KDRÖUKR U EŁN ISTR H
WPŁYW SOLI POTASOWYCH NA ZMIANĘ WRAŻLIWOŚCI KŁĘBÓW PRZECIW RAKÓW! ZIEMNIACZANEMU >)■
R eferow ane tu dośw iadczenia p o p rzedzone były przez p o d o b n e badania. Poniew aż dośw iadczenia poprzedzające nie zostały jeszcze ogłoszone, przeto pokrótce je streścim y.
B adano wpływ nadm iernych daw ek nawozów na zm ianę stopnia wrażliwości kłębów na rak a ziem niaczanego. Do naw ożenia użyto azo
tany: potasu, am onu, litu, w apnia, m agnezu, żelaza, m anganu i miedzi oraz n astępujące sole potasow e: chlorek, siarczan, fosforan i węglan.
H odow lę kłębów przeprow adzono na działkach obm urow anych, z ziemią piaszczysto-próchniczną. W kłębach uzyskanych z gleb naw ożonych posz
czególnym i związkami nastąpiło w odm ianie Świteź zm niejszenie, a w o d mianie Palatyn zm niejszenie i w zrost stopnia wrażliwości. Największy wpływ z pośród kationów na uodpornianie kłębów wywarł w obu o d m ianach lit i wapń w obecności g ru p y azotanow ej— najm niejszy żelazo, które w odm ianie słabo wrażliwej P alatyn pow odow ało naw et zwięk
szanie wrażliwości. Z pośród anionów największy wpływ na zm niej
szanie stopnia wrażliwości wywierał anion chlorowy, przy w spółdziałaniu z potasem . W tych sam ych w arunkach anion azotanow y na wysoce wrażliwą odm ianę Świteź wywierał słabo zaznaczony wpływ uodpar- niający. N a odm ianę mało wrażliwą P alatyn anion azotanow y wpły
wał zwiększając jej wrażliwość.
Dośw iadczenie to przeprow adzono w w arunkach, k tóre nie są i nie m ogą być stosow ane w rolnictw ie. O pierając się na w ytycz
nych, zdobytych w streszczonym wyżej dośw iadczeniu, przeprow adzono w roku następnym 1936 hodow lę kłębów odm . Nowa Industria przy użyciu nawozów w ilościach, dających się zastososow ać w rolnictwie.
D o naw ożenia użyto następujące związki potasu: fosforan, azotan, siarczan, w ęglan i krzem ian sodu (szkło w odne). Ilość naw ozu tak dobierano, żeby w każdym dośw iadczeniu była rów na ilość potasu.
W tabeli podana ilość nawozów przeliczona na 1 hektar.
R ów nolegle do dośw iadczenia pierw szego przeprow adzono dośw iad
czenie drugie. D ążono w nim do wyjaśnienia jaki wpływ mają większe dawki naw ozu. Zastosow ano więc naw ożenie tymi samymi solami, lecz w ilościach dw ukrotnie większych.
') R e f e r a t z g ło s z o n y n a Z ja z d P r a c . S łu ż b y O c h ro n y R o ślin w W a rs z a w ie dn, 12.1.1938 r,
W rażliwość wyhodow anych kłębów na porażenie rakiem badano porażając kiełki przy pom ocy świeżych narośli raka ziem niaczanego.
W yniki porażenia zestaw iono w podanej tabeli:
Nr kolejny
N A Z W A N A W O Z U
Ilość w kg przel.naha % kłębówpo rażonych % kłębównie | porażonych Przyrost w %-achliczby kłębówniepo- rażonych
1. Bez naw ożenia 95.4 4.6 anionu soli. Największe zm niejszenie stopnia wrażliwości przy słabszym naw ożeniu w dośw iadczeniu 1-ym nastąpiło u kłębów hodow anych na latyn hodow anych na saletrze potasowej. Zachodziło tu porażenie w 100%.
