trz y d z ie ś c i la t istnienia ZSRR, stabilizacja ustroju radziec' kiego, mającego za sobą już w ie lo le tnie doświadczenie w rzą' dzeniu i zw yciężaniu w rogów w ew nętrznych i zewnętrznych, poparcie rządu przez narody radzieckie m. in. w ta k dobitny sposób wyrażone w zw ycięskiej w ojnie p rze ciw ko najeźdźcom niem iecko-faszystow skim — wszystko to świadczy wymowni®
o niepożytej m ocy idei kierowniczych, stanow iących m otor rozw ojow y nowego socjalistycznego państw a radzieckiego.
N arody radzieckie — po raz pierw szy w dziejach świa- ta — realizują ideę zniesienia w yzysku człow ieka przez czło- ' w ieka, znoszą klasy eksploatatorów , tw o rzą system państwo-
* w y dem okracji radzieckiej, k tó ry okazał się zdolny do ro zw ią zyw ania najw iększych zagadnień społeczno-gospodarczych, ja kich nie b y ły w stanie rozwiązać inne systemy państwowe.
N arody _ radzieckie pierwsze w świecie o b a liły k a p ita li
styczną teorię o w iecznej nierów ności społecznej, o niezdolno
ści św iata p ra cy do organizowania państwa ludowego, W ZSRR przedstaw iciele św iata pra cy k ie ru ją w szystkim i dziedzinami życia politycznego, gospodarczego i społecznego.
N a ro dy radzieckie s tw o rz y ły ustrój gospodarczy w o ln y ocł kryzysów i bezrobocia, system zabezpieczający m ożliw ie naj' 34
f szybsze tempo rozw oju ekonom iki, trw ałego podnoszenia do
b ro bytu mas pracujących.
W ZSRR dokonana została głęboka twórcz'a rew olucja ku lturaln a . Rozwiązane zostało jedno z ka p ita ln y c h zagadnień
■rewolucji socjalistycznej: stworzono ka d ry in telige n cji radziec
kiej, k tó ra w yro sła w masach ludow ych i stanowi składow ą część tych mas.
W okresie 30 la t w yró sł w ZSRR now y człow iek o w yso
kich w alorach m oralno-śpołecznych. Ludziom radzieckim ob
cy jest duch egoistycznego indyw idualizm u. Ludzie radzieccy nauczyli się rozumieć, że dobrobyt osobisty jednostki zależy od dobrobytu społecznego i że jednostka może swoje zdolności rozwinąć najlepiej w ustroju socjalistycznym ,
W odróżnieniu od lu d zi społeczeństw ka pitalistycznych, żyjących w n ie w o li przesądów rasowych i nacjonalistycznych, człow iek radziecki w ychow any jest w duchu szlachetnych idei przyjaźni narodów.
Humanizm radziecki organicznie m ieści w sobie nienawiść
; do eksploatatorów , do tych, k tó rz y pragnęliby prosperow ać ' kosztem cudzej k rzyw d y.
To w szystko w ypada nam stw ierdzić g w oli praw dzie, jak- c k c lw ie k naród polski o brał inną drogę rózw ojow ą — ustrój de- ą. m o kra cji ludowej, nie będący ani form alną dem okracją zacho- h, dnią, ani radzieckim ustrojem socjalistycznym . Nasza droga i f iest inna: w y n ik a ona ze specyficznych polskich cech psychicz
no n Ych i odm iennych w a ru nkó w rozw oju historycznego.
i e
Polityka narodowościowa ZSRR
W ie lk a R ew olucja Listopadow a odegrała historyczną rolę I me ty lk o w życiu narodu rosyjskiego. Obalenie caratu i impe-
>' ria lizm u rosyjskiego i pow stanie państwa radzieckiego dopro-
’ w a d z iły do w yzw olenia rów nież innych narodów b. im perium rosyjskiego, do utw orzenia now ych państw słow iańskich w Eu- r ropie.
