem. Na tym etapie można postawić pytanie jakie sprawy będą pojawiać się we wniosku skła-danym do TK przez organizacje zawodowe.

Tak więc biorąc pod uwagę art. 191 ust. 1 pkt 4 Kon-stytucji, należy wywodzić, iż wnioskodawcą będzie ogólnopolski organ czy ogólnokrajowe władze organiza-cji zawodowej¹⁶. Nie ulega wątpliwości, że jest to nowa kategoria organizacji obok związku zawodowego oraz organizacji pracodawców. Zastanawiające jest czy

Kon-13 Por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 16 października 2002 r., sygn. akt K 23/02, OTK ZU 2002 nr 5A poz. 76 i z 28 stycznia 2004 r., sygn. akt TW 74/02 OTK ZU 2004 nr 1B poz. 2.

14 Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 10 maja 2005 r., sygn. akt Ts 203/04, OTK-B 2005 nr 6 poz. 236.

15 L. Garlicki, uwaga 4 do art. 191, Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz t. V, s. 4.

16 M. B. Wilbrandt-Gotowicz, Instytucja pytań prawnych w sprawach sądowo-administracyjnych, Warszawa 2010, s. 124 i n.

stytucja przyznaje prawo składania wniosków do TK ogólnokrajowym „władzom” organizacji zawodowych, czy też ogólnokrajowym „organom” tych organizacji.

Pojęcia te nie mogą być przecież – zakładając racjonal-ność prawodawcy w pełni tożsame. Można przyjąć tezę, iż wnioski do TK mogą być składane tylko przez ogól-nokrajowe organy lub tylko władze organizacji zawodo-wych. Skupiając uwagę na słowach „ogólnokrajowe”¹⁷, to po pierwsze, może to oznaczać że prawo inicjatywy przysługuje tylko organizacjom zawodowym w charak-terze ogólnokrajowym¹⁸. Ogólnokrajowy zakres działa-nia stanowi jedyną cechę kwalifikującą, nie natomiast liczebność („reprezentatywność”) organizacji. Ogólno-krajowość zakresu działania ustala się każdorazowo na podstawie wniesionych wniosków i sprawdza się czy wniosek pochodzi – w swym meritum – od właściwej organizacji uprawnionej do jego wniesienia. Wniosek organizacji zawodowej może dotyczyć tylko aktów nor-matywnych, objętych zakresem działania wnioskodawcy (art. 191 ust.2)¹⁹. Jak już wskazano, oznacza to, że dana materia musi być zaliczona do owego zakresu działania przez wyraźny przepis prawa lub postanowienie statuto-we. „Nie wystarczy też istnienie jakiegokolwiek związ-ku między zakresem działania wnioskodawcy a treścią kwestionowanego aktu normatywnego. Wniosek do TK musi być bezpośrednio związany z interesem prawnym danej organizacji jako takiej lub z interesem prawnym członków tej organizacji, do którego reprezentowania dana organizacja jest powołana. Tego rodzaju organiza-cje nie są natomiast legitymowane do występowania do TK z wnioskami w sprawach ogólnopaństwowych czy ogólnospołecznych, które z natury rzeczy dotyczą in-teresu prawnego wszystkich obywateli lub grup o wiele starszych niż te, które dana organizacja reprezentuje”²⁰. Po drugie w działalności TK może powstać pytanie czy dane ogólnokrajowe władze to władze organizacji zawo-dowej w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji.

Chodzi o stwierdzenie czy dane władze mają charakter organizacji ogólnopolskiej. Pojawia się kolejne pytanie co przesądza o tym, iż wnioskodawca należy do kategorii organizacji uprawnionych do występowania przed TK.

O ile bowiem pojęcia związku zawodowego i organiza-cji pracodawców, również występujące w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji, zostały w polskim porządku prawnym

17 M. Zubik, Wnioski związków zawodowych w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, Teza 1 i 2 , PiZS 2006.11.2, Lex nr 56308.

18 A. Deryng, Rzecznik Praw Obywatelskich jako wnioskodawca w po-stępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, Warszawa 2014, s.

19 G. Lang, Kilka uwag na temat wzajemnych relacji Konstytucji 109.

Rzeczypospolitej Polskiej i prawa Unii Europejskiej, Teza 8, St. Europ, 2004.2.31, Lex 46264/8.