W dośw iadczeniu drugim , przy dw ukrotnie większych daw kach nawozu kłęby na chlorku i fosforanie potasu dały najm niejsze
168
porażenia. Zwiększenie dawki chlorku potasu zm niejszyło ilość p ora
żonych kłębów z 59% do 45%. P o d o b n e zm niejszenie stopnia wrażliwości przy zw iększaniu dawki soli n astąpiło i przy fosforanie potasu. W po
zostałych w ypadkach kłęby hodow ane na silniejszym naw ożeniu da
wały więcej porażonych.
W yniki uzyskane z dośw iadczeń można wyrazić następującym uszeregow aniem , ułożonym w edług m alejącego wpływu stosow anych nawozów na zm niejszenie stopnia wrażliwości.
% nieporaż. kłęb. 40.9 27.3% 22.7% 18.2% 9.1% 4.6 O
nawoź, słabsze KC1 k,s o4 K2S i 0 3k2c o 3 k3p o4 K ontr. n o3
„ silniejsze K G k3p o4 k2s o4 K 2S i O s k2c o3 K ontr. n o2
% nieporaż. kłęb. 54.6 18.9 18.9 13.7 4.6 4.5 0
W yniki dośw iadczeń ze względów praktycznych nakazyw ałyby prow adzenie dalszych badań.
Z . Z w eigbaum ów na.
WYNIKI D O Ś W IA D C Z E Ń Z B I O R O W Y C H ZE Z W A L C Z A N I E M 1)
FU SIC LAD IU M DENDRITICUM Fuck. WYKONANYCH W R. 1937.
W yniki dośw iadczeń ze zwalczaniem S truposza jabłoniow ego zgłosiły do ogólnego zestaw ienia następujące Stacje:
S t a c j a O c h r o n y R o ś l i n W o ł y ń s k i e j I z b y R o l n i c z e j w ykonała dośw iadczenie na 12-o letnich drzew ach 3-ech odm ian jabłoni: Malinowe O berlandzkie, Królowa R enet i R eneta Kulona.
D ośw iadczenie w ykonano:
I. w okresie różow ego pąka 1% cieczą bordoską;
II. po okw itnieniu 1% c. b. z zielenią paryską;
III. na owoce wielkości orzecha pom iędzy laskowym a włoskim, 1% c. b. z zielenią paryską.
R ów norzędne opryskiw ania wykonano cieczą kalifornijską f. A zot 2.5% z dodaniem 300 gr arsenianu ołowiu.
D ośw iadczenie przeprow adzone na 28 drzew ach odm . Malinowe O berlandzkie jest najm iarodajniejsze:
O kresy pryskań C iecz b ordoska Ciecz
kalifornijska K ontrolne I, III 13.2% owoców
porażonych
13.7% owoców porażonych
90.9% owoców porażonych
II, III 11.2% 24.5% w
I, II, III 2.3% 00 n
W ynika z niego, że ciecz b ordoska w dw ukrotnych opryskiwa- niach podziałała skuteczniej niż ciecz siarkow o-w apienna.
D ośw iadczenie w ykonane na odm ianach Królowa R enet (28 drzew) i R eneta Kulona (25 drzew), jak zaznacza Stacja, należy traktow ać krytycznie, gdyż owoce z Królowej R enet były przed czasem strząśnię- te, a R eneta Kulona, aczkolwiek obficie kwitła, osypała przew ażającą liczbę zawiązków.
*) R e f e r a t z g ło s z o n y n a Z ja z d S łu ż b y O c h ro n y R o ślin w W a rs z a w ie dn.
12.1.1938 r.
170
Dla orientacji podajem y wyniki opryskiwań:
Królow a R enet R eneta K ulona T erm iny
opryskiwań
Ciecz bord o sk ą
Ciecz kalifornij.
K on
trolne
Ciecz bordos.
Ciecz kalifor.
K on
trolne
I, III 15.9% 18.7% 50.4% 2.3% 16.6% 62.9%
II, III 8-6% 2.2% M 0° bo 5.0% >»
I, II, III 2.0% 5.2% W 1.3% •* w
S t a c j a O c h r o n y R o ś l i n W i e l k o p o l s k i e j I z b y R o l n i c z e j w ykonała dośw iadczenie na 20-o letnich jabłoniach odm iany Boskoop.