16 listopada 1917 r. rosyjski rząd robotniczo-w łościański l' obw ieścił „D e kla ra cję p ra w narodów R osji", ułożoną i podpi- saną przez Lenina i Stalina. W d e klara cji w ładza radziecka K potępia starą p o lity k ę gw ałtu, ucisku i kłócenia narodów Rosji II W miejsce tej haniebnej p o lity k i rząd ra d ziecki w prow adza
p o lity k ą b ra te rskiej przyja źni m iędzy narodam i Rosji.
d W deklaracji tej rząd radziecki m. in. ośw iadczył:
K om isarzy Ludow ych postanaw ia za podstaw?
p o lity k i narodow ościow ej przyjąć:
1* Równość i suwerenność narodów Rosji,
2, P raw o narodów Rosji do swobodnego samookreśle- ma aż do oderw ania się i sworzenia własnego pań'
stwa. i
3, Zniesienie w szelkich narodow ych i narodowo-wyzna- nio w ych p rz y w ile jó w i ograniczeń.
4. Swobodny rozw ój mniejszości narodow ych i g ru j etnograficznych, zamieszkujących obszar R osji” . IO ł, W w ykonaniu „D e k la ra c ji p ra w narod ó w ” , 17 grudnia U k ra in y rZąd ra d zl6 cki uznał nieP°dległość R e p u b liki Ludowej
. sierpnia 1918 r. rząd radziecki ogłasza św iatu unieważ' nieme w szelkich um ów i tra k ta tó w , dotyczących rozbiorów r o ls k i „ja k o sprzecznych z rew olucyjnym poczuciem prawnym narodu rosyjskiego, k tó ry uznał, iż naród polski posiada nieod- bieralne praw o do niepodległości i zjednoczenia” .
Hasła W ie lk ie j Rosyjskiej R ew olucji Listopadow ej potęż' nym dreszczem w strząsnęły narodam i E uropy. Za Ukraińca- m i rów nież B ia ło ru sin i tw orzą suwerenne państwo dem okracji radzieckiej. Na gruzach rozgromionego im perializm u austro- niem ieckiego to ru ją sobie drogę do w olności Czesi, S łow act i p ołudniow i Słowianie.
R adzieckie państwo w ielonarodow e pokazało św iatu, że pra ktyczn ie jest m ożliw e dobrow olne zjednoczenie rów no
upraw nionych narodów w jednej zgodnej rodzinie. Zaufanie wzajemne i rów noupraw nienie, pokojow e w spółżycie i b ra te r
ska w spółpraca narodów stanowią historyczne zw ycięstw o po
lit y k i narodow ościow ej ZSRR, mającej za sobą trzyd zie sto le t
nią tradycję.
R ozw inięciem tej tra d y c ji jest słowiańska p o lity k a ZSRR, p o lity k a przyjaźni z narodam i słow iańskim i, będąca wyrazem zrozum ienia w spólnych interesów m iłujących pokój i wolność narodów.
Związek Radziecki a suwerenność narodów
Zasada suwerenności, tj. zasada rzeczyw istej niezaw isło
ści państw^ w ich p olityce w ew nętrznej i zagranicznej, została w ie lo k ro tn ie w > z o rii i p ra ktyce podważana przez państwa ka
pitalistyczne.
36
Dzieląc się sw oim i spostrzeżeniami o położeniu E uropy z zebranym i na konferencji gubernatoram i Stanów Zjednoczo
nych A. P,, p. M arshall obw ieścił hasło „przezw yciężenia prze
szkód ze strony b a rie r narodowych, przy rozw iązaniu ogólnych zagadnień ekonom icznych" w Europie. M arshall przeprow a
d ził analogię „ro z w o ju zw iązku federalnego“ w A m eryce z obecnym i próbam i „przełam ania ograniczeń ze strony b a rie r"
w Europie. P o d kre ślił on przy tym „w y s o k i poziom, na k tó rym Stany b ronią swej indyw idualności i swoich in s ty tu c y j".
W edług M arshalla, państwa europejskie p ow inn y uczyć się i,wysokiego poziomu indyw idualności", np. od stanu Texas, a rządy europejskie korzystać z doświadczeń gubernatorów am erykańskich.