20 L. Garlicki, uwaga 11 do art. 191, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz t. V, s. 12.

jednoznacznie określone i to jeszcze w okresie przed wejściem w życie Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., a więc uzasadnione jest założenie, że ustrojodawca od-wołał się tu do pojęć zastanych, o tyle pojęcie „organi-zacji zawodowej” nie zostało w ten sposób zdefiniowane ani w aktach normatywnych, ani w literaturze prawni-czej²¹. Dopiero orzecznictwo TK pochyliło się nad wy-jaśnieniem treści tego pojęcia²². Biorąc powyższe pod uwagę ustalając czy dane władze lub organy należą do ogólnokrajowych władz organizacji zawodowych należy sięgnąć do przepisów tworzących daną organizację za-wodową. Na tej podstawie można ustalić czy dana orga-nizacja jest organizacją zawodową w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji.

Idąc dalej, użyty w art. 191 ust. 1 pkt 4 przymiotnik

„ogólnokrajowy” w sposób istotny ogranicza grupę or-ganizacji zawodowych uprawnionych do inicjowania abstrakcyjnej kontroli norm. Jak już wspominałam przy-miotnik ten odnosi się do władz lub organów organi-zacji, co uzasadnia przyjęcie, że ogólnokrajowe władze może mieć tylko taka organizacja zawodowa, w struk-turze której funkcjonują również władze terenowe (re-gionalne, oddziałowe)²³. Utworzenie jednostek o statusie lokalnym wskazuje, że organizacja obejmuje swoim za-kresem działania obszar całego kraju, zaś władze ogól-nokrajowe pochodzą z wyborów, w których uczestniczą przedstawiciele (delegaci) władz terenowych. Warte podkreślenia jest jedno z postanowień TK²⁴ w którym wskazano kryteria pozwalające wyróżnić ogólnokrajowy związek zawodowy. Rozważania tam przywołane można chociaż w części przełożyć na język organizacji zawodo-wych. Zdaniem Trybunału, „stwierdzenie, iż dana orga-nizacja posiada legitymację do występowania z wnioska-mi do TK musi być poprzedzone merytoryczną oceną, czy organizacja ta ma rzeczywiście charakter organizacji o znaczeniu ogólnokrajowym”. Prowadzonych badań nie można ograniczyć jedynie do odczytania nazwy organi-zacji zawodowej (np. „ogólnopolska, krajowa, polska”), ani też deklaracji zawartej w statucie („obszar działania organizacji obejmuje terytorium Rzeczypospolitej Pol-skiej”)²⁵.

Zagłębiając się dalej w celu sprecyzowania pojęcia orga-nizacji zawodowej konieczne jest ustalenie sensu

przy-21 W. Skrzydło, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, Warszawa 2009, s. 240.

22 Zob. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 maja 2000 r., sygn. akt U. 5/99 OTK ZU 2000 nr 4 poz. 114.

23 Dobrym przykładem jest organizacja samorządu rzeczników pa-tentowych, czy samorząd radców prawnych.

24 Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 lutego 2003 r., sygn. akt Tw 72/02 OTK ZU 2003 nr 2B poz. 78.

25 Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 stycznia 2009 r., sygn. akt Tw 31/08 OTK ZU 2009 nr 3B poz. 150.

miotnika zawodowy, stanowiącego signum specificum dwóch z trzech kategorii organizacji zrzeszeniowych objętych zakresem art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji.