I. W okresie różow ego pąka 1% cieczą bordoską;
A. II. po opadnięciu płatków c. b. z zielenią paryską;
III. na owoc w ielkości orzecha laskow ego c. b. z zielenią paryską, g I. W okresie różow ego pąka 1% c. bordoską.
III. na owoc wielkości orzecha laskow ego 1% c. bord. z ziel. par.
£ II. Po opadnięciu płatków Itj c. bordoską z zielenią paryską;
IV. na owoc wielkości orzecha w łoskiego 1% c. b. z ziel, parys.
Niezależnie od tych opryskiw ań w szystkie drzew a, łącznie z kon
trolnym i były opryskiw ane przed ruszeniem w egetacji 2% cieczą b o r
doską z \ 0l „P iro k arb o lin eu m ” T erebenthen:
O kresy opryskiw ań Ciecz b ordoską K ontrolne
I, II, III 36.6%, 29.3% 53.5 40.7
I, III 49.3%, 30.6% n »»
II, IV 35.7% - » »>
Stacja przeprow adziła dodatkow o dośw iadczenie z porów naw czym opryskiw aniem 2% cieczą bordoską, m ieszaniną 2% cieczy bordoskiej z karboliną DKM, m ieszaniną 2% cieczy bordoskiej z P irokarboline
um T ereb en th en , 5% P irokarbolineum oraz 5^ karboliną DKM,
3 kw ietnia.
N iezależnie od teg o opryskiwania, po 2 drzew a w każdym doś
w iadczeniu opryskiw ano cieczą bordoską i zielenią paryską w term inach:
a) po opadnięciu płatków i
b) na owoce wielkości orzecha w łoskiego.
W e wszystkich kom binacjach okazało się, że jedno opryskiw anie drzew w stanie uśpienia zmniejszyło porażenie, jednakże nie tak b ar
dzo, jak opryskiw anie i w czasie uśpienia i w okresie w egetacji (cie
czą bordoską (a i b).
C o się zaś tyczy działania poszczególnych karbolineów i 2% cieczy bordoskiej, stosow anych w okresie zimowym, to trudno w yciągnąć wnioski ze względu na mały m ateriał porównawczy.
S t a c j a O c h r o n y R o ś l i n W i l e ń s k i e j I z b y R o l n i c z e j przeprow adziła czterokrotne opryskiw ania w term inach:
I — w 5 — 10 dni po okwitnieniu;
II — w 15 — 20 dni po okwitnieniu;
III — na owoce wielkości orzecha laskowego;
IV — na ow oce wielkości orzecha włoskiego i trzykrotne w term inach I, III i IV,
D rzewa opryskiw ano 1% cieczą bord o sk ą z zielenią paryską i cieczą kalifornijską f. A zot w. ilości 2 kg na 100 Itr. wody.
Podajem y wyniki opryskiw ań 14 drzew odm iany A ntonów ka:
Term iny oprys
kiwań C iecz bordoską Ciecz kalifor. K ontrolne
6.4% 0
I, II, IV 4.64%
3.3%
14.1%
97.08%
4.30% 2.9% 39.09%
I, II, III, IV 5.20%
2.8%
3.7%
5.37%
W yników opryskiw ań innych drzew nie podajem y, ze względu na zbyt m ałą liczbę drzew opryskiw anych.
172
S t a c j a O c h r o n y R o ś l i n Ś l ą s k i e j I z b y R o l n i c z e j przeprow adziła dośw iadczenie na 12 jabłoniach odm iany Malinowe O berlandzkie.
D rzew a opryskiw ano cieczą bordoską z zielenią paryską oraz cieczą kalifornijską z arsenianem ołowiu. W yników cyfrowych o prys
kiwania nie otrzym ano, gdyż drzew a dały tylko po kilka owoców, słabo porażonych F u sicla d iu m . D rzew a opryskiw ano w południe przy tem peraturze powyżej 25°. O b ie ciecze uszkadzały liście minimalnie, nie wykazując różnic. O w oce nie były uszkodzone. O w ady gryzące znikły, za wyjątkiem nam iotnika.