6 lipca 1947 r. angielska konserw atyw na gazeta „O b ser
v e r" w y ra z iła opinię na tem at planu M arhalla, że „u trw a lo n a koncepcja absolutnej suwerenności narodow ej stanow i najbar
dziej poważną przeszkodę w ratow aniu E u ro p y". U siłując w y kazać zasadność historyczną ata ku na pra w a narodów, „O b server" próbuje p o w oływ ać się na h isto rię : „Suwerenność na
rodów nie stanowi części praw a natu ry. N ie b y ła ona znana św iatu starożytnem u i w iekom średnim ..."
K a p ita listyczn i ideolodzy starają się przekonać narody, ja koby największe niebezpieczeństwo dla w sp ó łpracy m iędzyna
rodow ej stanow iła suwerenność narodowa i wzm ocnienie pań
stwowości narodów. Osłabienie dem okratycznej w ładzy pań
stwowej w krajach E uropy, ta k b y narody europejskie stały się pcsłuszną ofiarą im perializm u amerykańskiego — oto cel ta kich te o rii. O tym otw arcia pisze „O b s e rv e r": „S uw eren
ność narodowa jest bezspornie składow ą częścią specyficznej tra d y c ji europejskiej. Europejczycy p ow inn i wzmóc w y s iłk i w k ie ru n ku zerw ania z suwerennością. N iestety, wszyscy oni w ychow ani są na d oktrynach bezw arunkow ego p a trio ty z m u narodowego".
P raktycznym w yrazem kapitalistycznych te o rii są m. in.:
oredzie prezydenta Trum ana do kongresu o udzieleniu pienięż
nej i w ojskow ej „p o m o cy" G recji i T u rc ji drogą rozciągnięcia nad nim i politycznej, w ojskow ej i gospodarczej k o n tro li U S A w celu sztucznego podtrzym yw ania istniejących w tych pań
stwach reakcyjnych rządów, a osta tn io ^ la n M arshalla udzie
lenia am erykańskiej pom ocy gospodarczej Europie. N adto w y starczy dla p rz y k ła d u przypom nieć udział w ojsk angielskich i holenderskich w niszczeniu niepodległościowego ruchu naro
37
dów Indonezji, przebyw anie w ojsk am erykańskich i angielskie!
w U recji, w ojsk angielskich w Egipcie i Ira ku, in te rw e n cji
U b A w w ojnie dom owej w Chinach w celu podtrzym ywania reakcyjnych ż y w io łó w Kuom intangu, p ró b y dyplom atycznej in
terw e ncji rządów b rytyjskie g o i am erykańskiego w spraw y we
w nętrzne Polski, Jugosław ii, A lb a n ii itd.
. Im perialistycznem u fro n to w i grabarzy suwerenności prze
ciw staw ia się dem okratyczny fro n t jego obrońców ze Związ
kiem Radzieckim na czele, w ciągu la t 30 uporczyw ie i konsek
wentnie prow adzącym w alkę o suwerenność, o niepodległość
— w szystkich w ie lk ic h i m ałych państw i narodów W łodzim ierz Lenin ch arakte ryzo w a ł im perializm jako „postę
pujący^ ucisk narodów św iata przez garstkę w ie lk ic h mo
carstw . P rze ciw sta w ia ł on im p e ria lizm o w i socjalistyczną po
lity k ę pełnej dem okracji, mieszczącej w sobie pełne rów no
upraw nienie narodów, pełne urzeczyw istnienie ich pra w a do samcokreślenia oraz w ysuw ał żądanie bezwarunkow ego i na
tychm iastowego uw olnienia ko lo nij. J. S talin jeszcze w r. 1913 w pracy p t.: „M a rk s iz m i kw estia narodow ościow a“ niezwykło precyzyjnie o k re ś lił zasadę samookreślenia narodów : „Prawo do samookreślenia oznacza, że naród może urządzić się we
dług własnego życzenia. M a on praw o urządzić swoje życie na zasadach autonom ii. M a p ra w o w stąpić z innym i naroda
m i w zw ią zki federacyjne. M a też praw o c a łko w icie się ode
rwać, N aród jest suwerenny, a w szystkie narody są rów no-' upraw nione".