Przymiotnik ten jest używany w znaczeniu: dotyczący określonego zawodu, związany z ludźmi wykonującymi określony zawód, mający związek z zawodem lub wyko-nywaniem zawodu, przy czym nazwa zawód oznacza za-jęcie, którego osoba się wyuczyła i które stale wykonuje dla pieniędzy, czerpiąc z tego środki utrzymania²⁶. Na poziomie wykładni językowej pojęcie zawodu jest z re-guły związane z posiadaniem określonych umiejętności lub kwalifikacji. Językowo i czysto pojęciowo rzecz uj-mując, zawód wykonywać może tylko człowiek (osoba fizyczna). Wykonywanie zawodu może przybierać różne formy. Na ogół zawód jest wykonywany w ramach sto-sunku pracy, albo – w przypadku tzw. wolnych zawodów – w ramach innych stosunków prawnych (np. umowy o dzieło, zlecenia itp.). Naturalnie jednostki organiza-cyjne mogą w pewnej dziedzinie prowadzić działalność, którą w ramach zawodu wykonują osoby fizyczne. Jed-nakże także wówczas określony zawód wykonują kon-kretne osoby fizyczne, a nie ta jednostka organizacyj-na. „Dla wyjaśnienia pojęcia organizacja zawodowa na gruncie Konstytucji odwołać się także należy do kontek-stu systemowego, obejmującego przepisy posługujące się pojęciem „zawód” i określeniem „zawodowy>>. Przede wszystkim art. 65 ust. 1 Konstytucji zapewnia każdemu wolność wyboru i wykonywania zawodu. Przepis ten znajduje się w rozdziale o wolnościach, prawach i obo-wiązkach człowieka i obywatela, należy więc przyjąć, iż odnosi się w zasadzie do tej kategorii podmiotów sto-sunków prawnych. Wolność ta powiązana została z wol-nością wyboru miejsca pracy, co dodatkowo potwierdza tezę, iż cały ten przepis dotyczy tylko osób fizycznych, tylko one bowiem mogą podjąć pracę w prawnym zna-czeniu tego słowa. Natomiast Konstytucja w odrębnych przepisach (np. art. 20, 22) mówi o wolności działalności gospodarczej”²⁷. Można bowiem przyjąć, iż poszerzenie prawa wnioskowania o organizacje zawodowe związa-ne jest z dążeniem do przyznania go także przedstawi-cielstwom tych grup zawodowych, których członkowie nie są związani stosunkiem pracy (tzw. wolnym zawo-dom²⁸)²⁹.

Powyższe rozważania prowadzą do następujących kon-kluzji: zarówno wykładnia językowa, jak systemowa art.

26 Zob. B. Dunaj, Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 1999, t. II, Inny słownik języka polskiego, red. M. Bańko, Warszawa 2000, t. II.

27 Zob. L. Garlicki, uwaga 11 do art. 191, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, t. V, s. 11.

28 Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 30 maja 2000 r., sygn. akt U 5/99, OTK 2000 nr 4 poz. 114.

29 B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej…, s. 858.

191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji uzasadniają tezę, „iż orga-nizacja zawodowa winna spełniać określone kryteria, a mianowicie: kryterium podmiotowe (zrzeszać osoby fizyczne), kryterium przedmiotowe (członkowie danej organizacji winni stale i w celach zarobkowych wykony-wać jedno lub kilka wyodrębnionych zajęć, które mogą być uznane za zawód) oraz kryterium funkcjonalne (podstawowym celem i funkcją takiej organizacji winno być reprezentowanie interesów całego środowiska, całej grupy zawodowej)”³⁰.

Mając na uwadze powyższe uwagi można dopuścić myśl, iż organizacja nie posiadająca tych cech nie jest orga-nizacją zawodową w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Tylko wyjątkowo mogłaby być uznana za takową, gdyby mimo formalnego (ustawowego) statusu zastało wykazane, że spełnia ona wskazane wyżej kon-stytucyjne przesłanki uznania za organizację zawodową.

W świetle powyższych ustaleń można zauważyć, iż w ob-rocie prawnym funkcjonować będą organizacje nie ma-jące znamion organizacji zawodowych. Podstawą utwo-rzenia i działalności takich organizacji nie będą przepisy o samorządzie zawodowym, co może zostać potwierdzo-ne w postanowieniach statutu. Argumentem będzie to, iż w niektórych przypadkach rola jest wykonywana przez osoby fizyczne. Stąd też organizacja skupiająca osoby fizyczne, aktywne w danej dziedzinie będzie miała cha-rakteru organizacji zawodowej. Poza tym osoby fizyczne działające w danej organizacji zawodowej muszą wy-kazać się spełnieniem pewnych wymogów formalnych, które to wymogi najczęściej formułowane są przepisami szczególnymi powołującymi do życia określoną orga-nizację zawodową wraz z jej organami wewnętrznymi.

Ponadto, organy organizacji zawodowej mają za zadanie reprezentowanie interesu osób w niej zrzeszonych, czy-li tak naprawdę całej grupy zawodowej czy nawet gru-py analogicznej do grugru-py zawodowej. Oczywiście może pojawić się sytuacja w której, nie będzie podstaw do za-liczenia danej organizacji zawodowej do kręgu

W dokumencie i administracyjne studia prawnicze (Stron 89-97)