W innym sadzie, który opryskano cały, ze względu na silne porażenie chorobam i i szkodnikam i, trzykrotnie: 18— 19 IV, 18— 19 V, 8— 9 VI, obserw ow ano 3 drzew a Królowej R enet.
Liczba owoców z drzew a opry sk an eg o wynosiła 75 kg, z drzew a nie opryskanego 50 kg. N a drzewie opryskanym 15% owoców było słabo porażonych F u sic la d iu m — 5% silniej, zwłaszcza tam , gdzie oprys
kiwanie nie dosięgało. N a drzewie nie opryskiw anym wszystkie praw ie owoce opadły przedw cześnie w skutek opanow ania przez F u sicla d iu m i o w o c ó w k ę .
D rzew a w sadzie opryskiw ane były cieczą b ordoską z zielenią paryską w dzień gorący, w pełnym słońcu i z tego pow odu w ystąpiły uszkodzenia — poparzenia skórki owoców.
Ciecz b ordoską okazała się środkiem zupełnie skutecznym , nie należy jednak stosow ać jej w dnie słoneczne.
S t. M in k ie w ic z. szereg zagadnień, k tóre tylko powoli i stopniow o m ogą być rozstrzygnięte.
W roku bieżącym podszedłem bliżej do 2-ch ważnych, moim
174
Z tabeli powyższej wynika, że najwięcej wgryzów zachodzi z b o ków jabłek, i że w gryzy przez kielich są stosunkow o najm niej liczne.
O ile chodzi zatym o opryskiw anie w t. zw. „otw arty kielich”, które zaleca się w praktyce zazwyczaj tuż po opadnięciu płatków z kwiatów, to nie byłoby ono tak istotne, gdyż przez kielich w gryza się do jabłka stosunkow o m ała ilość gąsienic.
O bserw acje w tym samym sadzie z r. 1936 w ykazały w przybli
żeniu n astępujące procentow e stosunki wgryzów:
1936 r.
Bok O g o n e k Kielich
62.81% 22.79% 14.40%
P rzy ilości robaczyw ych jab
łek — 5864 — na 30 drzew ach, licząc opadów ki i jabłka zrywane przed sprzętem .
D ruga obserw acja dotyczyła trw ania okresu sk ładania jaj jjrzez w iosenną i letnią gen eracje motyli. C odzienna kontrola składania jaj, od pojaw u pierwszych motyli, na 100 jabłkach z tych sam ych drzew doprow adziła do wniosku, że okres składania jaj przez sam ice letniej generacji trw a przez czerwiec, z maximum — w końcu teg o miesiąca, i do drugiej dekady lipca. O d sierpnia składają jaja sam ice letniej generacji. N a obecność tej generacji w P uław ach i okolicy w skazują daty lęgu motyli: w 1935 r., 1936 r. i 1937 r. m otyle w ylęgały się z poczw arek, poczynając od dn. 29.VII (4 okazy), 30.VII (36 r .—5 okazów).
L etnia g en eracja nie jest tak g roźna jak w iosenna, (lęgnie się mniej motyli, i mniej jest przeto jaj). W niosek praktyczny z tych obserw acyj jest ten, że opryskiw ania pow inny być pow tarzane w pew nych okresach czasu, i musi ich być conajm niej 3 — w stadiach jabłka^
orzech laskowy, orzech włoski i — w końcu lipca. W ażną rolę o d g ry w a stosow anie opasek chw ytnych, zakładanych w początku lipca i w połowie sierpnia. N ależałoby też podjąć b adania nad stosow aniem o vicidöw , gdyż naw et d o k ład n e opryskiw anie p reparatam i arsenow ym i nie daje zupełnej skuteczności.
S il - . . iJS f
• ' - 1 :
^ s S iS iÄ lfg i