M in is te r spraw zagranicznych ZSRR, W . M o ło tow , scha
ra k te ry z o w a ł dw ie drogi, stojące przed narodam i: „Są dwa ro
dzaje w sp ó łpracy m iędzynarodow ej, pow iedział M o ło to w . Je
den rodzaj w spółpracy o p a rty na rozw oju stosunków politycz- nych i gospodarczych m iędzy ró w noupraw nionym i państw am i gdy ich suwerenność narodowa nie jest narażona na obcą in
terw encję. To jest dem okratycza podstaw a w sp ó łpracy m ię
dzynarodowej, k tó ra zbliża narody do siebie i u ła tw ia^dzie ło pom ocy wzajemnej. Istnieje też drugi rodzaj w sp ó łpracy m ię
dzynarodowej, k tó r y opiera się na zasadzie panc ,vmnia jednego lub k ilk u potężnych m ocarstw nad innym i krajam i, k tó re wpa- w e k " W Stim pod*e^ y c k pozbaw ionych niepodległości państe-. państe-. Z w iązek Radziecki^ w ie rn y podstaw ow ym zasadom swo
jej p o lity k i zagranicznej poszanowania suwerenności naro
dów, p o lity k i przyjaźni rów noupraw nionych i w olnych naro
38
dów, odrzuca drugą drogę i niezmiennie kro czy po drodze m ię
dzynarodowej w spółpracy na zasadach dem okratycznych.
Wniosek
Naród polski ceni nade wszystko, swą niepodległość, k tó rą z w in y im perializm u i faszyzmu d w u krotn ie już u tra c ił, po
nosząc niesłychane o fia ry w sku tek w o jn y i okupacji.
N aród p olski w alczy o utrzym anie swej pełnej niepodle
głości politycznej, społecznej i gospodarczej,
Zw iązek R adziecki dzięki swojej konsekw entnej p olityce zagranicznej opartej na zasadach poszanowania pełnej suwe
renności i rów noupraw nienia narodów, k ro czy po drodze przyjaźni z narodam i słow iańskim i i w szystkim i narodam i de
m okratycznym i.
W w y n ik u ta kie j p o lity k i, mającej na celu trw a łe u trzym a nie pokoju i bezpieczeństwa m iędzy narodami, Z w iązek Ra
d zie cki niezłom nie b ro n i p ra w P olski do niepodległości i nie- nawiszalności jej granic.
Z w ycięstw o id e i przew odnich W ie lk ie j Listopadow ej Re
w o lu c ji Rosyjskiej, znalazło swój w yra z w trzyd zie sto le tnim wspaniałym rozw oju politycznego, społecznego i gospodarcze
go życia Zw iązku Radzieckiego. Stanow i ono najtrw alszą gwa
rancję niepodległego b y tu Państwa Polskiego i jego swobodne
go rozwoju.
Dlatego trzyd zie sto le tnią rocznicę W ie lk ie j R osyjskiej Re
w o lu cji Listopadow ej święcić będziem y nader uroczyście, nie ty lk o jako historyczne św ięto naszego w ie lkieg o Sojusznika, lecz rów nież ja ko święto now ej niepodległej dem okratycznej P olski Ludowej.
i
39
M ir ADAM K ULIK
PLANOWA GOSPODARKA RADZIECKA
R ew olucja Listopadow a przeistoczyła carską Rosję w Zw ią' zek Socjalistycznych R epublik Rad, k tó r y pod względem ustrcju politycznego stał się symbolem postępu, krajem przo-.
dującym w ^ E uropie i na świecie, A le równocześnie w okresie bezpośrednim po rewolucji Związek Radziecki pozostawał pod względem gospodarczym daleko poza krajami kapitalistyczny' mi. Na to, aby i pod tym względem wysunąć Zw iązek Ra' dziecki na czoło państw E uropy i świata, trzeba b y ło dłuższe
go czasu, znacznego w y s iłk u całego narodu i mądrego k ie ro w n ictw a ,
Dzięki wprowadzeniu planowego kierownictwa gospodar
ką narodową przejście od zacofanej ekonomicznie i technicz
nie carskiej Rosji do samodzielnego, bogatego i potężnego go
spodarczoZw iązku Radzieckiego następowało w tempie tak szybkim, jakiego przedtem nie znała historia stosunków eko
nomicznych.
G dy dziś^ m ó w im y o planie gospodarczym, w ydaje się nai»
to zagadnieniem prostym , naturalnym , niem al codziennym M am y przecież swój plan, mają plany gospodarcze inne kraja E uropy środkow ej i wschodniej.
W prow adzenie planów gospodarczych jest w okresie p o drugiej w ojnie św iatow ej elementem rozw oju gospodarczego bezpośrednio w yn ika ją cym z postępow ych reform społecznych i politycznych w szeregu krajów . C a łko w icie inna b yła sytu
acja po R ew olucji Listopadow ej, k ie d y Z w iązek R adziecki za
czął ujm ować w plany drogi rozw oju swojej gospodarki. ZSRl*
40
by! wtedy pierwszym krajem, który wkroczy! na drogą gospo
darki planowej i potem w całym okresie m iędzywojennym je
dynym krajem, k tó r y taką gospodarkę realizow ał. Bo też Z w ią zek R adziecki b y ł jedynym krajem, którego podstaw y u s tro jow e na to pozw alały. W ZSRR wywłaszczenie p ryw atnej w łas
ności na środki produkcji, przejście na własność socjalistyczną w ie lk ic h fab ryk, kolei, ziemi usunęło w szystkie przeszkody, na jakie napotyka próba w prowadzenia gospodarki planowej w in nych krajach, krajach monopoli, tru s tó w i k a rte li, krajach k a pitalistycznych.
Idąc drogą gospodarki planowej ZSRR w ciągu szeregu la t okresu m iędzywojennego zdołał zorganizować odpowiednie rezerw y surowcowe, w yszko lić kadry, przeprow adzić budow n ictw o w ie lu dużych fab ryk, e le ktrow n i, kołchozów , sowcho- zów. W szystko to stw orzyło mocną m aterialną podstawę dla radzieckiego ustroju społecznego. Socjalistyczna gospodarka planowa w ZSRR rozporządza setkami tysięcy przedsiębiorstw i jednoczy pracę wielu dziesiątków milionów robotników.
I kiedy państwa kapitalistyczne p rze żyw ały ostre k ryzysy go
spodarcze — tu, dzięki planowaniu, dzięki uzgadnianiu ilości p rodukcji, zakresu rozbudow y pro du kcji z potrzebam i społe
czeństwa, obserwujem y stały ro z k w it. Tam plagą społeczną — wygodną zresztą dla k a p ita lis tó w — jest bezrobocie o w z ra stającym w okresach kryzysó w nasileniu. W ZSRR przy gospo
darce planowej bezrobocie nie istnieje.
W ZSRR, w kra ju socjalistycznym gospodarzem jest sam naród, w ykonanie zadań wskazanych w planie gospodarczym tra k tu je naród jako obowiązek, k tó ry trzeba w yp e łn ić dla w ła snego dobra.
Ciężkim , surow ym egzaminem życiow ym dla e fektyw noś
ci realizowanych długofalow ych planów gospodarczych w ZSRR b yła druga wojna światowa. „Nasza ojczyzna — mó
w ił S talin — przed przystąpieniem do drugiej w o jn y św ia to wej, rozporządzała m ateria lnym i m ożliw ościam i, potrzebnym i
do tego aby zaspokoić potrzeby okresu wojennego. Na p rz y gotowanie tej w ie lk ie j sprawy potrzebne b y ło u rzeczyw istnie
nie trzech pięcioletnich planów rozw oju gospodarki narodo
w i , które pom ogły stw orzyć te m aterialne m ożliw ości".
Jak w yka za ło doświadczenie drugiej w o jn y św iatow ej, so
cjalistyczne uprzem ysłow ienie dało gospodarce radzieckiej ogromną, niepokonalną siłę. Uprzemysłowienie kraju w ramach planów gospodarczych uratowało kraj od niewoli w groźne dni najazdu faszystowskiego.
41
I
„Nasz naród dobrze zna siłę stalinow skich pięciolatek, tore stw o rzyły potęgę naszego państwa i za pe w n iły nam zw y- cięstw o —■ p ow ied zia ł M o ło tow .
Druga wojna św iatow a w yrzą d ziła ogromne szkody gospo-Dr7ezeN l ZSI?R’ ! ł ° Y me W- re j° nach’ k tó r e b y ły okupowane o w fplnt ł T ' KonJtynllaC,a PIanowei gospodarki w oparciu o w ie lo le tn ie doświadczenia i prężność narodu radzieckiego pozw oli usunąć szkody w tem pie szybszym, niż b y to b yło do dom yślenia w każdym innym kraju.
P IE R W S Z Y P L A N — P L A N „G O E L R O " *)
Planowanie długofalow e odgryw a decydującą rolę w ca
łym okresie istnienia ZSRR. Już wiosną 1918 r. p o le cił W l h e m \ ^ dem i\ N a U k ' POT łaĆ SZCreg ko m isii’ k tó rych zada
niem Lędzie zestawienie planu przebudow y przem ysłu i eko-ncrmcznego rozw oju Rosji. Plan ten, w edług Lenina-, m ia ł ob
jąć sprawę racjonalnego rozmieszczenia przem ysłu w kraju, praw ę celowej organizacji przem ysłu m iędzy in n ym i drogą z a ro d k o w a n ia p ro d u k c ji w najw iększych przedsiębiorstwach*
Realizacja planu m iała zapewnić ta k i w zro st w ydobycia pod- staw ow ych rodzajów rud, ta k i rozw ój e le k try fik a c ji, gospo
darka narodow ej ażeby osiągnąć ekonomiczną samodzielność i niezależność radzieckiej re p u b lik i. mazieinosc
W tym leninow skim szkicu b y ły już nakreślone k o n tu ry r & S r S eW rtryH kaC fi RoS' i- w "J s y id d m Ł - J
P odkreślić należy, że przez e le k try fik a c ję k ra ju rozum iał U nin ! autorzy planu me ty lk o budowę poszczególnych e le k
tro w n i, ale i stopniowe przejście gospodarki k ra ju w raz z ro l
nictw em na now ą podstawę techniczną, podstawę współczes
nej w ie lk ie j pro du kcji, k tó ra bezpośrednio lub pośrednio zwią- noiM )eKst, z .Problemem e le k try fik a c ji. Sprawa elektryfikacji pojęta była jako środek do radykalnej przebudowy ekonomiki radzieckiej republiki na podstawach socjalistycznych P rzv ta- Kim podejściu do zagadnienia e le k try fik a c ji k ra ju zrozum ia
łe staje się znane pow iedzenie Lenina: „K o m u nizm — to w ła dza radziecka plus e le k try fik a c ja ".
Plan Goelro uchwalono w grudniu 1920 r. na V I II Ogólno-nvSn a klIaT i n eŹ1d| ie i Rad' pierw szy długofalow y, obliczo-ny na la t J O — 15 plan socjalistycznego budow nictw a. A uchwa.* * * * » + ... * w -42
łono gc w w arunkach, kiedy działania wojenne w yn iszczyły gospodarkę i ta k pod tym względem zacofanej ekonom icznie carskiej Rosji.
W ro ku przyjęcia planu G oelro poziom p ro d u k c ji rolnej stanow ił zaledwie o ko ło p o ło w y poziomu p ro d u k c ji carskiej Rosji, produkcja przem ysłu ciężkiego b yła niem al siedm io
k ro tn ie mniejsza od przedwojennej. W 1921 r. produkcja stali spadła do 116 000 ton, to jest stanow iła w p rzyb liże n iu 3% poziomu przedwojennego. R ozbity b y ł transport. R ezerw y to w arów i żywności w k ra ju w ycze rp ały się praw ie zupełnie.
W tych trudnych w arunkach nakreślono śmiałe p ro je k ty p la nu Goelro.
W planie w zięto pód uwagę: rozm iary oroU ukcji przem y
słowej, m a teria łow y i finansow y bilans c le k tr v " kacji, rozm ie
szczenie p u d o w y e le ktro w n i w poszczególnych rejonach kraju kolejność ich budowy, p ro je k ty racjonalnego w yko rzysta nia istniejących e le ktrow n i, p ro je k ty z dziedziny ro ln ic tw a i trans
portu, plany rozw oju poszczególnych dzielnic kraju.
Plan G oelro p ro je k to w a ł zainwestowanie w gospodarkę narodową w ciągu 10— 15 la t o koło 17 m ilia rd ó w ru b li w zło cie. Przeważającą część środków przeznaczono na bud o w nictw o e le k tro w n i i przem ysł. Przede w szystkim p rz e w id y w a no rozw ój przem ysłu ciężkiego.
Plan G oelro pro jektu ją c zmianę s tru k tu ry w ytw ó rcze j go
spodarki narodowej p rze w id yw a ł zwiększenie (wobec 1913 r.) znaczenia gałęzi przem ysłu ciężkiego, m e talurgii i o b ró b k i me
ta li przem ysłu chemicznego, przem ysłu m a te ria łó w bud o w la nych.
Plan G oelro łam ał starą stru k tu rę w ytw órczości, pla nu jąc utw orzenie now ych p ro p o rc ji w gospodarce narodowej.
Plan Goelro rozwiązywał zagadnienie tempa rozwoju ekono
micznego w sposób rewolucyjny. Rzucił mianowicie hasło pod
niesienia poziomu produkcji przemysłowej o 80% — 100%
w porównaniu z 1913 r. A le początkow o trzeba b y ło osiągnąć stan przedwojenny, tj, zw iększyć siedm iokrotnie produkcję z 1920 r. i to zamierzano w ykonać w ciągu 10 łat. Następnie zaś w ciągu dalszych la t 5 produkcję przem ysłow ą zamierzano pod
nieść.
W porów naniu z 1920 r. plan G oelro zam ierzał zw iększyć w ydobycie węgla kamiennego 7,2 razy, produkcję żelaza 68 ra- ZY< w ytapianie m iedzi — 273 razy, w ydobycie n a fty 3 razy itd .
43
P ian G oelro p ro je k to w a ł ■ budowę 30 e le k tro w n i rejon o- w ych o łącznej m ocy 1,5 m in kW , w tym 20 cieplnych i 10 wod- nych, a ponadto budowę średnich i m ałych e le k tro w n i — tych ostatnich szczególnie w wioskach.
Plan e le k try fik a c ji w p ro w a d z ił nowe podejście (w.zesta- w ie n iu z p ra k ty k ą przedrew olucyjnej Rosji) do w yko rzystyw a ' nia źródeł energii. Po pierwsze nastawiono się na wykorzy- stanie energii wodnej. Ogólna moc e le k tro w n i w odnych miała w ynosić 640 000 k W . W śród zaprojektow anych do budowy e le k tro w n i w odnych b y ł Dnieproges. Dalej p rzew idyw ań0 budowę e le k tro w n i opalanych torfem , o łącznej m ocy 150 OOO k W . W carskiej Rosji nie w y k o rzystyw a n o energii wodnej*
Plan e le k try fik a c ji w p ro w a d z ił nowe podejście (w.zesta- w ie n iu z p ra k ty k ą przedrew olucyjnej Rosji) do w yko rzystyw a ' nia źródeł energii. Po pierwsze nastawiono się na wykorzy- stanie energii wodnej. Ogólna moc e le k tro w n i w odnych miała w ynosić 640 000 k W . W śród zaprojektow anych do budowy e le k tro w n i w odnych b y ł Dnieproges. Dalej p rzew idyw ań0 budowę e le k tro w n i opalanych torfem , o łącznej m ocy 150 OOO k W . W carskiej Rosji nie w y k o rzystyw a n o energii wodnej*